Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTOCG) u saradnji sa avio-kompanijom flydubai, ambasadom Crne Gore u UAE i turističkom privredom organizovala je, 11. juna 2025. godine, vebinar za turističke agente sa tržišta Ujedinjenih Arapskih Emirata. Vebinar je održan u cilju upoznavanja agenata sa turističkom ponudom Crne Gore, a povodom avio linije Dubai- Tivat-Dubai, na kojoj će flydubai saobraćati četiri puta nedjeljno, u periodu od 4. juna do 6. septembra ove godine. - U skladu sa aktuelnom promotivnom kampanjom, vebinar pod nazivom „Montenegro's Call for Adventure - Uncover your wild side“, bio je prilika da se predstave prednosti Crne Gore kao turističke destinacije, glavne atrakcije, kulturno nasljeđe, nesvakidašnja priroda, luksuzni hoteli, kao i mogući aranžmani, sa fokusom na porodični odmor - saopšteno je iz NTO-a. Na poziv kompanije flydubai, vebinaru, koji je organizovan u formi online prezentacije, prisustvovalo je blizu 100 turističkih agenata iz UAE, koji su imali priliku da se upoznaju sa potencijalima Crne Gore kao atraktivne destinacije za odmor.&nbsp;  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250613120652_4de78b01da81465dda6a13c37c1045a95edb71da0d277a7b890a7bfe4cc570c1.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="20250613120652_4de78b01da81465dda6a13c37c1045a95edb71da0d277a7b890a7bfe4cc570c1" data-rendition-name="original" width="2880" height="1339" loading="lazy" alt="montenegro"> </figure>  Prezentaciju su otvorili predstavnici kompanije flydubai, koji su predstavili svoju kompaniju i tačan raspored letjenja do Crne Gore, ponedjeljkom, srijedom, petkom i subotom, njihovim avionom Boing 737 max. Uslijedilo je upoznavanje sa turističkom ponudom, te je direktorica Crnogorskog kongresnog biroa u okviru NTOCG, Aleksandra Maksimović, predstavila ukupnu ponudu destinacije, a Isidora Dabović iz Ambasade Crne Gore u UAE je pojasnila važeći vizni režim za boravak državljana i rezidenata UAE u Crnoj Gori.&nbsp; Dodatno, tokom događaja, predstavnici agencija i luksuznih hotela, sertifikovani članovi Crnogorskog kongresnog biroa, imali su priliku da prezentuju ponudu, predlože moguće itinerere za porodični odmor. Jeyhun Efendi, viši potpredsjednik za komercijalne operacije i e-trgovinu u kompaniji Flydubai, istakao je da je aviokompanija uspostavila letove ka Tivtu još u novembru 2017. godine. Prema njegovim riječima od tada bilježe konstantnu potražnju putnika iz Ujedinjenih Arapskih Emirata, a Tivat je postao veoma popularna destinacija u okviru ljetnjeg sezonskog reda letjenja, zahvaljujući slikovitom pejzažu i raznovrsnim mogućnostima za odmor. - Tivat se ovog ljeta opslužuje sa četiri leta nedeljno, nudeći putnicima iz Dubaija, Bliskog istoka i Jugoistočne Azije udobno i praktično putovanje do ove destinacije. Radujemo se što ćemo nastaviti da podstičemo interesovanje za putovanja ka ovom gradu i omogućiti većem broju ljudi da istraže crnogorsko primorje – ne samo iz UAE, već i iz Indije, Filipina, Saudijske Arabije i Singapura. Od osnivanja, posvećeni smo širenju naše mreže, otvaranju nedovoljno povezanih destinacija i omogućavanju slobodnog protoka robe i turizma. Danas letimo ka više od 135 destinacija u 58 zemalja i povezali smo Dubai sa 35 destinacija širom Evrope, uključujući i Tivat u Crnoj Gori - poručio je Efendi. Direktorica Nacionalne turističke organizacije Crne Gore, dr Ana Tripković Marković, ističe značaj direktne avio-linije za turistički promet sa tržišta Bliskog istoka.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250613120652_30515685cbbdfbe6c3ee3c225c41fcee517739d31053ebe66c98b70502c81da1.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="20250613120652_30515685cbbdfbe6c3ee3c225c41fcee517739d31053ebe66c98b70502c81da1" data-rendition-name="original" width="2759" height="1361" loading="lazy" alt="montenegro"> </figure>  - Tržište Bliskog istoka spada u red značajnih van-evropskih tržišta za Crnu Goru, a direktan let iz Dubaija predstavlja krucijalnu kariku ka jačanju prepoznatljivosti destinacije i privlačenju turista sa tog tržišta. Posebno nas raduje veliko interesovanje koje su agenti iz UAE pokazali tokom vebinara, što jasno ukazuje da prepozaju potencijal Crne Gore i mogućnosti koje nudi kao luksuzna, dinamična, autentična i sve atraktivnija destinacija za ovu ciljnu grupu. Vjerujemo da će uloženi napori značajno doprinijeti većem broju dolazaka turista iz UAE, ali i nastavku jačanja ekonomskih i kulturnih poveznica između dvije zemlje. NTOCG će nastaviti da razvija saradnju sa kompanijom flydubai, sa ciljem dalje promocije naše zemlje kao destinacije koja nudi jedinstveno iskustvo i visok kvalitet usluge - zaključila je direktorica Nacionalne turističke organizacije Crne Gore. Iz NTOCG su poručili da će i u narednom periodu nastaviti sa promotivnim aktivnostima na tržištu Bliskog istoka, sa ciljem daljeg povećanja turističkog prometa i pozicioniranja Crne Gore kao atraktivne destinacije za turiste iz ovog regiona.

