Nakon godina planiranja i obećanja, valorizacija jednog od najznačajnijih turističkih potencijala sjevera Crne Gore – Đalovića pećine – konačno dobija nastavak. U naselju Gubavač počela je druga faza rekonstrukcije istoimenog putnog pravca, koji će biti ključna saobraćajna veza ka budućem turističkom kompleksu. Vrijednost radova iznosi 2,5 miliona eura, a osim proširenja puta, planirana je i kompletna prateća infrastruktura – trotoari, rasvjeta, rigole i pristupni putevi. Projekat je dio šire inicijative započete još 2019. godine, čija se realizacija godinama najavljuje kao šansa za razvoj ne samo Bijelog Polja, već i cijelog sjevera. Mašine koje trenutno rade u Gubavaču mještanima donose nadu da će put konačno biti ono što godinama priželjkuju – bezbjedan i funkcionalan. - Mnogo će nam značiti, kako za mještane ovog mjesta, tako i za sve koji prolaze ovuda. Zadovoljni smo, problemi koji se pojave rješavaju se u hodu - kaže Ermin Kovačević, predsjednik MZ Gubavač. Sličan stav ima i Šućro Bučan, jedan od mještana. - Srećni smo jer se kapaciteti šire prema rijeci Bistrici i naselju. Biće mjesta i za jednu dodatnu traku. Ima manjih problema sa prilazima kućama, ali narod je kooperativan i generalno zadovoljan – kazao je on. Rekonstrukcija dionice kroz Gubavač, zajedno sa presvlačenjem asfalta od Lozne Luke do Bistrice, predstavlja završetak druge faze izgradnje puta ka Đalovića pećini – prirodnom dragulju koji godinama čeka na punu valorizaciju. U njen turistički potencijal se vjeruje, ali se realizacija konstantno odlaže – uz nadu da će, ukoliko ne država, onda strani investitori biti ti koji će priču konačno pomjeriti s mrtve tačke. Predsjednik Opštine Bijelo Polje, Petar Smolović, ističe da je projekat već predstavljen premijeru, sa idejom da ga dalje ponudi investicionim kompanijama iz Emirata. - Mislim da bi to bio strateški ulaz na sjever Crne Gore. Nama je važno da se resursi koje smo godinama stvarali zajednički – država i opština – konačno upotrijebe, da dovedu turiste i otvore nova radna mjesta - rekao je Smolović.  <figure><img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025042107040_75bee5b1ddb37060152d56868d172bc1d5098d1ec65d8bfbe6017b34f6115724.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="2025042107040_75bee5b1ddb37060152d56868d172bc1d5098d1ec65d8bfbe6017b34f6115724" data-rendition-name="original" width="1920" height="1080" loading="lazy" alt="Žičara - Đalovića pećina"><figcaption>Žičara za potrebe pećine(Photo: Portal ETV/A.H.)</figcaption></figure>  Međutim, iako su planovi ambiciozni, realizacija i dalje ne protiče bez prepreka. Radovi na izgradnji vodovoda kasne, a završetak žičare od manastira Podvrh do ulaza u pećinu još se čeka. - Nakon više sastanaka sa Upravom za kapitalne projekte i izvođačima, dobili smo čvrsta obećanja da će radovi na vodovodu i žičari biti nastavljeni početkom maja. Vrijednost radova na vodovodu je 910 hiljada eura, a na žičari oko četiri miliona. Opština je sve svoje obaveze izvršila – sada je red na Upravi i izvođačima - poručuju iz bjelopoljskog Sekretarijata za izgradnju. Završetkom druge faze ovog projekta, do početka ljeta, očekuje se kompletiranje svih radova na saobraćajnici od raskrsnice sa magistralnog puta Beograd-Bar do žičare kod manastira Podvrh, u ukupnoj dužini od 14 kilometara.  <figure><img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025042107044_97b70dc67709edb6b922f33f96394b5d711818f4ed23adfc5255b62261ddac88.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="2025042107044_97b70dc67709edb6b922f33f96394b5d711818f4ed23adfc5255b62261ddac88" data-rendition-name="original" width="1920" height="1080" loading="lazy" alt="Centar za posjetioce u Bistrici"><figcaption>Centar za posjetioce u Bistrici(Photo: Portal ETV/A.H.)</figcaption></figure>  Mještani Bistrice i okolnih sela, koji se već dugo pripremaju za prve turiste, sve više gube strpljenje. Iako spremni da ponude ono što imaju – netaknutu prirodu, gostoprimstvo i bogatu kulturnu baštinu – turisti još ne stižu. Sve češće se postavlja pitanje koliko je država zaista posvećena projektu koji bi mogao da promijeni svakodnevicu ovog kraja. A dok odgovori kasne, a radovi se odlažu, građanima Bijelog Polja ostaje samo nada – da će Đalovića pećina ipak jednog dana postati ono što joj svi već godinama predviđaju – evropski turistički biser.

Arnela Hajdarpašić

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

1250x600

1084x550

thumbnail

Počela druga faza rekonstrukcije puta ka Đalovića pećini

Zbog rekonstrukcije regionalnog puta R-29, Bar – Kamenički most – Krute, saobraćaj je obustavljen za sve vrste vozila od devet do 11 i od 13 do 15 sati. Postavljena je i rampa, a prije nekoliko dana došlo je do incidenta, kada je vozač izašao iz automobila i fizički napao radnika na njoj, prenosi Primorski portal.
Mještani tvrde da se u vrijeme blokada stvaraju ogromne gužve, te da bi mnogo toga bilo bolje riješeno da je na skretanju sa magistrale ka naselju Sveti Ivan postavljena tabla koja bi obavještvala o blokadi puta, posebno strance. Tako bi oni nastavili put prema Ulcinju, a ne preko Dobrih voda, Pečurica…
Najveće gužve, tvrde mještani, stvaraju se kod Agroeksportove prodavnice.
Tu stoji osoba na rampi koja automobile presumjerava da idu preko Ulcinja. Ali ni na ovom mjestu nema obilježja da se vrše radovi na putu. Mještani okolnih sela, Ulica Pašina, Dabezići, Velje selo… nesmetano prolaze, ali radnik na rampi usmjerava ostale da idu preko Gorane, gdje su putevi u lošem stanju.
– Dosta njih neće da ide tim putem, već ostaju da čekaju dok se rampa ne podigne – tvrde mještani.
Oni navode i da je prije neki dan fizički napadnut radnik na rampi.
– Vlasnik vozila stranih registracija, najvjerovatnije Albanac, izašao je iz vozila, bacio rampu, odgurnuo radnika i produžio dalje – tvrde mještani.
Oni pitaju nadležne zašto nije postavljena tabla sa obavještenjem o blokadi puta kod skretanja ka naselju Sveti Ivan, jer bi to definitivno uticalo na smanjenje gužvi.

