<p>Digitalni forenzički centar (DFC) upozorio je da se i ovog ljeta, kao i prethodnih godina, pred početak turističke sezone, intenziviraju negativni narativi o Crnoj Gori u srpskim tabloidima. Kako navode, riječ je o sistematskoj i koordinisanoj propagandnoj kampanji kojom se Crna Gora nastoji prikazati kao skupa, nesigurna i nepoželjna destinacija.</p>
<p>– Narativi su gotovo identični iz godine u godinu – visoke cijene, nesigurnost, loša usluga i opšta napetost - ističu iz DFC-a.</p>
<p>Analiza je obuhvatila više od 20 članaka objavljenih na portalima Informer, Alo, Kurir, Telegraf, Blic i Srbija Danas u prvih 20 dana juna, a prema ocjeni DFC-a, gotovo svi nose elemente medijske manipulacije i pristrasnog izvještavanja.</p>
<p>– Naslovi poput ‘Limunada k’o kilo limuna’, ‘Mini pica paprenih 10 evra’ i ‘U Crnoj Gori sve bezobrazno poskupelo’ služe isključivo da izazovu negativnu emociju kod čitalaca - ocjenjuje DFC.</p>
<p>Navodi se da se koriste izolovani primjeri iz luksuznih objekata kao da su pravilo, dok se zanemaruje širi kontekst. Pritom se tekstovima često dodaju komentari sa društvenih mreža kako bi se dodatno pojačao narativ o Crnoj Gori kao „elitističkom ljetovalištu“.</p>
<p>Pored cijena, česta tema u srpskim medijima su i navodni sigurnosni problemi – bilo kroz prikazivanje navodnog nepoštovanja zakona, prisustva opasnih životinja poput medvjeda i ajkula, ili pojedinačnih tragičnih događaja.</p>
<p>DFC navodi da su izvještaji o nezakonitom služenju prstaca, prisustvu medvjeda u planinskim oblastima ili ajkulama u Jadranu kontekstualizovani na način koji stvara paniku i širi nepovjerenje u crnogorske institucije.</p>
<p>– Informacije iz kredibilnih izvora, poput Instituta za biologiju mora, prenose se u senzacionalističkoj formi i koriste za oblikovanje percepcije o Crnoj Gori kao opasnoj destinaciji - ocjenjuje DFC.</p>
<p>Iz DFC-a upozoravaju da ovakve kampanje nijesu puki medijski senzacionalizam, već dio šireg informacionog uticaja čiji je cilj da naruši ekonomsku stabilnost i imidž Crne Gore kao evropske, stabilne i turistički atraktivne države.</p>
<p>– Ove poruke imaju jasan cilj – obeshrabrivanje turista iz Srbije, narušavanje turističke sezone i slabljenje pozicije Crne Gore na međunarodnoj sceni - zaključuju iz DFC-a.</p>

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

1250x600

1084x550

thumbnail

Analiza DFC: Negativni narativi o Crnoj Gori uoči turističke sezone

<p>Tokom studentskih blokada prorežimski tabloidi u Srbiji su morali da uklone više od 100 tekstova u kojima su iznosili informacije bez dokaza ili širili govor mržnje prema učesnicima blokada i protesta i to na zahtjeve servisa preko kojih njihovi portali postoje, a zbog kršenja pravila korišćenja i zakona EU i Srbije, piše<a href="https://www.cenzolovka.rs/etika/tabloidi-brisu-tekstove-u-kojima-blate-studente-zato-sto-moraju-da-dokazu-da-su-tacni-da-im-ne-ugase-portale/"> Cenzolovka.</a></p>
<p>Između 110 i 135 tekstova u kojima se blate studenti i studentkinje koji blokiraju fakultete, tražeći odgovornost za smrt 15 osoba u padu nadstrešnice u Novom Sadu, uklonjeno je sa portala tabloida.</p>
<h2>Zašto?</h2>
<p>Zato što bi, u suprotnom, mogli biti ugašeni njihovi sajt ili server, pa čak i blokiran pristup internetu tamo gdje se nalaze.</p>
<p>Objavljujući slike dokumenata studenata, njihove lične podatke, detalje o njihovom navodnom zdravstvenom stanju, nazivajući ih antisrbima, kroatofilima i nebrojenim pogrdnim imenima, pripisujući im mentalne poteškoće, vrijeđajući ih u pokušaju da diskredituju ono što rade, optužujući ih da se „biju za pare koje im služe da ruše predsjednika” – tabloidi su neumorno kršili niz etičkih standarda i zakona Srbije.</p>
<p>To im domaće vlasti, naravno, ne zamjeraju, ali je problem nastao zbog toga što su sada prekršili i zakone Evropske unije.</p>
<p>Ispostavilo se, međutim, da prorežimski tabloidi, koji svakodnevno šire propagandu protiv Evropske unije, kada su njihovi interesi u pitanju i te kako poštuju pravila EU.</p>
<h2>Kad tabloidi moraju da dokazuju</h2>
<p>- Neke od ovih tekstova su uklonili jer nisu u u skladu sa zakonima EU, Srbije i pravilima servisa koje koriste. Tekstovima u kojima ne iznose činjenice već proizvoljne tvrdnje i spinove, tabloidi nanose problem pojedincima koje spominju – studentima, opozicionim političarima i drugim građanima, što nije po pravilima servisa koje koriste - objašnjava IT stručnjak <b>Vladimir Cicović</b>.</p>
<p>Nakon pravne procedure, pokrenute posle Cicovićevog obraćanja kompanijama koje drže servere čiji su tabloidi korisnici, ovi portali morali su da ono što tvrde u tekstovima – dokažu, piše Cenzolovka.</p>
<p>Pošto to nisu mogli, kompanije su ih upozorile da, ukoliko ne uklone tekstove, snosiće posljedice, među kojima je i gašenje domena na kom su registrovani.</p>
<blockquote>Ako neku djevojku nazovete antisrpkinjom, to radite da je oblatite. To je jezik mržnje. Proganjanje osobe kroz medije se u normalnim državama smatra nasiljem. Tekstovi koji odišu prekršajima i mržnjom moraju se uklanjati (Vladimir Cicović, IT stručnjak)</blockquote>
<p>Lažne i nedokazane informacije, govor mržnje, osuđivanje bez presude – samo su neke od stvari koje se mogu naći u tekstovima i uzrokovati zahtjev servisa za uklanjanjem.</p>
<p>Proceduru za uklanjanje može da pokrene svako ko zna kako funkcionišu servisi i poznaje zakone i pravilnike, pa može da dokaže da portal krši nečije pravo u svom tekstu.</p>
<p>Vladimir Cicović kaže da kao dokaz može da se priloži i odluka Savjeta za štampu da u tekstu postoji kršenje Kodeksa novinara.</p>
<p>- Pri prijavljivanju servisu se napiše šta je u tekstu sporno i za to se prilože dokazi. Onda kreće nekoliko pravnih procedura unutar kompanije koja drži servis, kada se utvrđuju činjenice i da li su navodi iz prijave tačni. Kompanija onda od druge strane, tj. portala, traži odgovor, izjašnjenje ili dokaze za tvrdnje iz teksta. Ukoliko ih portal ne može dati, kompanija mu predlaže šta da uradi: npr. brisanje linka ka spornom tekstu - objašnjava on.</p>
<p>Procedura može da traje od 12 sati do 10 dana, a ukoliko portal odbije da postupi po predloženom rješenju, pred gašenje mu kompanija šalje „posljednje upozorenje”.</p>
<h2>„Masovno oružje za uništavanje laži”</h2>
<p>Cicović kaže da su, od početka studentskih blokada, tabloidi uklonili između 110 i 135 tekstova, od kojih su 48 bili o jednoj osobi, te da će se „uskoro uključiti još ljudi, pa se može očekivati još skinutih tekstova”.</p>
<p>- Ako za neku djevojku kažete da je antisrpkinja, to radite da je oblatite. To nije proizvod stvarnog stanja, nego jezik mržnje. Ako kažete za nekog da je pedofil, a nemate dokaz i sudsku presudu – imate problem. Proganjanje osobe kroz medije se u normalnim državama smatra nasiljem. Tekstovi koji odišu prekršajima i mržnjom moraju se uklanjati - ističe Ćićović.</p>
<p>S druge strane, ova procedura ne predstavlja rizik po medije koji profesionalno izvještavaju.</p>
<p>- Postoje pravni okvir i pravila koja služe da se objasni zašto je nešto pogrešno. U ovom slučaju, mediji koji rade fer i korektno neće imati probleme. Ovo je masovno oružje za uništavanje laži, ali ne i istine. Ukratko: sloboda medija postoji ukoliko je tekst profesionalan, balansiran i ne služi proganjanju ili blaćenju ljudi - rekao je Ćićović.</p>

