Digitalni forenzički centar (DFC) je, u saradnji sa Asocijacijom za međunarodne odnose (AMO) iz Praga, organizovao okrugli sto posvećen uticaju Srbije na Zapadnom Balkanu — navodi se u saopštenju DFC-a.
Događaj je održan 4. oktobra, na marginama 2BS foruma u Budvi, u okviru projekta „Izgradnja ‘srpskog sveta’: Uticaj Srbije na bezbjednost i stabilnost Zapadnog Balkana“, koji je podržan putem Višegradskih grantova.
U saopštenju se navodi da je okrugli sto okupio lokalne i regionalne eksperte, predstavnike civilnog društva, novinare i političke aktere, a tokom diskusije istaknuto je da Srbija u Crnoj Gori ostvaruje višekanalni uticaj — kroz političke partije, medije, ekstremno desničarske grupe i vjerske organizacije.
- U Crnoj Gori se paralelno odvijaju dva procesa: evropska integracija i proces integracije u tzv. ‘srpski svet’. Lokalni akteri često djeluju kao posrednici srpskog, ali i ruskog uticaja“, navodi se u saopštenju, uz ocjenu da se suština tog uticaja zasniva na identitetskim narativima koji potkopavaju crnogorsku državnost, simbole, jezik, istoriju i kulturu.
Posebno je ukazano na to da se taj uticaj negativno reflektuje i na podršku članstvu Crne Gore u EU.&nbsp;
- Narativ o ‘tradicionalnim vrijednostima’, koji promoviše Srpska pravoslavna crkva, ima antievropski karakter i koristi se za stvaranje negativnog konteksta oko EU integracija, predstavljajući evropske vrijednosti kao prijetnju identitetu i vjeri - ističe se u saopštenju.
Kako je saopšteno, projekat se nastavlja i u narednom periodu, a debata sa okruglog stola biće osnova za izradu detaljnog izvještaja o srpskom uticaju u Crnoj Gori, koji će biti objavljen početkom naredne godine.
Podsjećaju da je projekat sufinansiran od strane vlada Češke, Mađarske, Poljske i Slovačke putem Međunarodnog Višegradskog fonda, čija je misija unapređenje održive regionalne saradnje u Centralnoj Evropi.

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

1250x600

1084x550

thumbnail

DFC: Srbija kroz političke, medijske i crkvene strukture gradi uticaj u Crnoj Gori

Kina više nije samo „fabrika svijeta“, već akter koji nastoji redizajnirati međunarodni poredak, a Zapadni Balkan – uključujući Crnu Goru – dio je te ambiciozne strategije, ključne su poruke obimne studije „Kina u globalnoj tranziciji moći“, koju je danas predstavio Digitalni forenzički centar (DFC). 
Studija detaljno analizira kinesku strategiju proširenja uticaja, posebno u kontekstu Zapadnog Balkana, s fokusom na obavještajne aktivnosti, infrastrukturne projekte i meku moć kroz obrazovanje, medije i tehnologiju.
<h2>Ambicija za globalnom dominacijom do 2049.</h2>
U središtu kineske strategije nalazi se tzv. „velika obnova nacije“ do 2049. godine, kojom Peking teži da postane ključni akter u oblikovanju multipolarnog svijeta. DFC ukazuje da Kina koristi sve sofisticiranije metode – od razvoja vještačke inteligencije i sajber kapaciteta do obavještajnog rada i širenja uticaja putem obrazovanja i kulture.
DFC naglašava da Kina želi da zamijeni američko globalno liderstvo ne direktnom konfrontacijom. Kineski model ne počiva više isključivo na ekonomiji, već na sinergiji tvrde i meke moći. Među alatima koje Kina koristi su Inicijativa Pojas i put, Globalna bezbjednosna i civilizacijska inicijativa, Konfučijevi instituti i strateški plasirane investicije.
<h2>Crna Gora: Investicije, mediji, obrazovanje i tihe veze</h2>
Regioni sa institucionalnim slabostima, poput Zapadnog Balkana, predstavljaju pogodnu metu za kinesku strategiju. Prema studiji, Kina koristi infrastrukturne projekte kao trojanskog konja – oni otvaraju vrata za kulturološki uticaj, akademsku saradnju i političko pozicioniranje.
- Peking region ne posmatra kao jedinstvenu cjelinu, već kao skup različitih slabih tačaka koje prilagođava sopstvenim interesima - navodi se u izvještaju i dodaje da je Crna Gora u tom pogledu posebno ranjiva zbog sporih EU integracija, slabih institucija i nedostatka mehanizama za nadzor stranog uticaja.
U Crnoj Gori kineski uticaj je već prisutan kroz javne infrastrukturne projekte, ali i kroz medijsko partnerstvo i akademske veze. DFC upozorava da bi udaljavanje zemlje od EU integracija dodatno otvorilo prostor za širenje kineskog (i ruskog) uticaja.
Prema izvještaju u fokusu Kine u Crnoj Gori su obrazovni programi i stipendije – koje kineske institucije nude studentima i zaposlenima u javnoj upravi, često kao alat za stvaranje dugoročnih veza i oblikovanje narativa o Kini kao „prijateljskoj supersili“.
Potom je prisutna i medijska saradnja – između kineskih i lokalnih emitera (poput RTCG), čime se, kako se navodi, promovišu afirmativni prikazi Kine, bez prostora za kritičku analizu, te kineska tehnologija – posebno u oblasti bezbjednosti i nadzora. 
Primjeri iz Srbije, gdje je instalirana Huawei oprema za masovni nadzor, ukazuju na moguće zloupotrebe.
DFC u izvještaju predlaže i niz konkretnih mjera kako bi se Crna Gora zaštitila od hibridnih prijetnji i malignog uticaja.
To su izrada nacionalne strategije za borbu protiv hibridnih prijetnji, povećanje transparentnosti u vezi sa kineskim investicijama i sporazumima, jačanje uloge nezavisnih medija u razotkrivanju propagandnih narativa, uvođenje formalnih procedura za radne posjete kineskim institucijama, uključivanje civilnog društva i akademske zajednice u praćenje uticaja, uspostavljanje bezbjednosnih standarda za kinesku tehnologiju i redefinisanje prisustva EU i SAD kroz transparentniji i prisniji angažman.
<h2>Kineske metode: Tiho, sistematski i dugoročno</h2>
Jedan od najsloženijih aspekata kineskog prisustva jeste djelovanje kroz tzv. „strukturni uticaj“ – oblikovanje zakonodavstva, regulative i percepcija bez vidljivog miješanja. Posebno se ističu metode akademske regrutacije, kontrola narativa u medijima, prisustvo u sajber prostoru i tehnološka zavisnost kroz upotrebu kineskih sistema za nadzor.
Studija navodi konkretne slučajeve iz Afrike, Srbije, Zambije i Crne Gore koji ukazuju na sličan obrazac: investicije bez političkih uslovljavanja, ali sa dugoročnim ciljem političkog i ideološkog usidravanja kineskih interesa.
Jedno od zabrinjavajućih poglavlja studije tiče se kineskih obavještajnih aktivnosti. Kineske službe koriste sofisticirane metode: infiltraciju institucija, regrutaciju unutar akademskih i političkih struktura, sajber napade, manipulaciju društvenim mrežama i širenje dezinformacija.
- Kina ne cilja samo podatke – ona cilja političku percepciju, narative i društvene tokove - upozorava DFC. Među primjerima su pokušaji kontrole narativa o Ujgurima, širenje propagande u evropskim medijima i „bot mreže“ koje su tokom pandemije COVID-19 bile posebno aktivne u Srbiji.
Kineska pozicija u vezi sa ratom u Ukrajini ilustruje njenu strategiju balansiranja, navodi se u izvještaju. Iako se Kina deklarativno drži neutralnosti, studija DFC ukazuje na blisku ekonomsku i političku saradnju sa Rusijom, uključujući isporuke dronova, infrastrukturalne projekte u okupiranim djelovima Donjecka i kupovinu ruskih energenata.
Istovremeno, Kina zadržava kanale saradnje s Ukrajinom, što ukazuje na pragmatičan pristup koji kombinuje trgovinu, posredovanje i diplomatsku „meku moć“ – uz cilj da se ojača slika Kine kao konstruktivnog globalnog aktera.

Duško Mihailović

Studija DFC: Kina kao globalni rival i tihi igrač na Balkanu

Lider Ujedinjene Crne Gore Goran Danilović sinoć je u emisiji &nbsp;“Naglas” na RTCG iznio dezinformaciju da su učesnici protesta održanog 5. januara u Podgorici pjevali uvredljivu pjesmu protiv srpskog naroda - saopšteno je iz Digitalnog forenzičkog centra (DFC).
Kako su istakli, nakon emisije je na društvenim mrežama počeo da kruži montirani snimak sa uvredljivom pjesmom, koji se brzo proširio putem mreže trolova i postao sredstvo dezinformisanja i narušavanja ugleda organizatora protesta.
- Snimak je prvi put objavljen 5. januara, a ova manipulacija dio je šire kampanje protiv građanskih protesta organizovanih nakon tragedije na Cetinju, u kojoj je život izgubilo 13 ljudi - ocijenili su u DFC.
Oni su pozvali sve funkcionere, javne ličnosti i medije na odgovorno izvještavanje i uzdržavanje od širenja neprovjerenih sadržaja, kako bi se sačuvala kvalitetna javna debata o ključnim društvenim pitanjima.
<div class="embed-block"><div style="max-width: 550px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 100%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fx.com%2Fdfcmedotme%2Fstatus%2F1879109129194619205%3Ft%3Dq_KgQ0oS38TShFOtasUZKw&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
&nbsp;
<div class="embed-block"><div style="max-width: 550px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 100%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fx.com%2Fdfcmedotme%2Fstatus%2F1879109129194619205%3Ft%3Dq_KgQ0oS38TShFOtasUZKw&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>

DFC: Danilović iznio dezinformaciju o pjevanju pjesme protiv srpskog naroda na prošlom protestu, ova manipulacija je dio šire kampanje

