Direktorica Centra za klimatske promjene Univerziteta Donja Gorica Ivana Vojinović kazala je da postoje brojni pravni elementi koji mogu da uspore proces saniranja bazena crvenog mulja, te da loša komunikacija između donosilaca odluka i mještana Botuna prijeti realizaciji postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.
Vojinović je u informativnoj emisiji "24 Sata" na Televiiziji E kazala da je sanacija bazena crvenog mulja prioritet svih prioriteta ukoliko želimo poboljšanje ekološke slike u Crnoj Gori.
- Bazeni crvenog mulja su crna ekološka tačka gotovo 50 godina i ostavili su brojne ekološke ožiljke, naročito po zdravlje i životnu sredinu mještana Zete, konkretno mikrolokacije Botuna. Bazen je još odavno trebalo da bude saniran i uklonjen sa tog prostora na jedan ekološki bezbjedan i adekvatan način. Zato se mora urgentno krenuti u rješavanje tog problema - istakla je Vojinović.
Ono što joj, kako kaže, smeta u cjelokupnom procesu je dovođenje u vezu sanacije bazena crvenog mulja sa izgradnjom postorjenja za prečišćavanje otpadnih voda. Država je, ističe, i ranije i sada morala da sanira bazene, nezavisno od toga hoće li se graditi postrojenje na teritoriji Opštine Zete.
- Ne vidim logiku povezivati crne ekološke tačke sa nečim što bi trebalo da bude unapređivanje stanja životne sredine. Drugo, nije nimalo lako i jednostavno brzo izvršiti sanaciju bazena crvenog mulja. Da je to bilo moguće, uradile bi to i prethodne vlade. Moramo biti svjesni i reći građanima da su bazeni crvenog mulja u privatnom vlasništvu. Znamo da je pravo privatne svojine neprikosnoveno i u tom dijelu država ne može automatski da uđe u postupak sanacije, dok se sva pravna i proceduralna pitanja ne riješe sa postojećim privatnim vlasnikom i da se njegove namjere u odnosu na ono što je njegova stečena imovina ne usaglase sa onim što su aspiracije države. Tako da nisam sigurna da je garancija obezbjeđivanja finansijskih sredstava dovoljna da budemo sigurni da će bazeni crvenog mulja biti sanirani - naglasila je Vojinović.
Kada je u pitanju gradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, Vojinović ponovo ističe problem loše komunikacije nadležnih sa lokalnim stanovništvom, naročito u finišu kada im se davala nada da postoji mogućnost iznalaženja alternativne lokacije.
- Sve je to uzburkalo i prekinulo liniju povjerenja između donosilaca odluka, Glavnog grada kao nosioca projekta s jedne strane i mještana Botuna sa druge. Tako da nije čudo što se stvorila situacija opšteg nepovjerenja u državi. Vidjeli smo koliko loša komunikacija između nadležnih i mještana može dovesti do mogućeg zaustavljanja realizacije kapitalno važnog i ključnog infrastrukturnog projekta u oblasti zaštite životne sredine u novijoj istoriji Crne Gore - ocijenila je Vojinović.
<h2>Uznemiravajuće slike magle iznad dimnjaka TE</h2>
Komentarišući ozbiljno zagađenje vazduha u Pljevljima, Vojinović je rekla da je situacija alarmantna. Uzrok su, smatra ona, neusklađen rad Termoelektrane Pljevlja i nepovoljni meteorološki uslovi.
- Najveće prekoračenje praga upozorenja za sumpor-dioksid imali smo u januaru 2017. godine, ali nikada nije bilo ovako visoko prekoračenje. Uzrok je dvojak - nedovoljno usklađen rad Termoelektrane Pljevlja sa ekološkim standardima Evropske unije, iako se rekonstrukcija TE upravo vršila za uvođenje sistema bez sumporizacije, odnosno svođenje u zakonom dozvoljene vrijednosti. Vidimo da kroz početak ovog probnog rada taj sistem još nije stavljen u pogon i zbog toga je došlo do totalne ekspalacije emisije sumpor-dioksida u atmosferu. Ali, ono što je definitivno pogoršalo cjelokupno stanje su nepovoljni meteorološki uslovi koji karakterišu Pljevaljsku kotlinu i na koje nikad neće moći da utiče nijedna tehničko-tehnološka mjera. Lično su mi bile uznemiravajuće slike magle koja je prešla visinu dimnjaka TE Pljevlja od 52 metra - kazala je Vojinović.
<h2>Odraditi odavno zadati domaći zadatak</h2>
Vojinović smatra i da Crna Gora u narednih godinu godinu dana ne može ispuniti uslove za zatvaranje Poglavlja 27.
- Ovogodišnji Izvještaj Evropske komisije za Poglavlje 27, iako napisan blažim tonom, jasno ukazuje na to da i EK nije zadovoljna učinjenim od strane Crne Gore. Bez obzira na volju i podstrek EK, lopta je u našem dvorištu i naše institucije moraju da odrade odavno zadati domaći zadatak - zaključila je Vojinović.

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

400x240

400x203

thumbnail

Vojinović: Pravne prepreke mogu usporiti sanaciju bazena crvenog mulja, loša komunikacija prijeti realizaciji postrojenja u Botunu

Na osnovu obavještenja Agencije za zaštitu životne sredine, a u skladu sa podacima dobijenim sa automatske mjerne stanice za praćenje kvaliteta vazduha u Pljevljima, 13.12.i 14.12. registrovano je prekoračenje praga upozorenja za sumpor-dioksid (SO₂) u ambijentalnom vazduhu, saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje.
Institut za javno zdravlje Crne Gore, podržavajući saopštenje Agencije za zaštitu životne sredine, te postupajući u skladu sa Kratkoročnim akcionim planom za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)-oksid (SO₂), uputilo je i ponovilo sljedeće zdravstvene preporuke i upozorenja stanovništvu.
- Svako, a naročito vulnerabilna i osjetljiva populacija mogu osjetiti uticaj vazduha zagađenog sumpor dioksidom na zdravlje (bronhokonstrikcija, sviranje u grudima, stezanje u grudnom košu, otežano disanje i sl.) Izbjegavajte napornu fizičku aktivnosti i bavljenje sportom (uključujući i takmičanja) na otvorenom ili u zatvorenom prostoru za vrijeme epizode zagađenja. Izbjegavajte izlaske u ranim jutarnjim i kasnim popodnevnim satima, naročito u blizini velikih saobraćajnica- ističu u saopštenju.
Ne preporučuje se otvaranje prozora i provjetravanje zatvorenih prostorija u stambenim jedinicama dok traje epizoda zagađenja. U slučaju javljanja neuobičajenih tegoba vezano za respiratorni i kardiovaskularni sistem, molimo da potražite stručnu medicinsku pomoć u zavisnosti od težine tegoba u Domu zdravlja ili u službi Hitne medicinske pomoći u Pljevljima", navodi se u preporukama Instituta za javno zdravlje.
Ove preporuke se odnose na:
- Vulnerabilnu (ranjivu) populaciju u koju spadaju trudnice, novorođenčad, djeca do pet godina starosti, stanovništvo starije od 65 godina, osobe sa astmom i osobe koje pate od kardiovaskularnih ili respiratornih bolesti;
- osjetljivi populaciju: osobe koje reaguju pojačano u odnosu na opštu populaciju ili čije se tegobe pogoršavaju tokom zagađenja (hronični bolesnici, osobe koje boluju od neuroloških, infektivnih bolesti, imunokompromitovane osobe i sl.).
Kada je u pitanju opšta populacija, savjetuje se da smanje i/ili odlože produžene ili naporne fizičke aktivnosti i bavljenje sportom, na otvorenom ili u zatvorenom prostoru do kraja epizode zagađenja.
- Ukoliko se jave simptomi (neuobičajen zamor, bol i nadražaj disajnih puteva, začepljen nos, kašalj, otežano disanje, lupanje srca i sl.) posavjetujte se sa vašim izabranim ljekarom - napominju iz IJZ-a.
Iz Institutda dodaju koje su to mjere upozorenja stanovništva:
- izbjegavati ponašanje i aktivnosti koje mogu doprinijeti zagađivanju vazduha;
- ne upotrebljavati uređaje za grijanje prostorija fosilnim gorivima, plinske šporete i šporete na čvrsta goriva;
- ne pušiti u stambenim prostorijama;
- odgoditi čišćenje sredstvima koje sadrže korozivne hemikalije i rastvore, popravke pri kojima se koriste ljepila, boje, lakovi, upotrebu insekticida i sve ostale radnje i aktivnosti koje nijesu hitne, a pri kojima se zagađuje vazduh u prostorijama dok traje epizoda zagađenja.