Režimski tabloidi u Srbiji primorani da brišu tekstove u kojima blate studente ili će im gasiti portale

<p>Duga noć je pred mještanima Pipera, iscrpljenim cjelodnevnom borbom sa vatrenom stihijom koja je za sobom ostavila apokaliptične scene.</p> <p>Crni horizont iz kojeg se vije dim, spaljeni pomoćni objekti i pojedine kuće i gusto sivilo iz kojeg se povremeno nazire silueta helikoptera u očajničkom pokušaju da obuzda stihiju. To je slika koja je nešto nakon 16 sati dočekala ekipu Portala ETV u Piperima.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DAJMfvpkg4_M&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>Na terenu ljudska solidarnost – osim mještana, pripadnika Službe zaštite i spašavanja Glavnog grada i Vojske Crne Gore, pomoć u spašavanju pružaju i građani iz svih krajeva Podgorice, ekipe gradskih službi, kao i radnici i mehanizacija privatnih kompanija.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3D1vuzeooBoCE&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>&nbsp;</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DR80imr0FZnc&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>Vjetar i visoke temperature čine situaciju izuzetno otežanim, šireći plamen velikom brzinom i pretvarajući svaki novi nalet u dodatnu prijetnju ljudima, imovini i prirodi.</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250811180816_6680dd5ba0711d9d6582d6e502ef028f973e4cfab9b539753448b70a94411c16.jpg" data-media-id="editor_3" data-image-id="20250811180816_6680dd5ba0711d9d6582d6e502ef028f973e4cfab9b539753448b70a94411c16" data-rendition-name="original" width="4032" height="3024" loading="lazy" alt="Požar u Piperima"> <figcaption>Srđan Dragićević cijeli dan na terenu<span>(Photo: Portal ETV/Tamara Klikovac)</span></figcaption> </figure>  <p>Mještanin <b>Srđan Dragićević</b>, koji skromno umanjuje vlastiti gubitak navodeći da mu je u požaru izgorela tek štala, ispričao je Portalu ETV da je vatra za samo dva sata progutala veliku površinu imanja, šuma i objekata njegovih komšija. Zbog toga je dio Pipera evakuisan.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DwAyqVjH-iCo&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>&nbsp;</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DkgRlRtIhPO0&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>- Cijeli dan branimo imovinu ljudi kojima su izgorele kuće, štale, magacin sa velikom količinom stočne štale. Nemamo struju i vodu. Pomoć nam stiže sa svih strana - osim ljudi, tu su privatne kompanije kao što Bemax, gradske službe... Meni je priskočilo u pomoć dvadesetak prijatelja i članova familije uz čiju pomoć sam uspio da odbranim staru kuću, štalu sa deset krava, veliku količinu sijena - kazao nam je Dragićević.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DAAdt88npgDc&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>Možda i najveću štetu pretrpio<b> Miloš Strunjaš</b>, vlasnik poljoprivredne apoteke "Trims" kojem je vatrena stihija ponijela magacin, mehanizaciju i automobil koji se nalazio ispred tog objekta. Kuću je uspio da sačuva, kako kaže, vodom iz dječijeg bazena.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DieNHUaSlq1A&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>&nbsp;- Bio sam tu kada se pojavio veliki plamen. Prvo što sam uradio je pokušao da izvučem živu glavu. Vode nije bilo cijeli dan, pa sam vodom iz dječijeg bazena uspio da spriječim da vatra zahvati kuću. Međutim, magacin sa velikom količinom robe je u potpunosti izgorio. Roba nije osigurana, a šteta je sigurno nekoliko stotina hiljada eura - kazao je Strunjaš, koji je zahvalan na reakciji nadležnih službi, ali je uvjeren da se moglo reagovati efikasnije, posebno da je bilo gradske vode.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DPtQkwZPIsb0&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>Požar je oko 19 sati stavljen pod kontrolu, a mještani se uzdaju u povoljne vremenske prilike kako bi vatra bila kompletno ugašena. &nbsp;U popodnevnim satima pomoć je stigla i iz susjedne Srbije koja je na zahtjev Crne Gore uputila helikopter Kamov, od pet tona nosivosti.</p> <p>- Ako vjetar oslabi možda i uspijemo svi da ugasimo požar - kaže za Portal ETV <b>Srđan Dragićević</b>.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3D9lL6a4h-OkE&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>Direktor Direktorata za zaštitu i spašavanje u Ministarstvu unutrašnjih poslova <b>Miodrag Bešović</b>, kojeg smo zatekli u Piperima gdje je danas izbio požar velikih razmjera, pored aktivnih požara u Rogamima i Kučima na podgoričkoj teritoriji, rekao je da su poslali zahtjeve za pomoć Mehanizmu za civilnu zaštitu Evropske unije.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3D5Uu0j5WBBkw&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p> <p>- Vidjećemo da li i NATO da uključimo, ali s obzirom na to da su članice Mehanizma i članice NATO-a, vidjećemo da li ima potrebe za tim pozivom. Očekujemo pomoć od Hrvata koji su nam najavili da će kanader moći da dođe, jer i oni imaju svoje probleme u reonu Splita. On će najvjerovatnije dejstvovati u reonu primorja ili u blizini Skadarskog jezera, odnosno teritorije Podgorice, đe bude bila potreba - poručio je Bešović.</p>

(VIDEO/FOTO) Apokaliptične scene i ljudska solidarnost u borbi sa vatrenom stihijom: Uništena imanja, gorjeli magacini, kuće i štale...

