Nova epizoda emisije „Galerija tajni“ na Televiziji E večeras od 18 sati.
Romi i Egipćani su populacija koja živi na marginama, a jedan od običaja koji je duboko ukorijenjen u ovu zajednicu je ugovoreni brak, što je tema večerašnje emisije.
„Osumnjičen da je prodao ćerku za pet hiljada eura“, „prodao ćerku za 20.000 eura radi sklapanja nedozvoljenog braka“..., naslovi su koji se godinama pojavljuju u medijima, ali ova pojava, nažalost, ne nailazi na adekvatan odgovor našega društva. 
 
Mnogima je alibi za ćutanje činjenica da je to dio tradicije ove populacije, pa smatraju da to nije problem čitavoga društva. Utisak je da su nevladine organizacije usamljene u borbi za prava ovih djevojčica.
Emisiju Galerija tajni možete pratiti večeras od 18 sati.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DBvvfR68VlwA&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

thumbnail

„Galerija tajni“ na TV E od 18 sati: Ugovoreni brakovi Roma i Egipćana

"Dao je oko dvije hiljade eura za mene, nisam sigurna. Poslije sam otišla kod njega, kao na probu za brak".
Ovako svoju priču počinje Jasmina (pravo ime poznato redakciji), devetnaestogodišnja Romkinja iz Crne Gore, čiji je brak je bio dogovoren kada je imala svega 14 godina.
Bila je tek na početku srednje škole.
"Živjela sam s ocem i babom, sestrama, braćom. Život je bio mučenje. Svašta sam radila, prosila, služila ih, a tukli su me".
Kaže da je često bježala od kuće. A onda je došla "ponuda" za brak.
"Moj i otac tog momka, čini mi se deset godina da je bio stariji, dogovorili su da probamo. Ako sve bude kako treba udaću se, a ako ne, vratiće me. Tako je i bilo. Nisam se uklopila i vratili su me. Ne znam da li su pare vraćene".
U crnogorskom zakonodavstvu brak s maloljetnim osobama je zabranjen, ali ugovoreni dječji brakovi i dalje su prisutni u romskim zajednicama, najčešće mimo institucija i bez posljedica za odgovorne.
<h2>'Nasilje i pogažena prava u životu koji vam ne pripada'</h2>
Pedagoškinja iz srednje škole koju je Jasmina pohađala kaže za RSE da je Jasmina bila izuzetno nestabilna zbog svega kroz šta je prolazila.
"Jednom smo dugo razgovarale, primijetila sam da gleda kroz mene. Nedugo nakon što je izašla obavijestili su me da je u toaletu sebi ošišala kosu".
To je, dodaje, posljedica rezultata tuđih odluka o njihovom životu.
"Neko raspolaže time kome će vas dati. Kao stvar."
Pedagoškinja, koja je insistirala na anonimnosti kako se ne bi otkrio ni Jasminin pravi identitet, kaže da je pokušavala da je zadrži u školi.
Dodaje da se radionice o pravima, seksualnom obrazovanju i reproduktivnom zdravlju često organizuju u srednjim školama ali su nemoćne da dopru do učenica u sličnoj situaciji.
"One su mahom stidljive. Zatvorene. Učimo ih o njihovim pravima, ali su u stvarnosti ta prava pogažena".
<h2>Krug iz kog se teško izlazi</h2>
Jasminina priča nije usamljena. U romskim i egipćanskim zajednicama, ugovoreni brakovi su česta pojava.
Crnogorsko zakonodavstvo zabranjuje brak sa maloljetnim osobama.
Ipak, u praksi oni su van kontrole i domašaja institucija. Sprovode se bez formalne procedure što ih čini gotovo nevidljivim za sistem.
Prema podacima UNICEF-a i Uprave za statistiku Crne Gore MONSTAT-a iz 2018. godine, 28,1 odsto djevojčica i 16,5 odsto mladića romske i egipćanske nacionalnosti između 15 i 19 godina već su bili u braku ili vanbračnoj zajednici.
<h2>"Ako je nevina ostaje. Ako nije vraćaju je"</h2>
Fana Delija, izvršna koordinatorka nevladine organizacije Centar za romske inicijative, koja se više od deceniju bavi suzbijanjem dječjih brakova, upozorava da je stvarnost u Crnoj Gori porazna.
"Gotovo svakog mjeseca imamo djecu koja zasnivaju brak prije punoljetstva".
U izjavi za Radio Slobodnu Evropu navodi da je samo u prvoj polovini prošle godine sklopljeno 11 dječjih ugovorenih brakova u Nikšiću, Podgorici, Beranama i Tivtu među pripadnicima romsko-egipćanske zajednice.
Najmlađe žrtve bile su dvanaestogodišnja djevojčica i trinaestogodišnji dječak iz Tivta i Podgorice, dok je najstarija djevojčica imala 16 godina.
"Otprilike svake godine identifikujemo i prijavimo nadležnim institucijama između 10 i 18 slučajeva ugovorenih brakova. Rijetko se dešava da su mladoženje maloljetni", ističe Delija.