500x500

IJZ izdao zdravstvene preporuke i upozorenja stanovništvu Pljevalja

U Pljevljima je sa mjerne stanice u toku noći zabilježeno rekordno prekoračenje čestica sumpor dioksida. Četiri rezultata mjerenja za sumpor dioksid su bila iznad praga upozorenja od 500 mikro grama po metru kubnom, dok su tri prekoračenja u kontinuitetu od 23 časa do 1 čas iza ponoći iznosila od 558.9 ug/m3 pa do maksimalnog izmjerenog iznosa od 805 mikrograma po metru kubnom. Iako su u odnosu na ovako katastrofalno visoke koncentracije štetnih materija u vazduhu trebale hitno da reaguju nadležne institucije, niko nije reagovao, vjerovatno zato što im je vikend, a nije niko određen da dežura i prati ekscesne situacije kad je kvalitet vazduha u pitanju i po potrebi reaguje. Da li ovako ponašanje nadležnih prema vlastitom stanovništvu kad je u pitanju zaštita zdravlja stanovništva ima elemenata krivičnog dijela, svakako je pitanje za državno tužilaštvo. Krajnje je vrijeme da i Vlada Crne Gore zavede red u pojedininim Agencijama. A u sinoćnim izuzetno alarmantnim prekoračenjima sumpor dioksida u Pljevljima trebao se ispoštovati treći korak Kratkoročnog akcionog plana za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2: Treći korak – trajanje prekoračenja 3 h – prvi set mjera Veliki zagađivači postupaju u skladu sa Preduzetnim planovima za akcidentne situacije – zaštitu i spašavanje i Opštinskim planom zaštite i spašavanja. Mreža institucija: Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, Opština Pljevlja, MUP, UIP-Ekološka inspekcija, MORT, ZHMS, IJZ, Arhus centar Pljevlja, Ministarstvo ekonomije, TE Pljevlja, Rudnik uglja Pljevlja, CETI. Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju, Ekološka inspekcija, predstavnici lokalne samouprave, CETI su u stalnoj komunikaciji u cilju analize dostupnih podataka i identifikacije uzroka zagađenja.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251214091212_93008345c66c30f54d0132a9b9ab4e2bc74b5ad50802d6cfeb603d5ae1502764.webp" data-media-id="editor_0" data-image-id="20251214091212_93008345c66c30f54d0132a9b9ab4e2bc74b5ad50802d6cfeb603d5ae1502764" data-rendition-name="original" width="249" height="286" loading="lazy" alt="pv"> </figure>  Institut za javno zdravlje intenzivira aktivnosti – izdavanje preporuka za zaštitu zdravlja tokom visokog prisustva zagađujućih materija u vazduhu na osnovu analize procjene rizika za zdravlje građana u skladu sa izmjerenim koncentracijama zagađujućih materija u vazduhu. Lokalna samouprava odnosno Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama izdaje apel građanima u skladu sa Prilogom 9 Uredbe o utvrđivanju vrsta zagađujućih materija, graničnih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha. Obavještava se elektronskim dopisom (mail-om) OKC 112 – Direktorat za vanredne sitaucije i MUP Crne Gore o tome da je nastupilo prekoračenje od 3h i da je na snazi treći korak Kratkoročnog akcionog plana za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2. Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama u koordinaciji sa PJ&nbsp; Uprave Policije uvodi zabranu kretanja za teretna motorna vozila ukupne mase preko 3,5 t u odredjenom vremenu na odredjenim saobraćajnicama. Rudnik uglja zaustavlja svu mehanizaciju koja je na dizel pogon, kao i rad na kompletnnoj otkrivki Jagnjilo. Iako su još u avgustu 2017.godine Ministarstvo održivog razvoja i turizma,Agencija za zaštitu životne sredine i opština Pljevlja usvojili Kratkoročni akcioni plan za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2, očigledno je u odnosu na sinoćna ogromna prekoračenja sumpor dioksida u gradu da niko nije reagovao i da su pale na ispitu sve pobrojane institucije. Građani nisu bili obavješteni, niko od nadležnih na sajtu i putem sredstava javnog informisanja u navedeno vrijeme nije reagovao,a istovremeno nije realizovana ni jedna mjera iz Kratkoroćnog akcionog plana za sumpor dioksid za Pljevlja u slučaju prekoračenja štetnih materija preko 500 mikro grama po metru kubnom. Po kratkoročnom akcionom planu svi nadležni su bili dužni da postupe i prije nego što je nastupio prag prekoračenja,a izmjerene koncentracije SO2 iznosile 80% u odnosu na prag prekoračenja: RAZRADA MJERA PO KORACIMA Prvi korak – stanje pripravnosti – obavještavanje mreže institucija1 za sprovođenje akcionog plana. Mreža institucija/kontakt osobe za sprovođenje akcionog plana dobijaju informaciju o izmjerenim koncentracijama koje su iznad 80% praga upozoravanja. Izdaje se upozorenje velikim zagađivačima da se pripreme za moguću privremenu obustavu rada. TE Pljevlja treba da obezbijedi dovoljne zalihe uglja, za slučaj privremene obustave isporuke uglja iz Rudnika uglja. TE Pljevlja dostavlja Agenciji za zaštitu prirode i životne sredine satne podatke o emisijama izmjerenim automatskim analizatorima instaliranim na dimnjaku TE. Drugi korak – Upozorenje (prekoračen prag) obavještavanje javnosti Mreža institucija/kontakt osobe za sprovođenje akcionog plana dobijaju informaciju o izmjerenim koncentracijama koje su iznad praga upozorenja. Agencija za zaštitu prirode i životne sredine obavještava javnost, postavljanjem saopštenja za javnost na sajt Agencije i šalje obavještenje svim elektronskim i štampanim medijima. Institut za javno zdravlje intenzivira aktivnosti – izdavanje preporuka za zaštitu zdravlja tokom visokog prisustva zagađujućih materija u vazduhu. Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju vrši analizu meteorološke situacije i dostavlja izvještaje mreži institucija. Centar za ekotoksikološka ispitivanja vrši dodatne provjere statusa rada instrumenata. Lokalna samouprava odnosno Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama je u stanju pripravnosti i izdaje saopštenje za građane putem lokalnih medija. Veliki zagađivači su u stanju pripravnosti. Zašto niko nije reagovao od nadležnih i zašto su građani Pljevalja bili tokom večeri bili prepušteni sami sebi pitanje je za nadležne institucije koje su bile dužne sa reaguju kad je ugroženo zdravlje vlastitih građana. Nije zgoreg napomenuti da je na čelu Agencije za zaštitu životne sredine Pljevljak, koji se više puta ranije nije javljao na telefonski poziv i nije želio da obavi razgovor sa redakcijom našeg portala,iako smo to tražili i u razgovoru sa članom njegovog kabineta i ostavili broj telefona. Nije zgoreg navesti da su prije nekoliko dana sa mjerne stanice u Pljevljima uklonjeni mjerni istrumenti za PM čestice radi redovnog godišnjeg servisa i to baš u vrijeme kad je u Pljevljima ekološka situacija bila izuzetno loša. Pored toga iako je TE Pljevlja ponovo počela sa radom posle višemjesečne pauze, još nije pušten u rad pogon za osumporavanje u okviru ekološke rekonstrukcije termoelektrane, predviđen da smanji uticaj sumpor dioksida u atmosferi. &nbsp;

1084x550

Dok nadležne Agencije vikenduju i ne reaguju u skladu sa zakonom, stanje vazduha u Pljevljima u toku noći alarmantno

