<p>Britanski <b>kralj Čarls i papa Lav</b> zajedno su se danas molili u Sikstinskoj kapeli u Vatikanu, u prvoj zajedničkoj službi engleskog monarha i katoličkog poglavara od kada se kralj Henri VIII proglasio poglavarom Crkve Engleske, odvojivši se od papskog autoriteta Rimokatoličke crkve 1534 godine.</p>
<p>Latinski napevi i engleske molitve odjekivali su kroz kapelu, gdje je prije šest mjeseci Lav izabran za prvog američkog papu, prenosi Gardijan.</p>
<p>Kralj Čarls, vrhovni guverner Crkve Engleske, sjedio je sa papine lijeve strane blizu oltara kapele dok su papa Lav i anglikanski nadbiskup Stiven Kotrel vodili službu u kojoj su učestvovali hor Sikstinske kapele i dva kraljevska hora.</p>
<p>Iako se Čarls sastao sa posljednje tri pape, od kojih su Jovan Pavle II i Benedikt XVI posjetili Britaniju, njihovi prethodni susreti nikada nisu uključivali zajedničke molitve.</p>
<p>Kralj Čarls i kraljica Kamila, koji su ranije ove godine posjetili Vatikan kako bi vidjeli papu Franju, takođe su jutros imali privatnu audijenciju kod pape Lava XIV.</p>
<p>Britanski kralj će popodne otputovati u rimsku baziliku Svetog Pavla van zidina, jednu od četiri najpoštovanije crkve katoličanstva, gdje će mu biti dodijeljena titula "kraljevskog konfrata" ili člana bratstva.</p>
<p>Zauzvrat, uz odobrenje kralja, dekana i kanonika koledža Svetog Đorđa u Vindzoru, papi Lavu XIV je ponuđeno da postane "papski konfrater" kapele Svetog Đorđa u zamku Vindzor, što je papa prihvatio.</p>

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

thumbnail

Prvi put poslije 500 godina: Britanski kralj se molio sa papom

<p>Kardinal <b>Robert Francis Prevost</b>, iz Sjedinjenih Američkih Država, izabran je danas za 267. poglavara Rimokatoličke crkve.</p>
<p>Izbor Prevosta predstavlja istorijski trenutak, jer je prvi Amerikanac koji preuzima ovu ulogu. Njegova umjerena stajališta i bogato iskustvo, uključujući misionarski rad u Peruu i službu u Dikasteriju za biskupe, vjerovatno su doprinijeli njegovom izboru, prenosi Klix.ba.</p>
<p>Robert Francis Prevost je američki kardinal i član Reda svetog Augustina (O.S.A.), rođen 14. septembra 1955. u Čikagu.</p>
<p>Prevost je diplomirao matematičke nauke na Univerzitetu Viljanova, a zatim stekao magisterij iz teologije na "Catholic Theological Union" u Čikagu. Nakon toga, doktorirao je kanonsko pravo na Papinskom univerzitetu Svetog Tome Akvinskog u Rimu. Pridružio se Redu svetog Augustina 1977. godine, a 1981. položio svečane zavjete.</p>
<p>Godine 1985. godine Prevost je poslat u Peru kao misionar, gdje je služio kao vikar katedrale u Čulukanasu i kancelar teritorijalne prelature. Kasnije je predvodio augustinski seminar u Trujilju i predavao kanonsko pravo. Njegovo duboko razumijevanje lokalne zajednice i tečno govorenje španskog jezika omogućili su mu snažnu povezanost s vjernicima.</p>
<p>Prevost je 1999. godine izabran za provincijala svoje provincije u Čikagu, a 2001. postao je generalni prior Reda svetog Augustina, funkciju koju je obavljao do 2013. godine 2014, imenovan je biskupom Čiklaja u Peruu, a 2023. postao je prefekt Dikasterija za biskupe, ključne institucije za imenovanje biskupa širom svijeta.</p>
<p>U septembru iste godine, papa Franjo ga je imenovao za kardinala.</p>
<p>Prevost tečno govori engleski, španski, italijanski, francuski i portugalski, a može čitati latinski i njemački.</p>

1084x550

Umjerena stajališta i bogato iskustvo: Ko je novi papa Lav XIV?

<p>Trenutak kad je iz Sikstinske kapele pušten bijeli dim izazvao je veliko oduševljenje na Trgu svetog Petra u Vatikanu.</p>
<p>Bijeli dim je oko 18:10 sati izašao iz dimnjaka Sikstinske kapele, prenosi Tportal.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 62.7492%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fsvijet%2Fizabran-je-novi-papa&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
<p><br/></p>
<p>U četvrtom krugu glasanja izabran je 267. papa u istoriji Katoličke crkve.</p>
<p>Ovo je izazvalo veliko oduševljenje hiljada vjernika, a na Trg Svetog Petra u Vatikanu pristiže sve veći broj vjernika kako bi čuli prvo obraćanje novog pape.</p>
<div class="embed-block"><div style="max-width: 550px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 100%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fx.com%2Fnexta_tv%2Fstatus%2F1920512007431762348%3Fref_src%3Dtwsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1920512007431762348%7Ctwgr%5Efe8245f0ffabdd166a67957230a28ac98f870a52%7Ctwcon%5Es1_&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>

VIDEO: Reakcija vjernika na bijeli dim u Vatikanu

<p>Iznad Sikstinske kapele ukazao se bijeli dim, što znači da je 133 kardinala koliko učestvuje u konklavi izabralo novog papu.</p>
<p>Nakon smrti pape Franja sredinom aprila, zakazana je konklava koja je počela 7. maja, a sada je donesena odluka o novom lideru Katoličke crkve, prenosi Klix.ba.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DJ6MqpK91bEA&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div>
<p>Nakon što je pušten bijeli dim, krenulo je veliko oduševljenje na Trgu svetog Petra u Vatikanu. Čula su se i zvona.</p>
<p>Očekuje se da će uskoro kardinal <b>Kevin Farel</b>, kamerlengo Svete stolice, pročitati ime novog pape koji je dobio podršku najmanje dvije trećine kardinala koji su učestvovali u konklavi.</p>
<p>Novi papa će takođe izabrati i svoje ime, a običaj je da se izabere ime koje je nosio jedan od prijašnjih lidera Katoličke crkve.</p>
<p>Ovo je bila 76. konklava, koju je kao sistem izbora novog pape uspostavio Grgur X 1274. godine.<br/>
<br/>
Papa Franjo umro je 21. aprila nakon što je 12 godina vladao crkvom od 1,4 milijarde članova.<br/>
<br/>
Kardinali su u srijedu uveče održali početno glasanje bez konačnog rezultata, a jutros su uslijedila još dva.<br/>
<br/>
Oni su se vratili u Sikstinsku kapelu u 16 sati, a u 18 sati i osam minuta pojavio se bijeli dim.<br/>
<br/>
Tokom konklave, kardinali su bili odvojeni od svijeta i zakleli se na tajnost, njihovi telefoni i kompjuteri su oduzeti, dok su ih prebacivali između Sikstinske kapele za glasanje i dva vatikanska pansiona za spavanje i večeru.<br/>
<br/>
Tokom konklave njihova jedina komunikacija s vanjskim svijetom bila je kroz dim koji je izlazio iz dimnjaka – crni da papa nije izabran, a bijeli za novog papu izabranog većinom od najmanje dvije trećine.</p>