Portal ETV

Velike gužve zbog rekonstrukcija puta Bar-Kamenički most-Krute, mještani tvrde da je napadnut radnik na rampi

Radnici kompanije „Bemax“ danas su započeli asfaltiranje dionice puta Vrulja – Mijakovići na čijoj izgradnji rade od 21. oktobra.
Kako je Portalu ETV rečeno iz te kompanije, oni sada rade dionicu od jednog kilometra, a plan je da do kraja sedmice završe prva tri kilometra otvorene trase i postave dva sloja asfalta.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3D3kXQ6rAwd8g&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>
- Radovi se izvode i na izgradnji oporaca i temelja stubova dva mosta. S obzirom da smo ušli u zimski period, ako vremenski uslovi dozvole radovi će se nastaviti na drugom dijelu trase: s obzirom da je trasa dužine sedam i po kilometara - dodali su u kompaniji „Bemax“ u izjavi za Portal ETV.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DyhACBU0Xw0c&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>
Vrijednost radova je, kako su kazali, šest i po miliona eura.
Njihove mašine su uveliko u punom pogonu - a sve kako bi put Vrulja – Mijakovići napokon postao spona od sela Vrulja do reginalnog puta Pljevlja – Đurđevića Tara.&nbsp;
Inženjer za konstrukcije kompanije Bemax Ivan Jelovac ranije je Televiziji E pojasnio da je ovaj teren zahtjevan.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3Dwct3qhkrmEs&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>
- S obzirom na vrlo zahtjevan teren sistem gradnje ovih mostova predviđen je sa montažnim armirano betonskim gredama, visine 1,8 metara, koje će zajedno sa 20 centimetara armirano betonske ploče, koja ih povezuje, činiti ukupnu visinu od dva metra gornje konsrukcije mosta. Najveći stub na ovim mostovima visine je 20 metara – rekao je on.
Za rekonstrukciju puta bila je zadužena kompanija Tehnoput sa kojom je Uprava za saobraćaj raskinula ugovor, jer se sa projektom kasnilo. Novi tender dobila je kompanija Bemax.&nbsp;
Jelovac je ranije u izjavi za TV E poručio da će se kompanija Bemax, kao društveno odgovorna, truditi da svoj posao završi u skladu sa ugovorom i planiranom dinamikom, kao i u svim ostalim projekatima.&nbsp;
Rok za završetak radova je deset mjeseci.

„Bemax“ započeo asfaltiranje dionice Vrulja – Mijakovići

Put Vrulja – Mijakovići konačno će biti rekonstruisan. Radovi su počeli, a plan je da dionica duga sedam i po kilometara bude gotova za deset mjeseci. Gradiće se i dva mosta. Inženjeri kažu da je dionica zahtjevna, ali da će sve biti urađeno onako kako je dogovoreno.
Mašine na grailištu su u punom pogonu. Put Vrulja – Mijakovići, dug sedam i po kilometara, godinama čeka na rekonstrukciju. Kada bude gotov, biće spona od sela Vrulja do reginalnog puta Pljevlja – Đurđevića Tara. Imaće dva mosta duga 126 i 156 metara. Inženjer za konstrukcije kompanije Bemax, Ivan Jelovac, kaže da je teren zahjtevan.
- S obzirom na vrlo zahtjevan teren sistem gradnje ovih mostova predviđen je sa montažnim armirano betonskim gredama, visine 1,8 metara, koje će zajedno sa 20 centimetara armirano betonske ploče, koja ih povezuje, činiti ukupnu visinu od dva metra gornje konsrukcije mosta. Najveći stub na ovim mostovima visine je 20 metara - kaže Jelovac.
Planom je predviđeno da saobraćajnica ima dvije trake, a ukoliko vrijeme posluži, uskoro će biti asfaltirana i dionica do mostova.
- Put će u pojedinim dionicama imati kanale, kao i propuste za odvod. Širina mostova je 11 metara i na njima se nalaze dvije kolovozne trake, širine 3,2 metra, kao i pješačke staze sa obje strane, široke po dva metra -objašnjava Jelovac.
Za rekonstrukciju puta bila je zadužena kompanija Tehnoput sa kojom je Uprava za saobraćaj raskinula ugovor, jer se sa projektom kasnilo. Novi tender dobila je kompanija Bemax. Jelovac kaže da će se kompanija Bemax, kao društveno odgovorna, truditi da svoj posao završi u skladu sa ugovorom i planiranom dinamikom, kao i u svim ostalim projekatima. Rok za završetak radova je deset mjeseci.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DKWHmQPb6yeU&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>

Počela rekonstrukcija puta Vrulja - Mijakovići

Predsjednik Opštinskog odbora Bošnjačke stranke (BS) Rožaje i potpredsjednik Skupštine Crne Gore Mirsad Nurković saopštio je da je raspisan tender za rekonstrukciju puta od ETC-a do mosta Zeleni, vrijedan milion eura.
Nurković je podsjetio da je klub poslanika BS prilikom usvajanja budžeta za 2024. godinu djelovao amandmanski sa zahtjevom da se izdvoje sredstva za rekonstrukciju puta od ETC-a do sada već novog kružnog toka kod Zelenskog mosta. Tada je, kako navodi, nakon djelovanja poslanika Bošnjačke stranke, Vlada Crne Gore u formi zaključka prihvatila finansiranje ovog projekta u visini od 1 miliona eura.
Naglašava da je riječ o dionici koja je vrlo kritična sa više aspekata, a na istoj je bilo više saobraćajnih nezgoda sa više ishoda smrtnih slučajeva.
- Vlada Crne Gore je nakon usvojenog zaključka zadužila Upravu za saobraćaj za izradu projekta, a nakon rekonstrukcije Vlade, odnosno, nakon ulaska u Valdu ministara iz redova Bošnjačke stranke, Vlada je dodatno zadužila Upravu za saobraćaj da se raspiše i tender, što je juče i učinjeno na zadovoljstvo svih korisnika te dionice magistralnog puta, a posebno na zadovoljstvo građana opštine Rožaje. Ovo je samo jedan od manjih, ali veoma značajnih projekata koji su zalaganjem funkcionera Bošnjačke stranke ugledali svjetlost dana i najbolji pokazatelj opravdanosti ulaska BS u Vladu Crne Gore. Idemo dalje - kazao je Nurković.