Najveća zagađenost vazduha u Crnoj Gori, usljed velikog broja aktivnih požara, je trenutno u Podgorici - kazao je za Antenu M dr Borko Bajić, specijalista higijene u Institutu za javno zdravlje.
Juče u popodnevnim, naročito u večernjim satima, oko ponoći, došlo je, kako je rekao, do porasta visokih koncentracija.
- Jutros je došlo do blagog pada. Koncentracije variraju, sad su opet u nekom padu, ali su iznad preporučenih vrijednosti - navodi Bajić.
Kako dalje pojašnjava, zagađenost vazduha može imati kratkoročan i dugoročan uticaj na zdravlje građana.
- Kratkoročno smo, svi mi koji smo bili izloženi, mogli da osjetimo te nadražaje sluznice, suzenje, grebanje u grlu, nadražaje na kašalj, ubrzan rad srca, osjećaj zamora nepoznatog uzroka. Posebno su ugrožene osjetljive grupe - trudnice, djeca, stariji i hronični bolesnici, kod kojih je moglo da dovede do gorih simptoma - upozorava Bajić.
Porblematični su, dodaje, dugoročni efekti izlaganja PM česticama.
- Oni mogu izazvati obolijevanje kod ljudi koju su prethodno bili zdravi, pogoršanje postojećih bolesti, kod trudnica na prijevremeno rođenje djeteta, pa se nadamo da neće potrajati ova epizoda požara duže, odnosno da će doći do stabilizacije koncentracije ovih čestica - ističe sagovornik Antene M.
Važno je, naglašava Bajić, pratiti podatke o kvalitetu vazduha i shodno tome primjenjivati mjere zaštite.
U slučaju veće koncentracije PM čestica primjenjivati, savjetuje, sljedeće mjere.
- Smanjiti fizičku aktivnost na otvorenom, provesti više vremena u zatvorenom prostoru, provjetravati onda kada je vazduh boljeg kvaliteta. To je jutros bilo u jutarnjim satima, sad već ta koncentracija varira. Potrebno je preduzeti mjere i u unutrašnjem prostoru, u smislu da ne doprinosimo dodatno zagađenju vazduha u unutrašnjem prostoru, tako što nećemo pušiti u zatvorenom prostoru, nećemo koristiti uređaje na plin, nešto pretjerano usisavati i čistiti, naročito ne metlama čime podižemo veliku prašinu - savjetuje Bajić.
U ovakvim situacijama, poručuje Bajić, preporučuje se i korišćenje zaštitnih maski.&nbsp;

Bajić: Najveća zagađenost vazduha u Podgorici, primjenjivati mjere zaštite

Gusti pokrivač toksičnog smoga zahvatio je u ponedjeljak veći dio sjeverne Indije, a očitavanja kvaliteta vazduha u glavnom gradu Nju Delhiju dostigla su najviši nivo ove godine nakon guste magle tokom noći.
Pogoršano zagađenje vazduha skočilo je više od 60 puta od preporučenog dnevnog maksimuma Svjetske zdravstvene organizacije(SZO).
Nivo smrtonosnih PM2,5 zagađivača, finih čestica u vazduhu koje uzrokuju najveću štetu zdravlju, dostigao je vrhunac na 907 u ponedeljak ujutro, prema IQAir monitorima zagađenja, sa očitavanjem iznad 15 u periodu od 24 sata što se smatra nezdravim u SZO.
Vidljivost je pala na 100 metara u Delhiju i Čandigarhu, gradu sjeverozapadno od glavnog grada, ali vlasti kažu da su letovi i vozovi i dalje saobraćali sa određenim kašnjenjima.
Vlasti u Delhiju naložile su svim školama da prebace nastavu onlajn i pooštrile ograničenja na građevinske aktivnosti i kretanje vozila, navodeći nepovoljne meteorološke uslove i malu brzinu vjetra.
Indijsko meteorološko odjeljenje prognoziralo je za ponedjeljak "gustu do vrlo gustu maglu" za sjeverne države Utar Pradeš, Harjana i Radžastan, piše Rojters.

Zagađenost vazduha u Delhiju najveće ove godine

Agencija UN za djecu UNICEF je upozorila da je zdravlje 11 miliona djece u pakistanskoj istočnoj provinciji Pendžab ugroženo zagađenjem vazduha.
Toksični smog od prošlog mjeseca obavija grad Lahor i 17 okruga u Pendžabu.
Zdravstvo kaže da je više od 40.000 ljudi liječeno od respiratornih oboljenja.
Predstavnik UNICEF-a u Pakistanu Abdulah Fadil je pozvao Vladu da hitno učini više da bi smanjila zagađenje vazduha.
- Prije ovih rekordnih nivoa zagađenja vazduha, oko 12 odsto smrtnih slučajeva djece mlađe od pet godina u Pakistanu bilo je zbog zagađenja vazduha - rekao je Fadil.
Pakistan je zatvorio škole do 17. novembra u nekim djelovima Pendžaba.
Vlasti su u petak naredile zatvaranje svih parkova i muzeja na 10 dana i pozivaju ljude da izbjegavaju nepotrebna putovanja.
Po Odjeljenju za zaštitu životne sredine u Pendžabu, Multan je najzagađeniji grad, sa indeksom kvaliteta vazduha od oko 800, a sve više od 300 smatra se opasnim po zdravlje.
Iako je Vlada naredila obavezno nošenje zaštitnih maski, to je u velikoj mjeri zanemareno.

1250x600

Zbog zagađenog vazduha 11 miliona djece u opasnosti u Pakistanu

Prema istraživanju objavljenom u naučnom časopisu Lanset, svake godine od zagađenja umre devet miliona ljudi.
Prema nalazima istraživanja, koje je objavio Lansetov Odbor za zagađenje i zdravlje, zagađenje je u cijelom svijetu tokom 2019. izazvalo svaku šestu smrt, što je više od broja poginulih u ratovima i umrlih od malarije, HIV-a, tuberkuloze, droge, ili alkohola tokom te godine.
Broj umrlih od zagađenja vazduha i hemijskog zagađenja porastao je za 66 odsto tokom protekle dvije decenije. Prema istraživačima, uzroci su nekontrolisana urbanizacija, rast populacije i zavisnost od fosilnih goriva.
- Uticaj zagađenja na zdravlje ostao je enorman, a najveći dio tereta nose zemlje sa malim i srednjim prihodima. Uprkos ogromnim zdravstvenim, socijalnim i ekonomskim uticajima, prevencija zagađenja veoma je zapostavljena na spisku tema u vezi sa međunarodnim razvojem - naveo je glavni istraživač Ričard Fuler.
Prema istraživanju, više od 90 odsto smrti od zagađenja desilo se u zemljama sa niskim prihodima i srednjima primanjima koje nisu uspjele da zagađenje odrede kao prioritet, poput Indije i Nigerije.
- Zemlje sa visokim primanjima uspjele su da kontrolišu „najgore oblike zagađenja” - prenosi Beta.
Poslije zagađenja vazduha najviše života odnosi zagađenje vode, koje je tokom 2019. bilo uzrok 1,36 miliona prevremenih smrti. Slijedi zagađenje olovom, pa opasnost od trovanja koje nose određena zanimanja.
Novo istraživanje nadovezuje se na izvještaj Odbora iz 2015. godine, nastalog na osnovu podataka međunarodnog istraživanja Instituta za zdravstvenu metriku i evaluaciju.
Od 2015. do 2019. godine, smrtonosni uticaj zagađenja na svijet nije opao, i predstavlja najveći faktor rizika za bolest i preranu smrt. U istraživanju se navodi da je „nedostatak adekvatne nacionalne ili internacionalne hemijske politike” dodatno povećalo broj umrlih.
- Jasno je da je zagađenje planetarna prijetnja, i da njeni pokretači, raširenost i uticaj na zdravlje prelaze lokalne granice i iziskuju globalni odgovor - rekla je koautorka istraživanja i izvršna direktorka Globalne alijanse za pitanja zdravlja i zagađenja Rejčel Kupka.