Prema njenim riječima, organizacija je u jednom dvogodišnjem periodu uspjela da spriječi čak 49 takvih brakova.
Uprkos zakonima, mnogi slučajevi ne dobiju sudski epilog.
Delija objašnjava da se struktura dogovaranja brakova u ovoj zajednici promijenila.
Tradicionalno "staro vijeće", grupa starijih i uticajnih muškaraca koje je donosilo odluke o važnim porodičnim pitanjima, uključujući i sklapanje brakova više ne postoji u toj formi.
"Danas odluke donose članovi uže i šire porodice, kumovi, prijatelji mladoženje i mlade", pojašnjava Delija.
U praksi, to i dalje znači da se pregovara o uslovima braka, određuje otkupnina za mladu i odlučuje da li će brak biti sklopljen ili raskinut, bez ikakvog učešća same djevojčice.
"Otac odlučuje o svemu. Ako djevojčica nije nevina ili ne ispunjava dogovorena očekivanja, vraćaju je porodici i vraća se novac. Zajednica i dalje ugovoreni brak vidi kao dio svojih običaja".
<h2>Žene koje ne postoje za sistem</h2>
Tridesetogodišnja S.S. iz Podgorice, Romkinja čija se priča nalazi u publikaciji <a href="https://crink.me/wp-content/uploads/2021/05/Zena-sa-10-zivota.pdf" target="_blank">Centra za romske inicijative</a>, u brak je ušla sa 16 godina. Kaže da su njeni roditelji "uzeli nešto malo novca" i poslali je na Kosovo.
"Tamo sam živjela sa suprugovom porodicom. Tukao me je, nije mi dozvoljavao da se dotjerujem, da pijem vodu iz bunara, kako me komšije ne bi gledale. Jednom me pokušao i baciti u bunar kad sam bila trudna."
U sedmom mjesecu trudnoće, nakon što je izrazila želju da ide na svadbu koja je bila u Crnoj Gori, brutalno je pretukao.
"Uzeo je stolicu i udario me po leđima. Pala sam i nisam znala za sebe".
Pobjegla je tek nakon godina nasilja.
Slučajevi poput Jasmininog i S.S. iz publikacije, rijetko ulaze u zvanične registre, a žrtve, zbog pritiska da porodici vrate novac dobijen pri ugovoru, najčešće ne prijavljuju nasilje.
"Već nakon dvoje, troje djece, rijetko se odlučuju da napuste porodicu. Zavise od muških članova, nemaju obrazovanje, nemaju posao, nemaju izlaz, nemaju mogućnost zaposlenja", ukazuje Fana Delija.
Naglašava da upozorenja međunarodnih tijela poput UNICEF-a, Evropske komisije i specijalnog izvjestioca UN-a, koji su u više navrata ukazivali na potrebu suzbijanja ovakvih stereotipa, još nisu rezultirala efikasnim sistemskim odgovorom.
<h2>Pravni okvir i institucionalni odgovor</h2>
Prema crnogorskom zakonodavstvu, brak je dozvoljen tek nakon navršene 18. godine.
Porodični zakon ostavlja mogućnost da sud, izuzetno, odobri sklapanje braka licima starijim od 16 godina, ako postoje opravdani razlozi.
Krivični zakonik Crne Gore ne prepoznaje posebno djelo ugovorenog dječjeg braka, ali predviđa kazne za one koji silom, prijetnjom ili obmanom prinude drugo lice na brak.
Predviđena kazna je od tri mjeseca do tri godine. U slučaju maloljetnika od šest mjeseci do pet godina zatvora.
<h2>Koja je uloga države?</h2>
Iako je Crna Gora uskladila pravni okvir sa međunarodnim konvencijama, prema riječima Delije institucionalni odgovor izostaje.
"Institucije i dalje ne shvataju ozbiljno problem dječjeg braka. Zakonska starosna granica je i dalje 16 godina. Ne postoji posebno sklonište za žrtve dječjeg ugovorenog braka, ni programi reintegracije. Djevojčice se vraćaju u nasilje".
Poruka koju time država šalje, kaže Delija, jeste da običaj ima veću snagu od zakona.
Za nešto više od tri godine u Crnoj Gori je pokrenuto 11 postupaka pred tužilaštvom zbog sklapanja nedozvoljenog maloljetničkog braka, pokazuju podaci iz izvještaja Vlade dostavljenog ekspertima Savjeta Evrope prošle godine.
Ishod nije poznat.
Na ovaj problem upozorava i <a href="https://enlargement.ec.europa.eu/document/download/a41cf419-5473-4659-a3f3-af4bc8ed243b_en?filename=Montenegro%20Report%202024.pdf" target="_blank">Evropska komisija</a>, koja u izvještaju iz 2024. godine izrazila zabrinutost zbog visokog nivoa diskriminacije Roma, uključujući i praksu dogovorenih dječjih brakova, koji dodatno ugrožavaju prava djevojčica i mladih žena.
Ministarstvo za socijalno staranje, Policija, Vrhovni sud Crne Gore nisu dostavili odgovore na pitanja RSE u vezi sa postupanjem u slučajevima maloljetničkih ugovorenih brakova.

1250x600

1084x550

Izbor između bjekstva i ugovorenog braka: "Bila sam na probi za brak"