Portal ETV

original

viewImage

baseImage

610x380

500x500

400x240

400x203

1250x600

1084x550

thumbnail

Flydubai: Povezanost Tivta sa Dubaijem otvara vrata turistima iz Dubaija, Bliskog istoka i Jugoistočne Azije

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore bila je domaćin novinarskoj ekipi renomiranog poljskog televizijskog kanala TVN, koji je jedan od najgledanijih u Poljskoj sa publikom od preko 38 miliona gledalaca i dio je prestižne grupacije Warner Bros i Discovery.&nbsp; Povod posjete bilo je snimanje emisije „Vidimo se“ u okviru jutarnjeg programa, čija se premijera očekuje krajem maja ove godine. Emisija će prikazati Crnu Goru kroz prizmu luksuza, životnog stila, lokalne kulture, gastronomije i aktivnosti na primorju.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250414120456_673c7cb37137d90768cc29adc2dea101d624ff7e476f3d5b61a4d9636bc6d622.png" data-media-id="editor_0" data-image-id="20250414120456_673c7cb37137d90768cc29adc2dea101d624ff7e476f3d5b61a4d9636bc6d622" data-rendition-name="original" width="876" height="868" loading="lazy" alt="NTO"> </figure>  Tokom boravka u Crnoj Gori, od 9. do 13. aprila, ekipa je obišla i snimila neke od najatraktivnijih destinacija na crnogorskom primorju. Putovanje je započelo u Budvi, sa snimanjem spektakularnog pogleda na ostrvo Sveti Stefan i nastupom lokalnog folklornog ansambla, kao i autentičnim kulinarskim iskustvom uz demonstraciju pripreme tradicionalnih jela. Uslijedila je šetnja starim gradom Budva i posjeta plaži Ričardova glava. - Veoma sam srećan što ću Crnu Goru prikazati na najvećoj privatnoj televiziji u Poljskoj – TVN. Oduševljen sam prirodom, pogledima i gradovima sa bogatom istorijom, kao i prelijepim Bokokotorskim zalivom. Iznad svega, mnogo mi se sviđaju vaši ljudi, vaš način života i provođenja slobodnog vremena. Vi ste izuzetno društvena nacija koja voli da dočekuje goste. Zajedno sa mojom televizijskom ekipom, divno smo se proveli u Crnoj Gori i jedva čekam da se vratim ovdje - kazao je voditelj emisije Michał Cessanis, koji je i glavni urednik časopisa National Geographic Traveller.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250414120452_4dcfc613d2cbb4fdd7e4bb4fd0659955b699f3b12aef8bbb7ed8c54d0bc5575d.jpg" data-media-id="editor_1" data-image-id="20250414120452_4dcfc613d2cbb4fdd7e4bb4fd0659955b699f3b12aef8bbb7ed8c54d0bc5575d" data-rendition-name="original" width="3024" height="4032" loading="lazy" alt="NTO"> </figure>  Narednih dana, TV ekipa je nastavila istraživanje autentičnih mjesta i prirodnih ljepota Crne Gore – posjetili su mjesta poluostrva Luštica, Porto Montenegro, prirodni rezervat Solila, Herceg Novi i selo Žlijebi, kao i turistička mjesta u Kotoru. Posebno su uživali u posjeti ruralnim domaćinstvima, a zatim i u obilasku Virpazara i Skadarskog jezera.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/20250414120456_1bd4b26120fde5f2d7be3f72b9cd2826c205c4eafd7c56af7681da668ff5d4ee.png" data-media-id="editor_2" data-image-id="20250414120456_1bd4b26120fde5f2d7be3f72b9cd2826c205c4eafd7c56af7681da668ff5d4ee" data-rendition-name="original" width="872" height="872" loading="lazy" alt="NTO"> </figure>  Organizaciju ove studijske posjete omogućila je Nacionalna turistička organizacija Crne Gore, uz podršku lokalnih turističkih organizacija Budve, Kotora i Herceg Novog, kao i hotelske grupe Casa del Mare.&nbsp; Ova posjeta predstavlja značajnu aktivnost u promociji Crne Gore na tržištu Poljske, sa ciljem privlačenja novih gostiju tokom 2025. godine.