VIDEO: Izabran novi papa

<p>Iz dimnjaka postavljenog na Sikstinskoj kapeli pojavio se crni dim, jasan znak da kardinali još nisu postigli dogovor oko novog poglavara Katoličke crkve.</p>
<p>Podsjećamo, juče je počeo izbor novog pape i prvi krug glasanja nije bio uspješan, mada se nije ni očekivalo da bi novi papa mogao biti izabran već prvog dana konklave.</p>
<p>Crni dim pojavio se i juče na dimnjaku Sikstinske kapele, što znači da kardinali nisu uspjeli da izaberu novog papu odmah na početku.</p>
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 55.4978%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fsvijet%2Fvatikan-ko-su-favoriti-za-novog-papu-i-zasto-je-sinoc-kasnio-crni-dim-na-sikstinskoj-kapeli&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>

1250x600

Drugi dan konklave: Ponovo crni dim iz Sikstinske kapele, papa još nije izabran

<p>Sva 133 kardinala mlađa od 80 godina, koji će učestvovati u izboru novog pape na konklavi koja počinje u srijedu, stigli su u Rim, saopšteno je iz Vatikana.&nbsp;</p>
<p>Kardinali će se u srijedu u 16.30 okupiti u Sikstinskoj kapeli i početi glasanje koje će trajati sve dok jedan od njih ne dobije dvotrećinsku većinu i postane novi poglavar 1,4 milijarde katolika u svetu, piše agencija Frans pres.</p>
<p>Kardinalima su dodijeljene sobe u Svetoj Marti, rezidenciji u kojoj je svoje papinstvo proveo nedavno preminuli Franja. Vatikan je saopštio da će kardinali tokom boravka morati da predaju svoje mobilne telefone.</p>
<p>Kuhinja Svete Marte dobila je uputstva da tokom konklave priprema samo lagana jela, piše Rojters.</p>
<p>Papa Franjo je preminuo u ponedjeljak, drugog dana Uskrsa u 88. godini.</p>
<p>Najviši crkveni velikodostojnici će se povući u Sikstinsku kapelu, gdje im neće biti dozvoljen kontakt sa spoljnim svijetom. Dvotrećinska većina potrebna je kako bi se izabrao Franjov nasljednik u postupku koji bi mogao da potraje danima ili čak nedjeljama.</p>
<p>Najduža konklava u novije vrijeme održana je 1831. na kojoj je Grgur XVI izabran poslije više od 50 dana. Najduža u 20. vijeku trajala je samo pet dana i 14 rundi glasanja, kada je Pije XI izabran 1922. godine.</p>
<p>Prethodne dvije konklave, održane 2005. i 2013. godine, trajale su samo dva dana. Benedikt XVI izabran je u četvrtom, a Franjo u petom krugu glasanja.</p>
<p>U tajnom izjašnjavanju mogu učestvovati samo kardinali mlađi od 80 godina. Poslije uspješnog dvotrećinskog glasanja, kardinali pitaju novog papu da li prihvata dužnost i koje ime želi da uzme.</p>
<p>Svijet saznaje da je papa izabran kada zvaničnik posebnim hemikalijama spali glasačke listiće i bijeli dim izađe iz dimnjaka kapele. Druga mješavina se koristi kako bi nastao crni dim koji znači da papa nije izabran.</p>
<p>Pošto papa bude izabran visokopozicionirani kardinal izlazi na centralni balkon bazilike svetog Petra kako bi objavio „Habemus Papam“ (Imamo papu).</p>
<p>Novi papa se potom pojavljuje na balkonu i blagosilja vjernike na trgu ispred bazilike.</p>

Svi kardinali stigli na konklavu: Morali da predaju telefone, određeno šta će moći da jedu