TikTok predstavlja ozbiljnu prijetnju za buduće izborne procese u Evropi, a poseban problem predstavlja nedostatak svijesti o tim prijetnjama u Crnoj Gori - pokazuje istraživanje Digitalnog forenzičkog centra "''Mladi i (dez)informisani - Rastući uticaj TikTok-a u izbornim procesima''.
U ovoj analizi navodi se da kombinacija masovne upotrebe platforme, njenog algoritamskog favorizovanja sadržaja, kao i zloupotrebe za sprovođenje koordinisanih dezinformacionih kampanja otvara prostor za manipulaciju javnim mnjenjem i ugrožavanje demokratskih procesa.
- Uprkos ubrzanom rastu korisnika TikToka u zemlji i potencijalu za zloupotrebu platforme u političke svrhe, institucije i društvo nisu adekvatno pripremljeni da odgovore na izazove digitalnog doba. Edukacija stanovništva, uspostavljanje regulatornih mehanizama i jačanje kapaciteta za praćenje digitalnih platformi ključni su koraci kako bi se smanjio rizik od destabilizacije izbornih procesa i očuvala demokratska stabilnost Crne Gore i regiona - ističu u Digitalnom forenzičkom centru.
Društvene mreže su, kako navode, odavno postale najveći izvor manipulacija informacijama, a samim tim i alat za &nbsp;kontrolisanje javnog mnjenja, naročito u kontekstu političkih i izbornih procesa.&nbsp;
- Platforme kao što su Fejsbuk, Iks (X) i TikTok pružaju brz i neometan kanal za plasiranje propagande, obmanjujućih narativa i koordinisanih dezinformacionih kampanja. Strani akteri, uključujući države i organizacije, koriste mreže kako bi uticali na javno mnjenje i izazvali polarizaciju društva. Algoritmi koji favorizuju senzacionalistički sadržaj i korisnicima serviraju objave u skladu sa njihovim već formiranim stavovima dodatno pojačavaju uticaj destruktivnih informacija. Takve pojave imaju značajan potencijal da destabilizuju političke procese, naruše povjerenje u institucije i ugroze nacionalnu bezbjednost - navodi se u analizi.&nbsp;
DFC se posebno bavio uticajem TikTok-a, društvene mreže kineske kompanije Bajtdens (ByteDance), koja je fokusirana na kratke video klipove koji traju od 15 sekundi do tri minuta.
- Podaci pokazuju da TikTok broji više od milijardu korisnika. S obzirom na to da kompanija objavljuje podatke o publici za oglašavanje samo za korisnike starije od 18 godina, stvarni domet TikTokove publike vjerovatno je veći od &nbsp;prikazanih brojki. TikTok omogućava targetiranje plaćenim kampanjama korisnika starijih od 13 godina. Izvještaji objavljeni u oglašivačkim resursima kompanije Bajtdens pokazuju da je TikTok početkom 2024. godine u Crnoj Gori imao 286.000 korisnika starijih od 18 godina. TikTok je po korištenju najbrže rastuća društvena mreža u našoj zemlji. Poređenja radi, korisnika Iks (nekadašnji Tviter) u Crnoj Gori je svega 77-500 - precizirano je u analizi DFC-a.
Posebnu su pažnju obratili na politiku privatnosti, a koji se, kada je TikTok u pitanju, odnose na prikupljanje, korišćenje i objelodanjivanje ličnih informacija korisnika te platforme.&nbsp;
- Kompanija prikuplja osjetljive podatke o korisnicima čak i kada oni ne sačuvaju ili ne podijele sadržaj. To izaziva zabrinutost na dva fronta: privatnost i sajber bezbjednost, pri čemu su iz DFC-a posebno naglasili problem sa najsanom politikom zadržavanja podataka, odnosne dužine čuvanja podataka i brzine uklanjanja podataka sa mreže - kazali su iz DFC-a.
Operacije uticaja na TikToku su, kako dodaju, efikasne jer platforma okuplja ogroman broj mladih korisnika koji su otvoreniji prema viralnim trendovima i vizuelnom sadržaju.&nbsp;
- Uz algoritamski sistem preporuka, političke i ideološke poruke mogu se brzo proširiti obezbjeđujući široku publiku u kratkom vremenskom periodu. TikTok podstiče angažman kroz interakciju i kreiranje sopstvenih verzija viralnih snimaka, što lako stvara lančanu reakciju propagiranja određenog narativa. Sve to olakšava manipulaciju, a nedostatak adekvatne kontrole autentičnosti sadržaja dodatno pogoduje kampanjama dezinformisanja - upozoravaju iz DFC-a.

DFC: TikTok ozbiljna prijetnja za buduće izborne procese u Evropi, poseban problem nedostatak svijesti o tome u CG

U savremenim geopolitičkim sukobima, meka moć često igra ključnu ulogu u oblikovanju društvenih i političkih realnosti, a Crna Gora, kao članica NATO-a i kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, suočava se sa sofisticiranim pritiscima kroz djelovanje Srpske pravoslavne crkve (SPC) i medijskih kanala povezanih sa Beogradom i Moskvom.&nbsp; To je jedan od zaključaka posljednje studije Digitalnog forenzičkog centra (DFC) pod nazivom „Instrumenti meke moći u hibridnim strategijama“, koja je danas predstavljena u Podgorici. Ciljevi djelovanja SPC i medijskih kanala povezanih sa Beogradom i Moskvom, kao dva stuba hibridne strategije, su destabilizacija društva i potkopavanje evropskih integracija Crne Gore, navodi se u studiji.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205101216_08070eef5ffba87b25ff4d3e7bfcacb5daa00576c8b608d3f18ec46f42978b48.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20241205101216_08070eef5ffba87b25ff4d3e7bfcacb5daa00576c8b608d3f18ec46f42978b48" data-rendition-name="original" width="3436" height="1932" loading="lazy" alt="Prezentacija DFC studije Instrumenti meke moći u hibridnim strategijama"> <figcaption>Prezentacija DFC studije Instrumenti meke moći u hibridnim strategijama(Photo: Portal ETV)</figcaption> </figure>  <h2>Srpska pravoslavna crkva: Vjerski autoritet ili politički akter?</h2> SPC nije samo religijska institucija u Crnoj Gori, već jedan od ključnih političkih aktera, koji značajno utiče na društvene procese. Njen uticaj daleko prelazi granice duhovnog, postajući sredstvo za promociju interesa Srbije i širenje ideje o „srpskom svetu“. Nakon parlamentarnih izbora 2020. godine, crkveni lideri su direktno uticali na formiranje vlade Zdravka Krivokapića. Predstavnici SPC-a su javno tvrdili da trenutna vlast duguje svoju poziciju crkvi i da ne smije da djeluje van ideoloških okvira koje crkva postavlja, ignorišući sekularne principe na kojima je država uspostavljena. DFC u studiji navodi i nedavni primjer sekretara Eparhije budimljansko-nikšićke Mijajla Backovića koji je u novembru 2024. godine istakao, tokom liturgije, da vlast mora da poštuje „interese SPC-a“ i najavio gradnju novih objekata, čak i bez institucionalnih dozvola. Brojni su primjeri kojima se studija DFC-a bavi, a među njima su revizionizam kulturno-istorijskog identiteta, nelegalna gradnja i mijenjanje pejzaža, kao i aktivizam tokom popisa stanovništva 2023. godine. SPC je ključni akter u procesu istorijskog revizionizma u Crnoj Gori, navodi se u studiji. Kroz rehabilitaciju kontroverznih istorijskih figura i događaja, SPC pokušava da marginalizuje antifašističko nasljeđe Crne Gore i nametne narative koji glorifikuju četnički pokret.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205101224_201b090ef82d5f8f260a4485ca01574cb2e1a36d9e94aefa96fb8300ba73139b.png" data-media-id="editor_1" data-image-id="20241205101224_201b090ef82d5f8f260a4485ca01574cb2e1a36d9e94aefa96fb8300ba73139b" data-rendition-name="original" width="1912" height="1068" loading="lazy" alt="Kultura DFC"> </figure>  Inicijativa za vraćanje takozvane Njegoševe, a suštinski kapele Karađorđevića, na Lovćen, plasira se kao simbol „pomirenja“, ali njen cilj je jačanje srpske nacionalne ideologije i potkopavanje crnogorskog identiteta. Akcije, poput one predsjednika Skupštine Andrija Mandić koji je istakao srpsku trobojku u svom kabinetu, uklanjajući crnogorske zastave, simbolizuju pokušaje SPC-a da nametne dominantni srpski narativ. SPC koristi i nelegalnu gradnju i promjene u kulturno-istorijskoj baštini Crne Gore kako bi afirmisala narative koji su u skladu s ideologijom „srpskog sveta“. Kroz gradnju crkava i unosa simbola koji nisu svojstveni crnogorskom kulturnom nasljeđu, SPC dodatno cementira svoje prisustvo i mijenja percepciju crnogorske istorije. Jedan od posljednjih primjera je postavljanje velikog metalnog krsta u Bokokotorskom zalivu, uprkos odsustvu potrebnih dozvola. Ovakvi potezi imaju za cilj jačanje prisustva SPC-a u javnom prostoru i marginalizaciju autentičnih crnogorskih kulturnih simbola.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2024120509124_b6e676b3d06525cecefd933bd95cbff118576a3e609ceaf0eb7d5b19eacd27c0.jpg" data-media-id="editor_2" data-image-id="2024120509124_b6e676b3d06525cecefd933bd95cbff118576a3e609ceaf0eb7d5b19eacd27c0" data-rendition-name="original" width="1000" height="750" loading="lazy" alt="Metalni krst"> </figure>   <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2024120509128_c618b682a96f2a9a57f24c4a2e17cfd4a2a1ba485a23adbb299e81f69288ca96.png" data-media-id="editor_3" data-image-id="2024120509128_c618b682a96f2a9a57f24c4a2e17cfd4a2a1ba485a23adbb299e81f69288ca96" data-rendition-name="original" width="1906" height="1068" loading="lazy" alt="nelegalna krstionica"> <figcaption>Nelegalna krstionica kod manastira Miholjska prevlaka na Ostrvu cvijeća u Opštini Tivat, čija je gradnja počela 2018. godine(Photo: RSE)</figcaption> </figure>   <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205091212_f08ccf700a5dc5d07a97c8e63bdebe7f0cd99d8f8ae1bcdd79d151878239b13a.jpg" data-media-id="editor_4" data-image-id="20241205091212_f08ccf700a5dc5d07a97c8e63bdebe7f0cd99d8f8ae1bcdd79d151878239b13a" data-rendition-name="original" width="1023" height="575" loading="lazy" alt="Crkva na Rumiji"> <figcaption>Crkva razdora na Rumiji: Nelegalni limeni objekat spomenik urušavanja viševjekovne tradicije(Photo: RSE)</figcaption> </figure>  Takođe, tokom popisa 2023. godine, SPC je bila ključni akter u mobilizaciji građana. Patrijarh Porfirije je otvoreno pozivao pravoslavne vjernike da se izjasne kao Srbi i govornici srpskog jezika, predstavljajući to kao očuvanje „autentičnog identiteta“. Istovremeno, sveštenici SPC-a držali su predavanja i tribine, koristeći religijski autoritet za političku agitaciju. Centralna ideja SPC-a u Crnoj Gori oslanja se na povezivanje pravoslavne vjere sa srpskom nacionalnom pripadnošću. Ova ideologija, poznata kao etnofiletizam, predstavlja izuzetno efikasan alat za homogenizaciju srpske zajednice, dok se istovremeno marginalizuju druge etničke i religijske grupe. SPC koristi narative o ugroženosti srpskog identiteta, promovišući ideju da je srpska zajednica meta diskriminacije i zapostavljanja. <h2>Mediji kao produžena ruka hibridnog uticaja</h2>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205101220_b3cae0d177308c633686057f714aaeda0e6fe4ba125ea7784dcda5b31b54ff54.png" data-media-id="editor_5" data-image-id="20241205101220_b3cae0d177308c633686057f714aaeda0e6fe4ba125ea7784dcda5b31b54ff54" data-rendition-name="original" width="1911" height="1071" loading="lazy" alt="Shema DFC"> </figure>  I mediji igraju ključnu ulogu u širenju proruskih i prosrpskih narativa u Crnoj Gori, navodi se u studiji DFC-a. Zahvaljujući bliskosti jezika, sadržaji iz Srbije i Rusije lako pronalaze put do crnogorske publike, posebno tokom ključnih političkih i društvenih dešavanja. Mediji povezani sa srpskim i ruskim centrima moći šire narative koji ciljaju destabilizaciju Crne Gore i njenog prozapadnog kursa. Ovi narativi često uključuju: Negiranje crnogorskog nacionalnog identiteta i kulture; Promovisanje Srbije i Rusije kao „čuvara tradicionalnih vrijednosti“; Diskreditaciju Evropske unije i NATO-a, predstavljajući ih kao strane uticaje koji prijete suverenitetu Crne Gore. Portali iz Srbije i njihovi crnogorski partneri šire sadržaje koji glorifikuju zajedničku srpsko-rusku viziju „tradicionalnih vrijednosti“. Ovi sadržaji često uključuju propagandu o istorijskoj povezanosti pravoslavnih naroda i demonizaciju zapadnih institucija. Prosrpski i proruski mediji su posebno aktivni tokom politički osjetljivih trenutaka, navodi se u studiji. <ul> <li>Rezolucija &nbsp;o genocidu u Srebrenici: Nakon što je UN usvojio Rezoluciju o genocidu, mediji iz Srbije plasirali su narative koji relativizuju genocid. Tvrdnje da su „Srbi proglašeni genocidnim narodom“ korišćene su za izazivanje straha i antagonizma među građanima Crne Gore.</li> <li>Rezolucija &nbsp;o Jasenovcu: U odgovoru na Rezoluciju o Srebrenici, crnogorski parlament je usvojio Rezoluciju o Jasenovcu, čime su prosrpski mediji pokušali da izjednače istorijske narative i relativizuju ratne zločine.</li> </ul> Jedna od strageija je i polarizacija kroz društvene mreže i portale, pa medijski portali iz Srbije, poput Kurira i Informera, koordinisano distribuiraju sadržaje koji targetiraju crnogorski identitet. Ovi tekstovi često se preuzimaju i šire putem crnogorskih portala bliskih prosrpskim političkim strukturama. Jedan od ključnih ciljeva je stvaranje konfuzije i destabilizacija društvenog tkiva Crne Gore. Prosrpski mediji promovišu i obrazovne projekte i kulturne događaje koji glorifikuju zajedničku srpsko-crnogorsku istoriju. Ovi sadržaji imaju za cilj nametanje srpskog kulturnog identiteta kao dominantnog, pri čemu se ignorišu specifičnosti crnogorskog nasljeđa. <h2>Zajednička strategija SPC-a i medija</h2>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205101224_a05362e8d248f9de1e00acb4681be7457aa1504046e70f3dcc3d64e53ce86e33.png" data-media-id="editor_6" data-image-id="20241205101224_a05362e8d248f9de1e00acb4681be7457aa1504046e70f3dcc3d64e53ce86e33" data-rendition-name="original" width="1911" height="1075" loading="lazy" alt="SPC DFC"> </figure>  Koordinacija između SPC-a i proruskih i prosrpskih medijskih aktera očigledna je u promociji ključnih tema poput identitetskih narativa – promovisanje srpske istorijske i kulturne superiornosti, uz istovremeno marginalizovanje crnogorskog identiteta. Tu je i podrška inicijativama koje polarizuju društvo, poput izmjena Ustava ili usvajanja zakona o dvojnim državljanstvima, zakona o agentima stranog uticaja čija je namjera da targetiraju prema vlasti kritički orjentisane nevladine organizacije, ali i antizapadnih stavova – širenje dezinformacija koje oslabljuju povjerenje crnogorskog društva u NATO i EU. SPC i mediji bliski Beogradu koriste sofisticirane tehnike, uključujući plasiranje emocionalno snažnih poruka, koje se brzo šire putem društvenih mreža i portala. Ovo su hibridne strategije kako bi polarizovali društvo i potkopali evropski kurs države. Kroz kontrolu narativa o identitetu, kulturi i religiji, oni nastoje marginalizovati građanske vrijednosti i ojačati srpski nacionalni identitet. Ovi primjeri jasno ilustruju kako SPC i mediji djeluju u sinergiji, koristeći svoje platforme za manipulaciju javnim mnjenjem i oblikovanje političke stvarnosti Crne Gore. Uloga SPC-a i medija u sprovođenju hibridnih strategija ukazuje na hitnost jačanja sekularnih i demokratskih principa u Crnoj Gori. Očuvanje građanskog i multietničkog karaktera države, prema DFC-u, zahtijeva unaprjeđenje obrazovanja i podizanje svijesti građana o opasnostima manipulativnih narativa. Moraju se jačati i državne institucije koje će dosljedno braniti sekularnost i društvenu koheziju, te je neophodno oštro sankcionisanje medijskih dezinformacija koje podrivaju stabilnost države. SPC i mediji, kao stubovi meke moći, ostaju izazov za prozapadnu orijentaciju Crne Gore. Međutim, jasna politička volja i odlučnost društva mogu spriječiti dalju destabilizaciju i osigurati da država ostane na svom evropskom putu, zaključuje se u studiji.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20241205101228_a7c21a2d6eafe92cbec77ec5d3b591531e655b9563fd8a2d678a69c0f9070f66.png" data-media-id="editor_7" data-image-id="20241205101228_a7c21a2d6eafe92cbec77ec5d3b591531e655b9563fd8a2d678a69c0f9070f66" data-rendition-name="original" width="1907" height="1073" loading="lazy" alt="Kinematografija DFC"> </figure>  Cijelu studiju možete pogledati <a href="https://dfc.me/publikacije/instrumenti-meke-moci-u-hibridnim-strategijama/">na site-u DFC-a</a>.