Raspisan tender za rekonstrukciju puta od ETC-a do mosta Zeleni u Rožajama

Načelnik Službe zaštite i spašavanja Prijestonice Cetinje Miloš Ćećanović saopštio je da je trenutno aktivan šumski požar u mjestu Trnjine, te da je vatra u blizini kuća.
- Daćemo sve od sebe da lokalizujemo požar što prije. Na osnovu prvih pokazatelja sumnjamo da je tamo podmetnut požar - izjavio je Ćećanović za Cetinjski list.
On je naveo da su jutros cetinjski vatrogasci gasili požar na automobilu u mjestu Brajići, koji se zapalio u pokretu. Zahvaljujući brzoj reakciji, spriječeno je da se vatra proširi na okolinu, a u ovom incidentu nije bilo povrijeđenih.
Cetinjski vatrogasci danas su oko 11 sati gasili i požar koji je izbio na trafostanici koja se nalazi u hotelu Grand. Brzom intervencijom požar je ugašen, a iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) saopštili su da je zbog bezbjednosti, na zahtjev vatrogasaca, struja bila isključena u naselju Gruda oko 40 minuta.
Ćećanović je podsjetio da je sinoć jedna ekipa cetinjskih vatrogasaca gasila požare na teritoriji Podgorice sve do jutros, nakon čega su se vratili u prijestonicu.
- Vatrogasci su umorni, ali to ih ne sprečava da se danonoćno i u svakom momentu bore sa vatrenom stihijom i budu tu da prate situaciju - poručio je načelnik.

Cetinje: Blizu kuća aktivan šumski požar u Trnjinama, ugašena vatra na trafostanici hotela Grand

NATO je zahtjev Crne Gore za pomoć u borbi protiv požara proslijedio saveznicima i partnerima Sjevernoatlantskog saveza, a u toku su konsultacije kako bi utvrdili da li i ina koji način mogu pružiti pomoć - navodi se u odgovorima NATO-a Pobjedi.
Crna Gora je zatražila podršku EADRCC-a u borbi protiv požara. 
- Zahtjev Crne Gore smo podijelili sa saveznicima u NATO-u i partnerima. Oni se trenutno konsultuju kako bi utvrdili da li i na koji način mogu pružiti pomoć. Takođe smo u stalnom kontaktu sa crnogorskim vlastima - piše u odgovoru.
Napominju da NATO ne posjeduje niti komanduje sredstvima za gašenje požara.
- Ta sredstva posjeduju države i na njima je da odluče da li će odgovoriti na zahtjev za pomoć. Obavijestićemo vas ukoliko budemo imali dodatne informacije - kazali su iz NATO-a.

NATO: Zahtjev Crne Gore za pomoć proslijedili smo saveznicima, u toku konsultacije

Pomoć za gašenje razornih požara stigla je iz Hrvatske - njihov kanader gasi vatru u Buljarici.
<div class="embed-block"><div style="max-width: 56vh;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 177.7778%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fshorts%2FEkl4WVFN2_A&amp;key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>
Požar u budvanskoj opštini je izbio prije dva dana i proširio se na područje Čanja.
- Hrvatski kanader trenutno prikuplja vodu kod Kraljičine plaže, nakon čega će početi sa dejstvom. Jednu količinu vode će izbaciti u Čanj, a ostatak na požarište u Buljarici - saopštio je ranije za Radio Bar i Bar Info Aco Vulević, komandir barske Službe zaštite i spašavanja.
Pomoć Crnoj Gori je najavljena iz Italije i Austrije, očekuje se i asistencija NATO, a MUP Srbije juče je poslao helikopter Kamov.

VIDEO: Hrvatski kanader gasi požar u Buljarici

Pripadnik Vojske Crne Gore stradao je u prevrtanju cistijerne u akciji gašenja požara u Kučima, saznaje Portal ETV.
Nesreća se dogodila oko 13 sati, kada se cistijerna sa vodom prevrnula na putu ka Kučima.
Iz Ministarstva odbrane su u saopštenju potvrdili ovu informaciju, te naveli da je drugi vojnik zadobio teške tjelesne povrede tokom angažovanja na gašenju požara u rejonu Kuča.
- Do događaja je došlo kada se cisterna za vodu, kojom su upravljali, prevrnula. Vojska Crne Gore, u saradnji sa nadležnim organima, sprovodi istragu radi utvrđivanja uzroka i okolnosti nesreće - kazali su iz resora na čijem je čelu Dragan Krapović.
Načelnik Generalštaba Vojske Crne Gore, brigadni general Miodrag Vuksanović, po saznanju o nesreći došao je teren,
- O svim daljim informacijama javnost će biti blagovremeno obaviještena - kazali su iz Ministarstva odbrane.

Tragedija na putu ka Kučima: Prevrnula se cistijerna sa vodom, poginuo vojnik

Otkrivanju spomenika ozloglašenom četničkom komandantu Pavlu Đurišiću prekjuče je prisustvovao i Vladimir Janković iz Beograda, član Zemunskog klana, saradnik Vojnobezbjednosne agencije Srbije i Bezbjednosno-informativne agencije, pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora.
Da je Janković prisustvovao događaju, vidi se i na fotografijama fotoreportera tog lista Borisa Pejovića, koji je u subotu u popodnevnim satima, nakon uklanjanja spomenika, maltretiran, dok je njegov kolega Stevo Vasiljević iz Pobjede fizički napadnut.
Janković je, kako pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora, porijeklom iz beranskog sela Dapsiće.
Ranjavan je u Budvi 2007. godine, u bašti restorana „Jadranska straža“. Tada su ubijeni ukrajinski državljanin Adalbert Šut i Vladimir Rakočević.
Navodno je Vladimir Janković bio i vođa (Team Leader) za obuku ozloglašene ruske plaćeničke grupe Vagner u Angoli.
Na svojoj Fejsbuk stranici objavio je veliki broj fotografija pravoslavnih crkava i manastira koje je obilazio po svijetu i Crnoj Gori, među kojima su i fotografije s pokojnim mitropolitom Amfilohijem, kao i njegovim nasljednikom Joanikijem, zatim sa tivatskim parohom Mijajlom Backovićem, sveštenikom Jovanom Plamencem kod crkve na Rumiji...
Jankovića, koji se prethodno prezivao Ćorac, je u objavi na Fejsbuku pomenuo i Slavko Perošević, jedan od vođa blokada puta koje je u Šavniku organizovala lokalna opozicija. Perošević se juče pohvalio da je poslije 84 godine postao „prvi četnički vojvoda koji je položio zakletvu“ u Crnoj Gori.
- Zakletvu sam položio pred mitropolitom Metodijem i sveštenstvom, kao i pred četničkim vojvodama Miletom Pavićevićem Čičom, Stankom Magudom, Gigom Božovićem, Slavkom Labovićem i Ćorcem... - napisao je Perošević koji je bio jedan od učesnika prosrpskog protesta u Nikšiću 13. jula 2022. godine, na kojem je došlo do nasilnih incidenata.