<p>Crna Gora u ranim jutarnjim satima može očekivati pomoć od Hrvatske koja bi trebalo da nam pošalje jedan kanader za gašenje požara.</p>
<p>To je saopšteno iz Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP).</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 66.6369%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbojanovic-pozar-u-piperima-sada-pod-kontrolom-stradali-su-neki-objekti-i-kuce&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>- Na teritoriji Crne Gore od sinoć i ranih jutarnjih časova aktivan je veći broj požara, a mnogi od njih približili su se kućama i prijetili da ugroze imovinu građana. Kako su ispunjeni uslovi za aktiviranje EU Mehanizma civilne zaštite, u 11.28 sati Ministarstvo unutrašnjih poslova uputilo je poziv za pomoć državama članicama Mehanizma. U 14.19 sati dobili smo povratan odgovor od strane Centra za odgovor u vanrednim situacijama ERCC o mogućnošću angažovanja vazduhoplova i situacija je takva da u ranim jutarnjim časovima možemo očekivati ispomoć jednog kanadera iz Hrvatske - kazali su oni.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 75%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbojanovic-preozbiljan-pozar-velikih-razmjera-buknuo-u-piperskom-naselju-durkovicu-otezano-gasenje-zbog-zadimljenosti&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>Osim toga, shodno bilateralnom sporazumu, stigla je i pomoć iz Srbije koja nam je već tokom dana poslala helikopter Kamov, a koji je oko 17 sati sletio u Podgoricu i već je angažovan na gašenju požara iz vazduha.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 48.9016%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fdacic-crnoj-gori-saljemo-helikopter-kamov-za-gasenje-pozara&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>- Na terenu su lokalne službe zaštite i spašavanja iz gradova u kojima su požari, pomažu im i kolege iz drugih opština, Avio-helikopterska jedinica MUP-a, pripadnici Direktorata za zaštitu is pašavanje, višenamjenski robotni sistem za gašenje požara, pripadnici Vojske Crne Gore i njihovi vazduhoplovi - istakli su u MUP-u.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 54.9784%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fhronika%2Fpozar-u-buljarici-i-canju-vatrogasci-na-terenu-ulazu-maksimalne-napore&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>Oni su apelovali na građane da ukoliko primijete požar odmah prijave na brojeve 112 ili 123.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 48%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbesovic-stize-pomoc-od-avio-helikopterske-jedinice-mup-a-srbije-ocekujemo-pomoc-i-iz-hrvatske&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>- Takođe, imajući u vidu da je većina navedenih požara rezultat ljudskog faktora, nebrige ili namjernog podmetanja, pozivamo građane da ukoliko primijete navedene radnje odmah iste prijave na broj 112 ili 122 - naveli su u MUP-u.</p>
<p>Još jednom su poručili da je zabranjeno paljenje vatre, kao i korišćenje pirotehničkih sredstava, posebno u uslovima povećane požarne aktivnosti.</p>

Kanader iz Hrvatske se očekuje rano ujutru, helikopter iz Srbije već angažovan

<p>Sjednica Koordinacionog tima za zaštitu i spašavanje, na kojoj će se analizirati naredni koraci i izdati smjernice za što efikasnije rješavanje novonastale situacije, biće održana sjutra - saopšio je premijer Milojko Spajić govoreći o brojnim požarima koji su danas pogodili Crnu Goru.</p>
<p>Ministarstvo unutrašnjih poslova, Vojska Crne Gore i sve nadležne službe biće, poručuje on, na terenu i uz naše građane sve dok situacija to bude zahtijevala.</p>
<p>- Svjestan sam težine gubitaka koje su naši građani pretrpjeli. Vlada Crne Gore biće uz vas - pružićemo svu neophodnu pomoć kako bismo sanirali posljedice i obnovili ono što je izgubljeno. Ovi izazovi su teški, ali zajedno ćemo ih prevazići, sa vjerom u snagu i jedinstvo naše zajednice - naveo je Spajić u objavi na društvenoj mreži Iks (bivši Tviter).</p>
<div class="embed-block"><div style="max-width: 550px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fx.com%2FMickeySpajic%2Fstatus%2F1954952023096295673&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>Crna Gora je danas, kako je konstatovao, pogođena teškim požarima na više lokacija, koji su nanijeli veliku materijalnu štetu našim građanima i zajednicama.</p>
<p>- Nažalost, povrijeđeni su i naši vatrogasci - ljudi koji svakog dana, nesebično i hrabro, staju na prvu liniju odbrane života i imovine. Njima upućujem iskrenu zahvalnost i duboko poštovanje za požrtvovanost i hrabrost koju pokazuju - naveo je Spajić.</p>
<p>On je zahvalio našim prijateljima iz Srbije, Hrvatske i Slovenije, kao i partnerima iz Evropske unije i NATO-a, na brzoj i nesebičnoj pomoći koju pružaju u duhu regionalne saradnje i solidarnosti.</p>
<p>- Vaša podrška u ovim trenucima znači mnogo našoj zemlji i našim ljudima - dodao je Spajić.</p>

Spajić: Sjutra sjednica Koordinacionog tima za zaštitu i spašavanje, biće analizirani naredni koraci i smjernice

<p>Požar u naselju Đurkovići u Piperima je pod kontrolom, a u vatrenoj stihiji stradali su i neke kuće i objekti - saopštio je vršilac dužnost komandira Službe zaštite i spašavanja Glavnog grada Nikola Bojanović.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 75%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbojanovic-preozbiljan-pozar-velikih-razmjera-buknuo-u-piperskom-naselju-durkovicu-otezano-gasenje-zbog-zadimljenosti&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p>- U Đurkovićima su stradali neki objekti, kuće. Ne raspolažemo sa informacijom koliko je kuća u pitanju. Neke su bile samo zahvaćene požarom, neke vjerovatno i jesu. Analiza će se uraditi kada se požar stavi potpuno pod kontrolom - rekao je on gostujući na TV Vijesti.</p>
<p>Istakao je da je u Rogamima od vatre spašeno 50, 60 kuća.</p>
<p>Veliku pomoć imali su od kolega vatrogasaca iz drugih opština, pripadnika Vojske Crne Gore, ali i mještana.</p>
<p>- Svo ljudstvo je bilo upućeno u Pipere, a u istom trenutku se javlja da gori na više lokacija u Kokotima, Barutani, Lješankoj nahiji, Kučima... Sada je situacija pod konrolom, a u gašenju požara pomaže i helikopter iz Srbije - rekao je Bojanović.</p>
<p>Strahuje da je pred njima besana noć jer se očekuje jačanje vjetra.</p>