SPC i mediji - osovina hibridnog uticaja u Crnoj Gori

Evropska komisija prepoznaje da je strani uticaj jedna od najvećih prijetnji za evropske integracije, ne samo Crne Gore, već i kompletnog regiona Zapadnog Balkana, a to je ono što Digitalno forenzički centar (DFC) u kontinuitetu ukazuje, kazao je u centralnoj informativnoj emisiji 24 Sata, &nbsp;na Televiziji E analitičar DFC-a Marko Banović.
Veoma je važno, dodaje on, da crnogorskim institucijama ne prođe ispod radara, dio iz Izvještaja Evropske komisije, kojim se ističe strani uticaj i manipulacije informacijama, uključujući dezinformacije, te uticaj na crnogorske integracije.&nbsp;
- Evropska komisija prepoznaje da je strani uticaj jedna od najvećih prijetnji za evropske integracije, ne samo Crne Gore, već i kompletnog regiona Zapadnog Balkana, a to je ono što Digitalno forenzički centar u kontinuitetu ukazuje. Dokaz ove teze mogli smo da vidimo tokom prethodne dvije sedmice u Gruziji i Moldaviji, gdje se ruski autoritarni režim umiješao u izborne procese te dvije zemlje, sa jasnim ciljem da zaustavi dalje evropske integracije u tim zemljama. Identičan cilj Rusija ima i u regionu Zapadnog Balkana i to nije nikakva tajna, niti nešto što skrivaju. Bivši ambasador Ruske Federacije u Podgorici je otvoreno kazao da širenje Evropske unije na region Zapadnog Balkana stavlja te zemlje u direktnu koliziju sa Ruskom Federacijom - rekao je Banović.
Važno je istaći, naglašava on, da je uvođenje strategije i akcionog plana samo osnovni korak, jer u Crnoj Gori postoji &nbsp;veliki broj strategija i akcionih planova, ali nema njihove primjene u, kako kaže, konkretna djela.&nbsp;
- Važno je istaći da nedostatak političke volje nije situacija samo danas i sa trenutnom vlašću, već je to trend koji imamo proteklih deset godina, uključujući vlast koju je predvodila Demokratska partija socijalista, jer su partijski i lični interesi uvijek prevladavali u odnosu na društvene interese i to je razlog zašto mi danas imamo slabe, ispolitizovane institucije, koje su ključne upravo u borbi protiv stranog uticaja i hibridnih prijetnji - naglasio je Banović.&nbsp;
Prema njegovim riječima dodatan problem predstavlja i to što određene političke strukture na vlasti prate interese stranih država, a ti interesi su u potpunoj suprosti sa strateškim ciljevima koje ima Crna Gora.
Digitalno forenzički centar je jedna od rijetkih institucija, smatra Banović, koja u kontinuitetu ukazuje na upliv stranog uticaja i uticaja dezinformacija na crnogorsko društvo.&nbsp;
- Jasan cilj tih malignih uticaja je da spriječe dalje integracije. Ono što je činjenica jeste da kako se Crna Gora bude približavala Evropskoj uniji, tako će i te hibridne prijetnje da jačaju, od toga će u suštini zavisiti da li će Crna Gora postati dio Evropske unije, u odnosu na to kakav će odgovor imati crnogorsko društvo na te prijetnje - zaključio je Banović.
Cijelo gostovanje možete pogledati na You Tube kanalu TV E.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="//cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DLd9wAGAlJR0&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>

Banović: Evropska komisija prepoznala strani uticaj kao najveću prijetnju puta Crne Gore ka EU