<p>Kandidati za nasljednika pape Franje dolaze sa svih kontinenata. Oni kojima se pripisuju najveće šanse potiču iz Azije, Afrike, Sjeverne Amerike i Evrope.</p>
<p>Pape se biraju u tajanstvenom i strogo ritualizovanom procesu zvanom konklava, koja se održava u Sikstinskoj kapeli u Vatikanu.</p>
<p>Pravo glasa imaju samo kardinali mlađi od 80 godina, a u glasanju učestvuje oko 120 kardinala.</p>
<p>Evo nekih od najozbiljnijih kandidata:</p>
<h2><b>Kardinal Luis Antonio Tagle (67, Filipini, načelnik vatikanske kancelarije za evangelizaciju)</b></h2>
<p>Nazivan je „azijskim Franjom“ zbog svog fokusa na socijalnu pravdu, Tagle se u nekim krugovima smatra favoritom i mogao bi postati prvi papa iz Azije - kao što je Franjo bio prvi papa iz Amerike. Na papiru, Tagle ima sve kvalifikacije za papu.</p>
<p>Ipak, njegove šanse mogle bi biti umanjene zbog optužbi za nasilničko ponašanje u organizaciji <i>Karitas internacionalis</i>, globalnoj katoličkoj humanitarnoj mreži, kojom je rukovodio godinama. Sveta stolica ga je smijenila sa te funkcije 2022. godine.</p>
<h2><b>Kardinal Pjetro Parolin (70, Italija, državni sekretar Vatikana)</b></h2>
<p>Potencijalni most između različitih frakcija u Crkvi, Parolin je Franjin državni sekretar od 2013. godine i jedan je od vodećih kandidata za papu. Njegova funkcija je druga po rangu u hijerarhiji, odmah poslije pape. Konzervativci su ga kritikovali zbog uloge koju je imao u sklapanju sporazuma s Pekingom o imenovanju biskupa u komunističkoj Kini. Njegov izbor vratio bi papstvo Italiji, nakon tri pape koji nisu bili Italijani.</p>
<h2><b>Kardinal Piter Turkson (76, Gana, vatikanski zvaničnik i diplomata)</b></h2>
<p>Potencijalno prvi papa iz subsaharske Afrike. Turkson radi u Gani kao pastor, ali ima i diplomatske vještine i iskustvo u rukovođenju unutar Vatikana. Papa Franja ga je slao u Južni Sudan kao specijalnog izaslanika za mir. Njegova spretnost u komunikaciji, kao i činjenica da dolazi iz regiona gdje crkva ima najveći porast članstva, dok u Evropi blijedi, dodatno pojačavaju njegov profil.</p>
<h2><b>Kardinal Mark Uele (79, Kanada, bivši načelnik vatikanske biskupske kancelarije)</b></h2>
<p>Kao veteran vatikanskih struktura sa međunarodnim iskustvom, Uele se dugo smatra jednim od glavnih kandidata za papu. Teološki je konzervativan i zato ga tradicionalisti posebno cijene. Posljednjih godina našao se na meti optužbi za nedolično ponašanje, ali su one odbačene.</p>
<h2><b>Kardinal Fridolin Ambongo Besungu (65, Kongo, nadbiskup Kinšase)</b></h2>
<p>Nova zvijezda iz Afrike. Ambongo kombinuje čvrste tradicionalne stavove sa zalaganjem za socijalnu pravdu. On je važan glas afričke crkve u snažnom usponu. Njegovo otvoreno protivljenje blagosiljanju istopolnih parova podiglo je njegov međunarodni ugled među konzervativcima.</p>
<h2><b>Mateo Cupi (69, Italija, nadbiskup Bolonje)</b></h2>
<p>Često zvan „italijanski Bergoljo“ zbog sličnosti sa papom Franjom, Cupi je „sveštenik sa ulice“ koji se zalaže za siromašne i migrante i izbkegava luksuz - ponekad koristi bicikl umkesto službenog automobila. Konzervativne crkvene struje ga možda neće podržati jer je poznat po progresivnim stavovima.</p>
<h2><b>Žan-Mark Avelin (66, Francuska, nadbiskup Marselja)</b></h2>
<p>Poznat je po smislu za humor i bliskom odnosu sa Franjom, naročito u vezi sa imigracijom i muslimansko-hrišćanskim odnosima. Ako bude izabran, Avelin bi bio prvi francuski papa još od 14. vijeka i najmlađi nakon Jovana Pavla II. Razume italijanski, ali ga ne govori tečno - što može predstavljati problem jer bi ujedno bio i biskup Rima.</p>
<h2><b>Kardinal Peter Erdo (72, Mađarska, nadbiskup Estergom-Budimpešte)</b></h2>
<p>Snažan zagovornik tradicionalnog katoličkog učenja, koji je ipak uspio da izgradi mostove sa Franjinim progresivnim okruženjem. Bio je jedan od kandidata i tokom konklave 2013. godine. Govori više jezika, uključujući italijanski, iako ga ne smatraju naročito harizmatičnim, mogao bi privući one koji žele stabilno papstvo.</p>
<h2><b>Kardinal Mario Grek (68, Malta, generalni sekretar Biskupskog sinoda)</b></h2>
<p>Na početku karijere bio je konzervativac, a potom je postao vodeći zagovornik Franjinih reformi. Još 2014. godine pozvao je na tolerantniji stav prema LGBTQ+ katolicima - u poznatom govoru koji je i papa pohvalio. Njegova visoka pozicija u Vatikanu i dobre veze sa različitim strujama čine ga ozbiljnim kandidatom.</p>
<h2><b>Kardinal Huan Hose Omelja (79, Španija, nadbiskup Barselone)</b></h2>
<p>Blizak papi Franji, Omelja vodi skroman život uprkos visokoj crkvenoj funkciji. Postao je kardinal 2016. godine, a 2023. se pridružio devetočlanom savjetodavnom tijelu pape. Njegova bliskost s Franjom može biti prepreka ukoliko konklava poželi promjenu pravca.</p>
<h2><b>Kardinal Džozef Tobin (72, SAD, nadbiskup Njuarka)</b></h2>
<p>Iako je malo vjerovatno da će papa biti iz SAD, Tobin je najrealniji kandidat među Amerikancima. Rođen u Detroitu, tečno govori italijanski, španski, francuski i portugalski. Hvaljen je zbog načina na koji je upravljao ozbiljnim skandalom sa seksualnim zlostavljanjem. Poznat je i po otvorenosti prema LGBTQ+ osobama.</p>
<h2><b>Kardinal Anđelo Skola (83, Italija, bivši nadbiskup Milana)</b></h2>
<p>U konklavi 2013. godine, Skola je bio jedan od favorita. Njegove pristalice hvale njegovu teološku oštrinu i dobar ugled među onima koji se zalažu za centralizovaniju crkvu. Međutim, on je premašio gornju starosnu granicu od 80 godina za glasanje u konklavi. Iako je tehnički moguće izabrati papu van izbornog tijela, to je rijetkost u modernom dobu.</p>
<p>Ne treba zaboraviti ni staru izreku: „Mladi kardinali biraju stare pape.“</p>
<p>Taj cinični aforizam odražava tradicionalni obrazac u konklavama, sugeriše da mlađi, ambiciozni kardinali radije biraju starijeg papu, nekoga čija vladavina neće trajati predugo.</p>

Ko će biti sljedeći papa: 12 najozbiljnijih kandidata

<p>U emisiji Srećan dan govorimo o suicidu kod mladih. Sa <b>Biljanom Andrijašević</b>, psihološkinjom i psihoterapeutkinjom, razgovaramo o znacima upozorenja koje ne smijemo ignorisati, načinima pružanja podrške i ulozi porodice, škole i društva u prevenciji.&nbsp;</p>
<p>Donosimo i priču o Teatru iskrenosti. <b>Stefan Simić</b>, pisac, govori o snazi riječi, autentičnosti i hrabrosti da se emocije pretoče u umjetnost koja prepoznaje i liječi.</p>
<p>A u segmentu Srećni AI pitamo se: Svi žele iskrenost – ali zašto se često naljutimo kada je dobijemo?</p>
<p>Lajk ili istina? Razmišljamo o granicama otvorenosti u digitalnom dobu.</p>
<p>Gledajte Srećan dan, od 9 do 11 sati na Televiziji E.</p>

"Srećan dan" na TV E: Sa psihološkinjom Biljanom Andrijašević o suicidu kod mladih, s piscem Stefanom Simićem o autentičnosti...

<p>U Budilniku na Televiziji E analiziramo Međuvladinu konferenciju u Briselu, na kojoj Crna Gora zatvara pet pregovaračkih poglavlja kao važan korak na evropskom putu.&nbsp;</p>
<p>Dok se, zahvaljujući diplomatskim pregovorima, zatvaraju poglavlja iz sektora poljoprivrede, iz Poljoprivrednog klastera najaviljuju protest ispred Vlade za 17. decembar - saznajemo koji su njihovi zahtjevi?</p>
<p>Pitamo i da li akcija "limitirane cijene" donosi rezultate? Pored osnovnih životnih namirnica koje gotovo svakodnevno poskupljuju, uskoro i nove cijene plastičnih kesa - hoće li to natjerati građane da ih konačno izbace iz upotrebe.&nbsp;</p>
<p>Za kraj, donosimo i zanimljivu priču zabiljezenu u šumi - snimljen ris u Parku prirode Piva pa pitamo šta to znači za očuvanje biodiverziteta Crne Gore?&nbsp;</p>

Budilnik na TV E: O zatvaranju pet poglavlja, protestu poljoprivrednika, akciji "limitirane cijene"