Od početka godine sklopljeno 11 dječijih brakova među pripadnicima RE zajednice, podaci su Centra za romske inicijative. Najmlađe žrtve ugovorenih brakova su dvanaestogodišnja djevojčica i trinaestogodišnji dječak.
Fana Delija iz Centra za romske inicijative kaže da je sve teže otkriti ugovorene dječije brakove te da počinioci krivičnog djela-roditelji uglavnom prolaze nekažnjeno.
RE zajednica u Crnoj Gori suočava se sa brojnim problemima. No, gorući su dječiji brakovi, nasilje u porodici i siromaštvo.
- Od početka godine identifikovali smo jedanaest ugovorenih dječijih brakova. Otprilike svake godine od 10 do 18 slučajeva mi kao organizacija identifikujemo i procesuiramo prema nadležnim institucijama - kaže Delija.
Najviše ugovorenih brakova ove godine otkriveno je u Podgorici, Beranama, Tivtu i Nikšiću. A posebnu zabrinutos izaziva ugovoreni brak između dvanaestogodišnje djevojčice i trinaestogodišnjeg dječaka.
- Rijetko kada imamo da su muškarci maloljetni. U ovom slučaju sklopljen je brak između djevojčice od dvanaest i po godina i dječaka od trinaest i po godina iz Tivta i Podgorice. U svim ostalim slučajevima djevojčice su maloljetne, a muškarci punoljetni. Najstarija djevojčica ima 16 godina - istakla je Delija.
Ugovorene brakove sve je teže otkriti, jer su roditelji svjesni opasnosti i vješto prikrivaju informacije.
- Nažalost mi imamo problem da se nama svake godine povećava broj maloljetničkih trudnoća što ukazuje da su ugovoreni dječiji brakovi ostali na istom jer mi nemamo sistemsko rješenje - naglašava Delija.
Da bi se suzbili ugovoreni maloljetnički brakovi neophodno je da država djeluje. No, najčešće se dešava da se žrtve vraćaju roditeljima odnosno počiniocima krivičnog djela koji uglavnom ostaju nekažnjeni.
- Čak imamo porodice u kojima se roditelji i ne upozoravaju da ne mogu da čine takva krivična djela. Zbog nedostatka dokaza ne kvalifikuje se kao biće krivičnog djela trgovina ljudima, ali možemo ići u pravcu zanemarivanja djeteta. Mi nemamo ni takve prijave kada je dječiji ugovoreni brak u pitanju - rekla je Delija.
Centar za romske inicijative, kaže Delija, predno radi na suzbijanju problema RE zajednice.
U okviru projekta “Djelovanje svih aktera u lokalnim zajednicama za socijalnu inkluziju Romkinja i Egipćanki u Crnoj Gori” u Nikšiću se održava dvodnevna radionica posvećena izradi mini akcionog plana za zajedničko djelovanje u suzbijanju rodno zasnovanog nasilja i dječijih brakova u RE zajednici.

Najmlađa žrtva ugovorenih brakova ima 12 godina

Poznat kao čovjek od riječi (Sveti Vasilije mu je svjedok), Milan Knežević (DNP) nastavlja prljavu kampanju protiv mene po nalogu službi kojima, priznaje, ponosno služi - poručio je poslanik Demokratske partije socijalista (DPS) Ivan Vuković komentarišućiu to što je Knežević zatražio od Specijalnog državnog tužilaštva (SDT) da iskontroliše ugovor o izgradnji postrojenja u Botunu.
<div class="embed-block"><div style="max-width: 550px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 100%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fx.com%2Fpg_citizen%2Fstatus%2F1999512497905168615%3Fs%3D46&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
- Danima je lagao o ‘13 miliona erua plaćenih konsultantu’ - gradonačelnik i direktor ‘Vodovoda’ potvrdili su da se radi o otprilike 3 miliona. Lagao je i o tome da ‘niko nikada nije vidio ugovor’ - koji je, već 2,5 godine, u Vladi, Glavnom gradu i ‘Vodovodu’ - navodi Vuković u objavi.
Lagao je, dodaje on, o ‘polovnoj opremi’.
- Ista je proizvedena 2023. Lagao je o ‘kancerogenoj spalionici’ - desetine sličnih funkcionišu u najbogatijim evropskim državama. Umjesto što, dok brutalno manipuliše najintimnijim ljudskim osjećanjima, neiskreno ‘doziva’ Tužilaštvo da reaguje, pozivam g. Kneževića da podnese krivičnu prijavu protiv mene, kako bih ga mogao tužiti za lažno prijavljivanje - zaključuje Vuković.

Vuković: Pozivam Kneževića da podnese krivičnu protiv mene - da bih ga mogao tužiti za lažno prijavljivanje

U Informativnoj emisiji 24 sata na Televiziji E, u 19 sati, pogledajte:
Tema dana: Krivudavi evropski put

- Pravnici o procesuiranju 35 ljudi pet mjeseci nakon protesta ispred Vile Gorica
- Predsjednik Skupštine Andrija Mandić odbio da svjedoči u postupku koji se vodi protiv njegovo sinovca Danila Mandića
- Pucnjava u Herceg Novom
- Do Kvon osuđen na 15 godina zatvora
Gost emisije večeras je politički savjetnik Aleksandar Musić.
Informativnu emisiju 24 sata večeras vodi Vladan Šturanović.