Bojanović: Požar u Piperima sada pod kontrolom, stradali su neki objekti i kuće

<p>Otkrivanju spomenika ozloglašenom četničkom komandantu Pavlu Đurišiću prekjuče je prisustvovao i <b>Vladimir Janković</b> iz Beograda, član Zemunskog klana, saradnik Vojnobezbjednosne agencije Srbije i Bezbjednosno-informativne agencije, pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora.</p>
<p>Da je Janković prisustvovao događaju, vidi se i na fotografijama fotoreportera tog lista <b>Borisa Pejovića</b>, koji je u subotu u popodnevnim satima, nakon uklanjanja spomenika, maltretiran, dok je njegov kolega <b>Stevo Vasiljević</b> iz Pobjede fizički napadnut.</p>
<p>Janković je, kako pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora, porijeklom iz beranskog sela Dapsiće.</p>
<p>Ranjavan je u Budvi 2007. godine, u bašti restorana „Jadranska straža“. Tada su ubijeni ukrajinski državljanin <b>Adalbert Šut</b> i <b>Vladimir Rakočević</b>.</p>
<p>Navodno je Vladimir Janković bio i vođa (Team Leader) za obuku ozloglašene ruske plaćeničke grupe Vagner u Angoli.</p>
<p>Na svojoj Fejsbuk stranici objavio je veliki broj fotografija pravoslavnih crkava i manastira koje je obilazio po svijetu i Crnoj Gori, među kojima su i fotografije s pokojnim mitropolitom <b>Amfilohijem</b>, kao i njegovim nasljednikom <b>Joanikijem</b>, zatim sa tivatskim parohom <b>Mijajlom Backovićem</b>, sveštenikom <b>Jovanom Plamencem</b> kod crkve na Rumiji...</p>
<p>Jankovića, koji se prethodno prezivao <b>Ćorac</b>, je u objavi na Fejsbuku pomenuo i <b>Slavko Perošević</b>, jedan od vođa blokada puta koje je u Šavniku organizovala lokalna opozicija. Perošević se juče pohvalio da je poslije 84 godine postao „prvi četnički vojvoda koji je položio zakletvu“ u Crnoj Gori.</p>
<p>- Zakletvu sam položio pred mitropolitom Metodijem i sveštenstvom, kao i pred četničkim vojvodama Miletom Pavićevićem Čičom, Stankom Magudom, Gigom Božovićem, Slavkom Labovićem i Ćorcem... - napisao je Perošević koji je bio jedan od učesnika prosrpskog protesta u Nikšiću 13. jula 2022. godine, na kojem je došlo do nasilnih incidenata.</p>