<p>Kako ruska invazija velikih razmjera ulazi u četvrtu godinu, grad Lviv suočava se s sumornom novom stvarnošću: Ponestaje prostora za ukop poginulih vojnika.</p>
<p>Ove sedmice, prvi put od 2022. godine, ukrajinski vojnici poginuli u sukobu biće sahranjeni na novom grobljanskom prostoru unutar istorijskog Ličakiv groblja u gradu.</p>
<p>Postojeće "Polje časti" – uspostavljeno ubrzo nakon početka invazije – dostiglo je svoj kapacitet. Gradsko vijeće navodi da će uskoro biti najavljena još jedna lokacija za ukop, budući da Ukrajina i dalje ne zna koliko je vojnika nestalo, koliko tijela čeka identifikaciju ili koliko će ih Rusija eventualno vratiti.</p>
<p>Prva tijela poginulih vojnika vraćena su u Lvivu nekoliko sedmica nakon ruskog napada.</p>
<p>U martu 2022. grad je počeo sahranjivati vojnike na "Polju časti" na zemljištu koje je ranije bilo poznato kao "Polje Marsa", mjestu koje su nekada posjećivali lokalni simpatizeri sovjetske nostalgije. Istorijski zapisi pokazuju da su, uz vojnike Crvene armije koji su umrli u ratnim bolnicama, tu sahranjeni i pripadnici sovjetske tajne policije – neki od njih uključeni u represiju nad lokalnim zajednicama.</p>
<p>Kako bi se stvorilo spomen-obilježje za današnje ukrajinske vojnike, grad je ekshumirao i premjestio ranije posmrtne ostatke, uspostavljajući prostor namijenjen onima koji su poginuli u ratu protiv Rusije. U to vrijeme činilo se da je dovoljno velik, ali sada više nije.</p>
<p>Za mnoge porodice ovo je postalo bolno i poznato mjesto.</p>
<p>Ana Karašetska gotovo svakodnevno posjećuje grob svog jedinog sina, 25-godišnjeg padobranca Mihajla. Branio je Kijev, Irpin i Buču u prvim danima rata. Jednom ranjen, vratio se u jedinicu prije nego što je poginuo. Sahranjen je u junu 2022.</p>
<p>- Kad je moj sin sahranjen, mislila sam da će rat uskoro završiti i da ćemo pobijediti - kaže Karašetska.</p>
<p>Tada je ovo mjesto, kak opisuje, izgledalo malo, samo dva sektora.&nbsp;</p>
<p>- Sada se grobovi protežu u nedogled. Znam lice i priču gotovo svakog vojnika ovdje - priča Karašetska.</p>
<p>"Polje časti", kaže Svitlana Miskiv, još jedna majka poginulog vojnika, postalo je groblje mladih: s portretima zdravih, mladih vojnika koji gledaju s nadgrobnih ploča.</p>
<p>Svitlana dodaje da je osjetila strah kad je saznala da je groblje dostiglo svoje granice.&nbsp;</p>
<p>- To je zastrašujuće… Nadala sam se da će sve ovo uskoro završiti, ali ima još mnogo onih koje treba sahraniti - kaže ona.</p>
<p>Snimci iz vazduha i fotografije snimljene tokom protekle godine pokazuju koliko su se brzo proširila groblja. Službeni broj poginulih ukrajinskih vojnika ostaje tajna, ali u Lvivu su razmjeri gubitaka vidljivi red po red.</p>
<p>Zvaničnici kažu da su predvidjeli potrebu za proširenjem i identificikovali još jedno područje na nekadašnjem "Brdu slave", koje je takođe dio Ličakivskog groblja.</p>
<p>Nekada sovjetsko spomen-obilježje, sadržavalo je posmrtne ostatke vojnika Crvene armije, partizana i pripadnika sovjetske tajne policije. Gradska uprava je u međuvremenu uklonila sovjetske spomenike, a ekshumirani ostaci su ponovo sahranjeni na drugim lokacijama.</p>
<p>- Uklonili smo svaki kamen koji bi mogao podsjećati ljude na totalitarnu okupaciju Lviva - kaže Jevgen Bojko, šef kabineta gradske uprave Lviva. Novo očišćeno područje sada je spremno za ukop ukrajinskih vojnika, dodaje, nazivajući to nužnim "taktičkim" rješenjem.</p>
<p>Prva sahrana na novoj lokaciji obavljena je 11. decembra, kada je kapetan Andrij Kirizjuk, rođen 1991. godine, položen u grob.</p>
<p>Ali grad se priprema i za dugoročno rješenje.</p>
<p>- Radimo na strateškom rješenju: mnogo većem groblju za zajednicu Svako ko je dao svoj život, zdravlje ili snagu za Ukrajinu zaslužuje da bude dostojno nagrađen poštovanjem, ne samo sada, nego i u budućnosti - kaže Bojko.</p>