Zagađenje vazduha godišnje pogubno za devet miliona ljudi

Državljanin Bjeloruje V.F. (56) uhapšen je na Graničkom prelazu Božaj jer je policiji na uvid dao falsifikovani pasoš.
Službenici Regionalnog centra granične policije “Centar” su na Božaju kontrolisali vozilo kojim je upravljao crnogorski državljanin, a sa kojim se u vozilu kao saputnik nalazilo V.F. koji je predao pasoš Republike Hrvatske.
Službenici granične policije i Frontexa su posumnjali u vjerodostojnost i ispravnost putne isprave, zbog čega je izvršena detaljna granična provjera kojom je utvrđeno da se radi o potpunom falsifikatu dokumenta. 
Pregledom je kod V.F. pronađen i pasoš Bjelorusije, na ime F.V, na osnovu kojeg je utvrđen njegov stvarni identitet. 
- Službenici Stanice granične policije Podgorica su nakon prikupljenog obavještenja, sa događajem upoznali državnog tužioca u Osnovnom državnom tužilaštvu u Podgorici koji je naložio da se V.F. liši slobode zbog sumnje da je izvršio krivično djelo falsifikovanje isprave - saopšteno je iz Uprave policije.
On će danas, uz krivičnu prijavu biti sproveden na dalju nadležnost postupajućem državnom tužiocu.

Na Božaju uhapšen državljani Bjelorusije: Policiji pokazao falsifikovani pasoš Hrvatske

U Crnoj Gori u posljednja 24 sata evidentirano je šest saobraćajnih nezgoda, u kojima je jedna osoba povrijeđena teže, a šest lakše.
Iz Operativno-komunikacionog centra Uprave policije saopšteno je da se da su u Podgorici evidentirane tri nezgode, Tivtu dvije i na Cetinju jedna.
Izdato je 457 naloga za uplatu novčanih kazni i podnijeto 47 prekršajnih prijava.
Policija je oduzela sedam pari registarskih tablica.

Za dan šest saobraćajki, povrijeđeno sedam osoba

Tijela holivudskog reditelja Roberta Rajnera i njegove supruge Mišel pronađena su u stanu, saopštila je policija Los Anđelesa.
Oni su rekli da istražuju slučaj za koji se sumnja da je ubistvo. Prema izvoru iz policije koji je direktno upoznat sa istragom, član Rajnerove porodice došao je u kuću i zatekao tijela. Za sada nema zvaničnih informacija o uzroku smrti, navodi CNN.
Portparol porodice Rajner kasnije je potvrdio da su preminuli Mišel i Rob Reiner, navodeći da je riječ o „tragičnom gubitku“, te zamolio javnost za privatnost u trenucima dok porodica tuguje.
- Sa dubokom tugom objavljujemo tragičnu smrt Mišel i Roba Rajnera. Slomljenog srca suočavamo se sa ovim iznenadnim gubitkom i molimo za razumijevanje i privatnost tokom ovog izuzetno teškog perioda - navodi se u saopštenju.
Zamjenik načelnika Policije Los Anđelesa Alan Hamilton kazao je da u ovoj fazi istrage ne postoji osumnjičeni u vezi sa smrću Mišel i Roba Rajnera.&nbsp;
On je na konferenciji za novinare istakao da policija trenutno ne traga ni za jednom osobom, naglašavajući da je istraga još u ranoj fazi.&nbsp;
Policijski detektivi su, prema navodima izvora upoznatog sa slučajem, u nedjelju uveče razgovarali sa članom porodice povodom smrti. Hamilton je dodao da do sada niko nije pritvoren, niti je bilo ko ispitan u svojstvu osumnjičenog.&nbsp;
- Pokušaćemo da razgovaramo sa svakim članom porodice do kojeg možemo doći, kako bismo utvrdili sve činjenice u ovom slučaju - poručio je on.
Rob Rajner, poznat po filmovima „Princeza nevjesta“, „Kad je Hari sreo Sali“ i „Nekoliko dobrih ljudi“, imao je 78, a Mišel Singer Rajner 68 godina.

Holivudski reditelj Rober Rajner i njegova supruga pronađeni mrtvi: Policija sumnja na ubistvo

Odluka Francuske da najavi blokadu poglavlja 11 i 13 a zatim ih ipak odobri, može se razumjeti kao jedan od mogućih odgovora na akumulirani gubitak povjerenja, ocijenili su u ekonomskoj redakciji STEGA-e.
Nakon velike neizvijesnosti, Crna Gora će ipak zatvoriti ukupno pet pregovaračkih poglavlja sa Evropskom unijom, uključujući i poglavlja 11 i 13 – poljoprivredu i ribarstvo. 
Međutim, kako kažu u STEGA-i, činjenica da je saglasnost za zatvaranje poglavlja 11 i 13 došla nakon određenog zastoja, uz prethodno zadržavanje podrške od strane Francuske, ukazuje da se ne radi isključivo o tehničkom pitanju, već o širem političko-ekonomskom kontekstu u kojem se odvija proces proširenja.
STEGA podsjeća da je Francuska, uprkos snažnim unutrašnjim rezervama prema proširenju Evropske unije, godinama bila pouzdan i angažovan partner Crnoj Gori, upravo zbog percepcije da se radi o najozbiljnijem kandidatu u regionu. Ta podrška, napominju, nije bila simbolična.
- Francuska je bila jedan od rijetkih partnera koji su istovremeno nudili finansiranje, tehničku pomoć i političko pokroviteljstvo Crnoj Gori. Ugovor sa Francuskom razvojnom agencijom (AFD) u iznosu od 50 miliona eura predstavljao je policy loan, jasno vezan za reformske ciljeve u oblasti energetike, klimatskih politika, institucionalnog jačanja i usklađivanja sa evropskim standardima. Uz kredit su dolazili grantovi, tehnička i ekspertska pomoć, kao i podrška u pripremi velikih infrastrukturnih projekata - navedeno je u saopštenju.
Dodatno, podsjećaju da je potpisan i međudržavni sporazum o prioritetnim projektima u oblastima zdravstva, energetike, digitalizacije i saobraćaja. Time je, kažu u STEGA-i, Francuska uložila ne samo novac, već i reputaciju u crnogorski evropski put.
Paralelno s tim, podsjećaju da su, kroz aktivnosti Privredne komore Crne Gore i bilateralne kontakte, francuski investitori su iskazivali interesovanje za inovativne projekte – digitalne tehnologije, startap ekosistem, pametna energetska rješenja i zelene tehnologije. To je, smatraju u STEG-ai, bio signal da se Crna Gora posmatra kao potencijalni dugoročni partner, a ne samo kao prostor za kratkoročne infrastrukturne aranžmane. 
- Upravo zbog toga su kasniji potezi Vlade Crne Gore percipirani kao ozbiljan problem, jer su dolazili u trenutku kada je Francuska, uprkos sopstvenim unutrašnjim dilemama oko proširenja, već bila odlučila da Crnoj Gori pruži kredibilnu podršku - napominje se u saopštenju.
U STEGA-i ističu da se prvi ozbiljan signal narušavanja tog povjerenja pojavio u maju 2025. godine, kada je francuski ponuđač odustao od postupka koncesije za aerodrome, nakon izmjena pravila tokom samog procesa od strane tenderske komisije. 
- Razlozi nijesu bili komercijalne, već proceduralne. Obzirom da Aerodromi predstavljaju stratešku infrastrukturu, a koncesioni postupci test institucionalne stabilnosti i pravne sigurnosti, promjena pravila u toku procesa u međunarodnoj praksi se tumači kao jasan signal političke nepredvidivosti i moguće korupcije - naglašeno je u saopštenju.
Podsjećaju da u junu 2025. Crna Gora raspisuje javni poziv za aukcije za dodjelu prava na tržišnu premiju za solarne elektrane na neodređenim lokacijama, sa planiranim otvaranjem ponuda u novembru. Riječ je o tržišnom mehanizmu usklađenom sa pravilima EU i namijenjenom velikim međunarodnim developerima. 
- U tom kontekstu se očekivalo interesovanje francuskih kompanija sa iskustvom u obnovljivim izvorima energije koje već sprovide ili nameravaju da sprovode projekte u Crnoj Gori. Iako su ponude otvorene u novembru, do danas nema informacija o rezultatima iste - navedeno je u saopštenju.
U julu 2025. godine situacija, kako kažu, dobija širu, evropsku dimenziju. Potpisivanje sporazuma sa Ujedinjenim Arapskim Emiratima o saradnji u oblasti razvoja nekretnina, kojim se otvara prostor za realizaciju velikih projekata izvan standardnih procedura javnih nabavki, izazvalo je zabrinutost na nivou Evropske unije. 
- Privremeno zatvaranje poglavlja o javnim nabavkama predstavljalo je jasan signal da se dovode u pitanje osnovni principi jedinstvenog tržišta a to su transparentnost, konkurencija i jednak tretman ponuđača - dodaje se u saopštenju.
U oktobru 2025. održana je investiciona konferencija na Luštici, na kojoj su francuske kompanije aktivno učestvovale u panelima posvećenim energetici, obnovljivim izvorima energije, mrežnoj infrastrukturi i naprednim tehnologijama. Njihovo prisustvo, kažu u STEGA-i, pokazivalo je da interes i dalje postoji, ali i da se odluke donose uz povećani oprez. 
- Gotovo odmah nakon konferencije, Vlada Crne Gore potpisuje i Sporazum o saradnji sa UAE u oblasti energetike, kojim se uspostavlja strateško partnerstvo u razvoju obnovljivih izvora energije, moderne energetske infrastrukture i naprednih tehnologija - podsjeća se u saopštenju. 
STEGA konstatuje da je, u kombinaciji sa prethodnim sporazumom o nekretninama, ovaj potez dodatno učvrstio percepciju paralelnog investicionog okvira koji nije u potpunosti usklađen sa evropskim pravilima te da Vlada Cene Gore sjedi na nekoliko stolica.
U takvom ambijentu, ističu u STEGA-i, odluka Francuske iz decembra 2025. da najavi blokadu poglavlja 11 i 13 a zatim ih ipak odobri, može se razumjeti kao jedan od mogućih odgovora na akumulirani gubitak povjerenja. Navode da su izabrana poglavlja koja nijesu u samom jezgru vladavine prava, ali koja imaju dovoljnu političku težinu da pošalju jasnu poruku, bez izazivanja otvorene institucionalne krize.
Ovaj slučaj, kažu u STEGA-i, jasno pokazuje koliko su u procesu evropskih integracija ekonomija i politika međusobno povezane.
- Formalno tehničke odluke često nose političku poruku, dok ekonomski aranžmani imaju dugoročne političke posljedice. Za Crnu Goru, to predstavlja upozorenje, ali i priliku: da preispita sopstvene poteze, obnovi povjerenje partnera i shvati da se evropski put ne vodi improvizacijama, već dosljednošću - naglašeno je u saopštenju.
U STEGA-i poručuju da put ka Evropskoj uniji ne zavisi isključivo od ispunjavanja tehničkih kriterijuma, već od reputacije države kao pouzdanog i predvidivog partnera.
- Upravo na tom planu, krajem 2025. godine, Crna Gora je dobila ozbiljno i dobronamjerno upozorenje i to od partnera koji je, uprkos sopstvenim rezervama prema proširenju, do tada bio spreman da joj vjeruje - zaključeno je u saopštenju.