Saradnik BIA prisustvovao otkrivanju spomenika Đurišiću

Povampirene velikosrpske i četničke falange nemaju problem sa razumom i logikom. Razuma kod njih manjka od samog starta, jer da se javlja makar u česticama, ne bi danas novočetnici jednako voleli saradnike nacista (četnike, JVuO) i potomke dela onih koji su nacizmu stali nogom za vrat (Ruse, odnosno Putina).&nbsp;
Na logici tek padaju. Tvrde da su poštovaoci "prvog gerilskog antifašističkog pokreta u Evropi", misleći na formacije Draže Mihailovića. I dok su Mihailovićeve četničke formacije imale bar neke dve istorijski potvrđene bitke protiv nacista, pre nego što su postale njihova verna pomoćna vojska i koljači civila, današnji simpatizeri pokreta DM ne vide contradictio in adjecto čak ni u činjenici da sebe nazivaju antifašističkim pokretom, a podižu spomenik fašisti koga je odlikovao Adolf Hitler.
Ta bi zbrka u glavama pojedinaca bila lako rešiva na nivou Toponica ili Kovin u Srbiji, odnosno Dobrota u Crnoj Gori, da nosioci političke vlasti u ove dve države ne igraju "stiskavac" upravo s baštinicima tih retrogradnih ideja. Trljkajući se znojavim telima s dlakavim četništvom u ritmu "drma mi se na šubari cveće", političari u stvari plešu s najprimitivnijim i najzaostalijim, shodno tome i najkrvoločnijim, delom biračkog tela.&nbsp;
Tim trulim kompromisom trenutno obezbeđuju sebi glasove, ali istovremeno guraju obe države u živi pesak velikosrpskog šovinizma, iz koga se u ranijim, ne tako davnim prilikama, izlazilo teškom mukom i uz velike žrtve. I kako sada vidimo - samo privremeno.
No, pisali smo već o minornom intelektualnom i moralnom kapacitetu ljudi koji su se, u tranzicionom periodu i usled prirodnog nezadovoljstva nedovoljnim napretkom dvaju država pod demokratskim vlastima, dočepali političke vlasti. Njihov je učinak - u Srbiji od 2012, a u Crnoj Gori od 2020. - merljiv vekovima: države su civilizacijski i ekonomski vratili u XVIII, a građane mentalno i logički u XIII vek.
Danas ćemo se pozabaviti njihovim drugim trulim kompromisom, erotski vrućim plesom s organizacijom koja je poslednjih godina pedantno očistila svoje redove od svih progresivnih, slobodnomislećih i zdravorazumskih ljudi. Onom koja upravo ovih dana u Beogradu završava javni inkvizitorski obračun s poslednjom dvojicom teologa koji su se usudili da je kritikuju: s Vukašinom Milićevićem i Blagojem Pantelićem. Dakle, pozabavićemo se organizacijom koja sebe naziva "Srpska pravoslavna crkva", dočim je u međucrkvenoj komunikaciji to Crkva Srbije.
Iako je već od početka devedesetih SPC korisno poslužila balkanskom kasapinu Slobodanu Miloševiću u nastojanju da ratom i etničkim čišćenjem zadrži "sve Srbe u jednoj državi", ta je crkva tek od demokratskih promena 2000. godine postala zaista država u državi. Ne samo da ne plaća nikakav porez na svoju razgranatu privrednu delatnost, nego država pokriva doprinose sveštenika za penziono i zdravstveno osiguranje. Najzad, malo-malo Vlada opredeli neka sredstva za gradnju ili renoviranje hramova, izdaju se i obavezne doplatne poštanske markice, a stižu i bogate donacije iz inostranstva, najviše od ruske države i crkve.
<h2>ĆAR ZA VAJDU</h2>
Kako neki čitalac ovakvog pisanja uvek kaže ono čuveno "da, ali", da ga predupredimo: slične privilegije u Srbiji imaju i ostale verske zajednice. Ipak, slika davanja i uticaja biće potpuna tek kada kažemo da se po popisu 2022. u Srbiji čak 81,1 odsto građana izjasnilo kao pravoslavac, dok sve ostale verske zajednice i ateisti i agnostici zajedno čine preostalih 18,9 procenata.&nbsp;
Doduše, u praksi, većina deklarativnih vernika ne ponaša se kao vernik, pa crkve zvrje prazne. SPC zato od ideje da živi od parohijala, a ne od državnih davanja i oprosta troškova, beži kao đavo od krsta. I tu da bacimo dodatno svetlo podsećanjem na činjenicu da je u deset godina koje su prethodile tom popisu, u Srbiji izgrađeno oko hiljadu crkava, i samo 13 škola.
Dakle, davanjima pravoslavnoj crkvi, političari obezbeđuju njenu podršku, a s obzirom na razgranatost crkvenog sistema i veliki uticaj u narodu, to je možda i investicija s najbržim povratom u poslovnom okruženju. Iako je Ustavom crkva odvojena od države, normalizuje se neformalni političko-crkveni brak iz interesa, i tako sveštenstvo podržava galantnost trenutne vladajuće političke opcije, podržavajući njenu politiku.