Lviv otvara novo groblje zbog velikog broja poginulih vojnika

<p>Privredna komora Crne Gore, u okviru projekta AZA4ICE – Odabrane zone za cirkularnu akvakulturu u cilju podsticanja tranzicije ka inkluzivnoj i cirkularnoj ekonomiji u sektoru akvakulture, stimulisanja novih poslovnih prilika i podizanja ekološke svijesti društva, koji se sprovodi kroz program prekogranične saradnje Euro-MED, organizovala je treći sastanak ekosistema odgovornih istraživačkih inovacija (LiRRIE).</p>
<p>Sastanak je bio namijenjen akterima iz oblasti akvakulture, poljoprivrede, zaštite životne sredine i srodnih sektora, sa ciljem zajedničkog definisanja održivih rješenja za razvoj Šaskog jezera u Ulcinju, zasnovanih na principima cirkularne ekonomije.</p>
<p>Cilj je da se uvede model cirkularne ekonomije u sektoru ribarstva i akvakulture, na primjeru Šaskog jezera. Ovaj sistem je prvobitno razvijen u lagunarna ali smo mi odabrali da ga pilotoramo na Šaskom jezeru zbog geografskih karakteristika naše zemlje.&nbsp;</p>
<p>- Lagune su najproduktivniji ekosistemi u Mediteranu. Ako u moru po hektaru imate produkciju stotinjak kilograma ribe, vi u tim lagunama imate prirodnu produkciju ribe čak i do 200 kilograma po jednom hektaru. Te vode su pune nutrijenata i algi, te su izuzetno dobre za rast i razvoj ribe- pojasnio je dr <b>Danilo Mrdak</b>, ekspert za metodologiju AZA4ICE.</p>
<p>Mrdak je na današnjem sastanku predstavio rezultate mjerenja karakteristika jezera, izvršenih u skladu sa zahtjevima projekta za pilot područje Šaskog jezera.&nbsp;</p>
<p>- Rezultati istraživanja su pokazali da je ovaj model moguće sprovesti na Šaskom jezeru ali uz neophodnu podršku institucija i biznisa. Najvažnije je da ova vizija bude prepoznata od strane svih relevantnih aktera. Bitno je da ove ideje ne ostanu samo na papiru, već da se što više promovišu i budu dostupne donosiocima odluka i biznisu- poručio je Mrdak.</p>
<p>Ukazao je na velike prednosti ovog projekta.</p>
<p>- Prednosti su u tome što vi sa jedne strane čuvate životnu sredinu a sa druge uvećavate profit. Ja mislim da ne može bolje od toga. Teorija i praksa su saglasne da je to moguće. Ako možemo da povećamo zaradu investitora a istovremeno da olakšamo upravljanje životnom sredinom u smislu da se smanji stepen zagađenja, onda imamo win-win situaciju- istakao je Mrdak.</p>
<p>Dr <b>Radoje Laušević,</b> ekspert za LiRRIE, predstavio je prvi nacrt akcionog plana projekta AZA4ICE za Crnu Goru.&nbsp;</p>
<p>- Crna Gora ima mogućnost da iskoristi konkretne rezultate ovog projekta koji daje teoretske osnove za uspostavljanje cirkularne akvakulture na modelu Šaskog jezera. Osim teoretskih razmatranja, radimo i akcioni plan koji bi omogućio zainteresovanim mikro, malim i srednjim preduzećima i državnim institucijama da investiraju u uspostavljanje takve cirkularne akvakulture koja bi, uz predložene model-organizme – šarana i trsku, uspostavila jedan takav sistem koji bi imao i direktne ekonomske benefite. Ukoliko to dođe u realizaciju i ukoliko se pokaže kao ekonomski isplativo, može služiti kao model za uspostavljanje sličnih sistema cirkularne akvakulture i na drugim sistemima u Crnoj Gori, na drugim jezerima a kasnije i u Jadranskom moru. Cirkularna akvakultura je i u lagunama u svijetu i Evropi vrlo ekonomski isplativa- rekao je on.</p>
<p>Laušević je pojasnio da su odlučili da Šasko jezero bude pilot područje upravo zato što je po svojim ekološkim karakteristikama najpribližnije modelima laguna u kojima su uspostavljeni sistemi cirkularne akvakulture u Evropi i u svijetu.</p>
<p>Projektna koordinatorka u Privrednoj komori mr <b>Sandra Perić </b>ukazala je da su za sada na projektu sprovedene tri vrste aktivnosti.&nbsp;</p>
<p>- Prva vrsta aktivnosti bila je usmjerena na mjerenja fizičkih karakteristika jezera da bi se vidjelo da li vrste koje smo odabrali za cirkularnu akvakulturu uopšte mogu da budu uzgajane na taj način. Drugi bitan segment rada na našem projektu su sastanci ekosistema odgovornih istraživačkih inovacija (LiRRIE), a koji su svojevrsne radne grupe jer obuhvataju zainteresovane strane petostruke spirale – javna uprava, privreda, akademija, civilni sektor i zaštita životne sredine. Tokom sastanaka smo; definisali viziju za Šasko jezero, realizovali obuke o cirkularnim praksama uzgoja ribe, razmatrali regulatorni okvir iz ove oblasti. Današnji sastanak bio je povod za diskusiju o akcionom planu koji bi obezbijedio održivost projektnih rezultata i mogućnost transponovanja na neke druge sektore. Treći segment aktivnosti je možda i najinteresantniji zato što je bio usmjeren ka široj javnosti i obuhvatio je akciju čišćenja zaleđa Velike plaže. Pripremamo i društvenu igru i strip na temu cirkularne akvakulture i zaštite životne sredine koje ćemo predstaviti đacima u osnovnim i srednjim školama- saopštila je Perić.</p>
<p>Perić je izrazila nadu da će značaj ovog projekta biti prepoznat, te da će rezultati istraživanja pomoći da cirkularna akvakultura u Šaskom jezeru bude sprovedena u djelo.</p>
<p>Projekat AZA4ICE se bavi izazovima održivosti akvakulture u evro-mediteranskoj oblasti kroz promovisanje inkluzivnih i cirkularnih praksi. AZA4ICE se oslanja na transnacionalnu saradnju i prekograničnu razmjenu znanja i ima za cilj da uvede cirkularno prostorno planiranje akvakulture koje bi predstavljalo nadogradnju postojećih praksi u priobalnom području, kao i da definiše i testira zone koje su određene za cirkularnu akvakulturu u morskim i slatkovodnim područjima. Kroz angažovanje zainteresovanih strana i razvoj akcionih planova, projekat podstiče dijalog i stvara nove poslovne prilike istovremeno gradeći ekološki svjesno društvo. Rezultati AZA4ICE će biti valorizovani od strane državnih institucija, privatnog sektora i akademske zajednice kako bi doprinjeli cjelokupnom društvu.</p>