Informativna emisija 24 sata: Gost Aleksandar Musić

V.d. direktora Uprave policije Lazara Šćepanović naložio je, nakon pucnjava u Nikšiću, Podgorici i Herceg Novom, angažovanje Specijalne jedinice policije, Posebne jedinice policije, posebno obučenih i specijalizovanih grupa, uz upotrebu službenih pasa.
- Povodom posljednja tri događaja, koja se odnose na upotrebu vatrenog oružja i nanošenje povreda operativno – interesantnim licima, a koja su se dogodila u Nikšiću, Podgorici i Herceg Novom, Uprava policije je angažovala sve neophodne i raspoložive kapacitete na rasvjetljavanju ovih krivičnih djela, a koje mjere i radnje se preduzimaju u koordinaciji sa nadležnim Višim državnim tužilaštvom u Podgorici - saopšteno je iz Uprave policije.
Za sada su, tvrde oni, u mjerama prvog zahvata ostvareni značajni pomaci u istragama u ova tri slučaja.
- U jednom slučaju policija je došla do identitita izvršioca krivičnog djela i preduzimaju se konkretne aktivnosti na njegovom lociranju i lišenju slobode. Takođe, u jednom od tih slučajeva postignuti su konkretni pomaci u istrazi - kazali su u policiji.
U slučaju pucnjave u Herceg Novom preduzimaju se, kažu, sinhronizovane i sveobuhvatne mjere i radnje na identifikovanju, lociranju i hapšenju.
- Uzimajući u obzir destruktivno djelovanja i prepoznati model stvaranja destibilizacije vršenjem ovakvih krivičnih djela od strane kriminalnih struktura, v.d. direktora Uprave policije je naložio preduzimanje pojačanih represivnih mjera i radnji prema članovima OKG i operativno – interesantnim licima na teritoriji cijele države, kao i angažovanje Specijalne jedinice policije, Posebne jedinice policije, posebno obučenih i specijalizovanih grupa, uz upotrebu službenih pasa, a sve u cilju kontrole lica ove kategorije, uz temeljno planiranje i sprovođenje pojačanih aktivnost - naveli su u policiji.
Javnost će, kažu, obavještavati fazno.
- Imajući u vidu da se, u tri pomenuta slučaja, radi o složenim i kompleksnim krivičnim djelima koja zahtijevaju određeno vrijeme za rasvjetljavanje, javnost obavještavamo da Policija u koordinaciji sa nadležnim Tužilaštvom preduzima sve neophodne mjere i radnje na obezbjeđivanju dokaza u ovim događajima, o kojima ćemo javnost obavještavati fazno, u momentu kada to bude moguće kako se ne bi ugrozile dalje policijsko - tužilačke mjere i radnje, a u skladu sa principima transparentosti policijskog rada - zaključili su u policiji.

UP nakon tri pucnjave angažovala SPJ, PJP, službene pse: Ima pomaka u sva tri slučaja

Vlada Crne Gore i Opština Ulcinj dogovorile su osnivanje zajedničkog preduzeća koje će upravljati Ulcinjskom solanom. Na današnjoj konferenciji za medije, predsjednik Opštine Ulcinj Genci Nimanbegu najavio je da se osnivanje preduzeća planira početkom naredne godine.&nbsp;
Novo DOO, koje će biti zaduženo za upravljanje Parkom prirode Solana, imaće ukupni kapital od četiri miliona eura, obezbijeđen u periodu od pet godina. U finansiranju će učestvovati Vlada Crne Gore sa 60 odsto, dok će preostalih 40 obezbijediti Opština Ulcinj.
Kako je istakao Nimanbegu, preduzeće će na samom početku imati samo jednog zaposlenog - direktora.
- Očekujemo da do kraja godine uđemo u proceduru usvajanja potrebnih odluka, davanja saglasnosti i izmjena postojećih akata u Skupštini opštine Ulcinj. To je u skladu s planovima Vlade Crne Gore. Od 2019. godine suočavali smo se s brojnim izazovima: od stečajnog postupka, pa do perioda u kojem su Nacionalni parkovi Crne Gore privremeno upravljali Solanom. Sada, prema dogovoru s Vladom, finansiranje novog preduzeća biće organizovano tako da se u narednih pet godina obezbijedi ukupno četiri miliona eura - 60 odsto sredstava uplatiće Vlada, a 40 Opština Ulcinj - pojasnio je Nimanbegu.
To znači da će Vlada Crne Gore godišnje izdvajati 468.000 eura, dok će doprinos Opštine Ulcinj iznositi 312.000 eura.
- Ovim korakom pokazali smo i odgovornost i odlučnost. Napravili smo značajan iskorak kako bismo kao zajednica, ali i kao država, ispunili obaveze koje se od nas očekuju, uključujući i one u procesu pristupanja Evropskoj uniji. Želim da naglasim da je Park prirode Solana područje od ključnog značaja za naš opstanak - riječ je o prostoru kojem je potrebna zaštita biodiverziteta, ali i o potencijalu koji treba staviti u funkciju razvoja Opštine Ulcinj - kazao je on.
Na pitanje o tome da li će novo preduzeće imati za cilj i obnovu proizvodnje soli u jedinoj crnogorskoj solani, koja već duže vrijeme ne radi u svom osnovnom kapacitetu, Nimanbegu je potvrdio da je to svakako dio planova.
- Da li ćemo proizvodnju soli uspjeti ponovo pokrenuti za tri, četiri ili sedam godina, sada je teško tačno reći. U svakom slučaju, nećemo odustati od povratka proizvodnje soli - naglasio je predsjednik Opštine Ulcinj.
Dodao je da će novo preduzeće, zajedno sa Opštinom i Turističkom organizacijom, intenzivirati aktivnosti na promociji potencijala Parka prirode i njegovoj turističkoj valorizaciji.
Ulcinjska solana zauzima površinu od 1.492 hektara i predstavlja stanište oko 250 vrsta ptica.