Poljska TV snima emisiju o Crnoj Gori: “Sviđa nam se vaša zemlja, način života i gostoljubivost”

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore učestvovala je na prestižnom B2B događaju IMM 2025 u Parizu, koji okuplja istaknute predstavnike medija, blogere i influensere s francuskog tržišta, saopšteno je iz NTO.
Ovaj godišnji događaj, kako napominju, predstavlja značajnu platformu za uspostavljanje kontakata i razvijanje saradnje s renomiranim francuskim medijima.
- Tokom događaja, održanog 12. marta u Parizu, predstavnice NTO CG realizovale su više od 20 sastanaka s uglednim medijskim kućama poput TV5 Monde, Minute Voyage M6, Hotel &amp; Lodge, Tour Mag, Meet and Travel Mag, Prestige, Desirs de Voyages, AR Magazine Voyage i mnogim drugim. Na sastancima su razmatrane mogućnosti medijske saradnje i jačanja pozicije Crne Gore kao atraktivne turističke destinacije za francuske turiste- navodi se u saopštenju NTO.
Novinarka magazina Infotravel, Isabel Burde, istakla je da Crnu Goru vidi kao izuzetno interesantnu i još uvijek neotkrivenu destinaciju za većinu Francuza, sa ogromnim potencijalom na ovom tržištu.
- &nbsp;Rado bih svojim čitaocima predstavila Crnu Goru i njene brojne atrakcije. Francuzi vole da otkrivaju nove destinacije, a blizina i dobra povezanost Crne Gore čine je još privlačnijom. Prvi put sam posjetila Crnu Goru prije šest godina i ostala očarana njenim prirodnim ljepotama i toplinom ljudi. Jedva čekam da se ponovo vratim- kazala je ona.
Izvršni direktor i osnivač TravMedia IMM-a, Nik Vejland, izrazio je zadovoljstvo što NTO CG prepoznaje značaj ovog događaja i iz godine u godinu nastavlja da učestvuje, time šireći mrežu kontakata.
- Crna Gora je jedna od mojih omiljenih destinacija – već šest godina zaredom ljetujem kod vas, a tako će biti i ove godine. Stižem u avgustu- poručio je Vejland.
Kako ističu iz NTO, TravMedia's IMM (International Media Marketplace) je vodeći globalni networking događaj koji povezuje turističku industriju s urednicima, novinarima, emiterima i influenserima. Slaveći 13. godinu postojanja u 2025, IMM se pozicionirao kao nezaobilazan događaj za medijske i PR profesionalce, pružajući im priliku za uspostavljanje novih veza i jačanje saradnje.

NTO: Crna Gora privukla veliku pažnju francuskih medija: Već šest godina zaredom ljetujem kod vas, a tako će biti i ove godine. Stižem u avgustu!