Saradnik BIA prisustvovao otkrivanju spomenika Đurišiću

<p>Pamflet istorijskog revizionizma, poluistina, prećutkivanja, propagandnog falsifikovanja, u formatu dokumentarnog filma o 13. julu, kojim se normalizuje velikosrpska mitologija, osvanuo je sredinom jula na Jutjub kanalu prosrpske Demokratske narodne partije (DNP), a premijerno je prikazan na Adria Televiziji.</p>
<p>Neskriveni i ključni cilj lažnih istorijskih konstrukcija u ovom uratku jesu otvorena delegitimizacija crnogorske borbe za obnovu državnosti, osporavanje autentičnosti antifašističkog ustanka iz 1941. godine, ali i da se zatomi istina o okupaciji Crne Gore 1918. godine Podgoričkom skupštinom i nametne narativ da su Crnogorci zapravo Srbi koji treba da se vrate sebi.</p>
<h2>TAJNI PODACI O AUTORSTVU</h2>
<p>Transparentnih podataka o režiji, produkciji i autorstvu nema, ali je mnogo toga jasno - a prije svega da je film u javnost plasiran u jeku sve intenzivnije revizije istorije u Crnoj Gori i dok politička vladajuća struja koristi svaki mogući alat - od institucionalne moći do medijske propagande - kako bi poništila crnogorski istorijski i identitetski kontinuitet.</p>
<p>Film od samog početka ne krije da ima političko-revizionističku agendu pošto naratorka u prvim minutima govori o tome da „Crna Gora ima dvije zastave, himne, dva imena, dva pravca ali i dvije istorije“ - tako otvoreno afirmišući „istoriju“ napisanu iz velikosrpskog ugla.</p>
<p>To nije samo ulazna tačka u pokušaj da se gledaoci ubijede da su „dvije istorije“ ravnopravne - da se ne radi o sukobu činjenica i političkoj propagandi, nego i priznanje da autori filma, ko god oni bili, ne prihvataju zvaničnu, međunarodno priznatu i utemeljenu istoriju Crne Gore.</p>
<h2>KLJUČNA ZAMJENA TEZA</h2>
<p>Tako se, pored ostalog, italijanska okupacija iz 1941. godine koristi kao zgodan izgovor da se prikriju mnogo dublji i trajniji ožiljci - poput onih iz 1918. kada je Crna Gora anektirana, a Karađorđevićima omogućeno da pod maskom „volje srpskog naroda“ sebi pripoje novu teritoriju - da bi Srbija, proširena Crnom Gorom i Makedonijom, tvorila kraljevinu tri naroda - Srba, Hrvata i Slovenaca.</p>
<p>Tada su srpski agenti poslati u Podgoricu, proglašeni „velikom narodnom skupštinom“ i, uz prismotru srpske žandarmerije, izglasali brisanje države Crne Gore - odnosno rezoluciju koju je srpska vlast napisala na Krfu, a kojom se okupacija Crne Gore prihvata proglašenjem pripojenja Srbiji.</p>
<p>U tom trenutku je postojala redovna crnogorska narodna skupština, i to po tadašnjem ustavu jedina koja je mogla raspolagati sudbinom ove države, ali desilo se što se desilo.</p>
<p>Uslijedio je Božićni ustanak, spaljivanje hiljada crnogorskih domova, progon komita, ubijanje onih koji su bili vjerni crnogorstvu i državnoj slobodi. Dvadesetak godina kasnije, a pošto je narod bio za to da zajednica bude organizovana tako da sve zemlje budu slobodne i ravnopravne - a što su srpski politčari odbijali, desio se Petrovdanski sabor na kojem su federalisti, na čelu sa Sekulom Drljevićem, uz Italijane proglasili nezavisnost.</p>
<p>No, ovako posloženih fakata u DNP-ovom i Adrijinom uratku nema. Oni, bez bilo kakvog detaljisanja, konstatuju da je u tom periodu Crna Gora bila dio Zetske banovine, što prati i dalje navođenje da je parola crnogorskih komunista bila „srpstvo, slovenstvo, sloboda“ ili, kako naratorka kaže: „tadašnje rukovodstvo crnogorskih komunista je sebe i te kako smatralo Srbima. Čak i oni koji su se nacionalno izjašnjavali kao Crnogorci nijesu na srpstvo gledali kao na nešto što je strano, nametnuto ili neprijateljsko“.</p>
<p>Sve to vodi do njihove suštine - tvrdnje da je „ustanak 13. jula 1941. bio borba za zajedničku jugoslovensku državu“, odnosno, po njihovom poimanju, za crnogorsko zajedništvo sa Srbijom, a da je deklaracija donijeta 12. jula bila težnja ka separatizmu koja je idućeg dana dobila odgovor.</p>
<p>Ovo je ključna zamjena teza jer je ustanak 13. jula, prije svega, bio antifašistička odbrana dostojanastva naroda koji nije zaboravio ni Podgoričku skupštinu, niti prihvatio ideju da mu se ponovo o sudbini odlučuje „odozgo“. Crna Gora se borila za slobodu - od fašizma i hegemonije, zato je jasno da se plasiranjem narativa o trinaestojulskom ustanku kroz prizmu „jugoslovenskog patriotizma“, a ne i crnogorskog otpora dugotrajnoj fašisitčkoj manipulaciji identitetom, pokušava zbrisati srpska prljava uloga okupatora, a samim tim i crnogorski subjektivitet u Trinaestojulskom ustanku.</p>
<h2>POKUŠAJ DEMONIZACIJE SUPROTSTAVLJANJA SRPSKOJ HEGEMONIJI</h2>
<p>Dodatno, karakterisanjem deklaracije koja je donijeta 12. jula „težnjom ka separatizmu“ između redova se opasno implicira da je svaki zahtjev za crnogorskom nezavisnošću sam po sebi fašistički, a ta teza im služi i za diskreditaciju savremenih crnogorskih državotvornih ideja.</p>
<p>Pored toga, Sekula Drljević, politički lider crnogorskih federalista i separatista koji je isprva svoje djelovanje bazirao na protivljenju srpskoj aneksiji Crne Gore 1918. godine, u filmu se poredi sa Antom Pavelićem - vođom ustaškog pokreta koji je predvodio genocidni režim NDH koji je odgovoran za smrt stotine hiljada ljudi - i to uz tvrdnju da je bio zamišljen kao crnogorski pandan ustaškom poglavniku, tj. da je Crna Gora 1941. trebalo da bude fašistički protektorat sličan NDH.</p>
<p>Kolaboracija Drljevića sa fašistima ostaje fakat - ali se on u ovom filmu demonizuje kao ustaški pandan - iako nikad nije imao oružane snage, niti sprovodio represiju nad bilo kakvim civilima - dok su, sa druge strane, mnogi četnički komandati, poput Pavla Đurišića i Draže Mihailovića, sarađivali sa Italijanima i nacistima - i to ništa manje - nego mnogo više.</p>
<p>Samim tim je jasno da je Drljević, koliko god bio sporan, tvorcima ovog filma poslužio isključivo da bi zalaganje za crnogorsku državnost prikazali kao oličenje fašizma - što im onda i omogućava pravdanje narativa u kojem je jedino čista opcija prosrpska - a sve drugo izdajničko. Zato njegovo poređenje sa Pavelićem služi samo kao alat za brisanje legitimiteta crnogorskih političkih pokreta koji su se suprotstavili srpskoj hegemoniji.</p>
<p>Svime time se pokušava zatvoriti prostor za bilo kakvu diskusiju o crnogorskoj državnosti - jer ako je svaka priča o nezavisnosti fašizam - onda je, valjda, jedina antifašistička opcija ostanak u velikosrpskoj dimenziji.</p>
<h2>,,PRANJE“ ČETNIČKOG POKRETA&nbsp;</h2>
<p>Iako su saradnja četničkog vođe Draže Mihailovića sa okupatorskim silama i masovni zločini nad civilima koji su se suprotstavljali kolaboraciji neupitni, nepobitni i jasni, u filmu se pokušalo ,,pranje” četničke biografije, predstavljajući kolaboraciju četnika Pavla Đurišića sa Italijanima kao - „reakciju na komunističke zločine“.</p>
<p>Tako naratorka kaže da su komunistički zločini „prouzrokovali odluku četnika da sklope ratni sporazum sa Italijanima - sa ciljem uništenja komunista“. Koji su to zločini komunista 1941. godine natjerali četnike na kolaboraciju sa fašistima Pircija Birolija - nije objašnjeno. Očito jer nije se mogla isfabrikovati ,,nova istorija”.&nbsp;</p>