Nimanbegu: Solana je ključni resurs Ulcinja i nećemo odustati od obnove proizvodnje soli

Poslednjih godina – konkretno, od početka ruske genocidne agresije na Ukrajinu - Srbija ne samo da stagnira u eurointegracijama, Srbija se brzinom svetlosti udaljava od Evrope i od civilizacije. Stiče se utisak da je rapidan pad dostignutih standarda u svim oblastima ključnim za pridruživanje, a da u nekim oblastima još nije ni maklo sa početnih, iovako niskih, pozicija.
Neki analitičari to objašnjavaju jednostavnom činjenicom: evropski standardi su dijametralno suprotni od trenutno važećih srbijanskih standarda vladanja i “privređivanja”, u kojima dominiraju nasilje, arbitrarnost, netransparentnost i korupcija. Zvanična Srbija, pride, inadžijski uporno odbija da se usaglasi sa spoljnom politikom zajednice čiji član – bar zvanično – želi da postane, posebno kada je odnos prema agresorskoj Rusiji u pitanju.&nbsp;
Štaviše, odnos prema Moskvi je ponizan, snishodljiv, u nekim segmentima – poput ovog sa aktuelnom krizom oko sankcija NIS-u – i robovski. Dok se političari lukavo, ali ni za kog ubedljivo, zaklanjaju iza “bratstva” ili “principijelnosti”, Crkva Srbije se javno i otvoreno ponaša kao da nije autokefalna, već tek podružnica “majke crkve” u Rusiji. A to, s obzirom na uticaj koji Crkva ima na politički i opštedruštveni segment u Srbiji, nije nimalo bezazleno.
Iako nikad zvanično nije osporena proklamovana politika eurointegracija, javna je tajna da su neki istaknuti članovi srbijanskog režima ako ne na platnom, ono bar na “ljubavnom” spisku Kremlja. Formalno radi balansa sa proevropskim snagama, zbog čuvena “četiri stuba spoljne politike”, u svakoj srbijanskoj vladi nalazi se bar po nekoliko ortodoksnih rusofila, koji se otvoreno i bez stida prikazuju lojalnijim Moskvi nego svojoj državi.&nbsp;
Rezultat svega toga je da je Srbija, koja je po evropskim agendama trebalo da bude motor ukupnog pridruživanja Zapadnog Balkana, sada na začelju “liste čekanja” koja podrazumeva i još nekoliko istočnoevropskih država. Da ostavimo po strani razmatranje da li je iz evropske vizure uopšte bilo realno očekivanje da Srbija bude “lokomotiva” – sada je ta zabluda u Briselu shvaćena, prihvaćena i agenda izmenjena.&nbsp;
Srbija se danas u Briselu dominantno vidi kao slepi poslušnik Moskve, a srpske evropske ambicije tek kao ambicije prema evropskim pretpristupnim fondovima. Izlišno je i pomenuti da je to dobro za druge aspirante – posebno za Crnu Goru i Albaniju, čiji se proevropski trud najzad prihvata, a još više se prihvata njihov geopolitički položaj i značaj za sprečavanje širenja ruskog uticaja. Izlišno je reći i koliko je to loše za samu Srbiju, koju sada Zapad percepira ne samo kao ključnu figuru raspada jugoslovenske federacije, već i kao slepog izvršioca patoloških potreba i osvajačkih ambicija Kremlja, za izazivanje nestabilnosti u Evropi.
U takvom odnosu snaga, predsednik Srbije lansirao je ideju o “grupnom” ulasku svih zemalja Zapadnog Balkana u EU.
Već neko vreme, Srbija prema Briselu vodi kampanju udvaranja i ubeđivanja. Udvaranje je nedavno “ispalo” iz igre zbog nekontrolisanih otrovnih izjava Aleksandra Vučića o evropskim predstavnicima, dok ubeđivanje traje po istom sistemu po kome se ubeđuje narod u Srbiji: nije istina ono šta vi vidite, već ono šta mi kažemo.
A uprkos izostanku usklađivanja sa spoljnom politikom Unije – pre svega, u domenu sankcija Rusiji – i davanju srpskih ”papira” građanima RF koji drugačije ne bi mogli da uđu u zemlje Unije, srpski predstavnici danonoćno ponavljaju da je Srbija uradila sve, da želi u EU, da nije fer što Evropa ne želi Srbiju ili je stavlja pred svršen čin… Nasuprot tome su još neke činjenice: REM, ideja o gašenju Tužilaštva za organizovani criminal, lokalni izbori – a to su stvari preko kojih Evropa više ne prelazi, ma kakvi da su bili razlozi zbog kojih je to činila ranije.&nbsp;
Teško je i zamisliti da bi bilo ko u Uniji, makar i pod utiskom skromne nadoknade koja bi mu iz Beograda legla na račun, mogao sada da se “upeca” na takav predlog. Jer, to bi ispravnu ideju Evrope – da one po kriterijumima najbliže članstvu “isforsira”, kako bi “povukli” ostale kandidate, a Rusiju izbacili iz igre – svelo na nagrađivanje najgorih i zastoj u eurointegracijama za sve, dok oni s najmanje pomaka ne ispune uslove.&nbsp;
S obzirom da kod nekih i ne postoji posebna želja da ispune uslove, a kod drugih je mnogo otvorenih pitanja same državne organizacije odnosno nerešenih odnosa sa susedima koji su u EU – jasno je da bi teorijsko usvajanje Vučićeve ideje zakovalo celi Zapadni Balkan kao sivu zonu van EU i dalo dodatni motiv i energiju Rusiji da tu učvršćuje svoje pozicije. A to je direktno suprotno interesima EU.
Očigledno je i najnaivnijima, stoga, da ovaj Vučićev “kremljo mortale” nije plod istinske želje da ceo ovaj prostor uđe u organizaciju kojoj geografski svakako pripada, a morao bi da pripada i vrednosno i civilizacijski. Ne. "Predlog" je u stvari namera da se i oni koji su uprkos velikom trudu današnje Rusije i svim velikosrpskim podmetanjima blizu EU - ukoče. Jer, hegemonija "Srpskog sveta" je bolest identična hegemoniji "Ruskog mira": ne donosi nikome ništa dobro, napredno i kvalitetno, samo zarazi i uništi i one koji požele ili pokušaju da se izvuku.