U praksi, bar u Srbiji, popovi SPC postali su vrhovni autoritet za sve. Od abortusa do dogmatizovanog Kosova, od vaspitanja dece do nacionalnih pitanja koja su, od 2012. posebno, izgrađena na velikosrpskom šovinizmu i težnji za hegemonijom. Iako bi državne institucije morale da budu laičke, svaki državni organ ili opština imaju slavu, vojska se koristi u verskim ceremonijama, vreme se meri po verskom kalendaru, politički funkcioneri pokazuju svoju religioznost u svakoj situaciji, nema manifestacije kojoj vrh crkve nije gost, a redovno se ide kod patrijarha po duhovni savet.&nbsp;
U Crnoj Gori, opet, svedoci smo posebnog apsurda. Crkva koja zvanično ne priznaje postojanje čitavog jednog naroda (što sadrži i elemente krivičnog dela), koja teritoriju Crne Gore tretira kao teritoriju Srbije, aktivno učestvuje u političkom životu, "komanduje" političkim strankama i njihovim liderima, javno demonstrirajući prezir prema svakom obliku državne vlasti i državnim simbolima Crne Gore. Nema bolje ilustracije za to od odnosa Ljubiše Ostojića - Metodija prema podizanju spomenika ratnom zločincu i saradniku okupatora, kojom je prilikom intonirana i himna strane države, Srbije. Tim stavom, on nije samo bacio pod noge i hrišćanstvo i moral, on je bacio pod noge državu, i tu, u stvari, dolazimo do suštine problema.
Ne postoji, niti u modernom demokratskom društvu sme da postoji, verska ili bilo kakva druga organizacija, koja je "starija" od države. Ne po godini osnivanja, koja je nebitna, već po statusu. Ono šta je ključno je da je država po svojoj suštini zajednica svih njenih građana, dok je crkva - kao i svaka druga uža organizacija (udruženje, klub, savez...) - zajednica tek jednog dela stanovnika države. I u tom je smislu država "starija": zakoni države (moraju da) se primenjuju (i) na crkve i na vernike, crkveni "zakoni" važe samo interno, za one koji su "članovi" crkve i time njene "zakone" prihvataju.
Ne postoji, i ne sme da postoji, nekakav "temeljni ugovor" ili bilo kakav drugi akt ili dokument, koji pripadnicima jedne organizacije (verske, ili bilo koje druge), daje veća prava i manje obaveza nego ostalim građanima. Odnosno, ako tako šta postoji, Ustavni sud mora da reaguje i obezbedi jednakost svih pred Ustavom.
<h2>ISKAČE OSIGURAČ</h2>
Naravno, treba imati u vidu i činjenicu da su svojim ustavima i Srbija i Crna Gora definisane kao sekularne, odnosno, da je crkva odvojena od države. Otuda je u obe zemlje nedopustivo - a da je demokratske i parlamentarne svesti bilo bi i politički kažnjivo - svako koketiranje političara sa religijskom (ili najzad i bilo kojom drugom) organizacijom, kojim se jedan deo društva favorizuje. Jer, političar - posebno onaj na vlasti - obavlja funkciju od javnog interesa i predstavlja i zastupa jednako sve građane, a ne samo svoje simpatizere i ne samo vernike "svoje" crkve. Vera je, kao i kod svakog drugog građanina, njegova privatna, intimna stvar. I ona, u stvari, ostaje na vratima verskog hrama i privatnog doma.
Treba li, najzad, uopšte naglašavati da religijska pravila dotiču samo vernike i da ni u kom obliku i ni na koji način ne smeju da postanu uobičajena za celo društvo, a nekmoli opšteobavezna? Treba li pominjati da crkvi nije mesto u politici, ni u kom obliku ili formi?
Srbija i Crna Gora, na žalost, prečesto i previše se manifestuju kao prepolitička društva. Lično konjukturno i opšte moderno u ove dve države su izgleda uobičajeni motivi delovanja. Interes države i nacije je uvek u senci lukrativnog. Kako se svojevremeno pohrlilo u kom-partiju zarad vajde, sada se trči u religiju zbog ćara. Vera i versko se potežu u cilju jačanja nacionalizma i pravdanja nepočinstava koja se rade, ili tek planiraju.
Pravo verništvo i "snaga vere" u obe države bi se lako izmerili ukidanjem državnih sredstava verskim organizacijama (sem za verske objekte pod zaštitom države, kad važe posebna pravila) i uvođenjem parohijala. Što će reći: ako si član crkve, to članstvo moraš da platiš; koliko članova, toliki je i crkveni guber.&nbsp;
Do tog momenta je, međutim, još dalek put. Na njemu se crkva pruža onoliko koliko joj politika, vođena sopstvenim sebičnim ili na drugom mestu isplaniranim interesima, dopušta. Nekad uspe da "ukoči", svesna sopstvenih religijskih i moralnih normi, ali u poslednje vreme sve češće "iskače osigurač". A to onda nije samo unutarcrkveno pitanje, to je pitanje dalekosežnih i krupnih posledica.
Crkva mora da se vrati u pravni poredak i u okvire suštine sopstvenog postojanja. Ako to nije moguće, zabrana delovanja - bar tamo gde nije u matičnoj državi, plus ispitivanje poslovanja, odgovornost za narušavanje zakonom zaštićenih verskih objekata, pa čak i krivično gonjenje crkvenih velikodostojnika, uprkos odredbama nekakvih ugovora, uopšte nisu nerealna opcija.