Predstavljena ekološki održiva vizija ekonomskog razvoja Šaskog jezera

<p>Ako vjerujete da je sloboda ustavno pravo, branite je danas. Mi ne tražimo privilegije, već jednaka prava za sve. Ako je krivo njih 35, krivi smo svi, kazala je novinarka<b> Tanja Pavićević</b> na skupu solidarnosti ispred zgrade Uprave policije koji se održava zbog<b> </b>procesuiranja 35 osoba.</p> <p>Kako je podvukla, danas su se okupili jer je pređena još jedna linija.</p> <p>- Poslata je poruka da se u Crnoj Gori više ne može slobodno govoriti. Ovo je zastrašivanje. Pokrenuta je akcija solidarnosti, kao i akcija samoprijavljivanja - poručila je Pavićević.&nbsp;</p> <h2>Cerović: Svi smo mi 35 procesuiranih</h2> <p>Psiholog i komunikolog <b>Radoje Cetović</b> je poručio da se Crna Gora se ne može umiriti silom i represijom.</p> <p>- Svi smo mi tih 35 procesuiranih. U ime STEGA-e pozivam sve da dođu 19. decembra na Goricu - naglasio je Cerović.&nbsp;</p> <p>Grupa građana i građanski aktivisti su prethodno pokrenuli akciju „samoprijavljivanja“ nakon što je 35 osoba procesuirano zbog protesta ispred Vile Gorica zbog ovogodišnje dodjele Trinaestojulske nagrade.</p> <p>Nakon potpisivanja akcije „samoprijavljivanje“, predstavnik Evropskog saveza<b> Miloš Đuričković </b>i novinarka <b>Tanja Pavićević</b> uputili su se u zgradu Uprave policije, gdje su predali potpisanu prijavu.</p> <p>Danas je ispred zgrade Uprave policije održena Akcija solidarnosti, tokom koje su građani imali mogućnost da potpišu ranije online popunjeni obrazac za samoprijavljivanje, kao i da na licu mjesta popune i predaju obrazac.</p> <p>Akcija je pokrenuta kao odgovor na prekršajno procesuiranje 35 građana koji su prethodno izrazili svoje stavove povodom dodjele Trinaestojulske nagrade, iako je Tužilaštvo saopštilo da u njihovom postupanju nema elemenata krivičnog djela.</p> <p>Cilj današnjeg okupljanja bio je, kako su naveli u saoštenju, da se omogući tehnička realizacija samoprijavljivanja, ali i da se ukaže na problem selektivne primjene zakona, budući da su prekršajni postupci pokrenuti protiv ograničenog broja građana, iako je u istim okolnostima učestvovao znatno veći broj ljudi.</p> <p>Ljudi koji su realizovali akciju solidarnosti naglasili su da se ne radi o protestu niti o javnom skupu u smislu Zakona o javnim okupljanjima, već o građanskoj i administrativnoj radnji solidarnosti, kojom se traži jednako postupanje institucija prema svim građanima.</p> <p>U okviru akcije još jednom je ponovljen zahtjev da policija postupa u skladu sa zakonom, bez selektivnosti i bez političkog uticaja, kao i da se poštuje ustavno pravo građana na slobodu izražavanja.</p> <p>Poručeno je da građani ne traže privilegije, već jednaka pravila za sve, uz poruku: „Ako je krivo 35 - onda smo svi.</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fyoutu.be%2FdcXYStxmGi8&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>Prilaz Upravi policije je bio blokiran.&nbsp;</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fyoutu.be%2F0Fhn5V-JFus&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p><br/></p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111252_d63a1362797404b34bdd0b331ea524efe5c2283e20c652b9805e4aa48db2210f.jpg" data-media-id="editor_2" data-image-id="20251215111252_d63a1362797404b34bdd0b331ea524efe5c2283e20c652b9805e4aa48db2210f" data-rendition-name="original" width="4032" height="3024" loading="lazy" alt="Policija "> <figcaption>Blokiran prilaz zgradi Uprave policije <span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević)</span></figcaption> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111252_6e75e08e6c8461de0bb3c7cd419b6c1359697038b2a1630e707c0e5ff5e4cb5f.jpg" data-media-id="editor_3" data-image-id="20251215111252_6e75e08e6c8461de0bb3c7cd419b6c1359697038b2a1630e707c0e5ff5e4cb5f" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Okupljeni građani kod MUP-a"> <figcaption>Okupljeni građani<span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević)</span></figcaption> </figure>  <p>&nbsp;</p> <div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?url=https%3A%2F%2Fyoutu.be%2FIEHeQf5gORU&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen scrolling="no" allow="accelerometer *; clipboard-write *; encrypted-media *; gyroscope *; picture-in-picture *; web-share *;"></iframe></div></div></div> <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111248_f11e8dc8375a4eceb2ec94eed1d6cc8638f7b652fe559ab323babba45956f528.jpg" data-media-id="editor_5" data-image-id="20251215111248_f11e8dc8375a4eceb2ec94eed1d6cc8638f7b652fe559ab323babba45956f528" data-rendition-name="original" width="5712" height="4284" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> </figure>  <p>Podsjećamo, protest građana ispred Vile Gorica održan je 8. jula ove godine zbog dodjele Trinaestojulske nagrade negatoru Crne Gore i crnogorske nacije <b>Bećiru Vukoviću</b> za knjigu „Kuće beskućnika“ - koja, inače, nije evidentirana u nacionalnim niti regionalnim bibliotečkim bazama.</p> <p>Prije nego je objelodanjeno da je Vuković nagrađen za djelo koje ne postoji, u crnogorskom PEN Centru su ukazali da je Žiri za dodjelu Trinaestojulske nagrade brutalno prekršio Zakon o državnim nagradama - pošto sva tri laureata dolaze iz oblasti kulturno-umjetničkog stvaralaštva: Vuković je književnik, <b>Miloš Karadaglić</b> muzičar, a <b>Veljo Stanišić</b> grafičar.</p> <p>Iz Uprave policije je 8. decembra saopšteno da je prekršajno procesuirano 35 osoba zbo narušavanja javnog reda i mira i aktivnog napada na policijske službenike tokom okupljanja 8. jula ispred Vile Gorica u Podgorici prilikom održavanja svečanosti dodjele Trinaestojulske nagrade.</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025121512128_fcb677722399757c6f32570b42d3abdb218d73595c923659cbf4911a5d961f94.jpg" data-media-id="editor_6" data-image-id="2025121512128_fcb677722399757c6f32570b42d3abdb218d73595c923659cbf4911a5d961f94" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> <figcaption>Skup podrške <span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević )</span></figcaption> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025121512128_0b6b73abf57438ff220901ac28c4d7ae79f0c09de32a114574cd61e89ddae87d.jpg" data-media-id="editor_7" data-image-id="2025121512128_0b6b73abf57438ff220901ac28c4d7ae79f0c09de32a114574cd61e89ddae87d" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> <figcaption>Skup podrške <span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević )</span></figcaption> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025121512128_86478f78a80ca477836f21f674a25142b3f393af60d2dde200bde087c1184b20.jpg" data-media-id="editor_8" data-image-id="2025121512128_86478f78a80ca477836f21f674a25142b3f393af60d2dde200bde087c1184b20" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> <figcaption>Skup podrške <span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević )</span></figcaption> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111248_8f11ef85788d69b2edde1ee4682cbad44731c8f9ea6ad791bec70b76b857c976.jpg" data-media-id="editor_9" data-image-id="20251215111248_8f11ef85788d69b2edde1ee4682cbad44731c8f9ea6ad791bec70b76b857c976" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111248_b894d9e83c0646288061c40671e954cb86f3edec2a80c318f14ff91b04a3e02c.jpg" data-media-id="editor_10" data-image-id="20251215111248_b894d9e83c0646288061c40671e954cb86f3edec2a80c318f14ff91b04a3e02c" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="Protest ispred MUP-a"> </figure>  <p>&nbsp;</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20251215111252_e2479c16959d84df0ee9f51d8294bef34259c02a25c0c2560833ead8b9f962b6.jpg" data-media-id="editor_11" data-image-id="20251215111252_e2479c16959d84df0ee9f51d8294bef34259c02a25c0c2560833ead8b9f962b6" data-rendition-name="original" width="4032" height="3024" loading="lazy" alt="Protes "> <figcaption>Okuupljeni građani<span>(Photo: Portal ETV/Miraš Dušević)</span></figcaption> </figure>

(FOTO/VIDEO)Pavićević: Ako vjerujete da je sloboda ustavno pravo - branite je danas; Cerović: Crna Gora se ne može umiriti silom i represijom