Analitičar Digitalnog forenzičkog centra (DFC) Marko Banović ukazao je da se strani maligni uticaji u našoj državi kontinuirano relativizuju sa najviših državnih adresa, uz izostanak sistemskog reagovanja na djelovanje rusko-srpskih proksi aktera u vrijeme važnih društveno-političkih događaja. 
U razgovoru za Portal Analitike ističe da u situaciji kada su neke od struktura vlasti ključni kanali rusko-srpskog uticaja, nije realno očekivati obezbjeđivanje mehanizama za suzbijanje stranog miješanja. 
Smatra da će podgorički izbori biti tema medija bliskih Beogradu i Moskvi, ali podvlači da njihova kampanja neće biti prevelikog intenziteta. 
<h2>Nedostatak sistemskog djelovanja podsticaj desničarskim manipulacijama </h2>
Analizirajući skup podrške Srbima sa Kosova, koji je 7. septembra organizovan na graničnom prelazu Božaj, iz DFC su ukazali na djelovanje ekstremnih desničarskih grupa u regionalnim kampanjama, budući da su među okupljenima koji su nosili transparent Kad se vojska na Kosovo vrati bili i predstavnici vojnih veterana iz ratova 1991-2001, pripadnici 7. bataljona Vojne policije vojske Jugoslavije, te članovi pravoslavnog bratstva Zavjetnici Tvrdoš iz Nikšića. 
- Kroz blokadu GP Božaj prepoznajemo strani maligni uticaj koji se ostvaruje putem proksi aktera - podvlači Banović. 
Sagovornik Analitike ukazuje da se ova aktivnost može tumačiti kao nastavak kampanje iz avgusta 2023. godine kada su, kako podsjeća, u vrijeme sukoba na Kosovu, u više gradova u Crnoj Gori, Srbiji, ali i Rusiji osvanuli grafiti sa sloganom Kad se vojska na Kosovo vrati. 
- Ista matrica djelovanja uočena je i nakon oružanog napada na sjeveru Kosova u septembru 2023. godine kada je u određenim nacionalističkim krugovima u Crnoj Gori kreiran narativ da su napadači heroji i žrtve - napominje Banović. 
Kako naglašava, očigledno je da ne postoji politička volja i sistemsko djelovanje institucija da se registruje i reaguje na djelovanje ruskih i srpskih proksija tokom važnih društveno-političkih događaja.
- Na taj način u turbulentnom periodu za cijeli region Zapadnog Balkana, krajnje desničarske organizacije dodatno manipulišu i podgrijavaju atmosferu u cilju radikalizacije i mobilizacije crnogorskih građana - upozorava Banović. 
Poručuje i da poseban problem predstavlja kontinuirana relativizacija malignog stranog uticaja koja, kako ukazuje, dolazi sa najviših državnih adresa, a tome smo, ističe on, svjedočili i tokom ovog slučaja. 
<h2>Govor mržnje kao opravdanje za netrpeljivost i nasilje </h2>
U tom kontekstu Banović se osvrnuo i na tekst pod nazivom Koncert za Nermina: Islamizacija Podgorice? ocjenjujući da sadrži elemente govora mržnje prema dr Nerminu Abdiću, nosiocu liste DPS-a na predstojećim lokalnim izborima u Podgorici, ali i prema građanima Podgorice koji se na nacionalnoj, vjerskoj ili političkoj osnovi izjašnjavaju drugačije od autora teksta. 
- Takvi stavovi podstiču i opravdavaju netrpeljivosti u društvu, a u krajnjoj liniji i nasilje - upozorava sagovornik Analitike. 
Kako napominje, Digitalni forenzički centar je u studiji Neraskidive veze ili geopolitička strategija – Uticaj Srbije u Crnoj Gori ukazao na djelovanje autora pomenutog teksta Ivana Miloševića i njegovog portala Srpska 24 kao jednog od kanala za širenje manipulacija informacijama i stranog malignog uticaja.
- Nakon reakcije javnosti portal Borba je obrisao sporni tekst uz izvinjenje i opravdanje da tekst nema veze sa portalom. Ipak, sama činjenica da je uredništvo portala dozvolilo da se tekst koji podstiče na međunacionalnu mržnju objavi na portalu i plasira čitaocima ukazuje na nepoštovanje novinarskog kodeksa i etike - podvlači Banović. 
Takođe, kako ističe, treba naglasiti da je Milošević redovni kolumnista na portalu Borba.
- Nepostojanje dovoljno razrađene samoregulacije i nedostatak medijske i digitalne pismenosti uzroci su rastućeg trenda govora mržnje u javnom prostoru. Širenje tih negativnih trendova zbog javnog iznošenja stavova utiče na podjele i netrpeljivosti u društvu, formiranje javnog mnjenja, kao i na urušavanje bezbjednosti - ukazuje Banović. 
Stoga, kako poručuje, potrebno je da nadležni organi još aktivnije reaguju i rade na suzbijanju plasiranja uvredljivog govora i govora mržnje kako prema javnim ličnostima, tako i prema svim građanima Crne Gore. 
<h2>Strategija bazirana na produbljivanju polarizacije i stvaranju tenzija</h2>
Sagovornik Analitike podvlači da pomenuti tekst nije izolovan slučaj. 
- On je dio šire propagandne kampanje koju sprovode rusko-srpski proksiji tokom posljednjih šest godina. Ove kampanje često koriste dobro poznate dezinformacione narative usmjerene na destabilizaciju Crne Gore, posebno u vrijeme predizbornih ciklusa - napominje Banović. 
Ukazuje da je strategija ovih kampanja bazirana na produbljivanju polarizacije i stvaranju društvenih tenzija, korišćenjem dezinformacija i spinova.
- Nažalost, obim i frekvencija dezinformacionih narativa, postali su toliko veliki da su mnogi od njih već prihvaćeni u našem društvu - upozorava Banović.
<h2>Ignorantski odnos prema stranom miješanju posljedica različitih faktora </h2>
Podvlači da ignorantski odnos prema stranom malignom uticaju i izostanak odgovora crnogorskih institucija može biti posljedica različitih faktora, uključujući političke, institucionalne, ekonomske i društvene aspekte. 
- Strano miješanje i manipulacije informacijama svode se na pokušaje stranih aktera da oblikuju javno mnjenje ili upravljaju društveno-političkim procesima. Ignorisanje i relativizacija stranog malignog uticaja ima za cilj podrivanje povjerenja javnosti u izborne procese, medije i institucije, zatim da se poveća društveno-politička polarizacija društva, kao i da se utiče na izborne procese, što kasnije može imati posljedice na stabilnost vlada - pojašnjava Banović.
<h2>SPC štiti ruske interese u Crnoj Gori </h2>
Banović naglašava da je ključni kanal za širenje srpsko-ruskog uticaja u Crnoj Gori Srpska pravoslavna crkva. 
- Poistovjećivanje religije i nacije, odnosno izjednačavanje srpstva i pravoslavlja snažan su instrument u djelovanju etnofiletistički utemeljene Srpske pravoslavne crkve. Takođe, to je i vrlo pogodna okolnost za ostvarivanje interesa srpskog režima u regionu, posebno ako se ima u vidu činjenica da je odnos crkve i države u Srbiji uređen tako da država ima jači uticaj na SPC nego obrnuto - ukazuje sagovornik Analitike. 
Ističe da SPC predstavlja ključni spoljno-politički instrument države Srbije, s obzirom na činjenicu da se, kako navodi, njena jurisdikcija proteže izvan srpskih državnih granica. 
- Odnos SPC sa Ruskom pravoslavnom crkvom i njeni stavovi prema Rusiji, posebno nakon početka ruske invazije na Ukrajinu, ukazuju da SPC štiti ruske interese u Crnoj Gori - podvlači Banović. 
On napominje da se SPC etablirala kao najuticajnija društveno-politička organizacija u zemlji. 
- Ideje, stavovi i postupci SPC, koje realizuje uz podršku vladajućih političkih struktura, u direktnoj su koliziji sa konceptom građanskog, multietničkog i multikonfesionalnog društva - ukazuje Banović. 
<h2>Propagandna kampanja uoči podgoričkih izbora neće biti velikog intenziteta </h2>
Sagovornik Analitike uvjeren je da će lokalni izbori u Podgorici biti zastupljena tema u propagandnim medijima bliskim režimima u Moskvi i Beogradu. 
- Međutim, smatram da ta kampanja neće biti prevelikog intenziteta. Njihova propagandna kampanja neće biti na nivou parlamentarnih izbora 2020. ili lokalnih izbora u Nikšiću 2021. godine - ocjenjuje Banović. 
Kako navodi, razlog za to je jednostavan. 
- Političke partije koje usklađuju svoje stavove i politike sa režimom u Beogradu su trenutno na vlasti i nije im neophodna intenzivna kampanja kroz propagandne kanale - podvlači Banović. 
<h2>Djelovanje Moskve i Beograda reflektuje se na stavove građana </h2>
Upitan imaju li Moskva i Beograd razloga za zadovoljstvo učincima svojih propagandnih platformi, čije djelovanje se odvija nesmetano i bez ikakvih sankcija, Banović kaže da s obzirom na dosadašnju pasivnost vlasti prema rusko-srpskim propagandnim platformama, vjerovatno mogu biti zadovoljni.
- Njihova sposobnost da nesmetano sprovode svoje kampanje bez konkretnih sankcija ili odgovora ukazuje na to da njihova strategija funkcioniše u Crnoj Gori. Takođe, njihovo djelovanje se jasno reflektuje na stavove građana - ukazuje Banović.
Kako podsjeća, DFC istraživanje javnog mnjenja koje je tretiralo strane uticaje u Crnoj Gori pokazalo je da 53 odsto anketiranih smatra da NATO ima uglavnom ili veoma negativan uticaj u Crnoj Gori. 
- Takođe, većina njih, 58,2 odsto smatra da SAD imaju negativan uticaj. Istraživanje je pokazalo da preko 30 odsto građana smatra da su NATO i SAD bezbjednosne prijetnje Crnoj Gori - zaključuje Banović.

Banović: Dezinformacioni narativi posebno izraženi u predizbornim ciklusima, SPC ključni kanal za širenje srpsko-ruskog uticaja

Zamjenik Generalnog sekretara NATO Boris Ruge posjetio je, u sklopu boravka u Crnoj Gori, Atlantski savez Crne Gore (ASCG), gdje je razgovarao sa predsjednicom ASCG prof. dr Milicom Pejanović-Đurišić. Sastanku je prisustvovala i Nina Šoljan, rukovodilac odsjeka za politička pitanja i bezbjednosnu politiku u NATO.&nbsp;
Tokom sastanka je bilo riječi o izazovima sa kojima se suočava Crna Gora kao članica NATO, o percepciji NATO saveza među crnogorskim građanima, te o političkoj i društvenoj situaciji u Crnoj Gori, saopšteno je iz Atlasnkog saveza.&nbsp;
Crna Gora je veoma važna članica Alijanse, poruka je NATO delegacije, a zajednički je naglašeno i da Crna Gora i Alijansa treba kontinuirano da rade na promociji transatlantskih vrijednosti i ciljeva, u čemu je Atlantski savez Crne Gore prirodan i kredibilan partner NATO-u.&nbsp;
Razgovarano je i o prijetnjama od stranog malignog uticaja, uključujući dezinformacije, propagandu i sajber napade, pri čemu je posebno istaknuta potreba za saradnjom na polju sajber bezbjednosti.&nbsp;
Predstavnici NATO delegacije su se tokom posjete Atlantskom savezu Crne Gore upoznali i sa djelovanjem Digitalnog forenzičkog centra (DFC) i kontinuiranim aktivnostima DFC-a na suzbijanju dezinformacija, propagande i stranog malignog uticaja u Crnoj Gori.