STEGA: Odluka Francuske da najavi blokadu poglavlja, a zatim ih odobri - odgovor na akumulirani gubitak povjerenja

Savremeni međunarodni poredak ulazi u fazu dubokog i dugoročnog preslaganja, obilježenu slabljenjem dosadašnjeg liberalnog međunarodnog poretka, rastućim rivalstvom velikih sila i sve izraženijom fragmentacijom političkih i bezbjednosnih struktura Zapada. Sjedinjene Američke Države sve otvorenije redefinišu svoje globalne prioritete, pomjerajući fokus sa normativnog upravljanja međunarodnim odnosima ka zaštiti sopstvenih strateških interesa. U tom procesu, Evropa se sve češće posmatra kroz prizmu pojedinačnih država, a ne kao jedinstven politički i bezbjednosni projekat, što dodatno narušava unutrašnje jedinstvo Evropske unije i produbljuje razlike među njenim ključnim akterima.
<h3>Evropska unija u potrazi za bezbjednosnim i geopolitičkim identitetom</h3>
Dok se Sjedinjene Američke Države, prema novoj Strategiji nacionalne bezbjednosti, sve više oslanjaju na neposredne nacionalne interese i selektivno angažovanje, Evropska unija i dalje traga za koherentnim bezbjednosnim i geopolitičkim identitetom, bez jedinstvenog odgovora na rat u Evropi, migracione pritiske, energetsku bezbjednost, privrednu otpornost i zajedničku odbranu. Istovremeno, Rusija i Kina, različitim sredstvima i intenzitetom, nastoje da se strateški pozicioniraju u promijenjenom globalnom okruženju, dok regionalne sile koriste nastalu fragmentaciju kako bi proširile sopstveni uticaj. U takvom geopolitičkom vrtlogu nastaje strateški vakuum, a iskustvo pokazuje da takvi vakuumi nikada ne ostaju prazni.
<h3>Balkan ostaje zona kontrolisane nestabilnosti</h3>
U tim okolnostima, Balkan ostaje definisan kao zona hronične, ali kontrolisane nestabilnosti. Zapad sve rjeđe poseže za dubinskim političkim intervencijama, a sve više se oslanja na hoc upravljanje krizama i sprečavanje njihove eskalacije. Za Crnu Goru to znači da bezbjednost više ne može biti posmatrana kroz prizmu spoljnog tutorstva, već kao rezultat sopstvene institucionalne otpornosti, strateške dosljednosti i međunarodnog kredibiliteta, uz jasnu svijest o vlastitoj poziciji u regionalnom i širem geopolitičkom okruženju.
I pored unutrašnjih slabosti i brojnih izazova, Evropska unija ostaje ključni politički i razvojni okvir dugoročne stabilnosti Crne Gore. Njena vrijednost ne ogleda se samo u ekonomskim i regulatornim standardima, već u sposobnosti da obezbijedi strateško sidrenje, predvidivost i institucionalnu konsolidaciju države u složenom bezbjednosnom okruženju Zapadnog Balkana. U tom smislu, evropska dimenzija crnogorske politike neodvojiva je od pitanja nacionalne bezbjednosti.
<h3>NATO garancija bezbjednosti Crne Gore</h3>
Istovremeno, NATO ostaje temeljna i nezamjenjiva garancija bezbjednosti Crne Gore. Međutim, priroda savremenih bezbjednosnih prijetnji se suštinski mijenja. Klasični vojni rizici sve više ustupaju mjesto složenim hibridnim izazovima, uključujući sajber napade, informacione i psihološke operacije, ekonomske pritiske i instrumentalizaciju identitetskih i društvenih podjela. Posebnu dimenziju ovih izazova predstavljaju klimatske promjene, čije je posljedice Crna Gora već dobrano osjetila. Ekstremne snježne padavine, katastrofalne poplave i razorni požare više puta su paralisali funkcionisanje države i nanijeli značajnu štetu.
Dodatni izvor ranjivosti predstavlja unutrašnja politička i društvena polarizacija, naročito kada se identitetska i vjerska pitanja instrumentalizuju u svrhu kratkoročnih političkih ciljeva. U uslovima oslabljenih institucija, takve podjele lako prerastaju iz političkog u direktno bezbjednosno pitanje. One potkopavaju društvenu koheziju, narušavaju povjerenje u institucije i otvaraju prostor za maligni spoljašnji uticaj. Produžena polarizacija ne samo da smanjuje kapacitet države za strateško djelovanje, već i usporava evropsku integraciju, posebno u kontekstu smanjene pažnje Sjedinjenih Američkih Država i ključnih država članica Evropske unije prema Zapadnom Balkanu.
Stabilnost Crne Gore neposredno je povezana sa institucionalnom stabilnošću njenog okruženja, prije svega Bosne i Hercegovine i Kosova. Svako slabljenje državnih kapaciteta u tim sredinama nosi potencijal prelivanja rizika kroz bezbjednosne, migracione i kriminalne tokove. Zbog toga je za Crnu Goru od suštinske važnosti da vodi proaktivnu regionalnu politiku, zasnovanu na saradnji, ali i na jasnom strateškom pozicioniranju unutar evroatlantskog bezbjednosnog prostora.
<h3>Maligni strani uticaji izazov za obavještajno-bezbjednosni sistem</h3>
Jedan od najozbiljnijih unutrašnjih izazova ostaje ranjivost obavještajno-bezbjednosnog sistema. Iskustva iz prethodnog perioda ukazuju na ograničene kapacitete za rano prepoznavanje i prevenciju bezbjednosnih rizika, uključujući maligni strani uticaj i djelovanje stranih obavještajnih struktura. Riječ je o sistemskom izazovu koji zahtijeva jačanje kontraobavještajne komponente, depolitizaciju sektora, unapređenje analitičkih i procjenjivačkih sposobnosti, kao i izgradnju efikasnih mehanizama ranog upozoravanja.
U kontekstu evropskih integracija i regionalne dinamike, bezbjednost i kontrola granica dobijaju dodatni strateški značaj. Efikasno upravljanje granicama podrazumijeva dugoročno planiranje ljudskih resursa, kontinuiranu obuku, tehničko opremanje i snažnu međusektorsku koordinaciju. Ova oblast predstavlja jedan od ključnih testova institucionalne zrelosti i bezbjednosne pouzdanosti države.
<h3>Odliv stanovništca utiče na dugoročnu stabilnost</h3>
Pored klasičnih bezbjednosnih pitanja, demografski trendovi i ekonomska bezbjednost sve snažnije utiču na dugoročnu stabilnost Crne Gore. Odliv stanovništva, starenje populacije i strukturne ekonomske ranjivosti direktno utiču na održivost institucija, kapacitete sistema bezbjednosti i ukupnu otpornost društva, te se moraju tretirati kao integralni dio bezbjednosnog planiranja.
U takvom međunarodnom i regionalnom okruženju, diplomatija dobija proširenu i suštinsku bezbjednosnu dimenziju. Njena uloga prevazilazi tradicionalnu diplomatsku reprezentaciju i obuhvata aktivno upravljanje reputacijom države, pravovremeno signaliziranje bezbjednosnih rizika partnerima i očuvanje međunarodnog povjerenja. Nedovoljno koordinisana ili reaktivna diplomatija u ovim okolnostima može postati dodatni izvor ranjivosti.
Zaključno, kako se smanjuje intenzitet spoljnog političkog i bezbjednosnog pokroviteljstva, raste značaj unutrašnje institucionalne snage Crne Gore. Evropska orijentacija, članstvo u NATO-u, otpornost obavještajno-bezbjednosnog sistema, efikasno upravljanje granicama, regionalna stabilnost, demografska i ekonomska održivost, snažna društvena kohezija i aktivna diplomatija moraju se posmatrati kao međusobno povezani elementi jedinstvenog bezbjednosnog okvira. Puna integracija sistema nacionalne bezbjednosti, uz jasno definisane nadležnosti, procedure odlučivanja i upravljanja krizama, predstavlja imperativ institucionalne efikasnosti i dugoročne otpornosti države.
Vrijeme je za strateško otrežnjenje – jer niko neće rješavati naše probleme.