<p>Advokat <b>Veselin Radulović </b>danas će Specijalnom državnom tužilašvu<b> </b>podnijeti dopunu krivične prijave protiv političke partije Demokrate Demokratska Crna Gora, poslanika te partije <b>Borisa Bogdanovića</b> i ministarke kulture i medija i funkcionerke Demokratske Crne Gore<b> Tamare Vujović </b>zbog osnovane sumnje da su počinili krivično djelo stvaranje kriminalne organizacije, zloupotreba službenog položaja u produženom trajanju i zloupotreba položaja u produženom trajanju putem podstrekavanja i pomaganja.</p> <p>Radulović traži da Specijalno državno tužilaštvo ispita iz kojih razloga je Vlada u maju 2021. godine usvojila Informaciju o raskidanju sporazuma i otkupu dionice puta Meljine – Petijevići na osnovu koje je samo dan kasnije potpisan novi sporazum koji je uzrokovao štetu za državni budžet od 4,5 miliona eura. On smatra da treba ispitati da li postoji osnovana sumnja da je u planiranju, pripremi i izvršenju krivičnih djela učestvovao neko od funkcionera tadašnje Vlade i funkcionera lokalne samouprave u Herceg Novom.</p> <p>Radulović je u avgustu podnio dvije prijave protiv Demokrata i njihovih funkcionera i nakon toga još četiri dopune krivičnih prijava ali do danas nema reakcije iz Specijalnog državnog tužilaštva.</p> <h2><b>SPORNI RASKID</b></h2> <p>U dopuni krivične prijave, u koju je Portal ETV imao uvid, navodi se da je cilj kriminalne organizacije bio sticanje nezakonite moći u korist „Demokrata i drugih prijavljenih“, a na štetu budžeta Crne Gore. Radulović smatra da je svaki član imao unaprijed određeni ili odredivi zadatak.</p> <p>- U djelovanje organizacije primjenjuje se zastraživanje i postoji uticaj kriminalne organizacije na političku vlast, sredstva javnog informisanja, zakonodavnu i izvršnu vlast – piše u dopuni krivične prijave.</p> <p>Politička partija Demokrate Demokratske Crne Gore imale su ulogu i zadatak da prikrivaju zloupotrebe članova kriminalne oganizacije i, prema navodima advokata Radulovića, da stavaraju uslove i podtrekavaju na krivična djela. Sve je to za posljedicu imalo, kako se sumnja, sticanje imovinske koristi na štetu budžeta.</p> <p>- Partija je preko svojih funkcionera i članova, odmah nakon što je postala dio vlasti krajem 2020. godine i tokom 2021. godine, preko svojih funkcionera više puta Vladi Crne Gore dostavljala dopise sa istim pitanjem i zahtjevom da država postigne novi dogovor sa koncesionarom „Univerzal Monte“, iza koga stoji srpski biznismen Vuk Hamović i sa kojim je na osnovu tendera 2007. godine zaključen Ugovor o gradnji puta Meljine – Petijevići, kao dijela puta Herceg Novi – Trebinje, za izgradnju dionice od 12,5 kilometara. Po ugovoru bi taj koncesionar 2027. godine izgubio pravo na prihode od putarine. Lažno su predstavljali da to čine zbog građana kako bi prestalo sa naplatom putarine i na taj način stičući korist za političku partiju na predstojećim lokalnim izborima u Herceg Novom, pa je tako, zajedno sa drugim prijavljenima, na kraju izdejstvovala da Vlada i opština Herceg Novi sa firmom „Univerzal Monte“ 7. maja 2021. godine zaključe novi sporazum na štetu države, kojim su propisali obavezu države da koncesionaru isplati više od 4 miliona eura, što je ovaj koncesionar i uspio da naplati u sudskom postupku na osnovu sporazuma – piše u prijavi.</p> <h2><b>PITANJA</b></h2> <p>Prema stavu advokata Radulovića, Bogdanović je 23. aprila 2021. godine Vladio poslao dopis sa pitanjem da li će i kada biti zaključen novi sporazum sa koncesionarom „Univerzal Monte“ iza koga stoji biznismen Hamović. Uloga Bogdanovića bila je, kako se sumnja, da stvara uslove i podstrekava na izvršenje krivičnih djela.</p>  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250917060952_a9a83f87da0e4434449cd2859a5f1314c5581310883d1460babb936bdf23dc30.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20250917060952_a9a83f87da0e4434449cd2859a5f1314c5581310883d1460babb936bdf23dc30" data-rendition-name="original" width="907" height="561" loading="lazy" alt="Boris Bogdanović"> <figcaption>Boris Bogdanović<span></span></figcaption> </figure>  <p>Vujović je, kako se navodi u prijavi, imala zadatak da u svojstvu tada poslanice Skupštine, stvara uslove i podstrekava na izvršenje krivičnih djela na štetu državnog budžeta.</p> <p>- Ona je10. decembra 2020. godine uputila poslaničko pitanje tadašnjem ministru kapitalnih investicija Mladenu Bojaniću, gdje je ukazala na problem Novljana oko naplate dionice Meljine - Petijevići sa predlogom da Vlada preuzme sve nadležnosti nad putnim pravcem i predložila da se isplati 4,5 miliona eura koncesionaru „Univerzal Monte“. Na osnovu tendera 2007. godine sa tom kompanijom je zaključen Ugovor o gradnji puta Meljine – Petijevići, kao dijela puta Herceg Novi – Trebinje, za izgradnju dionice od 12,5 kilometara. Po tom ugovoru bi taj koncesionar 2027. godine inače izgubio pravo na prihode od putarine, zatim je 2. marta 2021. godine takođe je uputila poslaničko pitanje tadašnjem ministru finansija Milojku Spajiću sa istim predlogom, pa je tako, zajedno sa drugim prijavljenima, na kraju izdejstvovala da Vlada Crne Gore i Opština Herceg Novi sa firmom „Univerzal Monte“ dana 7.5.2021. godine zaključe novi sporazum na štetu države Crne Gore, kojim su propisali obavezu države da koncesionaru isplati preko 4 miliona eura, što je ovaj koncesionar i uspio da naplati u sudskom postupku na osnovu sporazuma – piše u prijavi.</p> <p>Advokat Radulović ističe da dokaz iz prethodnih krivičnih prijava i dopuna ukazuju da je kompletna infrastruktura partije Demokratska Crna Gora „ stavljena u službu planiranja i izvršenja krivičnih djlela, prvenstveno zloupotreba službenih ovlašćena od funkcionera te partije, kojim krivičnim djelima ta organizacija i njeni članovi u produženom trajanju stiču imovisnku i političku korist, a istovremeno pričinjavaju štetu budžetu Crne Gore.</p>

Radulović: SDT da ispita ulogu Demokrata, Bogdanovića i Vujović, jer je u izgradnji puta Meljine – Petijevići država izgubila više od 4,5 miliona

Đurić: Sporazum smišljena smutnja, trebalo da bude ratifikovan dvotrećinskom većinom; Vukčević: Država ne može da krši Ustav pozivajući se na međunarodno pravo