Vrele igre pod mantijom

Pamflet istorijskog revizionizma, poluistina, prećutkivanja, propagandnog falsifikovanja, u formatu dokumentarnog filma o 13. julu, kojim se normalizuje velikosrpska mitologija, osvanuo je sredinom jula na Jutjub kanalu prosrpske Demokratske narodne partije (DNP), a premijerno je prikazan na Adria Televiziji.
Neskriveni i ključni cilj lažnih istorijskih konstrukcija u ovom uratku jesu otvorena delegitimizacija crnogorske borbe za obnovu državnosti, osporavanje autentičnosti antifašističkog ustanka iz 1941. godine, ali i da se zatomi istina o okupaciji Crne Gore 1918. godine Podgoričkom skupštinom i nametne narativ da su Crnogorci zapravo Srbi koji treba da se vrate sebi.
<h2>TAJNI PODACI O AUTORSTVU</h2>
Transparentnih podataka o režiji, produkciji i autorstvu nema, ali je mnogo toga jasno - a prije svega da je film u javnost plasiran u jeku sve intenzivnije revizije istorije u Crnoj Gori i dok politička vladajuća struja koristi svaki mogući alat - od institucionalne moći do medijske propagande - kako bi poništila crnogorski istorijski i identitetski kontinuitet.
Film od samog početka ne krije da ima političko-revizionističku agendu pošto naratorka u prvim minutima govori o tome da „Crna Gora ima dvije zastave, himne, dva imena, dva pravca ali i dvije istorije“ - tako otvoreno afirmišući „istoriju“ napisanu iz velikosrpskog ugla.
To nije samo ulazna tačka u pokušaj da se gledaoci ubijede da su „dvije istorije“ ravnopravne - da se ne radi o sukobu činjenica i političkoj propagandi, nego i priznanje da autori filma, ko god oni bili, ne prihvataju zvaničnu, međunarodno priznatu i utemeljenu istoriju Crne Gore.
<h2>KLJUČNA ZAMJENA TEZA</h2>
Tako se, pored ostalog, italijanska okupacija iz 1941. godine koristi kao zgodan izgovor da se prikriju mnogo dublji i trajniji ožiljci - poput onih iz 1918. kada je Crna Gora anektirana, a Karađorđevićima omogućeno da pod maskom „volje srpskog naroda“ sebi pripoje novu teritoriju - da bi Srbija, proširena Crnom Gorom i Makedonijom, tvorila kraljevinu tri naroda - Srba, Hrvata i Slovenaca.
Tada su srpski agenti poslati u Podgoricu, proglašeni „velikom narodnom skupštinom“ i, uz prismotru srpske žandarmerije, izglasali brisanje države Crne Gore - odnosno rezoluciju koju je srpska vlast napisala na Krfu, a kojom se okupacija Crne Gore prihvata proglašenjem pripojenja Srbiji.
U tom trenutku je postojala redovna crnogorska narodna skupština, i to po tadašnjem ustavu jedina koja je mogla raspolagati sudbinom ove države, ali desilo se što se desilo.
Uslijedio je Božićni ustanak, spaljivanje hiljada crnogorskih domova, progon komita, ubijanje onih koji su bili vjerni crnogorstvu i državnoj slobodi. Dvadesetak godina kasnije, a pošto je narod bio za to da zajednica bude organizovana tako da sve zemlje budu slobodne i ravnopravne - a što su srpski politčari odbijali, desio se Petrovdanski sabor na kojem su federalisti, na čelu sa Sekulom Drljevićem, uz Italijane proglasili nezavisnost.
No, ovako posloženih fakata u DNP-ovom i Adrijinom uratku nema. Oni, bez bilo kakvog detaljisanja, konstatuju da je u tom periodu Crna Gora bila dio Zetske banovine, što prati i dalje navođenje da je parola crnogorskih komunista bila „srpstvo, slovenstvo, sloboda“ ili, kako naratorka kaže: „tadašnje rukovodstvo crnogorskih komunista je sebe i te kako smatralo Srbima. Čak i oni koji su se nacionalno izjašnjavali kao Crnogorci nijesu na srpstvo gledali kao na nešto što je strano, nametnuto ili neprijateljsko“.
Sve to vodi do njihove suštine - tvrdnje da je „ustanak 13. jula 1941. bio borba za zajedničku jugoslovensku državu“, odnosno, po njihovom poimanju, za crnogorsko zajedništvo sa Srbijom, a da je deklaracija donijeta 12. jula bila težnja ka separatizmu koja je idućeg dana dobila odgovor.
Ovo je ključna zamjena teza jer je ustanak 13. jula, prije svega, bio antifašistička odbrana dostojanastva naroda koji nije zaboravio ni Podgoričku skupštinu, niti prihvatio ideju da mu se ponovo o sudbini odlučuje „odozgo“. Crna Gora se borila za slobodu - od fašizma i hegemonije, zato je jasno da se plasiranjem narativa o trinaestojulskom ustanku kroz prizmu „jugoslovenskog patriotizma“, a ne i crnogorskog otpora dugotrajnoj fašisitčkoj manipulaciji identitetom, pokušava zbrisati srpska prljava uloga okupatora, a samim tim i crnogorski subjektivitet u Trinaestojulskom ustanku.
<h2>POKUŠAJ DEMONIZACIJE SUPROTSTAVLJANJA SRPSKOJ HEGEMONIJI</h2>
Dodatno, karakterisanjem deklaracije koja je donijeta 12. jula „težnjom ka separatizmu“ između redova se opasno implicira da je svaki zahtjev za crnogorskom nezavisnošću sam po sebi fašistički, a ta teza im služi i za diskreditaciju savremenih crnogorskih državotvornih ideja.
Pored toga, Sekula Drljević, politički lider crnogorskih federalista i separatista koji je isprva svoje djelovanje bazirao na protivljenju srpskoj aneksiji Crne Gore 1918. godine, u filmu se poredi sa Antom Pavelićem - vođom ustaškog pokreta koji je predvodio genocidni režim NDH koji je odgovoran za smrt stotine hiljada ljudi - i to uz tvrdnju da je bio zamišljen kao crnogorski pandan ustaškom poglavniku, tj. da je Crna Gora 1941. trebalo da bude fašistički protektorat sličan NDH.
Kolaboracija Drljevića sa fašistima ostaje fakat - ali se on u ovom filmu demonizuje kao ustaški pandan - iako nikad nije imao oružane snage, niti sprovodio represiju nad bilo kakvim civilima - dok su, sa druge strane, mnogi četnički komandati, poput Pavla Đurišića i Draže Mihailovića, sarađivali sa Italijanima i nacistima - i to ništa manje - nego mnogo više.
Samim tim je jasno da je Drljević, koliko god bio sporan, tvorcima ovog filma poslužio isključivo da bi zalaganje za crnogorsku državnost prikazali kao oličenje fašizma - što im onda i omogućava pravdanje narativa u kojem je jedino čista opcija prosrpska - a sve drugo izdajničko. Zato njegovo poređenje sa Pavelićem služi samo kao alat za brisanje legitimiteta crnogorskih političkih pokreta koji su se suprotstavili srpskoj hegemoniji.
Svime time se pokušava zatvoriti prostor za bilo kakvu diskusiju o crnogorskoj državnosti - jer ako je svaka priča o nezavisnosti fašizam - onda je, valjda, jedina antifašistička opcija ostanak u velikosrpskoj dimenziji.
<h2>,,PRANJE“ ČETNIČKOG POKRETA&nbsp;</h2>
Iako su saradnja četničkog vođe Draže Mihailovića sa okupatorskim silama i masovni zločini nad civilima koji su se suprotstavljali kolaboraciji neupitni, nepobitni i jasni, u filmu se pokušalo ,,pranje” četničke biografije, predstavljajući kolaboraciju četnika Pavla Đurišića sa Italijanima kao - „reakciju na komunističke zločine“.
Tako naratorka kaže da su komunistički zločini „prouzrokovali odluku četnika da sklope ratni sporazum sa Italijanima - sa ciljem uništenja komunista“. Koji su to zločini komunista 1941. godine natjerali četnike na kolaboraciju sa fašistima Pircija Birolija - nije objašnjeno. Očito jer nije se mogla isfabrikovati ,,nova istorija”.&nbsp;