Crna Gora u novom geopolitičkom vrtlogu

Predśednik Srbije Aleksandar Vučić predložio je Evropskoj komisiji genijalnu ideju - da EU primi u članstvo istovremeno sve zemlje Zapadnog Balkana. Drugim riječima, da nijedna zemlja Zapadnog Balkana nikada ne uđe u EU. Ako je neka zemlja predvodnik u kršenju ljudskih prava, suspenziji svih demokratskih principa, uzurpaciji sudstva i svih institucija od strane jednog čovjeka i klike oko njega, posebno institucija sile, predvodnik u suspenziji Ustava i zakona, kontroli medija, zloupotrebi međudržavnih ugovora i lex specialisa u korupcione svrhe, enormnog bogaćenja lojalista vođi, predśedniku Vučiću iz vrha vlasti, upotrebi paramilitarnih, mafijaških grupa, uglavnom kontroverzne prošlosti, u sprovođenju terora nad građanima i falsifikovanju izbornih procesa ... onda je to Srbija. I ne samo to, očigledno je da ne postoje ni naznake da će se nešto promijeniti u dogledno vrijeme, s obzirom na to da u Srbiji nije u pitanju ulog gubitak vlasti, već gubitak slobode. Srbija je do sada otvorila 16 od 34 poglavlja i zatvorila samo dva, nauku i obrazovanje u godinama 2016/17, bez nade da će u skorije vrijeme otvoriti bilo koje poglavlje, a pogotovu da će neko zatvoriti. Posebno najvažnija poglavlja, kao što su - „Poravosuđe i osnovna prava“, „Pravda, sloboda i bezbjednost“, „Javne nabavke“, „Bezbjednost hrane, veterinarska i fitosanitarna politika“, „Živoitna sredina“, „Spoljna politika“, „Finansijska kontrola“, mada ni sa ostalima ne stoji baš najbolje. Srbija se trenutno nalazi u vanrednom stanju, veliki broj građana nezadovoljstvo manifestuje uličnim protestima i zahtjevom za vanrednim izborima, jer je sve više vidljivije da aktuelna vlast Aleksandra Vučića ne uživa većinsko povjerenje građana Srbije. Vlast se uglavnom brani silom policije i paramilitarnih, maskiranih huligana, koji, pod zaštitom policije neometano vrše nasilje nad građanima, novinarima i poslanicima opozicije.&nbsp;  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251214081216_d42e91bf91d013e9d87a250cdb1c7e70e3d25084b4898066f21c6fd57d21183b.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20251214081216_d42e91bf91d013e9d87a250cdb1c7e70e3d25084b4898066f21c6fd57d21183b" data-rendition-name="original" width="800" height="600" loading="lazy" alt="vučić"> <figcaption>VLAST BRANI SILOM POLICIJE I MASKIRANIH, PARAMILITARNIH HULIGANA: Aleksandar Vučić</figcaption> </figure>  &nbsp;PRIJETI BANKROT Jasno je da vlast Aleksandra Vučića nije opredijeljena za pristupanje EU, njoj odgovara samo status kandidata, jer joj to omogućava povlašćen odnos u trgovini sa EU, s obzirom na to da je srpska ekonomija veoma zavisna od trgovačkih veza sa EU, a i veliki broj investicija dolazi iz zemalja EU, koji su investirali u Srbiju upravo zato da bi mogli prodavati svoje proizvode na tržištu EU. Gubitak statusa kandidata za Srbiju bi značilo ekonomsku katastrofu. Politika Aleksandra Vučića sa međudržavnim, koruptivnim ugovorima sa Kinom i UAE, bliski odnosi sa Moskvom i neiskreni pregovori sa EU kao da sve više gubi manevarski prostor i od Srbije se sve više zahtijeva da se odredi u spoljnoj politici i prestane sa śeđenjem na više stolica. U potonje vrijeme Srbija pokušava iskoristiti vladavinu Donalda Trampa u Americi, ne bi li se dodvorila ovoj zemlji, ali se čini da ta politika nema mnogo uspjeha, bez obzira na poltronisanje Srbije njenom predsjedniku i njegovoj bližoj rodbini. Zahvaljujući politici Aleksandra Vučića i stalnoj medijskoj torturi, popularnost EU u Srbiji je prilično ispod 50%, što je čini vrlo nepouzdanim partnerom u budućim pregovorima o integraciji, bez obzira na to ko će činiti vlast.&nbsp; Simptomatično je da na studentskim protestima, čija se lista smatra respektabilnim protivnikom Vučićevoj listi, zastava EU nije poželjna, za razliku od ruskih crkvenih zastava, kandila, popova i ljubljenja popovskih ruku. Kao da Srbija luta u svojoj spoljnoj politici bez obzira ko će činiti vlast. Hazardske igre samog Aleksandra Vučića oko sankcija od strane Amerike NIS-u i rafineriji u Pančevu, čiji je većinski vlasnik ruski Gasprom, odluka o čekanju 50 dana na rasplet hoće li Rusi promijeniti stav o prodaji svog djela firmi prihvatljivoj Americi, te mogućnost uvođenja sekundarnih sankcija Srbiji, ne izaziva veliku reakciju kod građana. Kao da je ljubav prema Rusiji i želja da joj se ne zamjeri jača od katastrofalnih posljedica koje mogu pogoditi Srbiju ukoliko se blokira platni promet Narodne banke Srbije i banaka koje i dalje posluju sa NIS-om. Blokada platnog prometa Narodne banke Srbije značilo bi da Srbija ne može povlačiti sredstva iz inostranstva niti izvršavati svoje obaveze prema ino partnerima. Drugim riječima, prijeti joj i bankrot u platnim odnosima sa inostranstvom. &nbsp;SIMULACIJA REFORMI Na nivou vodvilja je prepiska premijera Crne Gore Milojka Spajića i predśednika Srbije Aleksandra Vučića, u kojem Vučić svoju nakaradnu politiku pokušava zamijeniti pričom o crkavanju komšijske krave. Umjesto da shvati da on ubija tu kravu, Vučić pokušava pričom o ulasku svih zemalja Zapadnog Balkana istovremeno u EU, pretvoriti u zlonamjeru prema Srbiji drugih kandidata koji imaju ogromnu naklonost EU za prijem. To da li i te zemlje zaslužuju tu privilegiju veliko je pitanje.