Pejanović Đurišić: Atlantski savez Crne Gore kredibilan partner Alijansi u promociji zajedničkih vrijednosti

Vizija Crne Gore u Evropskoj uniji (EU) sistemski se podriva, a ni sama EU u tom djelu nije od pomoći građanski orijentisanom dijelu Crne Gore, ocijenila je izvršna direktorica Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević na panelu „Skriveni uticaj i vidljive posljedice - strano miješanje u Crnoj Gori“, u sklopu &nbsp;godišnje konferencije Digitalnog forenzičkog centra.
Ona se kritički osvrnula na proces dobijanja IBAR-a, naglašavajući da su se, realno, Potemkinova nova sela prihvatila kao najmodernije neboderi.&nbsp;
- Kriterijumi su sniženi do nedopustivog nivoa, a svi mi koji se isto tako zalažemo za evropeizaciju Crne Gore i koji taj proces gledamo kao neodvojiv od demokratizacije, ne vidimo da je Crna Gora postala novo društvo dan &nbsp;nakon što smo dobili IBAR – kazala je ona.
Takođe, navodi Uljarević, demonstrira se jedna kranja neozbiljnost vlasti, pa smo imali tada da se „odmah i sada“ mora usvojiti novi Zakon o sprečavanju korupcije, a nakon ljetnjeg raspusta je raspisan oglas za radnu grupu da se ponovo prave izmjene i dopune.
- To je nešto što EU ne smije da prihvati - da je ona u nekom trenutku na taj način izigrana. Da ne govorimo o onome što je bilo pod plaštom IBAR-a, da se nacrtao zakon kako bi stari postao novi direktor Radio-televizije Crne Gore. Ovo je proces koji zahtijeva zaista punu posvećenosti svih aktera. Evropska unja ni sebe ni nama neće pomoći ako bude u nastavku na isti način gledala na stvari. Na žalost, živimo u regionu gdje političari i donosioci odluka uopšte ne razumiju kada im date vjetar u leđa, ili ih pohvalite da su nešto dobro uradili. Mnogo bolje razumiju kritiku, onaj štap, nego šargarepu – kazala je Uljarević.&nbsp;
Istoričar Miloš Vukanović, govoreći o stranom malignom uticaju, kazao je da je ono što se dešava u Crnoj Gori odjek nečega što je počelo da se razvija u Rusiji prije destak godina gdje je istorija u potpunosti usmjerena u kreiranje i održavanje autoritarnog sistema.
- Prije svega, ruski obrazovni sistem je usmjeren na taj način da propagira samo jake autoritarne vladare, ignorišući vladare reformatore. Drugi stepen je bio apsolutna negacija bilo kakvog kulturnog nasljeđa, ne samo ukrajinskog naroda, već i mnogih naroda oko njih i aproprijacija njihove kulture. Tako se kreirao narativ da Rusija ima pravo na određene geografske prostore. Treći je bio možda malo iznenađujući, a to je negacija bilo kakve pomoći saveznika u mnogim ratovima koje je Rusija vodila, prije svega u Drugom svjetskom ratu – kazao je Vukanović.&nbsp;
On navodi da je ovaj model pratio tendenciju ruske vlasti od 2014. godine do same invazije na Ukrajinu, a generalno su se ti modeli prelili na populističke i autoritarne vlasti u Evropi, &nbsp;prije svega u Beogradu i &nbsp;Budimpešti.&nbsp;
- Mi, nažalost, živimo i pod uticajem smo tog modela koji se iz Beograda preliva na Crnu Goru, to jeste modela koji je u Beogradu razvijen već krajem osamdesetih godina, koji je i te kako osnažen 2012. godine kada je na vlast došla Srpska napredna stranka, gdje je Crna Gora i interesna, kulturna, a očekivano i svaka druga zona uticaja Beograda – istakao je Vukanović.&nbsp;
Prema njegovom mišljenju, u posljednje četiri godine pojačana je manipulacija istorijskim činjenicama sa ciljem da stvori određeni prostor u Crnoj Gori koji će biti lojalniji Beogradu, nego Podgorici i Cetinju.
- Drugi cilj je razjedniti one ideje na kojima smo napravili naše društvo od 2006. godine, a to je kulturna i mutinacionalna tolerancija, gdje nije bitno koje ste vjere ili nacije, već da svi pripadamo jednoj državi, gdje imamo zajedničko istorijsko iskustvo. Samim tim, sve istorijske manipulacije poslednjih četiri godine zapravo su usmjrene da razlože te kolektivne veze između nas i da od Crne Gore naprave male feudalne posjede disfunkcionalnu državu – kazao je Vukanović.
On je ukazao na još jednu pojavu koja, prema njegovom mišljenju, građane Crne Gore mnogo ne zanima, a to je vezano za crnogorsko kulturno blago.&nbsp;
- Već tri decenije u Crnoj Gori se dešava sistematsko uništenje crnogorskog sakralnog, pravoslavnog, kulturnog blaga koje predstavlja nasljeđe i ključni dokaz višeslojnih kulturnih uticaja koji su kreirali crnogorsku naciju, crnogorsku crkvu i sve ono što čini Crnu Goru kao državu. Već tri decenije, pod plaštvom revolucije, vi imate temeljnu destrukciju svega onoga što se ne uklapa u jedan sterilisan narativ kreiran u Beogradu – navodi Vukanović.
Samim tim, kako kaže, sve ono što je stvarano hiljadama godina uništava se da bi se samo jedan mali segment crnogorske prošlosti istakao – onaj koji može da se veže za nečiji kreirani narativ.&nbsp;
On je ukazao na još jedan mehanizam i nazvao ga „pričom u tri slike“.
- Svi smo primijetili da je prošle nedjelje izašao članak koji je govorio o tome da Podgorici prijeti mogućnost islamizacije. I svi smo bili šokirani da neko može tako da pomene Podgoricu, koja je četiri vijeka bila u sklopu Osmanskog carstva i svi smo to odbacili kao ekstremistički nonsens. To je prva slika koja kontaminira. Onda smo imali nastup potpredsjednika Vlade (Budimir Aleksić) u Beogradu, koji smo svi šokantno doživjeli zbog rasporeda zastava iza njega, a još uvijek nijesam vidio kriku onoga što je on rekao - da su Crna Gora i Srbija isključivo pravoslavno-kulturne dvije zemlje, što nije talno. E, treća slika je došla sa adrese koja može iznenaditi, a to je u dnevnim novinarima Vijesti, od njihovog kolumniste – kazao je Vukanović.
Istakao je da je kolumnista prozapadni, eurocentrično i integracijski nastrojen.
-Taj kolumnista rekao da je prethodna vlast vršila kroatizaciju i mediteranizaciju Crne Gore. Ta kategorizacija da netko pokušava da izvrši mediteranizaciju Crne Gore je opasna, jer je Crna Gora dio mediteranskog, kosmopolitskog, multikulturalnog, multislojnog prostora i to je ono što nas čini. Ako netko smatra da se mi nasilno mediteranizujemo, a ta osoba je navodno prozapadno nastrojena, to su opasni elementi istorijske negacije i revizionizma na koje mi moramo da pazimo. Proći će mnoge političke strukture, proći će mnoge političke organizacije, ali Srpska pravoslavna crkva, koja postoji od 1921.godine, će ostati da širi, da devastira svaku unikatnost hrišćanskog pravoslavnog nastojanja na prostoru Crne Gore i da širi nešto što suštinski nije ni klero-nacionalizam, već jedna ekstremna ideologija zasnovana na nasljeđu Nikolaja Velimirovića, koja je anti-zapadna, anti-naučna, anti-integraciona i anti-tolerantna. To je ideologija koja je u svojstvu Srpske pravoslavne crkve i koja se širi i mrvi Crnu Goru – zaključio je Vukanović.

Dok SPC mrvi Crnu Goru, EU nije od pomoći njenom građanski orjentisanom dijelu

Glavna ulica u Spužu otvorena je danas nakon završetka radova koji su realizovani u okviru lokalnih i državnih razvojnih projekata. Kako je saopšteno iz Opštine Danilovgrad, ovaj infrastrukturni poduhvat predstavlja važan korak u unapređenju uslova života i saobraćajne povezanosti za stanovnike Spuža. Svečanom otvaranju prisustvovalo je rukovodstvo Opštine Danilovgrad, odbornici lokalnog parlamenta, poslanici Skupštine Crne Gore, kao i brojni mještani koji su izrazili zadovoljstvo završetkom radova i značajem nove saobraćajnice za MZ Spuž.  <figure><img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251206151220_af6ef97c204424e06843f2f9e5372a6d69c8c084b92f47290a11d32aebf85e7f.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20251206151220_af6ef97c204424e06843f2f9e5372a6d69c8c084b92f47290a11d32aebf85e7f" data-rendition-name="original" width="1600" height="1066" loading="lazy" alt="Glavna ulica u Spužu"></figure>  Realizaciju projekta omogućio je amandman na Zakon o budžetu za 2025. godinu, koji je podnio poslanik Duško Stjepović, čime je obezbijeđeno neophodno finansiranje za završetak radova. Stjepović je na otvaranju ulice kazao da je izuzetno zadovoljan što je danas u Spužu i što je zahvaljujući njemu i njegovim kolegama poslanicima iz Danilovgrada, zajedno sa parlamentarnom većinom u Parlamentu obezbijedio sredstva u iznosu od 450.000 eura za rekonstrukciju ove ulice. - Veoma sam ponosan na tu činjenicu, a posebno što je lokalna samouprava iskoristila taj amandman onako kako treba. Danas je čast biti poslanik i političar, jer kad uradite ovako nešto, bavljenje politikom dobija pravi smisao. Kad imaš snagu i moć da uljepšaš život svojih sugrađana, ovog puta Spužana, ali i svih onih koji svakodnevno koriste ovaj putni pravac - rekao je Stjepović. Dodaje, da je ova vlast završila dugoočekivani put preko Martinića, pokrenula i završila brojne projekte. - Napomenuću i put kroz Bandiće, koji je pretprošle godine bio amandman moje koleginice Zdenke Popović, a vjerujem da će i preostali dio puta od kružnog toka do mosta na Kulendriji biti iduće godine završen. Popločavanje ulica u užem gradskom jezgru zajedno sa obnovama fasada u Danilovgradu daće našem gradu novo lice i sve ovo zajedno je motiv zbog koga sam ušao u politiku - zaključuje Stjepović.  <figure><img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251206151220_aa241b376e7a035e72ddcfbc1c065d3320a30b5b5753ab6e7281c22d488d5b49.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="20251206151220_aa241b376e7a035e72ddcfbc1c065d3320a30b5b5753ab6e7281c22d488d5b49" data-rendition-name="original" width="960" height="540" loading="lazy" alt="Glavna ulica u Spužu"></figure>  Bojan Pavićević, potpredsjednik Opštine Danilovgrad naglasio je danas da je ova ulica u Spužu jedna od najfrekventnijih u Danilovgradu, s obzirom na to da je Spuž najveća Mjesna zajednica u ovom gradu. - Nažalost, Spuž od strane bivše vlasti nije imao adekvatan 'tretman', iako ga zaslužuje, kako zbog toga što je najveća Mjesna zajednica, tako i zbog svoje istorijske važnosti. Istinski i od srca se trudimo da to ispravimo. Sigurno može više i mora više da se ulaže u Spuž, a rekonstrukcijom glavne ulice, pokazujemo da hoćemo. Pohvalio bih zalaganje naših poslanika u državnom Parlamentu, za ovaj projekat konkretno kolegi iz Demokratske Crne Gore Dušku Stjepoviću, ali i ostalim kolegama, zahvaljujući čijim amandmanima Danilovgrad može da se obnavlja i gradi - kazao je Pavićević. Ističe da Opština sama ne bi mogla finansijski podržati ovako velike projekte, posebno s obzirom na to da su zatekli veliki, milionski dug, ali će, kako kaže, ovakvim radom izaći na "zelenu granu". - Ovo danas je pokazatelj uspješne saradnje i zajedničkog truda lokalne samouprave i države - zaključio je Pavićević. Predsjednik Opštine Danilovgrad Aleksandar Grgurović takođe je izrazio zadovoljstvo jer su radovi u Spužu uspješno završeni i Spužani su dobili modernu saobraćajnicu, kakvu i zaslužuju. Dodao je da će Opština Danilovgrad nastaviti sa ulaganjima u komunalnu i saobraćajnu infrastrukturu, s ciljem stvaranja modernijeg, bezbjednijeg i uređenijeg okruženja za sve građane.