<p>Savremeni međunarodni poredak ulazi u fazu dubokog i dugoročnog preslaganja, obilježenu slabljenjem dosadašnjeg liberalnog međunarodnog poretka, rastućim rivalstvom velikih sila i sve izraženijom fragmentacijom političkih i bezbjednosnih struktura Zapada. Sjedinjene Američke Države sve otvorenije redefinišu svoje globalne prioritete, pomjerajući fokus sa normativnog upravljanja međunarodnim odnosima ka zaštiti sopstvenih strateških interesa. U tom procesu, Evropa se sve češće posmatra kroz prizmu pojedinačnih država, a ne kao jedinstven politički i bezbjednosni projekat, što dodatno narušava unutrašnje jedinstvo Evropske unije i produbljuje razlike među njenim ključnim akterima.</p>
<h3>Evropska unija u potrazi za bezbjednosnim i geopolitičkim identitetom</h3>
<p>Dok se Sjedinjene Američke Države, prema novoj Strategiji nacionalne bezbjednosti, sve više oslanjaju na neposredne nacionalne interese i selektivno angažovanje, Evropska unija i dalje traga za koherentnim bezbjednosnim i geopolitičkim identitetom, bez jedinstvenog odgovora na rat u Evropi, migracione pritiske, energetsku bezbjednost, privrednu otpornost i zajedničku odbranu. Istovremeno, Rusija i Kina, različitim sredstvima i intenzitetom, nastoje da se strateški pozicioniraju u promijenjenom globalnom okruženju, dok regionalne sile koriste nastalu fragmentaciju kako bi proširile sopstveni uticaj. U takvom geopolitičkom vrtlogu nastaje strateški vakuum, a iskustvo pokazuje da takvi vakuumi nikada ne ostaju prazni.</p>
<h3>Balkan ostaje zona kontrolisane nestabilnosti</h3>
<p>U tim okolnostima, Balkan ostaje definisan kao zona hronične, ali kontrolisane nestabilnosti. Zapad sve rjeđe poseže za dubinskim političkim intervencijama, a sve više se oslanja na hoc upravljanje krizama i sprečavanje njihove eskalacije. Za Crnu Goru to znači da bezbjednost više ne može biti posmatrana kroz prizmu spoljnog tutorstva, već kao rezultat sopstvene institucionalne otpornosti, strateške dosljednosti i međunarodnog kredibiliteta, uz jasnu svijest o vlastitoj poziciji u regionalnom i širem geopolitičkom okruženju.</p>
<p>I pored unutrašnjih slabosti i brojnih izazova, Evropska unija ostaje ključni politički i razvojni okvir dugoročne stabilnosti Crne Gore. Njena vrijednost ne ogleda se samo u ekonomskim i regulatornim standardima, već u sposobnosti da obezbijedi strateško sidrenje, predvidivost i institucionalnu konsolidaciju države u složenom bezbjednosnom okruženju Zapadnog Balkana. U tom smislu, evropska dimenzija crnogorske politike neodvojiva je od pitanja nacionalne bezbjednosti.</p>
<h3>NATO garancija bezbjednosti Crne Gore</h3>
<p>Istovremeno, NATO ostaje temeljna i nezamjenjiva garancija bezbjednosti Crne Gore. Međutim, priroda savremenih bezbjednosnih prijetnji se suštinski mijenja. Klasični vojni rizici sve više ustupaju mjesto složenim hibridnim izazovima, uključujući sajber napade, informacione i psihološke operacije, ekonomske pritiske i instrumentalizaciju identitetskih i društvenih podjela. Posebnu dimenziju ovih izazova predstavljaju klimatske promjene, čije je posljedice Crna Gora već dobrano osjetila. Ekstremne snježne padavine, katastrofalne poplave i razorni požare više puta su paralisali funkcionisanje države i nanijeli značajnu štetu.</p>
<p>Dodatni izvor ranjivosti predstavlja unutrašnja politička i društvena polarizacija, naročito kada se identitetska i vjerska pitanja instrumentalizuju u svrhu kratkoročnih političkih ciljeva. U uslovima oslabljenih institucija, takve podjele lako prerastaju iz političkog u direktno bezbjednosno pitanje. One potkopavaju društvenu koheziju, narušavaju povjerenje u institucije i otvaraju prostor za maligni spoljašnji uticaj. Produžena polarizacija ne samo da smanjuje kapacitet države za strateško djelovanje, već i usporava evropsku integraciju, posebno u kontekstu smanjene pažnje Sjedinjenih Američkih Država i ključnih država članica Evropske unije prema Zapadnom Balkanu.</p>
<p>Stabilnost Crne Gore neposredno je povezana sa institucionalnom stabilnošću njenog okruženja, prije svega Bosne i Hercegovine i Kosova. Svako slabljenje državnih kapaciteta u tim sredinama nosi potencijal prelivanja rizika kroz bezbjednosne, migracione i kriminalne tokove. Zbog toga je za Crnu Goru od suštinske važnosti da vodi proaktivnu regionalnu politiku, zasnovanu na saradnji, ali i na jasnom strateškom pozicioniranju unutar evroatlantskog bezbjednosnog prostora.</p>
<h3>Maligni strani uticaji izazov za obavještajno-bezbjednosni sistem</h3>
<p>Jedan od najozbiljnijih unutrašnjih izazova ostaje ranjivost obavještajno-bezbjednosnog sistema. Iskustva iz prethodnog perioda ukazuju na ograničene kapacitete za rano prepoznavanje i prevenciju bezbjednosnih rizika, uključujući maligni strani uticaj i djelovanje stranih obavještajnih struktura. Riječ je o sistemskom izazovu koji zahtijeva jačanje kontraobavještajne komponente, depolitizaciju sektora, unapređenje analitičkih i procjenjivačkih sposobnosti, kao i izgradnju efikasnih mehanizama ranog upozoravanja.</p>
<p>U kontekstu evropskih integracija i regionalne dinamike, bezbjednost i kontrola granica dobijaju dodatni strateški značaj. Efikasno upravljanje granicama podrazumijeva dugoročno planiranje ljudskih resursa, kontinuiranu obuku, tehničko opremanje i snažnu međusektorsku koordinaciju. Ova oblast predstavlja jedan od ključnih testova institucionalne zrelosti i bezbjednosne pouzdanosti države.</p>
<h3>Odliv stanovništca utiče na dugoročnu stabilnost</h3>
<p>Pored klasičnih bezbjednosnih pitanja, demografski trendovi i ekonomska bezbjednost sve snažnije utiču na dugoročnu stabilnost Crne Gore. Odliv stanovništva, starenje populacije i strukturne ekonomske ranjivosti direktno utiču na održivost institucija, kapacitete sistema bezbjednosti i ukupnu otpornost društva, te se moraju tretirati kao integralni dio bezbjednosnog planiranja.</p>
<p>U takvom međunarodnom i regionalnom okruženju, diplomatija dobija proširenu i suštinsku bezbjednosnu dimenziju. Njena uloga prevazilazi tradicionalnu diplomatsku reprezentaciju i obuhvata aktivno upravljanje reputacijom države, pravovremeno signaliziranje bezbjednosnih rizika partnerima i očuvanje međunarodnog povjerenja. Nedovoljno koordinisana ili reaktivna diplomatija u ovim okolnostima može postati dodatni izvor ranjivosti.</p>
<p>Zaključno, kako se smanjuje intenzitet spoljnog političkog i bezbjednosnog pokroviteljstva, raste značaj unutrašnje institucionalne snage Crne Gore. Evropska orijentacija, članstvo u NATO-u, otpornost obavještajno-bezbjednosnog sistema, efikasno upravljanje granicama, regionalna stabilnost, demografska i ekonomska održivost, snažna društvena kohezija i aktivna diplomatija moraju se posmatrati kao međusobno povezani elementi jedinstvenog bezbjednosnog okvira. Puna integracija sistema nacionalne bezbjednosti, uz jasno definisane nadležnosti, procedure odlučivanja i upravljanja krizama, predstavlja imperativ institucionalne efikasnosti i dugoročne otpornosti države.</p>
<p><b>Vrijeme je za strateško otrežnjenje – jer niko neće rješavati naše probleme.</b></p>

Tag: papa