&nbsp; Ogromna naklonost zemalja EU i želja da realizuju namjeru da prime bar jednu zemlju, bez obzira na to da li se ta zemlja istinski reformiše ili samo simulira, čitav proces pristupanja Crne Gore i ispunjavanje zadatih uslova svelo je na puku formu. Borba protiv korupcije se mjeri brojem uhapšenih, a da se ne ulazi u suštinu da li za to postoje osnovi, ili se radi o pukom revanšizmu i tužilačko–sudskoj farsi. Da li se iko iz EU zainteresovao za tužilačko–sudsku farsu oko procesa protiv Milivoja Katnića, bivšeg glavnog specijalnog tužioca, njegovog zamjenika Saše Čađenovića i nekadašnjeg pomoćnika direktora policije za borbu protiv organizovanog kriminala Zorana Lazovića? Da li su iz EU uopšte svjesni da će svi koji učestvuju u tom progonu jednog dana krivično odgovarati, umjesto što ih tapšu po ramenima i dijele im nagrade?&nbsp;  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251214081216_7c3b08fc0ff06ce23904fa0900805adbecafb2f4fea9c638f92f2b41c62f8798.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="20251214081216_7c3b08fc0ff06ce23904fa0900805adbecafb2f4fea9c638f92f2b41c62f8798" data-rendition-name="original" width="1920" height="1280" loading="lazy" alt="spajić"> <figcaption>NAKLONOST EU PREMA CRNOJ GORI: Milojko Spajić u Briselu (Foto: Vlada Crne Gore)</figcaption> </figure>  Imaju li u EU svijest da su najprivrženiji članstvu u EU i evropskim vrijednostima u Crnoj Gori upravo u opoziciji, a da vlast čini većina koja je proruska, koja je neiskrena u EU integracijama, da ona donosi formalno tražene zakone bez namjere da ih primjenjuju, da je glavna karakteristika većine u vlasti samovolja i autokratija, nepoštovanje zakona, procedura i demokratrskih principa? Onog momenta kada su čelnici EU i zemalja koje ih čine primili Andriju Manddića u zvaničnu pośetu, oni su abolirali Ratka Mladića, Radovana Karadžića i Slobodana Miloševića, jer je Mandić autentični predstavnik te politike. Slike kapele Karađorđevića koje im poklanja uvreda su za svakog građanina lojalnog Crnoj Gori, demokratu, patriotu, antifašistu i prihvatanje je politike velikosrpstva koja je odgovorna za hiljade mrtvih i zatvorenih Crnogoraca nakon 1918. godine od strane srpske vojske, odgovorna za saradnju sa fašističkim okupatorom u Drugom svjetskom ratu i stotine hiljada mrtvih, desetine hiljada osakaćenih, milione raseljenih i desetine hiljada silovanih u ratovima devedesetih godina prošlog stoljeća.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251214081216_983f72292b4e9ec3bbfe6802039bf8dd1922bba54df531cee668af92d477e22d.jpg" data-media-id="editor_2" data-image-id="20251214081216_983f72292b4e9ec3bbfe6802039bf8dd1922bba54df531cee668af92d477e22d" data-rendition-name="original" width="1320" height="733" loading="lazy" alt="slika"> <figcaption>ISTORIJSKI REVIZIONIZAM: Andrija Mandić poklonio sliku „Njegoševe kapele“ predsjedniku Donjeg doma parlamenta Ujedinjenog Kraljevstva Lindziju Hojlu </figcaption> </figure>  &nbsp;REVIZIONISTIČKA AGENDA U Crnoj Gori se proganjaju građanski aktivisti koji s pravom protestuju zbog urušavanja svih institucija, protiv urušavanja najvažnijih crnogorskih nagrada koje se uručuju za nepostojeće knjige čovjeku koji je notorni neprijatelj nezavisne Crne Gore, dok policija izigrava eskort profašističkim, paramilitarnim nacistima koji ulicama Podgorice šire mržnju prema drugim narodima. Dok god jedna sekta drži bezbjednosni sektor u svojim partijskim rukama Crna Gora ne može biti demokratska, niti dio bezbjednosti demokratskog svijeta., Bezbjednosne službe drže đeca Slobodana Miloševića i učenici Aleksandra Vulina, te je teško od njih očekivati poštovanje zakona i spoljnopolitičkog opredjeljenja, a tek je nemoguće očekivati demokratsku i pristojnu komunikaciju. Samo im fali inteligencija Jelene Nedović, jer bi se svojim biserima dobro uklopila među crkvene Kmere iz Demokrata. Dobro je da je preživjela vladavinu DPS-a, jer te golgote koje je ona prošla u jednim patikama, dok je svirala dvije hramonike, to je teror koji je teško bilo izdržati.&nbsp; Takođe, najnovija revizionistička agenda u istoriografiji najčešće je svojevrsni bastardni produkt reakcionarnih i klerofašističkih ideja, duboko ukorijenjenih u svjesnim i namjenskim istorijskim obmanama. Istorijski revizionizam je u krugovima Crkve Srbije i srpskog naroda jedan od ključnih mehanizama kojim se želi izgraditi novo kolektivno śećanje, kao temelj još intenzivnijeg velikosrpskog nacionalizma i klerofašizma i pretvaranja Crne Gore u duhovnu i istorijsku koloniju Srbije. Aleks Devin, engleski publicista i prijatelj Crne Gore, piše 1919. godine: „...što se tiče Crne Gore, njena slavna istorija i prošlost neće nikad biti ugašene ni jednim diplomatom, ma ko on bio, niti nasiljem. Istorija se piše polako ali sigurno, a crnogorska, za vrijeme velikog rata, nije ništa drugo nego jedan niz besprimjernih nepravdi. Ali će pravda pobijediti, a čelični i duhom veliki crnogorski narod, podići će glavu, sam odlučiti o svojoj sudbini i uskrsnuti iz mučeništva u kome je sad“. Nemam što dodati riječima Aleksandra Devina, sem da to neće biti ništa novo u istoriji Crne Gore. Tvrd je orah voćka čudnovata! No to se neće desiti samo od sebe. Svi crnogorski patrioti moraju dići glas protiv srbizacije Crne Gore od današnje vlasti, progona svih crnogorskih kulturnih i naučnih institucija, revizije bliže i dalje prošlosti, fašizacije Crne Gore... Vlast koja vodi dijalog isključivo unutar sebe, koja je obesmislila i uništila sve oblike nezavisne kontrole, koja je uništila institucije, podjelu vlasti, parlamentarnu kontrolu i parlamentarni život, zarobila medije, koja je uvela brutalnu partitokratiju u sve pore društvenog i političkog života, koja novčano stimuliše anticrnogorske institucije, a proganja crnogorske, sprovodi nasilje prema građanskom otporu i koja umjesto pluralizma podstiče agresiju prema neistomišljenicima, nije ništa drugo do totalitarna vlast. Možda EU ima oportune razloge da žmuri na to, mi na to nemamo pravo!