A kako to u propagandnim uratcima obično i biva, jedan narativ temelj je za drugi - pravdanje četnika brzo vodi i do rusofilije koja se silu na sramotu predstavlja kao oličenje crnogorskog mentaliteta.
- Važan faktor motivacije među borcima NOB-a, naročito Crnogorcima, bila je privrženost Moskvi koja je, sem iz ideoloških razloga, proisticala iz tradicionalnih i ratničkih spona prethodnih stoljeća. Još od 18. vijeka osnovni elementi crnogorske državnosti obrazovanja i duhovnosti uživali su jedinu podršku u Rusiji. Poznata krilatica „sa Lovćena kliče vila, oj Rusijo majko mila“ bila je dio mentaliteta mladih partizana. Ne treba da nas čudi što je samo u Crnoj Gori ustaljeni partizanski pozdrav „smrt fašizmu sloboda narodu“ dijelom zamijenjen sa „crvena armija je s nama pobjeda je naša“ - navodi naratorka, dramatično falsifikujući istoriju, sve radi predstavljanja Crnogoraca kao „pravoslavnog“ kulturnog i ideološkog svijeta koji prirodno gravitira ka Srbiji i Rusiji.&nbsp;
Time su u ovom filmu zanemareni i zbrisani svi temelji crnogorskog građanskog i sekularnog identiteta, a trenutno stanje u državi i neophodni otpor srpsko-ruskom uticaju između redova upakovani u izdaju sopstvenog karaktera.&nbsp;
<h2>„DRUGOSRBIJANCI“ I „MONTENEGRINI“</h2>
Ne čudi što je jedan od sagovornika u ovom uratku, pored predstavnika Istorijskog instituta i Milana Kneževića i srpski istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu i jedan od ideologa velikosrpskog projekta, Čedomir Antić, koji docira o tome kako u Crnoj Gori „nema drugosrbijanaca“.
- Svi drugosrbijanci su postali montenegrini. To je vrlo zanimljivo i govori da je to jedinstvena zemlja. Bila je srpska, danas više nije. Toliko su netolerantni ti ljudi da ne priznaju srpstvo - govori Antić.
Nijesu anonimni autori ovog filma ni prvi ni jedini koji su pokušali lansirati tezu o tome da je crnogorski identitet tvorevina nekadašnjeg komunističkog vođe Milovana Đilasa.&nbsp;
- U jugoslovenskoj javnosti toga vremena nerijetko je bilo zastupljeno stanovište o Đilasu kao tvorcu crnogorske nacije - neki će reći jedne izrazito anti-srpske pojave i dezintegrativnog faktora u odnosu na srpski nacionalni korpus. Sa današnjeg aspekta, postavlja se pitanje da li je to baš tako. Đilasovo nacionalno opredjeljenje bilo je u većem dijelu života nesumnjivo srpsko. O tome govore njegova centralna literalna djela - navodi naratorka.
Na to se nadovezuje Antić koji ističe da „vidimo da je on drugosrbijanac“, te da je „to srpstvo kod njega jako relativno“.
- Zvaničan stav Komunističke partije Jugoslavije prema crnogorskoj naciji nije bio još uvijek jasno i u potpunosti definisan. Crnogorsku naciju je trebalo, po stavu Komunističke partije Jugoslavije, u perodu pred izbijanje rata tek definisati i naučno objasniti. Iz tog razloga je to pitanje ostavljeno za poslije rata. A onda je ponuđeno najviđenijem Crnogorcu među komunistima da ga definiše i na neki način postavi kao model za novu naciju u novoj državi. Ta ličnost bio je Milovan Đilas...Iskustvo ovog rata govori da crnogorski narod, ne samo što je ustao protiv okupatora, nego je pošao i protiv onih struja koje su htjele da ga odvoje od Srba - govori naratorka.
Suština svih ovih navoda je ista: ubijediti Crnogorce da su zapravo Srbi - a kako to uvjerljivije učiniti nego reći da je upravo „tvorac nacije“ u biti Srbin - koji se samo radi partijskih interesa zalagao za crnogorstvo.
<h2>REHABILITACIJA DEVEDESETIH</h2>
Tokom cijelog filma konstanta je nametanje narativa da su crnogorska nacija i državnost produkt manipulacija i zavjere protiv srpstva - uz osporavanje svakog procesa koji je vodio do emancipacije naše države.&nbsp;
Tako Antić riječima da je „dugoročno pobijedila „nidologija“ koja je imala veliku sreću i u jugoslovenskoj državi učinila sve da odvoji Srbiju od Crne Gore“ samo učvršćuje korijene ratnih devedesetih - čiji krici, kroz pritiske i pokušaje podrivanja suverenosti - što iznutra - to i spolja, i danas odjekuju Crnom Gorom.
Dokaz za to je i tvrdnja da je uplivom hrvatskog nacionalizma u vrh crnogorskog dijela KP u potpunosti je narušen „revolucionarni moral čiji su nosioci bili upravo srpski komunisti“.&nbsp;
I više je nego jasno da se radi o grubom pokušaju kriminalizacije crnogorske državnosti i to kroz rehabilitaciju velikosrpske hegemonije čija je suština uvijek bila, i danas jeste, teza da su svi drugi identiteti na ovim prostorima devijantni, nepostojeći – odnosno izdajnički.
<h2>VELIČANJE AB REVOLUCIJE</h2>
U nastavku filma autori su se dotakli Antibirokratske revolucije nazivajući je „savršenim primjerom sadejstva između crnogorstva i srpstva“ - kao da nije riječ o politički dirigovanom puču tadašnjeg režima Slobodana Miloševića kojim je u Crnoj Gori instalirano njemu odano rukovodstvo radi namjere da kontroliše Predsjedništvo SFRJ - a što se nije moglo bez podrške zvanične Crne Gore.
No, ni ovo nije ništa novo, niti čudi, kada se uzme u obzir da je upravo DNP bio jedan od nosioca nastavka kontrarevolucije - odnosno litija 2020. godine. Obje kontrarevolucije su osmišljene i koordinisane iz Beograda, a nacionalizam i navodna ugroženost crkve iskorišteni za vraćanje Crne Gore u velikosrpski kolosjek i ostvarenje njihovih interesa.&nbsp;
Obje su, u konačnom, imale razarajući efekat po crnogorsko društvo i demokratski razvoj.
<h2>VOZ I ŠINE</h2>
Završni dio filma kulminira otvorenim poricanjem i omalovažavanjem savremene državnosti Crne Gore i referendumske volje.
- Riječi i nedjela Štedimlije i Drljevića referendumski su nadglasale borbu naših predaka koji su živote dali boreći se protiv tekovina 12. jula. Iako je 13. jul i danas Dan državnosti Crne Gore - on je nažalost samo broj na zidnom kalendaru, odmah pored slavske ikone kod onih koji je još uvijek imaju. Nerijetko u narodnoj skupštini i u javnosti možemo da čujemo kako se mnogi pozivaju na narodno-oslobodilačku borbu, istrajavanje na himni koja predstavlja ništa drugo do plagijat ratnog zločinca Sekule Drljevića. Priča o precima koji su se borili za slobodu trebalo bi da nam daju danas zajednički put i pravac kojim treba da idemo - navodi naratorka u završnom dijelu.
Nastavlja dociranjem o odnosu crnogorstva i srpstva.&nbsp;
- U našoj državi se najbolje oslikava kroz metaforu kolosjeka: jedno bez drugog ne može da funkcioniše, odnosno voz ne može da nastavi dalje. Potreban je balans jer zabluda je da vlak može zamijeniti voz i da je povijest važnija od istorije. Moramo biti svjesni riječi naših predaka, ne smijemo doživjeti sudbinu Kajina i Avelja, jer braća su braća čak i kada se posvađaju jer ako se odreknemo prošlosti nećemo imati ni budućnost - govori naratorka.
Ova metafora ne znači nikakvo „pomirenje“ niti simboliše bratstvo - već podređenost. Voz predstavlja Crrnu Goru - koja, prema njihovom poimanju, ne može ići bez šina - odnosno Srbije.
Tako je napravljen puni krug: u samoj završnici je potvrđeno da je glavna vodilja ovog uratka upravo nastavak diskursa i velikodržavnih pretenzija koje su 1918, ali i devedesetih započele oružjem, a u 21. vijeku nastavljene sofisticiranijim sredstvima - prije svega institucionalnom revizijom istorije.