Marketinška kampanja koju je Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTO CG), realizovala u partnerstvu sa najvećim turoperatorom na tržištu Velike Britanije – Jet2holidays, zabilježila je impresivne rezultate, saopšteno je iz NTOCG.
- Dvomjesečna intezivna kampanja, ne samo da je ispunila očekivanja već su višestuko premašena, sa ukupnim dosegom od 25 miliona. Izvanredni rezultati zabilježeni su na svim ključnim kanalima, a naročito kada su u pitanju online kampanja sa dosegom od 9,7 miliona impresija i kampanja na društvenim mrežama sa dosegom od 10 miliona impresija. Takođe, kampanja je uključivala i promociju putem banera na najpoznatijim britanskim medijima kao što su The Times, Marie Claire, The Guardian, Hello magazin, Mirror, Daily Mail i drugi. Pored širokog auditorijuma, kampanjom su targetirani i profesionalni turistički agenti putem e-mail marketinga- navodi se u saopštenju.
Kako iz Nacionalne turističke organizacije poručuju, imajući u vidu broj putnika koji su bukirali Jet2 letove za Crnu Goru iz Londona, Mančestera i Birmingema procjenjuje se da je ukupni doprinos kampanje bruto domaćem proizvodu Crne Gore oko 2,9 miliona eura.
- Ciljevi kampanje bili su usmjereni na podizanje svijesti o Crnoj Gori kao atraktivnoj turističkoj destinaciji na tržištu Velike Britanije, na podsticanje potražnje za letovima Jet2 ka Crnoj Gori, kao i na privlačenje određenih ciljnih grupa, sa fokusom na &nbsp;visokoplatežnim gostima i turistima koji aktivno planiraju svoja putovanja. &nbsp;Kombinacija savremenih marketinških alata osigurala je da kampanja ostvari izvanredne rezultate i da Crna Gora učvrsti svoju poziciju na britanskom turističkom tržištu- poručili su iz NTO.&nbsp;

NTO: Doseg promotivne kampanje čak 25 miliona impresija o Crnoj Gori

Prema nezvaničnim podacima koje lokalne turističke organizacije dostavljaju Nacionalnoj turističkoj organizaciji Crne Gore (NTOCG) svakog četvrtka, u Crnoj Gori je 23. januara boravilo 13.780 turista, što je ostvarenje od 96 odsto u odnosu na prethodnu i rast od oko 80 odsto u odnosu na 2019. godinu.
Podaci iz Skijališta i lokalnih turističkih organizacija sjevera govore da je interesovanje posjetilaca ove sezone zaista veliko, što svjedoči o rastućem povjerenju u zimsku turističku ponudu i atraktivnosti crnogorskih planina, kazala je Media Birou predstavnica NTOCG, Milena Vujović.
- Međutim, izazovi sa kojima se suočavaju, posebno u vezi s nepredvidivošću sniježnih padavina, stvara velike probleme u iskorišćavanju potencijala koji imamo na sjeveru. Ova situacija nameće potrebu za dodatnim naporima i prilagođavanjem, kako bi se gostima pružilo kvalitetno iskustvo bez obzira na vremenske uslove. Jedan od odličnih primjera je nedavno završeni „Kolašin Winter Art Fest" - kazala je on.
Vujović je istakla da je ovogodišnji snijeg u decembru privukao veliki broj posjetilaca.
- Iz TO Žabljak su poručili da je na skijalištu Savin kuk bilo oko 20 dana sa optimalnim uslovima za skijanje, što je donijelo odličnu posjećenost u tom periodu. Što se tiče najava za naredni period, početkom februara se očekuju i veće sniježne padavine pa se nadaju da će i posjećenost biti dobra. Uglavnom su u pitanju domaći gosti, a kada je riječ o turistima dominiraju gosti iz regiona, naročito Srbije i Albanije, i Hrvatske kada je u pitanju Žabljak - navela je ona.
Početak godine, kao i uvijek, donosi intezivne pripreme za predstojeće međunarodne sajmove, koji su i dalje značajna platform za promociju Crne Gore kao turističke destinacije. NTOCG predstavlja turističku ponudu u Madridu i Njujorku, a u toku su i pripreme za sajam u Minhenu I Rigi, kao i jedan od najznačajnijih turističkih sajmova, ITB u Berlinu, kao i sajmovi u regionu, sajam u Beogradu i sajam u Banja Luci.
- Osim sajamskih nastupa početak godine je obilježen i pripremama za brojne aktivnosti usmjerenim ka direktnom povezivanju domaće turističke privrede s ključnim međunarodnim partnerima. Planiran je veliki broj studijskih posjeta uglednih turoperatora, predstavnika medija i uticajnih influensera, kako bi se dodatno promovisala destinacija. Paralelno sa tim, organozovaćemo i poslovne radionice, pružajući domaćim privrednicima priliku da uspostave direktne kontakte i unaprijede vidljivost turističkih proizvoda na globalnom tržištu - poručila je Vujović.
Prema njenim riječima, poseban fokus kao i prethodne godine biće na jačaju prisustva na digitalnim kanalima, a posebno kroz novu kampanju Uncover Your Wild Side. Planirane su opsežne marketinške kampanje, ciljano usmjerene ka ključnim tržištima, koristeći savremene tehnologije i personalizovane pristupe.&nbsp;
- Na ovaj način nastavljamo da osnažujemo prepoznatljivost naše destinacije i kreiramo temelje za uspješnu turističku sezonu. Naravno realizacija svih aktivnosti zavisiće i budžeta NTO CG - zaključila je Vujović.