Otvorena glavna ulica u Spužu: "Važan korak u unapređenju uslova života"

Akcija za ljudska prava (HRA), Centar za građansko obrazovanje (CGO) i Documenta – Centar za suočavanje s prošlošću podsjećaju da je na današnji dan prije 34 godine, Jugoslovenska narodna armija (JNA) izvršila najteže granatiranje Dubrovnika za vrijeme agresije koju je vodila od 1. oktobra 1991. do 31. maja 1992. godine. U tim organizacijama i dalje očekuju da crnogorsko tužilaštvo ozbiljno i proaktivno pristupi procesuiranju zločina počinjenih tokom rata u Hrvatskoj.&nbsp;
Od Hrvatske očekuju saradnju i spremnost da doprinese razjašnjavanju pokrenutih predmeta, posmatrajući pitanje ratnih zločina ne samo kao nacionalno, već i kao regionalno pitanje od zajedničkog interesa za vladavinu prava i pomirenje.
- Tog 6. decembra 1991. godine, u Dubrovniku, 19 ljudi je izgubilo život, a povrijeđeno je i ranjeno njih 60. Više stotina granata ispaljeno je na staro gradsko jezgro, zaštićeno kao svjetska kulturna baština UNESCO-a. Šest zgrada je sasvim uništeno, više njih oštećeno, kao i glavna ulica Stradun. Stari grad je izložen artiljerijskom napadu duže od deset i po časova. Unutar njegovih zidina poginuli su Pavo Urban (23) i Tonči Skočko (18), dok su tri osobe teško ranjene - podsjećaju u HRA, CGO
Podsjećaju da je Haški tribunal zbog zločina izvršenih prilikom granatiranja Dubrovnika osudio generala-pukovnika JNA Pavla Strugara, na sedam i po, a admirala Miodraga Jokića, na sedam godina zatvora. Admiral Jokić je, za razliku od Strugara, priznao krivicu i osuđen je po komandnoj odgovornosti. Tom prilikom se Jokić izvinio za napad, izrazivši žaljenje Dubrovčanima zbog žrtava i oštećenja: "… Šestog decembra 1991. poginulo je dvoje ljudi, troje je ranjeno i učinjena je velika šteta na civilnim zgradama i na kulturnim i istorijskim spomenicima u starom gradu u Dubrovniku. Činjenica da su ovi životi izgubljeni u zoni moje odgovornosti ostaće urezana u moju svest celog života. Spreman sam da se sa vojničkim dostojanstvom poklonim pred svim žrtvama ovog sukoba, bez obzira na kojoj su strani. Takođe, iako sam to učinio u toku samog granatiranja radio putem, i nakon toga i lično, osećam obavezu da i ovom prilikom izrazim svoje najdublje saučešće porodicama poginulih i ranjenih, kao i građanima Dubrovnika za bol i štetu koju im je nanela jedinica pod mojom komandom. Moje žaljenje shvatam kao uslov pomirenja i zajedničkog života naroda na ovom području".
Ipak, jedan od dubrovačkih branitelja, Goran Žuvela, na okupljanju učesnika rata u Podgorici 2022. godine, saopštio je da je tog dana na Stari grad palo i 38 neaktiviranih granata.
- Neko je imao toliko obraza da je prevario svog komandanta. Svaka mu čast! Nikad se neće doznati ko je, a trebalo bi mu dići spomenik. Da je još toliko granata u srce grada udarilo s fosforom koji gori, Dubrovnik bi do temelja izgorio - rekao je on.
U ovim organizacijama ističu da, osim protivpravnog granatiranja Dubrovnika 6. decembra, Tužilaštvo u Hagu nije istraživalo druge zločine izvršene od strane pripadnika JNA tokom šest mjeseci osvajanja šireg dubrovačkog područja. U tom periodu 116 civila je stradalo, poginulo je 194 hrvatskih boraca i 165 pripadnika JNA iz Crne Gore, 443 osobe su zatočene u logorima Morinj i Bileća u nečovječnim uslovima, prognano je 33.000 ljudi, uništen 2071 stambeni objekat i sistematski su opljačkana privatna i javna dobra. Grad Dubrovnik je 138 dana bio bez struje i vode, u pomorskoj i vazdušnoj blokadi.
- Ovi podaci ukazuju na brojne zločine, međutim Crna Gora je do sad procesuirala samo četvoricu koji su učestvovali u zlostavljanju zarobljenika u logoru Morinj, na teritoriji Crne Gore. Iako je obaveza ponovnog preispitivanja odgovornosti za postupanje prema zatvorenicima logora Morinj strateški bila definisana još 2015. godine, punih devet godina nije bilo stvarnih koraka u tom pravcu. Tek je u februaru 2025. godine predmet ponovo otvoren, čime se po prvi put stvorila mogućnost da se u predmetu sagledaju svi oblici odgovornosti, posebno komandna, te da se ovaj slučaj tretira i kroz prizmu organizovanog zločinačkog poduhvata - ističe se u saopštenju ove tri organizacije.
Pored toga, podsjećaju da od kraja juna 2024. Specijalno državno tužilaštvo (SDT) u Crnoj Gori sprovodi istragu protiv bivšeg glavnog Specijalnog tužioca Milivoja Katnića, zbog postojanja sumnje da je izvršio krivično djelo ratni zločin protiv civilnog stanovništva, tokom sukoba na području Cavtata, Opštine Konavle u Hrvatskoj tokom rata 1991- 1992. Sumnjiči se da je nečovječno postupao prema pojedinim civilima hrvatske nacionalnosti, tako što ih je napadao, mučio, tjelesno povrijeđivao, te vrijeđao ljudsko dostojanstvo.
- U prethodnom periodu SDT se obraćalo i Državnom odvjetništvu Republike Hrvatske radi &nbsp;ustupanja predmeta u kojima bi SDT moglo uspostaviti nadležnost. Međutim, iz DORH-a je stigao odgovor da takvih predmeta nema, iako je u Hrvatskoj prije 16 godina pokrenut postupak u kom su za ratne zločine na dubrovačkom ratištu optužene bivše vojne starješine JNA iz Srbije i Crne Gore: Jevrem Cokić, Mile Ružinovski, Pavle Strugar, Miodrag Jokić, Branko Stanković, Obrad Vičić, Radovan Komar, Vladimir Kovačević, Milan Zec i Zoran Gvozdenović. Oni se terete da tokom agresije na područje Dubrovnika nijesu spriječili ponašanje svojih jedinica, suprotno Ženevskim konvencijama, a koje se sastojalo u: granatiranju naseljenih mjesta, ubijanju civila (116), zatvaranju, zlostavljanju i tjeranju civila u bijeg, rušenju civilnih, kulturnih, vjerskih i privrednih objekata, pljačkanju i paljenju - navodi se u saopštenju.
Prema podacima Suda u Splitu, Radovan Komar i Vladimir Kovačević su rođeni u Nikšiću, ali je njihovo boravište i nakon 16 godina od podizanja optužnice Sudu ostalo nepoznato. Zato je protiv njih u 2022. godini raspisana potjernica i izdat Evropski nalog za hapšenje.
- Kako ni Srbija ni Crna Gora nemaju obavezu da izruče Hrvatskoj svoje državljane po optužbama za ratne zločine, nije jasno zbog čega je DORH ignorisalo upit crnogorskih institucija i nastavilo sa odugovlačenjem, čime je dodatno otežano utvrđivanje odgovornosti i onemogućena pravda već više od tri decenije. Ovakav ishod ne ide u prilog regionalnoj saradnji u procesuiranju ratnih zločina, niti doprinosi uspostavljanju povjerenja i održivom pomirenju u regionu - poručeno je u saopštenju HRA, CGO i Documenta.
&nbsp;

HRA, CGO i Documenta: Potrebno ozbiljnije procesuiranje zločina u Dubrovniku

U Tivtu trenutno boravi 1,72 hiljade turista, 15 odsto više nego prošle godine, pokazali su podaci Turističke organizacije (TO) tog grada.
Od ukupnog broja gostiju, domaćih je svega 47, prenosi Radio Tivat.
Najveći broj posjetilaca smješten je u privatnom smještaju, 1,46 hiljada, među kojima je samo jedan domaći. Privatni smještaj u odnosu na prošlu godinu bilježi rast od sedam odsto, dok je u poređenju sa 2019. godinom ostvaren izuzetno skok od 119 odsto.
Hotelima bilježe 262 dolaska, 46 domaćih i 216 stranih. U poređenju sa prošlom godinom zabilježen je rast od 87 odsto, a u odnosu na 2019. godinu povećanje od 81 odsto.
U strukturi gostiju dominiraju turisti iz Rusije i Srbije, koji zajedno čine više od 40 odsto ukupnog turističkog prometa. Među zemljama s većim brojem dolazaka izdvajaju se i Turska, Ukrajina, Bosna i Hercegovina i Velika Britanija, a slijede gosti iz Sjedinjenih Američkih Država, Hrvatske i Kosova.

U Tivtu 15 odsto više gostiju nego prošle godine

Kompanija Lidl namjerava sa otvori svoj objekat u Beranama. Ovo je za Portal ETV kazao predsjednik beranske Opštine Đole Lutovac. 
 
- Lidl ostaje pri namjeri da otvori objekat u Beranama. Opština je svoj dio posla završila: obezbijedili smo zemljište, riješili imovinske odnose i formalno predajemo lokaciju investitoru - naveo je on. 
 
Kako je dodao, dalje slijede procedure na strani Lidla — priprema tehničke dokumentacije, izbor izvođača i definisanje rokova. 
 
- Opština je partner u procesu i spremna je da ubrza sve što je u njenoj nadležnosti - saopštio je Lutovac za Portal ETV. 
 
Njemački trgovinski lanac devet hektara zemljišta u blizini centra Berana kupio je za dva miliona eura. 
 
Cijelokupan iznos uplaćen je Opštini. Da se parcela proda, toj kompaniji odlučila je Skupština Opštine 2023. godine i tadašnja odbornička većina.