Vučićev “kremljo mortale”

Poslanik Demokratske narodne partije (DNP) Milan Knežević je, tokom današnje skupštinske rasprave o Prijedlogu zakona o saradnji Crne Gore sa dijasporom, otvorio pitanje statusa građana Crne Gore koji žive u Srbiji, navodeći primjer sopstvenog sina.
On je pitao ministra dijaspore Mirsada Azemovića da li je njegov sin dijaspora u Crnoj Gori jer je rođen u Beogradu.
- Moje dijete je rođeno u Beogradu. Oba roditelja su mu crnogorski državljani, ali samo zato što je rođeno u Beogradu, ne može da dobije crnogorsku ličnu kartu i crnogorska dokumenta. I kad pitam za svoga sina, pitam za desetine i desetine hiljada građana Crne Gore, koji trenutno žive u Srbiji i koji imaju isti status kao moj sin. Potrebno mi je da znam je li moj sin dijaspora u Crnoj Gori, iz ugla Ministarstva dijaspore, odnosno iz ugla naših zakona. I jesu li ovi ljudi koji žive u Srbiji dijaspora?Jesu li oni Kurdi, jesu li oni neko pleme koje luta Evropom i Azijom, tražeći mjesto za život, ili su građani Crne Gore kojih se Crna Gora odrekla iz prostog razloga što se dominantno i nacionalno izjašnjavaju kao Srbi - pitao je Knežević.
Ne samo što nemaju pravo glasa, nego, isitče Knežević, nemaju pravo na dvojno državljanstvo, dodajući da nije bilo sluha ni za model plave karte.
- Šta su oni nama u Srbiji? Toliko ih ima da ja mogu iz punih usta da kažem da je Beograd glavni grad Crne Gore. I gledam ovih dana utrkivanje, ko će prije da odgovori ili ko će prije da pljune po Aleksandru Vučiću. Nema potrebe da branim Aleksandra Vučića ovdje, ali bih volio da se tako reagovalo kada je ovdje hrvatski ministar Gordan Grlić Radman tražio brod Jadran, kada je tražio 17 miliona odštete za logor Morinj, gdje niko nije stradao, kada je tražio da priznamo da smo bili agresori u građanskom ratu ili kada su ovdje skandirali "Ubij, zakolji da Srbin ne postoji". Tada je trebalo pokazati petlju i reći Grlić Radmanu ovo što se sada govori Srbiji i što se govori Vučiću - naglasio je Knežević.
Reagovao je poslanik Demokratske partije socijalista (DPS) Oskar Huter koji je podsjetio Kneževića da je Ustavom Crne Gore propisano da je glavni grad Crne Gore Podgorica, a da je predsjednik Crne Gore Jakov Milatović, a ne Aleksandar Vučić.
- A Botun je u Crnoj Gori - poručio je Huter.

Knežević: Iz punih usta mogu da kažem da je Beograd glavni grad Crne Gore; Huter: Podgorica je glavni grad, a predsjednik nije Vučić već Milatović