<p>A kako to u propagandnim uratcima obično i biva, jedan narativ temelj je za drugi - pravdanje četnika brzo vodi i do rusofilije koja se silu na sramotu predstavlja kao oličenje crnogorskog mentaliteta.</p>
<p>- Važan faktor motivacije među borcima NOB-a, naročito Crnogorcima, bila je privrženost Moskvi koja je, sem iz ideoloških razloga, proisticala iz tradicionalnih i ratničkih spona prethodnih stoljeća. Još od 18. vijeka osnovni elementi crnogorske državnosti obrazovanja i duhovnosti uživali su jedinu podršku u Rusiji. Poznata krilatica „sa Lovćena kliče vila, oj Rusijo majko mila“ bila je dio mentaliteta mladih partizana. Ne treba da nas čudi što je samo u Crnoj Gori ustaljeni partizanski pozdrav „smrt fašizmu sloboda narodu“ dijelom zamijenjen sa „crvena armija je s nama pobjeda je naša“ - navodi naratorka, dramatično falsifikujući istoriju, sve radi predstavljanja Crnogoraca kao „pravoslavnog“ kulturnog i ideološkog svijeta koji prirodno gravitira ka Srbiji i Rusiji.&nbsp;</p>
<p>Time su u ovom filmu zanemareni i zbrisani svi temelji crnogorskog građanskog i sekularnog identiteta, a trenutno stanje u državi i neophodni otpor srpsko-ruskom uticaju između redova upakovani u izdaju sopstvenog karaktera.&nbsp;</p>
<h2>„DRUGOSRBIJANCI“ I „MONTENEGRINI“</h2>
<p>Ne čudi što je jedan od sagovornika u ovom uratku, pored predstavnika Istorijskog instituta i Milana Kneževića i srpski istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu i jedan od ideologa velikosrpskog projekta, Čedomir Antić, koji docira o tome kako u Crnoj Gori „nema drugosrbijanaca“.</p>
<p>- Svi drugosrbijanci su postali montenegrini. To je vrlo zanimljivo i govori da je to jedinstvena zemlja. Bila je srpska, danas više nije. Toliko su netolerantni ti ljudi da ne priznaju srpstvo - govori Antić.</p>
<p>Nijesu anonimni autori ovog filma ni prvi ni jedini koji su pokušali lansirati tezu o tome da je crnogorski identitet tvorevina nekadašnjeg komunističkog vođe Milovana Đilasa.&nbsp;</p>
<p>- U jugoslovenskoj javnosti toga vremena nerijetko je bilo zastupljeno stanovište o Đilasu kao tvorcu crnogorske nacije - neki će reći jedne izrazito anti-srpske pojave i dezintegrativnog faktora u odnosu na srpski nacionalni korpus. Sa današnjeg aspekta, postavlja se pitanje da li je to baš tako. Đilasovo nacionalno opredjeljenje bilo je u većem dijelu života nesumnjivo srpsko. O tome govore njegova centralna literalna djela - navodi naratorka.</p>
<p>Na to se nadovezuje Antić koji ističe da „vidimo da je on drugosrbijanac“, te da je „to srpstvo kod njega jako relativno“.</p>
<p>- Zvaničan stav Komunističke partije Jugoslavije prema crnogorskoj naciji nije bio još uvijek jasno i u potpunosti definisan. Crnogorsku naciju je trebalo, po stavu Komunističke partije Jugoslavije, u perodu pred izbijanje rata tek definisati i naučno objasniti. Iz tog razloga je to pitanje ostavljeno za poslije rata. A onda je ponuđeno najviđenijem Crnogorcu među komunistima da ga definiše i na neki način postavi kao model za novu naciju u novoj državi. Ta ličnost bio je Milovan Đilas...Iskustvo ovog rata govori da crnogorski narod, ne samo što je ustao protiv okupatora, nego je pošao i protiv onih struja koje su htjele da ga odvoje od Srba - govori naratorka.</p>
<p>Suština svih ovih navoda je ista: ubijediti Crnogorce da su zapravo Srbi - a kako to uvjerljivije učiniti nego reći da je upravo „tvorac nacije“ u biti Srbin - koji se samo radi partijskih interesa zalagao za crnogorstvo.</p>
<h2>REHABILITACIJA DEVEDESETIH</h2>
<p>Tokom cijelog filma konstanta je nametanje narativa da su crnogorska nacija i državnost produkt manipulacija i zavjere protiv srpstva - uz osporavanje svakog procesa koji je vodio do emancipacije naše države.&nbsp;</p>
<p>Tako Antić riječima da je „dugoročno pobijedila „nidologija“ koja je imala veliku sreću i u jugoslovenskoj državi učinila sve da odvoji Srbiju od Crne Gore“ samo učvršćuje korijene ratnih devedesetih - čiji krici, kroz pritiske i pokušaje podrivanja suverenosti - što iznutra - to i spolja, i danas odjekuju Crnom Gorom.</p>
<p>Dokaz za to je i tvrdnja da je uplivom hrvatskog nacionalizma u vrh crnogorskog dijela KP u potpunosti je narušen „revolucionarni moral čiji su nosioci bili upravo srpski komunisti“.&nbsp;</p>
<p>I više je nego jasno da se radi o grubom pokušaju kriminalizacije crnogorske državnosti i to kroz rehabilitaciju velikosrpske hegemonije čija je suština uvijek bila, i danas jeste, teza da su svi drugi identiteti na ovim prostorima devijantni, nepostojeći – odnosno izdajnički.</p>
<h2>VELIČANJE AB REVOLUCIJE</h2>
<p>U nastavku filma autori su se dotakli Antibirokratske revolucije nazivajući je „savršenim primjerom sadejstva između crnogorstva i srpstva“ - kao da nije riječ o politički dirigovanom puču tadašnjeg režima Slobodana Miloševića kojim je u Crnoj Gori instalirano njemu odano rukovodstvo radi namjere da kontroliše Predsjedništvo SFRJ - a što se nije moglo bez podrške zvanične Crne Gore.</p>
<p>No, ni ovo nije ništa novo, niti čudi, kada se uzme u obzir da je upravo DNP bio jedan od nosioca nastavka kontrarevolucije - odnosno litija 2020. godine. Obje kontrarevolucije su osmišljene i koordinisane iz Beograda, a nacionalizam i navodna ugroženost crkve iskorišteni za vraćanje Crne Gore u velikosrpski kolosjek i ostvarenje njihovih interesa.&nbsp;</p>
<p>Obje su, u konačnom, imale razarajući efekat po crnogorsko društvo i demokratski razvoj.</p>
<h2>VOZ I ŠINE</h2>
<p>Završni dio filma kulminira otvorenim poricanjem i omalovažavanjem savremene državnosti Crne Gore i referendumske volje.</p>
<p>- Riječi i nedjela Štedimlije i Drljevića referendumski su nadglasale borbu naših predaka koji su živote dali boreći se protiv tekovina 12. jula. Iako je 13. jul i danas Dan državnosti Crne Gore - on je nažalost samo broj na zidnom kalendaru, odmah pored slavske ikone kod onih koji je još uvijek imaju. Nerijetko u narodnoj skupštini i u javnosti možemo da čujemo kako se mnogi pozivaju na narodno-oslobodilačku borbu, istrajavanje na himni koja predstavlja ništa drugo do plagijat ratnog zločinca Sekule Drljevića. Priča o precima koji su se borili za slobodu trebalo bi da nam daju danas zajednički put i pravac kojim treba da idemo - navodi naratorka u završnom dijelu.</p>
<p>Nastavlja dociranjem o odnosu crnogorstva i srpstva.&nbsp;</p>
<p>- U našoj državi se najbolje oslikava kroz metaforu kolosjeka: jedno bez drugog ne može da funkcioniše, odnosno voz ne može da nastavi dalje. Potreban je balans jer zabluda je da vlak može zamijeniti voz i da je povijest važnija od istorije. Moramo biti svjesni riječi naših predaka, ne smijemo doživjeti sudbinu Kajina i Avelja, jer braća su braća čak i kada se posvađaju jer ako se odreknemo prošlosti nećemo imati ni budućnost - govori naratorka.</p>
<p>Ova metafora ne znači nikakvo „pomirenje“ niti simboliše bratstvo - već podređenost. Voz predstavlja Crrnu Goru - koja, prema njihovom poimanju, ne može ići bez šina - odnosno Srbije.</p>
<p>Tako je napravljen puni krug: u samoj završnici je potvrđeno da je glavna vodilja ovog uratka upravo nastavak diskursa i velikodržavnih pretenzija koje su 1918, ali i devedesetih započele oružjem, a u 21. vijeku nastavljene sofisticiranijim sredstvima - prije svega institucionalnom revizijom istorije.</p>