Lidl otvara objekat u Beranama: Slijedi izbor izvođača radova

Moje mimoilaženje sa stavovima bivše partije trajalo je mjesecima unazad, a mogu reći i godinama - poručio je Nikola Janović koji je juče podnio ostavku u Demokratskoj partiji socijalista (DPS).
Na pres konferenciji je rekao da nije želio da paradira sa razlikama.
- Moji stavovi uvijek su bili jasni. Vremenom nijesam primijetio da su se razlike u tim stavovima smanjivale, pa sam smatrao da je vrijeme da se raziđemo i da svako ide svojim putem - istakao je Janović.
Ostavku je, kaže, dostavio organima stranke.
- I dao mogućnost raspolaganja mjestima u odborima gdje me je DPS birao. Nastaviću dalji politički rad kao nezavisni opozicioni poslanik - naveo je Janović.&nbsp;
Smatra da je važno da sve ono što su bile njegove vrijednosti i principi za koje se borio. Za to će se, poručuje, i dalje zalagati.
- Moje stavove imate mogućnost da čujete u javnom prostoru. Crna Gora je danas u velikom problemu, razapeta je sa jedne strane na populizam i nacionalizam, a sa druge strane postoji letargija i pasivnost kod svih nas u opoziciji. Država truli iznutra u ekonomskom, društvenom i vrjednosnom smislu. Zato smatram da, kao nezavisni poslanik treba da se borim za vrijednosti na kojima počiva Crna Gora, da treba da pokažemo drugačiju politiku - naveo je on.
Svi na crnogorskoj političkoj sceni, cijeni on, pričaju isto.
- Mora da se pokaže više ljudskog integriteta. Smtram da treba da se okrećemo mladim ljudima, ne treba da ih opterećujemo istrošenim pričama što je bilo prije 10, 20, 30 godina. Želim da ih ohrabrim da svako ko može da doprinese - treba da radimo zajedno - istakao je Janović.
Želi, kaže, da Crna Gora bude što bolja.
- Svjestan sam da će biti raznih špekulacija i teorija zavjere, da li sam sa ovim ili onim, jedina konstanta je da sam svoj i da sam pokazao u DPS-u i sada i u budućnosti da razmišljam svojom glavom i da nijesam ničiji - decidan je Janović.
Tako će se, kaže, ponašati i u budućnosti.
- Jasno je da neko vrijeme postoji mimoilaženje, sve što sam rekao o tome šta bi i kako trebalo sam rekao kad sam bio u DPS-u. Iz ličnog dostojanstva ne želim da govorim u negativnom kontekstu, želim da nastavim drugim putem i da bude drugačije. Samim tim što ću nastaviti kao nezavisni poslanik govori o tome da imam namjeru da se bavim politikom - rekao je Janović.
Ne može, naglašava, reći u kom fotmatu će biti njegov rad u budućnosti.
- To zavisi od okolnosti - dodao je on.
Građanska, antifašistička, evropska Crna Gora su, poručuje, vrijednosti koje brani.
- To je najvažnije što je državi potrebno - naveo je Janović.
Na pitanja o tajmingu ostavke je rekao da nije čovjek prijeke naravi i nestrpljiv.
- Imam dovoljno političkog iskustva da dam vremena. Kad sam procijenio da naše mimoilaženje nije manje - odlučio sam se na ovaj potez - rekao je on.
Bez obzira o kojoj se partiji radi svjedoci smo, jasan je Janović, da postoji partijsko zapošljavanje ko god je na vlasti.
- To je problem sa kojim moramo da se borimo, generalno mora da se politka vodi na drugi način i da bude bazirana na ljudskom integritetu. Važno je da se takvu ljudi uključuju, koji i nijesu iz politike, i da gradimo bolju državu - rekao je on.
Komentarišući reakcije nekih poslanika Pokreta Evropa sad (PES), Janović je rekao da ga je život naučio da bude oprezan sa pohvalama, te da nije posebno obraćao pažnju na to.
Na pitanje da li se njegovi razlozi poklapaju sa onim koje je navela Drita Lola kad je napuštala partiju, Janović je rekao da sve što je imao da kaže je govorio dok je bio u DPS-u.
- Sad kada više nijesam, to nije više ni tema - zaključio je Janović.

Janović: Moje mimoilaženje sa DPS-om trajalo godinama, jedina konstanta je da sam svoj

Koliko je funkcionerima i funkcionerkama „postavgustovskih vlasti“ teško da se odvoje od „fotelja“ pokazuje i primjer bivše direktorice Muzeja i galerija Budve Lucije Đurašković, koja je zaključala kancelariju i odbila da preda ključ, kako bi spriječila novoimenovanu vršiteljku dužnosti direktorice Ivanu Ćupić da preuzme funkciju?! Đurašković je, čak, na društvenoj mreži Fejsbuk u srijedu pozvala Budvane na protest da je podrže?! - Gdje ste Budvani da branite kulturu grada – napisla je ona, pored ostalog. Budvani se, ipak, nijesu odazvali, pa je Ćupić, nakon što je u srijedu provela nekoliko sati u hodniku ustanove čekajući da joj se omogući pristup radnom mjestu, tek juče, ipak, uspjela da uđe u svoju kancelariju. Prema informacijama Portala ETV, angažovan je bravar, formirana je i petočlana komisija da isprati otključavanje vrata, a ovom činu prisustvovala je i većina zapošljenih, kao i članovi Savjeta ustanove i kancelarija je otključana. Brava je zamijenjena, tako da bi Ćupić jutros trebalo do radnog mjesta da dođe bez problema. Čitav slučaj prijavljen je policiji, a tužilaštvo će u narednim danima odlučiti da li je u postupcima Đurašković bilo elemenata na osnovu kojih mogu pokrenuti postupak protiv nje. Međutim, nije upitno samo odbijanje Đurašković da oslobodi „direktorsku fotelju“, već je veoma sporna i njena pozicija direktorice u prethodnih četiri godine i duže. Ona je na čelo Muzeja i galerija Budve imenovana u avgustu 2017. na četvorogodišnji mandat, ali je ostala i narednih četiri godine i koji mjesec duže.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251203111224_01b040fe0358d67682d104f75776f12c304468b5b0be4a5bc97d76f9e631b600.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20251203111224_01b040fe0358d67682d104f75776f12c304468b5b0be4a5bc97d76f9e631b600" data-rendition-name="original" width="1920" height="1280" loading="lazy" alt="Lucija Đurašković"> <figcaption>DUŽE OD ČETIRI GODINE BEZ RJEŠENJA UPRAVLJALA USTANOVOM: Lucija Đurašković</figcaption> </figure>  Novi konkurs nije raspisivan, niti je ona, prema dostupnim informacijama, sve to vrijeme imala bilo kakvo rješenje za tu funkciju. Zbog toga se otvara pitanje validnosti svih akata koje je potpisivala u prethodnih četiri godine i tri mjeseca. Đurašković je, kako smo objavili, sve ove godine ostala na čelu ustanove zahvaljujući članu 22 stavu 2 Statuta Muzeja i galerija Budve kojim je propisano da „do izbora novog direktora, funkciju direktora vršiće dotadašnji direktor“. Ona i lokalne vlasti su, očigledno, tumačile da joj taj član omogućava da ostane direktorica koliko želi. Upitno je i kako Đurašković može dobiti rješenje o razrješenju kada nije ponovo imenovana nakon što joj je istekao mandat. Prema nezvaničnim informacijama, Đurašković prijeti krivičnim prijavama. Predsjednica Savjeta Muzeja i galerija Branka Čvorović najavila je juče u izjavi za Pobjedu da će to tijelo danas održati sjednicu, ali nije komentarisala hoće li se raspravljati o statusu Đurašković, kojoj su, kako je kazala, po kuriru, dostavljene odluke o njenom razrješenju i imenovanju Ćupić. - Ona je četiri godine i dva-tri mjeseca preko radila, a da nije imenovana za direktoricu, niti za vršiteljku dužnosti. Za ovaj period od četiri godine ona nijedan Savjet, koji je bio imenovan u skladu sa rezultatima na izborima, nije upisivala u Centralni registar privrednih subjekata, jer je tako mogla da radi kako je radila. Ovo je prvi Savjet koji nije odustao. Mi smo stvarno istrajali zato što smo sto posto sigurni da ispravno postupamo, jer može da vam se sviđa odabir nekoga ili ne, ali morate da poštujete odluku lokalnog parlamenta - kazala je Čvorović Pobjedi.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025120507128_ebf83e6a8688022f16a78a62dc656d9eba96bf3fd33643b87a9de49cd8f0b207.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="2025120507128_ebf83e6a8688022f16a78a62dc656d9eba96bf3fd33643b87a9de49cd8f0b207" data-rendition-name="original" width="1920" height="1080" loading="lazy" alt="Branka Čvorović"> <figcaption>ODLUKE ZAKONITE: Branka Čvorović(Photo: RTV Budva)</figcaption> </figure>  Rekla je i da je Đurašković bilo ponuđeno da prihvati Savjet, a da je oni imenuju za vršioca dužnosti na šest mjeseci, jer u februaru naredne godine ide u penziju. - Ona je to odbila. Predsjednik opštine joj je nudio da nastavi da prima platu od 2.500 eura, koliko iznose njena sadašnja primanja, do odlaska u penziju i da se dogovore o otpremnini iako ona na nju nema pravo, jer joj je 2021. godine istekao zvanični direktorski mandat. Ona je i to odbila. Predsjedniku opštine je rekla da njoj ne treba novac, već da hoće moć - kazala je Čvorović. S druge strane, Đurašković je ovom mediju rekla da osporava sve odluke, kako je istakla, nezakonitog Savjeta. - Sve je nezakonito, počevši od Savjeta koji je nezakonito imenovan - kazala je ona. Nova direktorica Muzeja i galerija Budve Ivana Ćupić juče nije željela da komentariše događaje u ustanovi i ponašanje Đurašković. Prije nekoliko dana za naš Portal je rekla da da joj je velika čast, ali i odgovornost „voditi jednu ovako značajnu kulturnu instituciju“. - Sa jasnom sviješću o prethodnom izazovnom periodu ustanove, moj prioritet je da bez oklijevanja i prekomjernog osvrtanja, složno započnemo proces obnove i modernizacije. Vizija mora biti jasna i usmjerena ka osavremenjivanju i podizanju konkretnih kvaliteta Muzeja i galerija Budve - kazala je ona. Poručila je da želi da zajedno izgrade „snažan, motivisan i stručan tim, jer je uspjeh moguć jedino kroz solidaran rad i posvećenost istoj viziji“.