Šta se zapravo krije iza poruka predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, u kojima poručuje da bi Zapadni Balkan trebalo zajedno da pristupi Evropskoj uniji? Mnogi u tome vide najavu novog udara režima u Beogradu na Crnu Goru, odnosno poruku da Srbija neće sjedjeti skrštenih ruku dok Crna Gora ubrzano napreduje ka EU.
<h3>BEOGRAD NERVOZAN: CRNA GORA UBRZANO NAPREDUJE, SRBIJA TAPKA U MJESTU</h3>
I ptice na grani znaju da ta poruka nije dobronamjerna prema Crnoj Gori. Srbija ni izbliza nije blizu članstvu i trenutno se suočava sa ozbiljnim političkim, a potencijalno i ekonomskim problemima. Politički, Vučić i dalje pokušava da sjedi na dvije stolice, ali njegov odnos prema Crnoj Gori ostaje isti – želja da se Crna Gora drži pod kontrolom i uspori na putu ka Evropskoj uniji.
<h3>POLEMIKA SPAJIĆ–VUČIĆ RAZOTKRILA ODNOSE SRBIJE PREMA SUSJEDIMA</h3>
To je pokazala i nedavna polemika između Vučića i crnogorskog premijera Milojka Spajića. Nakon što je Spajić poručio da će Crna Gora 2028. postati članica EU i da će tada “čekati Srbiju”, Vučić se naljutio i odgovorio porukom: “Prvo skočite pa recite hop.” Ništa novo na Balkanu, a još manje iz zvaničnog Beograda. Vučić nikada nije prebolio crnogorsku nezavisnost, niti članstvo Crne Gore u NATO-u, a najmanje želi da Crna Gora uđe u EU prije Srbije.
<h3>PODIZANJE TENZIJA KAO METODA POLITIČKOG PREŽIVLJAVANJA</h3>
Sve ovo, čini se, ima vrlo jasnu logiku: podići tenzije unutar Crne Gore u trenutku kada Srbija, pod vođstvom Vučića, prolazi kroz veoma delikatne političke trenutke.
<h3>VUČIĆEV UDAR NA CRNU GORU ZBOG ODNOSA SA PUTINOM</h3>
Da je Vučić udario na Crnu Goru, smatra i politički analitičar iz Hrvatske Davor Đenero.
On za Portal ETV jasno poručuje – trenutno je Crna Gora u fokusu Vučićevog udara, kojim on nastoji popraviti svoju poziciju kod ruskog diktatora Putina.
- Budući da je očito da Srbija ne radi ništa kako bi pristupila Evropskoj uniji, jasno je da je ova inicijativa o ‘konvoju’ lansirana samo zato da bi se zaustavio put Crne Gore, pa onda Albanije, ali i Ukrajine, prema članstvu u EU - kaže on.
<h3>RUSKI INTERES ZA CRNU GORU I SRPSKA NOSTALGIJA ZA ‘IZLAZOM NA MORE’</h3>
Đenero napominje da je Rusiji Crna Gora važna kao izlaz na toplo more, te da se nikad do sada u Beogradu nije tako otvoreno govorilo da je “Srbija zbog 5. oktobra izgubila izlaz na more”.
<h3>ERODIRANJE EVROATLANTSKOG IDENTITETA NAKON 30. AVGUSTA</h3>
- Iako bi članstvo u NATO savezu trebalo biti svojevrsna garancija crnogorske pripadnosti slobodnom svijetu, činjenica je da su nakon 30. augusta najprije Krivokapićeva vlada, a onda nakon smjenjivanja Ranka Krivokapića, Raška Konjevića i prije svega direktora ANB Save Kentere i Abazovićeva vlada, a sada na kraju Bečićeve Demokrate, koje vladaju bezbjednosnim sektorom u Crnoj Gori, devalvirali značenje crnogorskog evroatlantskog bezbjednosnog identiteta - kaže analitičar.
<h3>CRNA GORA U MOMENTU KLJUČNOM KAO 2016. GODINE</h3>
Ocjenjuje da je Crna Gora sada u sličnoj situaciji kao 2016. godine, kada je za opstanak demokratskog poretka i državnog suvereniteta ključno završiti pristupne pregovore.
<h3>VUČIĆEVA ‘MAFIJAŠKA PORUKA’ I AKTIVIRANJE AGENTURE U PODGORICI</h3>
- Vučić je crnogorskom premijeru Spajiću već poslao tipičnu mafijašku poruku – prvo skoči, pa reci hop. Najavio mu je, dakle, da je spreman angažovati svu svoju agenturu u vladajućoj koaliciji u Crnoj Gori, sve Mandiće, Kneževiće i Bečiće, kako bi spriječio završetak pregovora. Jedina odbrana Crne Gore u ovoj situaciji je redefinisanje vladajuće većine, potiskivanje svih ruskih i srpskih aktera iz koalicije i stvaranje čvrste proevropske većine - podvlači Đenero.
<h3>JEDINI ODGOVOR: NOVA, ČVRSTA PROEVROPSKA VEĆINA</h3>
Ta većina, kako dodaje, mora biti definisana i kao predizborna koalicija za iduće parlamentarne izbore, one 2027, jer se osjetljiv posao pristupanja nastavlja i ako na kraju irskog predsjedništva Unijom Crna Gora završi pregovore.
<h3>SLJEDEĆA VELIKA BITKA – RATIFIKACIJA U 27 PARLAMENATA</h3>
- Valja se pripremiti za odlučan posao zagovaranja ratifikacije pristupnog dokumenta u svih 27 evropskih parlamenata, a valja biti svjestan da će i u tom razdoblju, uspije li Crna Gora završiti pregovore, uslijediti snažni udari iz Srbije, kako bi se opstruiralo pristupanje Crne Gore Uniji - jasan je analitičar.
<h3>EU IGNORIŠE KONCEPT ‘KONVOJA’: FOKUS NA CG I ALBANIJU</h3>
Prema njegovim riječima, Crna Gora je ušla u najosjetljivije razdoblje svog pristupnog procesa. Koncept “konvoja” i kolektivnog pristupanja najmanje je opasan za Crnu Goru, jer je taj koncept Srbiji već jednom propao, kada je Hrvatska 2011. završila pristupne pregovore, a 2013. pristupila Uniji.
- Niko se u EU ne osvrće na isprazan Vučićev prijedlog, svi su zainteresovani da se pristupanje Crne Gore i Albanije sprovede što stabilnije i što više ‘by the book’, kao primjer ostalima na Zapadnom Balkanu -navodi.
<h3>SRBIJA BI U EU UŠLA UZ SPECIJALNI NADZOR – ZATO POKUŠAVA DA USPORI CG</h3>
Kako kaže, Vučić jako dobro zna da u današnjim institucionalnim uslovima EU može prihvatiti jednu ili dvije relativno male članice, ali da sigurno ne može integrisati pet ili šest nekonsolidiranih država, kakva je Srbija, za koju bi vjerovatno nakon pristupanja bio potreban nešto poput CVM mehanizma, posebno zbog nefunkcionalnosti državnih institucija i vladavine prava.
<h3>PROEVROPSKA CRNA GORA MORA BITI SPREMNA NA UDARE</h3>
- Dakle, mehanizam kakav je bio primjenjivan za Bugarsku i Rumuniju. Njegove političke besmislice služe samo kao poruka njegovoj agenturi u Crnoj Gori, i na to se proevropska Crna Gora mora pripremiti - zaključio je Đenero u izjavi za Portal ETV.