DNP i Adria TV revizionistički dokumentarni film o 13. julu iskoristili da još jednom nametnu narativ da su Crnogorci Srbi koji treba da se vrate sebi

<p><b>Povampirene velikosrpske i četničke falange nemaju problem sa razumom i logikom.</b> Razuma kod njih manjka od samog starta, jer da se javlja makar u česticama, ne bi danas novočetnici jednako voleli saradnike nacista (četnike, JVuO) i potomke dela onih koji su nacizmu stali nogom za vrat (Ruse, odnosno Putina).&nbsp;</p>
<p>Na logici tek padaju. Tvrde da su poštovaoci "prvog gerilskog antifašističkog pokreta u Evropi", misleći na formacije <b>Draže Mihailovića</b>. I dok su Mihailovićeve četničke formacije imale bar neke dve istorijski potvrđene bitke protiv nacista, pre nego što su postale njihova verna pomoćna vojska i koljači civila, današnji simpatizeri pokreta DM ne vide <b>contradictio in adjecto</b> čak ni u činjenici da sebe nazivaju antifašističkim pokretom, a podižu spomenik fašisti koga je odlikovao <b>Adolf Hitler</b>.</p>
<p>Ta bi zbrka u glavama pojedinaca bila lako rešiva na nivou <b>Toponica</b> ili <b>Kovin</b> u Srbiji, odnosno <b>Dobrota</b> u Crnoj Gori, da nosioci političke vlasti u ove dve države ne igraju "stiskavac" upravo s baštinicima tih retrogradnih ideja. <b>Trljkajući se znojavim telima s dlakavim četništvom u ritmu "drma mi se na šubari cveće", političari u stvari plešu s najprimitivnijim i najzaostalijim, shodno tome i najkrvoločnijim, delom biračkog tela.</b>&nbsp;</p>
<p>Tim trulim kompromisom trenutno obezbeđuju sebi glasove, ali istovremeno guraju obe države u živi pesak velikosrpskog šovinizma, iz koga se u ranijim, ne tako davnim prilikama, izlazilo teškom mukom i uz velike žrtve. I kako sada vidimo - samo privremeno.</p>
<p>No, pisali smo već o minornom intelektualnom i moralnom kapacitetu ljudi koji su se, u tranzicionom periodu i usled prirodnog nezadovoljstva nedovoljnim napretkom dvaju država pod demokratskim vlastima, dočepali političke vlasti. Njihov je učinak - u Srbiji od 2012, a u Crnoj Gori od 2020. - merljiv vekovima: <b>države su civilizacijski i ekonomski vratili u XVIII, a građane mentalno i logički u XIII vek.</b></p>
<p>Danas ćemo se pozabaviti njihovim drugim trulim kompromisom, <b>erotski vrućim plesom s organizacijom koja je poslednjih godina pedantno očistila svoje redove od svih progresivnih, slobodnomislećih i zdravorazumskih ljudi</b>. Onom koja upravo ovih dana u Beogradu završava javni inkvizitorski obračun s poslednjom dvojicom teologa koji su se usudili da je kritikuju: s <b>Vukašinom Milićevićem</b> i <b>Blagojem Pantelićem</b>. Dakle, pozabavićemo se organizacijom koja sebe naziva "Srpska pravoslavna crkva", dočim je u međucrkvenoj komunikaciji to Crkva Srbije.</p>
<p>Iako je već od početka devedesetih SPC korisno poslužila balkanskom kasapinu <b>Slobodanu Miloševiću</b> u nastojanju da ratom i etničkim čišćenjem zadrži "sve Srbe u jednoj državi", ta je crkva tek od demokratskih promena 2000. godine postala zaista država u državi. Ne samo da ne plaća nikakav <b>porez</b> na svoju razgranatu privrednu delatnost, nego država pokriva <b>doprinose</b> sveštenika za penziono i zdravstveno osiguranje. Najzad, malo-malo Vlada opredeli neka <b>sredstva</b> za gradnju ili renoviranje hramova, izdaju se i obavezne doplatne poštanske markice, a stižu i bogate <b>donacije</b> iz inostranstva, najviše od ruske države i crkve.</p>
<h2>ĆAR ZA VAJDU</h2>
<p>Kako neki čitalac ovakvog pisanja uvek kaže ono čuveno "da, ali", da ga predupredimo: slične privilegije u Srbiji imaju i ostale verske zajednice. Ipak, slika davanja i uticaja biće potpuna tek kada kažemo da se po popisu 2022. u Srbiji čak 81,1 odsto građana izjasnilo kao pravoslavac, dok sve ostale verske zajednice i ateisti i agnostici zajedno čine preostalih 18,9 procenata.&nbsp;</p>
<p>Doduše, u praksi, većina deklarativnih vernika ne ponaša se kao vernik, pa crkve zvrje prazne. <b>SPC zato od ideje da živi od parohijala, a ne od državnih davanja i oprosta troškova, beži kao đavo od krsta.</b> I tu da bacimo dodatno svetlo podsećanjem na činjenicu da je u deset godina koje su prethodile tom popisu, u Srbiji izgrađeno oko hiljadu crkava, i samo 13 škola.</p>
<p>Dakle, davanjima pravoslavnoj crkvi, političari obezbeđuju njenu podršku, a s obzirom na razgranatost crkvenog sistema i veliki uticaj u narodu, to je možda i investicija s najbržim povratom u poslovnom okruženju. <b>Iako je Ustavom crkva odvojena od države, normalizuje se neformalni političko-crkveni brak iz interesa</b>, i tako sveštenstvo podržava galantnost trenutne vladajuće političke opcije, podržavajući njenu politiku.</p>
<p>U praksi, bar u Srbiji,<b> popovi SPC postali su vrhovni autoritet za sve.</b> Od abortusa do dogmatizovanog Kosova, od vaspitanja dece do nacionalnih pitanja koja su, od 2012. posebno, izgrađena na velikosrpskom šovinizmu i težnji za hegemonijom. Iako bi <b>državne institucije morale da budu laičke</b>, svaki državni organ ili opština imaju slavu, vojska se koristi u verskim ceremonijama, vreme se meri po verskom kalendaru, politički funkcioneri pokazuju svoju religioznost u svakoj situaciji, nema manifestacije kojoj vrh crkve nije gost, a redovno se ide kod patrijarha po duhovni savet.&nbsp;</p>
<p>U Crnoj Gori, opet, svedoci smo posebnog apsurda. <b>Crkva koja zvanično ne priznaje postojanje čitavog jednog naroda</b> (što sadrži i elemente krivičnog dela), <b>koja teritoriju Crne Gore tretira kao teritoriju Srbije</b>, <b>aktivno učestvuje u političkom životu, "komanduje" političkim strankama i njihovim liderima, javno demonstrirajući prezir prema svakom obliku državne vlasti i državnim simbolima Crne Gore</b>. Nema bolje ilustracije za to od odnosa <b>Ljubiše</b> <b>Ostojića</b> - <b>Metodija </b>prema podizanju spomenika ratnom zločincu i saradniku okupatora, kojom je prilikom intonirana i himna strane države, Srbije. Tim stavom, on nije samo bacio pod noge i hrišćanstvo i moral, on je bacio pod noge državu, i tu, u stvari, dolazimo do suštine problema.</p>
<p><b>Ne postoji, niti u modernom demokratskom društvu sme da postoji, verska ili bilo kakva druga organizacija, koja je "starija" od države.</b> Ne po godini osnivanja, koja je nebitna, već po statusu. Ono šta je ključno je da je država po svojoj suštini zajednica svih njenih građana, dok je crkva - kao i svaka druga uža organizacija (udruženje, klub, savez...) - zajednica tek jednog dela stanovnika države. I u tom je smislu država "starija": <b>zakoni države (moraju da) se primenjuju (i) na crkve i na vernike, crkveni "zakoni" važe samo interno, za one koji su "članovi" crkve i time njene "zakone" prihvataju.</b></p>
<p>Ne postoji, i ne sme da postoji, nekakav "temeljni ugovor" ili bilo kakav drugi akt ili dokument, koji pripadnicima jedne organizacije (verske, ili bilo koje druge), daje veća prava i manje obaveza nego ostalim građanima. Odnosno, ako tako šta postoji, Ustavni sud mora da reaguje i obezbedi jednakost svih pred Ustavom.</p>
<h2>ISKAČE OSIGURAČ</h2>
<p>Naravno, treba imati u vidu i činjenicu da su <b>svojim ustavima i Srbija i Crna Gora definisane kao sekularne, odnosno, da je crkva odvojena od države</b>. Otuda je u obe zemlje nedopustivo - a da je demokratske i parlamentarne svesti bilo bi i politički kažnjivo - svako koketiranje političara sa religijskom (ili najzad i bilo kojom drugom) organizacijom, kojim se jedan deo društva favorizuje. Jer, političar - posebno onaj na vlasti - obavlja funkciju od javnog interesa i predstavlja i zastupa jednako sve građane, a ne samo svoje simpatizere i ne samo vernike "svoje" crkve. Vera je, kao i kod svakog drugog građanina, njegova privatna, intimna stvar. I ona, u stvari, ostaje na vratima verskog hrama i privatnog doma.</p>
<p>Treba li, najzad, uopšte naglašavati<b> </b>da <b>religijska pravila dotiču samo vernike i da ni u kom obliku i ni na koji način ne smeju da postanu uobičajena za celo društvo, a nekmoli opšteobavezna? </b>Treba li pominjati da crkvi nije mesto u politici, ni u kom obliku ili formi?</p>
<p>Srbija i Crna Gora, na žalost, prečesto i previše se manifestuju kao prepolitička društva. Lično konjukturno i opšte moderno u ove dve države su izgleda uobičajeni motivi delovanja. Interes države i nacije je uvek u senci lukrativnog. Kako se svojevremeno pohrlilo u kom-partiju zarad vajde, sada se trči u religiju zbog ćara. Vera i versko se potežu u cilju jačanja nacionalizma i pravdanja nepočinstava koja se rade, ili tek planiraju.</p>
<p>Pravo verništvo i "snaga vere" u obe države bi se lako izmerili ukidanjem državnih sredstava verskim organizacijama (sem za verske objekte pod zaštitom države, kad važe posebna pravila) i uvođenjem parohijala. Što će reći: <b>ako si član crkve, to članstvo moraš da platiš; koliko članova, toliki je i crkveni guber</b>.&nbsp;</p>
<p>Do tog momenta je, međutim, još dalek put. Na njemu se crkva pruža onoliko koliko joj politika, vođena sopstvenim sebičnim ili na drugom mestu isplaniranim interesima, dopušta. Nekad uspe da "ukoči", svesna sopstvenih religijskih i moralnih normi, ali u poslednje vreme sve češće "iskače osigurač". A to onda nije samo unutarcrkveno pitanje, to je pitanje dalekosežnih i krupnih posledica.</p>
<p><b>Crkva mora da se vrati u pravni poredak i u okvire suštine sopstvenog postojanja. Ako to nije moguće, zabrana delovanja - bar tamo gde nije u matičnoj državi, plus ispitivanje poslovanja, odgovornost za narušavanje zakonom zaštićenih verskih objekata, pa čak i krivično gonjenje crkvenih velikodostojnika, uprkos odredbama nekakvih ugovora, uopšte nisu nerealna opcija.</b></p>