Ćupić preuzela kancelariju, Đurašković prijeti prijavama

Politikološkinja za informisanje, novinarka, bivša odbornica u nikšićkom parlamentu Tatjana Knežević Perišić obratila se juče otvorenim pismom predsjedniku Donjeg doma Parlamenta Ujedinjenog Kraljevstva (House of Commons) Lindziju Hojlu, protestnom notom Britanskoj ambasadi u Podgorici i otvorenim pismom Laburističkoj partiji Ujedinjenog Kraljevstva iskazujući oštar protest zbog toga što je Hojl od predsjednika Skupštine Crne Gore Andrije Mandića na dar prihvatio sliku kapele na Lovćenu koju je podigao srpski kralj Aleksandar Karađorđević 1918. godine, umjesto Njegoševe kapele i kao simbol strahovlade silom oružja je nametnuo Crnogorcima u nasilno aneksiranoj Crnoj Gori i koja je do danas, kako je istakla, prepoznata kao oličenje negiranja crnogorskog istorijskog identiteta. U pismu Hojlu, ona ističe da „kao građanka Crne Gore, najstarije države na Balkanu, koja se u svojoj hiljadugodišnjoj istoriji, uz pet kraljevskih dinastija, vječito borila za slobodu“, protestvuje zbog toga što je od predsjednika Skupštine Crne Gore Andrije Mandića, prihvatio sliku kapele, gdje je sahranjen naš najveći pjesnik i filozof Petar II Petrović Njegoš.&nbsp; &nbsp;SIMBOL STRAHOVLADE - Ta slika se odnosi na drugu kapelu, koju je nekadašnji kralj Jugoslavije Aleksandar Karađorđević, sagradio za svog sina i silom oružja, nametnuo Crnogorcima kao simbol njegove strahovlade, nakon 1918. godine, kada je, odlukom Velikih sila, moja država nestala sa mape svijeta! Taj kralj je u mom narodu poznat kao „Aco palikuća“, jer su njegovi žandarmi i odredi u Crnoj Gori, sve do 1929. ubijali protivnike bezuslovnog ujedinjenja Crne Gore i Srbije, palili kuće njihovim porodicama, mučili i zlostavljali nevine ljude, koji su se izjašnjavali kao Crnogorci - a koliko je ta Karađorđevićka vlast bila besramna, svjedoče istorijske činjenice da su crnogorsku kapu, kao dio nacionalne nošnje Crnogoraca, skidali sa glava domaćina i stavljali na svinje – upozorila je Knežević Perišić britanskog zvaničnika na istorijske činjenice&nbsp; Objasnila je da je „Mandić predstavnik partija koje u Crnoj Gori pokušavaju da uvedu 'srpski svet', što je pandan za suštinsku nacionalnu kapitulaciju i nestanak crnogorskog identiteta“.&nbsp; - Njihove slike i replike te druge kapele, na vrh Lovćena, svete planine za Crnogorce, simbolizuju politiku koja čini sve da zatre sve crnogorsko, otme našu istoriju, predstavljajući je kao srpsku i da vrate upravo tu kapelu, pored davno izgrađenog Mauzoleja, kako bi se tako vratio simbol srpske okupacije Crne Gore – naglasila je ona.&nbsp;  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251205161232_983f72292b4e9ec3bbfe6802039bf8dd1922bba54df531cee668af92d477e22d.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20251205161232_983f72292b4e9ec3bbfe6802039bf8dd1922bba54df531cee668af92d477e22d" data-rendition-name="original" width="1320" height="733" loading="lazy" alt="mandić"> <figcaption>SIMBOL SLOMA CRNE GORE: Hojl i Mandić (Foto: Skupština Crne Gore)Skupštna.me</figcaption> </figure>  Podsjetila je Hojla da su i britanski „ugledni zvaničnici, zgroženi nad sudbinom Crne Gore, obavještavali svoj Parlament o tadašnjem umiranju jedne države“. - Preporučujem da pročitate izvještaj gofa John Francis Charles de Salisa, koji je služio kao izvanredni izaslanik i ministar plenipotencijar Ujedinjenog Kraljevstva u Kraljevini Crnoj Gori, poznat po svom izvještaju Britanskom parlamentu iz 1919. godine o situaciji u Crnoj Gori nakon njene aneksije od strane Srbije. A o tome kako Crnogorci vole svoju državu i zašto su njeni preci ginuli, te zašto Vam se ja obraćam, možete pročitati u pismu, koje je crnogorski knjaz Danilo Petrović Njegoš poslao u maju 1856. godine londonskom Tajmsu, a Tajms objavio 30. septembra 1856. godine. U njemu se, uz ostalo kaže: „466 godina crnogorski narod odbija da se podredi bilo čijoj moći ili da prizna vlast bilo kojeg gospodara; naprotiv, on se otimao za nezavisnost s oružjem u ruci, i radosno je prolio svoju krv po oltaru slobode. Četiri i po vijeka crnogorski narod trpio je neprestanu borbu s Turskom imperijom, nekada najmoćnijom u Evropi, pred kojom su drhtale sve države Evrope. Krv njenih junaka pala je na svaki kamen njenih visokih planina, i Crna Gora je sačuvala svoju dragocjenu slobodu. Politika velikih Sila bila bi jako pogrešna kada one ne bi uzele u obzir žrtve koje je njen narod podnio u ime Hrišćanstva – taj narod koji se, između Srpskog kraljevstva, Vizantijskog carstva, kraljevstava Bugarske, Bosne i Epira, koji su svi podlegli napadima Turaka, ponosno branio među svojim bezvodnim planinama, i koji je znao kako da sačuva, uprkos svom siromaštvu i oskudici, najsvetiji posjed koji jedna nacija može da ima – svoju nezavisnost“ – napisala je Knežević Perišić. Istakla je da se ništa nije promijenilo ni danas.&nbsp; - Molim vas, zato, da poštujete osnovno pravo, dato svim nacijama svijeta - da postoje. Prihvatanjem ove slike, Vi ste pokazali da ne poštujete to pravo Crnoj Gori i Crnogorcima. Vaša je dužnost, kao visokog znaničnika jedne velike nacije, da sramni poklon vratite onima koji sjede na čelu države, koju pokušavaju da unište. Nemojte biti njihov saučesnik – zaključila je Knežević Perišić.&nbsp; &nbsp;PROTESTNA NOTA U pritestnoj noti Britanskoj ambasadi u Podgorici Knežević Perišić je istakla da upućuje „protest povodom nedavnog prihvatanja poklona, slike kapele na Lovćenu, od strane predsjednika Donjeg doma britanskog Parlamenta, gospodina Lindsaya Hoylea, a koju mu je uručio predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić“. - Slika prikazuje kapelu koju je nakon ukidanja crnogorske državnosti 1918. godine podigao kralj Aleksandar Karađorđević, kao simbol političkog pritiska i nametanja nove vlasti, nakon što je srušio staru, Njegoševu kapelu, gdje je on bio sahranjen. Ova građevina, čiju je sliku primio g. Hoyl, nikada nije predstavljala izraz crnogorske tradicije i do danas je u javnosti prepoznata kao simbol negiranja crnogorskog istorijskog identiteta – istakla je ona. Uručenje slike ove kapele od strane političara koji otvoreno zastupa koncept „srpskog sveta“, političkog projekta usmjerenog na brisanje crnogorskog identiteta, poručila je Knežević Perišić, predstavlja čin sa snažnom političkom porukom. - Njeno prihvatanje, ukoliko ostane bez reakcije, može biti pogrešno shvaćeno kao znak britanske podrške tim politikama. Britanija je u prošlosti bila važan posmatrač i svjedok dramatičnih događaja u Crnoj Gori, o čemu govori i izvještaj grofa Johna de Salisa iz 1919. godine. Upravo zbog te istorijske povezanosti i reputacije Ujedinjenog Kraljevstva kao države koja dosljedno brani demokratske standarde, ljudska prava i suverenitet naroda, ovakav gest je izazvao zabrinutost među građanima Crne Gore – naglasila je u protestnoj noti Knežević Perišić. Iskazala je očekivanje „da Ambasada o ovome obavijesti relevantne institucije u Londonu i ukaže na osjetljivost ovog pitanja, kako se slični previdi ne bi ponavljali“.&nbsp; - Uvjerena sam da Ujedinjeno Kraljevstvo ne želi biti dovedeno u poziciju da nenamjerno podrži politike koje dovode u pitanje identitet i državnost Crne Gore – zaključila je u protestnoj noti. U pismu Laburističkoj partiji Ujedinjenog Kraljevstva istakla je da im se obraća kao građanka Crne Gore kako bi izrazila duboku zabrinutost zbog nedavnog prihvatanja poklona, slike kapele na Lovćenu, od strane visokog zvaničnika Ujedinjenog Kraljevstva, gospodina Lindsaya Hoylea, koju mu je uručio predsjednik Skupštine Crne Gore, Andrija Mandić. - Ovaj čin je izazvao snažnu uznemirenost kod mnogih građana Crne Gore, jer se prikazana kapela ne odnosi na prvobitnu kapelu gdje je sahranjen naš najznačajniji književnik i filozof, Petar II Petrović Njegoš, već na građevinu koju je nakon ukidanja crnogorske države 1918. godine sagradio kralj Aleksandar Karađorđević, srušivši staru, Njegoševu kapelu, postavljajući tu, prikazanu na slici, koja je simbol negiranja crnogorske državnosti – objasnila je ona. Predsjednik Skupštine Crne Gore, koji je poklon uručio, naglasila je u pismu, predstavlja političke strukture koje se otvoreno zalažu za brisanje crnogorskog nacionalnog identiteta i za koncept tzv. „srpskog sveta“, koji je, dodala je, u potpunosti suprotan demokratskim vrijednostima, ravnopravnosti naroda i savremenim evropskim principima. - Prihvatanje ovakvog poklona, ma koliko nenamjerno, može se protumačiti kao podrška politikama koje negiraju pravo Crnoj Gori da se razvija kao samostalna i međunarodno priznata država sa sopstvenim identitetom. Od partije koja pripada demokratskoj, progresivnoj tradiciji, očekujemo senzibilitet prema pitanjima državnosti malih naroda i razumijevanje za istorijske okolnosti koje prate naše odnose sa susjednim državama. Ljubazno Vas molim da o ovome obavijestite nadležne organe partije i da se, u okviru vaših mogućnosti, zauzmete za jasniji, senzibilniji i informisaniji pristup kada je riječ o Crnoj Gori i pitanjima njenog identiteta – zaključila je Knežević Perišić. Mnadić je tokom posjete Donjem domu Parlamenta UK na dar uručio Hojlu sliku kapele na Lovćenu i tom prilikom krivotvorio istorijske činjenice, kako se zaključuje iz saopštenja njegovog kabineta, saopštavajući visokom zvaničniku „da je nekadašnja totalitarna vlast prije pedesetak godina fizički uklonila sa mjesta na kojem je sagradio naš veliki Vladar i Vladika Petar II Petrović Njegoš, a koji je testamentom odredio da u njoj bude i sahranjen“.&nbsp;

Knežević Perišić poručila Hojlu: Nemojte biti saučesnik onima koji pokušavaju da unište Crnu Goru

Specijalno državno tužilaštvo, odnosno postupajući tužioci su, shodno nekim svojim vremenskim mogućnostima obavili saslušanje predloženih svjedoka predmetu okrivljenih i na taj način dali su mogučnost sudijama za istragu Višeg suda da donesu rješenje kojim se ova lica puštaju na slobodu, što je legitimno i zakonito, kazao je advokat odbrane Nikola Ivanović komentarišući današnju odluku Višeg suda u Podgorici da ukine pritvor biznismenima &nbsp;Ranku Uboviću i Vladanu Ivanoviću.
- Smatram, prije svega, da uopšte nije bilo razloga za određivanjem pritvora ovim licima, niti da se razmatra ili uzima u obzir samo njihovo pritvaranje. Smatram da ne postoji osnovana sumnja da su izvršili neko krivično djelo, posebno ne ovo, ali biće prilike da se o tome razmatra u sudnici kada za to dođe vrijeme i ukoliko do toga dođe- kazao je advokat Ivanović.
Komentarišući saopštenje Specijalnog državnog tužilaštva da je ukidanje pritvora Uboviću i Ivanoviću &nbsp;bilo nezakonito, advokat je kazao da je iznenađen jer je ovo zakonski i praksa i nepisano pravilo u sličnim predmetima.&nbsp;
Nije želio dalje da komentariše saopštenje SDT-a navodeći da je odluka potpuno osnovana i zakonita, te da će ona biti predmet provjere ukoliko SDT uloži žalbu na nju.
- Ostaje da se vidi koje mišljenje će imati neke više instance vezano za ovo. Zakon propisuje takvu mogućnost. Ovo saopštenje me čudi, ali ostajemo otvoreni, i neke više instance će dati odgovor na to- poručio je Ivanović.

Tag: dfc