Patriote moraju zajedno protiv pretvaranja Crne Gore u duhovnu i istorijsku koloniju Srbije

Juče smo imali priliku da u dnevnim novinama Vijesti pročitamo detalje sa saslušanja Ranka Ubovića koje je održano u Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT). Novinarkama ovog medija Jeleni Jovanović i Biljani Nikolić je neko iz Specijalnog državnog tužilaštva dao zapisnik sa saslušanja Ubovića, sa određenim ciljem.
To je saopštio predsjednik Crogorske kulturne mreže (CKM) Aleksandar Damjanović i dodao da su, između ostalog, novinarke Vijesti u tekstu fokus stavile na sina Ranka Ubovića zbog kupovine kompanije Bemax čija prodaja, kako navodi, državi nikakvu štetu nije nanijela.
- Lično me ne čudi što novinarke Jovanović i Nikolić ne poštuju starocrnogorski postulat da se čovjeku bez obzira o čemu se radilo nikad ne napada porodica. Na pitanje ko je dao zapisnik o saslušanju građanima koji mu plaćaju obezbjeđenje, gorivo, telefon, putovanja i mjesecnu zaradu koja iznosi više hiljada eura odgovor treba da da specijalni državni tužilac Vladimir Novović - rekao je Damjanović.
Gospodin Novović kao prvi čovjek SDT-a ima obavezu da, kako je kazao, zaštiti privatnost svakog građanina koji dode na saslušanje bez obzira koje vjere, nacije boje kože i političkog uvjerenja bio.
- Tužilac Vladimir Novović bi trebalo da zna da građane koji plaćaju njegov rad vise zanima šta se dešava sa krivičnim prijavama koje su podnijete protiv premijera Milojka Spajića, za kojeg se sumnja da je oštetio državni budžet nego li kako je sin Ranka Ubovića kupio Bemax. Da ne budem od crnogorske javnosti pogrešno shvaćen, nije mi cilj da stanem u zaštitu Ranka Ubovića, jer je on pokazao da sebe i te kako može odbraniti od pokušaja SDT da ga neosnovano drži u pritvoru, već želim da ukažem da curenje informacija iz SDT-a urušava ugled Crne Gore i nanosi štetu pravdi - naveo je Damjanović.
U svakoj ozbiljnoj zemlji za ovakav tekst novinarke Jovanović i Nikolić bi, dodaje se, bile privedene na saslušanje radi nanošenja štete tužilaštvu i državi.
- Bez obzira radilo se o Ranku Uboviću ili nekom drugom građaninu ovaj gest SDT-a je neprimjeren i zaslužuje osudu javnosti. Javno pitam gospodina Vladimira Novića kako očekuje da građanin moze imati povjerenje u rad SDT-a, kada informacije sa saslušanja izalaze u medijima? Važno je da tužilac Novović zna da se u svijetu kompanije koje zapošljavaju hiljadu ljudi kao Bemax poštuju i ako kojim slučaju budu predmet nekog izviđaja o njihovom ugledu dok se ne proglase krivim se vidi dobro računa - navodi se u saopštenju.
Dio beneficija u kojima uživa po funkciji Vladimir Novović se, dodaje se, između ostalih finasira od poreza koji u crnogorski budžet uplaćuje Bemax.
- Finalno, slučajno ili ne SDT plasira u javnost priču u kojoj se spominje Bemax neposredno pred početak otvaranja ponuda za nastavak izgradnje auto puta - stoji u saopštenju Damjanovića.

Damjanović: Novović da objasni kako su ''Vijesti'' dobile informacije sa saslušanja Ubovića

Na sastanku opštinskog tima za vanredne situacije pored Darija Vraneša predsjednika opstinskog tima za vanredne situacije sastanku su prisustvovali i njegov zamjenik Bogdan Bojović rukovodilac službe zaštite i spašavanja opštine Pljevlja, Dana Krezović rukovodilac opštinske službe za zaštitu životne sredine,lekari iz zdravstvenih ustanova iz Pljevalja, predstavnik EPCG, kao i predstavnik meteorolške službe u Pljevljima.
U svom obraćanju Vraneš je izjavio da se opšinski tim za vanredne situacije sastao po hitnom postupku zbog sinoćnih alarmantnih prekoračenja sumpor dioksida u vazduhu u gradu od kojih su najveća iznosila 805 mikrograma po metru kubnom.utros u 9 časova predsjednik Vraneš je razgovarao sa direktoromAgencije za zaštitu životne sredine Milanom Gazdićem koji je tvrdio da je situacija izuzetno ozbiljna i da je osnovni uzrok zagađenja rad te Pljevlja, jer se juče u toku dana i tokom noći magla visoko podigla iznad dimnjaka termoelektrane, a TE P ljevlja počela rad bez osumporavanja i da je to osnovni uzrok drastričnog zagađenja.
Vraneš poziva EPCG da prestane da prestane sa eksperimentima nad građanima opštine Pljevlja, jer je u Pljevljima situacija neizdrživa, jer se ovde ljudi guše, kao i stotine djece U svakom slučaju tražimo da se struka izjasni i da se sve radi po zakonu. Ako se utvrdi da jedan dio zagađenja tražimo da se ukine potpuno plaćanje struje u zimske mjesece za građane Pljevalja.Uz to mjerna stanica u Gagovića imanju je servisirana upravo ovih dana tako da ovih dana nije ni mjerila podatke za PM čestice.
Dana Krezović rukovodilac službe za zaštitu životne sredine opštine Pljevlja tvrdi da odavno radi na ovom poslu i da nikad nije bila ovakva situacija što se tiče praga prekoračenja sumpor dioksida.Radi se o alarmantnom stanju, posebno što će i narednih dana meteoroška situacija biti slična. S obzirom da smo vidjeli da je termoelektrana na neki način najveći krivac, jer je dimnjak termoelektrane u magli i da je izuzetno visok invezioni sloj magle,Krezović je uputila apel EPCG da termoelektrana zastane sa radom dok je ovakva situacija u Pljevljima, jer postoji mogućnost smrtnih slučajeva kod velikog rasta štetnih koncentracija za zdravlje ljudi.
Operativni tim opštine Pljevlja na čelu sa predsjednikom će svakako predložiti mjere u skladu sa kratkoročnim akcionim planom za sumpor dioksid za Pljevlja sa obavještenjem stanovništvu kako da se ponaša u ovakvoj situaciji.
Dr Biljana Čarkilović načelnica Higijensko-epidemiološke službe Doma zdravlja Pljevlja apeluje na građane Pljevalja, posebno oni iz osjetljivih grupa da prilikom velikog zagađenja vasduha ne bi trebali da borave na otvorenom prostoru.Školska djeca i u prijepodnevnim i poslepodnevnim smjenama su takođe izložena udisanju izuzetno visokih štetnih materija iz vazduha,pa bi moguće bilo neophodno dok trajeva ovakva situacija prekinuti nastavu. Trebalo bi razmotriti mogućnost da se svim grupama u vrtiću i svakom odjelenju u školama donira makar po jedan aparat za prečišćavanje vazduha, a to važi i za sve fiskulturne sale u kojima treba postaviti više prečišćivača vazduha,zavisno od kvadrature objekta.
Dr Maja Terzić, pedijatar iz Dječijeg odjelenja opšte bolnice Pljevlja tvrdi da je stanje u dječijem odjelenju opšte bolnice kritično. Odjelenje je popunjeno, čak ima djece iz Pljevalja koja su poslata za Podgoricu i nalaze se na intezivnoj njezi, a od sve primljenje djece polovina njih su na kiseoniku zbog respirotornih problema.Radi se o danonoćnoj borbi.
Prestavnik EPCG je izjavio da TE Pljevlja radi sa smanjenim kapacitetom, ali je potvrdio da pogon za osumporavanje još nije u funkciji iako je planiran u okviru ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja.
Predstavnik meteoroške službe makar za par narednih dana nije imao ohrabrujućih podataka u vezi promjene vremenskih prilika što pogoduje temperaturnim inverzijama.
U toku rada opštinskog tima za Vanredne situacije putem telefona prisutni su mogli čuti i mišljenje Gordane Đukanović, rukovodioca u službi Agencije za zaštitu životne sredine Crne Gore koja je veoma objektivno u skladu sa strukom govorila o razlozima ovako alarmantne ekološke i zdravstvene situacije u Pljevljima.

Tag: zagadenje-vazduha