Đenero upozorava: Vučić aktivira Bečića, Mandića i Kneževića da zaustave crnogorski put ka EU, mafijašku poruku uputio Spajiću

Nakon što je Portal ETV 8. decembra objavio informaciju da je predsjednik Opštine Pljevlja Dario Vraneš na poziv Udruženja Pljevljaka u Sarajevu bio gost na svečanoj večeri ove organizacije, a što je odbio da komentariše predsjednik te asocijacije Alen Sulejmanović, odnosno nije odgovorio na naše pitanje koji je bio motiv da uputi poziv Vranešu, juče se oglasio na društvenoj mreži Fejsbuk, s objašnjenjem da je poziv upućen Opštini „kao instituciji“, a ne lično Vranešu. <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 67.5144%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fpolitika%2Fvideo-dario-u-sarajevu&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div> Portal ETV objavio je informaciju nakon što nam se obratilo više Pljevljaka, ogorčeni Vranešovim prisustvom na svečanoj večeri, zbog njegove nacionalističke, šovinističke politike koju propagira, a dostavljen nam je i snimak sa tog druženja. - Udruženje Pljevljaka u Sarajevu postoji više od trideset godina i okuplja ljude rođene u Pljevljima koji danas žive u Sarajevu, kao i naše sugrađane koji su porijeklom iz Pljevalja. Naš cilj je isključivo njegovanje tradicije i međusobnih veza. Kao i svih ovih godina, Udruženje je uputilo službeni, protokolarni poziv Opštini Pljevlja kao instituciji, iz čijeg se budžeta rad Udruženja djelimično finansira, a što je ustaljena praksa duga tri decenije. Taj poziv nije ličan i ne zavisi od toga ko obavlja funkciju predsjednika opštine niti predsjednika Udruženja. Predsjednik Opštine Pljevlja je prisustvovao isključivo na osnovu institucionalnog poziva, a ne mog ličnog – objasnio je Sulejmanović na stranici Udruženja na društvenoj mreži Fejsbuk.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025121113120_1029f1ea80d1190e731bfbd3bc03aba5bd8e9cf84d8c5507c4afb4a777a07db9.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="2025121113120_1029f1ea80d1190e731bfbd3bc03aba5bd8e9cf84d8c5507c4afb4a777a07db9" data-rendition-name="original" width="728" height="1599" loading="lazy" alt="Objava Alena Sulejmanovića"> <figcaption>Objava Alena Sulejmanovića(Photo: Fejsbuk - stop kadar)</figcaption> </figure>  Poručio je da Udruženje i on lično ne podržavaju „bilo čije uvrijedljive izjave ili postupke“.&nbsp; - U potpunosti se ograđujem od svih ranijih izjava i stavova predsjednika Opštine Pljevlja, posebno onih koji vrijeđaju bilo koju zajednicu, narod kojem pripadam i koji su u suprotnosti sa svim mojim ubjeđenjima. Takvi stavovi nikada nisu predstavljali mene, Udruženje niti vrijednosti koje njegujemo – saopštio je Sulejmanović. Dolazak predsjednika Opštine Pljevlja u Sarajevo i njegovo prisustvo na „Večeri Pljevljaka“, kako je napisao, smatra „mogućom najavom promjene njegovih političkih stavova i željom da konačno bude predsjednik i predstavnik svih građana Pljevalja, bez obzira na naciju i vjeru“. Da je prisusutvovao svečanoj večeri u Sarajevu na društvenoj mređi Instagram pohvalio se sam Vraneš objavom 6. decembra. Objavio je fotografiju i napisao da je u Sarajevu na poziv Sulejmanovića. A na snimku sa svečane večere, koji je Portalu ETV dostavio čitalac, vidi se Vraneš kako uživa u stihovima pjesme „Niđe nebo nije plavo kao iznad Crne Gore“. <div class="embed-block"><div style="max-width: 56vh;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 177.7778%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fshorts%2Fi0FdfoDF7eM&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> Da je zvanicama bilo neobično prisustvo Vraneša, kako smo objavili, potvrđuje i komentar koji se čuje na snimku: „Dario u Sarajevu“. Vraneš je, podsjetili smo u tekstu 8. decembra, prije nešto duže od pet godina, preciznije 30. avgusta 2020. kada je bio zapošljen kao ljekar u Službi hitne pomoći u Pljevljima, automobilom sa prijateljima kroz Pljevlja pratio autobus koji je stigao iz Bosne i Hercegovine, koji su snimali mobilnim telefonom, a na snimku se čuje uzrujani glas: „Dolaze Turci“. - Evo me ispred autobusa sam, autobus iz Sarajeva pun Turaka doš'o, evo ga snimamo – čuje se, pored ostalog, na snimku, nakon odvratnih psovki, kao i komentar: „Svi su plaćeni, Muslimani“... Aktuelni predsjednik Opštine Pljevlja nikada nije negirao da je tog izbornog dana „lovio glasače“ po Pljevljima, odnosno kao aktivista koalicije „Za budućnost Crne Gore“, zastrašivao Pljevljake koji žive i rade u Bosni i Hercegovini, a imaju ovđe pravo glasa. Podsjetili smo da Vraneš predano radi na urušavanju multietničkog, multikulturnog, multinacionalnog karaktera ovoga grada. Promoviše zločinački četnički pokret koji je 1943. godine počinio jeziv masakr u Pljevljima, kada su klali i muslimanske bebe u kolijevkama.&nbsp; Opštinskim novcem, novcem građanki i građana Pljevalja nedavno je finansirao knjigu koja veliča četnički fašistički pokret „Vitezovi Karađorđeve zvijezde JVUO 1941 – 1945“...&nbsp; Od nedavno u kabinetu ima i minijaturu biste četničkog vođe, zločinca Draže Mihailovića. Na Instagramu je imao i objave praćene pjesmom „Sprem'te se, sprem'te četnici“, a u jednom televizijskom gostovanju kazao je da su Pljevlja grad „Srba pravoslavaca, Srba katolika i Srba muslimana“...

Tag: ugovoreni-brakovi