DNP i Adria TV revizionistički dokumentarni film o 13. julu iskoristili da još jednom nametnu narativ da su Crnogorci Srbi koji treba da se vrate sebi

Javnost s pravom pita: zašto lider GP URA Dritan Abazović nije u petak bio u Beranama? Gdje je nestao čovjek koji je, kao premijer 2022. godine, svojim potpisom na Temeljni ugovor predao dio državnog suvereniteta Crkvi Srbije? Zašto nije bio prisutan da svjedoči posljedicama tog, po mnogima, izdajničkog čina? Zašto nije bio rame uz rame sa onima koji su u objektu Crkve Srbije slavili lik ratnog zločinca i četničkog komandanta Pavla Đurišića? Zar nije prirodno da se pojavi tamo gdje se njegovo djelo slavi – i to s aplauzima? Jer upravo je on – Dritan Abazović – omogućio ovakve scene. Scene u kojima se u crkve unose kipovi zločinaca, a država Crna Gora ne smije ni da pisne bez “blagoslova” Crkve Srbije. Sve to stoji kao posljedica potpisanog Temeljnog ugovora – dokumenta koji je, u tajnosti, bez javne rasprave, bez parlamentarne procedure, dogovoren s Porfirijem i Srbijom i potpisan u Vili Gorica, 3. avgusta 2022. godine. Tako se ne potpisuje ugovor u ime jedne suverene države. Tako se sklapa pakt u korist druge. Čudi što nije Abazović iskoristio priliku da ga – kako je najavljivao velikosrpski ideolog Matija Bećković – srpska omladina nosi na rukama. Podsjetimo se: - Kad bi Dritan Abazović sjutra stigao u Beograd, nosila bi ga srpska omladina na rukama - izjavio je Bećković nakon izbora 2020. Gdje su sada ti “mladi nosioci”? Gdje su srpski aplauzi za “najbolju investiciju velikosrpske politike” u Crnoj Gori? Tu su bili, spremni, ali Abazovića nije bilo. A bilo je za očekivati da Abazović bude među onima koji su slavili – jer on je omogućio sve: i kip zločinca, i crkvenu moć, i državnu nemoć. Omogućio je da se crkveni hramovi koriste kao političke tvrđave, a oltari kao pozornice za reviziju istorije. Možda je trebalo da bude tamo – da ga dočekaju “prepodobni” vjernici, spremni da mu zapjevaju, uz himnu Srbije. Jer da nije bilo njegovog potpisa – ništa od ovoga ne bi bilo moguće. Da, Dritan Abazović je potpisao Temeljni ugovor sa Crkvom Srbije – u ime Crne Gore, a bez Crne Gore. Ignorišući pravna upozorenja, protivljenje stručnjaka, akademske zajednice, NVO sektora, političara… Potpisao je ono što nijedan premijer jedne suverene države sebi ne bi smio dozvoliti. Zato pitamo: ako nije imao problem da potpiše, zašto ima problem da se pojavi? Slavili bi ga. Imaju i razloga.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250808090832_0948673d748876542c9af02a2e055b3b9a4997af5d6306faba16fdc81d811951.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20250808090832_0948673d748876542c9af02a2e055b3b9a4997af5d6306faba16fdc81d811951" data-rendition-name="original" width="1118" height="745" loading="lazy" alt="Metodije drži liturgiju Pavle Đurišić"> </figure>

Tag: rekonstrukcija-puta