U Crnoj Gori 13.780 turista

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTO CG), u saradnji sa lokalnim turističkim organizacijama i turističkom privredom, predstavlja ponudu na najznačajnijoj turističkoj sajamskoj manifestaciji na tržištu Španije i latinoameričkih zemalja - „FITUR 2025”. Sajam se održava od 22. do 26. januara u Madridu, a očekuje se učešće više od 150.000 profesionalaca iz oblasti turizma i posjeta preko 100.000 ljudi. Delegaciju Crne Gore predvodi predsjednik Izvršnog odbora NTO CG, dr Miško Rađenović, koji će tokom trajanja sajma održati niz sastanaka sa predstavnicima turoperatora i medija iz Španije i zemalja Latinske Amerike, među kojima su predstavnici kompanija Travel shop, Lighthouse, booking.com, Sama Travel, Last minute, Aviareps i drugi. Povodom najave španskog turoperatora Sama Travel o otvaranju tržišta i uvođenja čarter letova iz Madrida za Crnu Goru, Rađenović je poručio da ga posebno raduje što je potencijal Crne Gore prepoznat od strane uglednih turoperatora, što potvrđuje da naša destinacija postaje sve privlačnija i konkurentnija na međunarodnom tržištu. - Španski turisti su dobrodošli da istražuju Crnu Goru, zemlju koja je bogata prirodnim ljepotama i kulturnim znamenitostima. Definitivno ne treba propustiti crnogorsku gastronomiju i vina, koji su nezaobilazan dio naše ponude. Raduje nas što turoperatori poput Sama Travel uključuju Crnu Goru u svoje planove, i siguran sam da će čarter letovi u njihovoj organizaciji generisati značajan broj turista i noćenja sa ovog strateški važnog tržišta - kazao je predsjednik Izvršnog odbora NTO CG.  <figure> <img src="https://publisher-publish.s3.eu-central-1.amazonaws.com/pb-etv/swp/8p72gy/media/2025012412018_759496021f2ec3ba2d469829ad6eaf5976a739b77b36b1738a71d153ba455de7.jpg" data-media-id="editor_0" data-image-id="2025012412018_759496021f2ec3ba2d469829ad6eaf5976a739b77b36b1738a71d153ba455de7" data-rendition-name="original" width="1600" height="1200" loading="lazy" alt="sajam"> </figure>  Predstavnici turoperatora koji već uključuju Crnu Goru u svoje aranžmane, istakli su da se radi o izuzetno atraktivnoj destinaciji za njihove klijente.&nbsp; - Već 10 godina prodajemo pakete za Crnu Goru i turisti su veoma zadovoljni. Crna Gora ih privlači svojom autentičnom ponudom i vraćaju se uvijek puni pozitivnih utisaka - kazao je predstavnik meksičkog turoperatora Travel shop, Jorge Valdez. Drugog dana sajma, štand Crne Gore posjetila je i otpravnica poslova u Ambasadi Crne Gore u Kraljevini Španiji, Milica Đuričković. Sajam „FITUR 2025“ predstavlja izuzetnu priliku za promociju Crne Gore i uspostavljanje novih partnerstava, što će dodatno doprinijeti pozicioniranju naše zemlje na međunarodnoj turističkoj sceni. Na sajmu u Madridu svoju ponudu predstavljaju i strateški partneri NTO CG – hotelska grupacija Budvanska rivijera i nacionalna avio kompanija Air Montenegro, lokalne turističke organizacije Herceg Novog i Podgorice, kao i turističke agencije Gold travel DMC, Talas M DMC, Caeli Travel i Kompas Montenegro.