Vrele igre pod mantijom

<p>Incident koji se odigrao juče u selu Gornje Zaostro kod Berana, tokom uklanjanja spomenika zločincu Pavlu Đurišiću, kada su fizički i verbalno zlostavljani novinari imao je elemente linča, a država je pokazala da nema stvarnu kontrolu nad tim prostorom, opisao je Pobjedin novinski fotograf <b>Stevo Vasiljević</b> za Televiziju E dramatične trenutke koje je doživio, zajedno sa kolegama <b>Borisom Pejovićem</b> i <b>Balšom Rudovićem</b> iz Vijesti.</p>
<p>Kako je naveo, jutro na lokaciji proteklo je mirno, uz korektan odnos domaćina. No, po povratku iz Berana, kada je počelo uklanjanje biste situacija je eskalirala.</p>
<p>- Na platou gdje smo ranije normalno radili, masa je krenula ka nama. U jednom trenutku to je bilo na ivici linča. Ljudi su nas vrijeđali, gurali, prijetili. Meni je jedan čovjek razbio kameru pivskom bocom, pa pokušao da me udari po glavi. Drugi, stariji muškarac, zaletio se na mene s nožem. Svi su bili naoružani, masa bez kontrole. U takvim uslovima prestajete da izvještavate i pokušavate da se zaštitite - kazao je Vasiljević.</p>
<p>On tvrdi da je incident mogao da bude spriječen u nekoliko sekundi, jer su, prema njegovim riječima, kontrolu nad događajem imali sveštenici, a ne državne institucije.&nbsp;</p>
<p>- Oni su faktički određivali šta se može, a šta ne. Da je sveštenik, s kojim smo ujutro ljubazno razgovarali, prišao i rekao ‘stanite da vidimo što se dešava’, masa bi stala. Ali on se povukao. Saruman kad kaže ‘kreni’, Orci krenu. Kad kaže ‘stani’, Orci stanu. Tako je to izgledalo - opisao je.</p>
<p>Vasiljević smatra da incident pokazuje ozbiljan problem – da izvršna vlast ne kontroliše dio teritorije Crne Gore, te da se više apsolutno ne osjeća bezbjedno jer predstavnici izvršne vlasti ne mogu garantovati bezbjednost na teritoriji države.</p>
<p>- Ako ja, kao novinar sa decenijama iskustva i akreditacijom u svim državnim organima, treba da tražim od sveštenog lica ‘blagoslov’ da bih radio, onda to znači da oni kontrolišu taj prostor. Država tu ne važi. Pravila ponašanja određuju sveštena lica - rekao je Vasiljević.</p>
<p>On je povukao paralelu sa situacijama u kojima države izgube suverenitet nad dijelom teritorije.&nbsp;</p>
<p>- Kao što Ukrajina nema kontrolu nad Krimom, tako i ovdje, kad prođete tunel kod Kolašina, čini mi se da država više nema kontrolu. To je poraz institucija. Odluke tamo donose druge organizacije, ne izvršna vlast – kazao je Vasiljević.</p>
<p>On je kritikovao i odsustvo policije tokom događaja.&nbsp;</p>
<p>- Na događaju koji je zabranjen, nije bilo nijednog policajca. Kada nema policije kada prijeti ozbiljna eskalacija, To je još jedan dokaz da tamo država nema kontrolu – kazao je on.&nbsp;</p>
<p>Vasiljević je upozorio da situacija u kojoj građani i novinari počinju sami da organizuju svoju zaštitu vodi u anarhiju.&nbsp;</p>
<p>- Ako ja moram da razmišljam kako da se sam zaštitim na događaju u Crnoj Gori, to znači da država ne funkcioniše. Ipak, nastaviću da izvještavam, jer je to jedini način da ti prostori jednog dana postanu sigurni – poručio je Vasiljević.</p>