Crna Gora atraktivna destinacija za tržište Španije i Latinske Amerike

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTO CG), zajedno sa lokalnim turističkim organizacijama, uspješno je predstavila turističku ponudu Crne Gore na prestižnom sajmu „Travel Expo“, koji je održan u Oslu od 10. do 12. januara. Sajam je okupio je preko 150 izlagača sa svih kontinenata, dok je tokom tri dana trajanja zabilježeno više od 7.000 posjetilaca, saopšteno je iz ove organizacije.
Kako iz NTO prenose, organizator sajamskog nastupa je bila turistička organizacija Herceg Novog, a crnogorski štand privukao je veliku pažnju kako potencijalnih turista, tako i profesionalaca iz turističkog sektora što potvrđuje ogroman interes za raznovrsnu turističku ponudu naše zemlje.
- Posjetioci sajma su bili zainteresovani za Crnu Goru, te je jedna od posjetiteljki štanda izjavila: “Sa velikim uzbuđenjem sam na štandu Crne Gore, zemlje koja ima mnogo prirodnih ljepota i fascinantnu kulturu. Čula sam i iskustva mojih prijatelja, koji kažu da je svaki trenutak proveden tamo nezaboravan. Jedva čekam da doživim to lično i radujem se što ću saznati više o svemu što ova destinacija može ponuditi”- kazali su iz Nacionalne turističke organizacije.
NTO CG i LTO Herceg Novog ostvarili su zapažen rezultat učešćem na poslovnoj B2B radionici „Travel Match“, koja je okupila 170 izlagača i više od 200 predstavnika medija, turističkih agencija i turoperatora iz cijelog svijeta. Predstavnici Crne Gore su održali preko 40 sastanaka, čime su uspostavljeni značajni kontakti za buduću saradnju na skandinavskom tržištu, naglasili su iz NTO.
- Tokom sastanka smo uvidjeli koliko je Crna Gora interesantna destinacija za naše klijente. Već razmatramo mogućnosti da ovu destinaciju uvrstimo u našu ponudu, jer vjerujemo da će naši klijenti biti oduševljeni- poručio je predstavnik turoperatora NyeReiselivsavisen, Magnus Oren.
Prema riječima predstavnika lokalnih turističkih organizacija, Norveška predstavlja važno tržište za Crnu Goru, tako da je učešće na sajmu TravelExpo važan dio komunikacione strategije sa tim tržištem.
- Pored sajamskog nastupa, ovogodišnju posjetu Oslu smo dopunili učešćem na B2B radionici koja je prethodila sajmu i na kojoj smo ostvarili zasta vrijedne kontakte za dalje kontinuirano djelovanje na skandinavskom tržištu. Veoma je važno da se uspostavi kontinuitet promotivnih aktivnosti koji će dugoročno rezultirati većom tražnjom i u perspektivi doprinjeti razmatranju uvođenja većeg broja letova sa tržišta Skandinavije- kazao je Dalibor Vuković ispred organizatora sajamskog nastupa, LTO Herceg Novog.
Na sajmu su uzeli učešće i strateški partner NTO CG - hotelska grupacija Budvanska rivijera, lokalne turističke organizacije Tivta i Podgorice, hotel Avala i turističke agencije Montenegro Adventure i Pellegrino Travel.

NTO: Veliko interesovanje posjetilaca i turoperatora za našu zemlju

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTO CG), uz podršku Ministarstva turizma, dodijelila je sertifikate za oznaku kvaliteta u turizmu "Montenegro Quality" turističkim subjektima. Ukupno 27 predstavnika iz različitih sektora turističke privrede i drugih srodnih djelatnosti dobilo je ovu oznaku, koja predstavlja priznanje visokih standarda i kriterijuma u turizmu.
Oznaka "Montenegro Quality" dodjeljuje se u tri nivoa: zlatna, srebrna i bronzana. Svaka od ovih oznaka predstavlja nagradu za postignuti visok nivo kvaliteta, a odražava i posvećenost stalnom unapređenju turističke ponude Crne Gore. Komisiju koja je ocjenjivala ispunjenost kriterijuma činili su predstavnici Ministarstva turizma, Privredne komore Crne Gore i Nacionalne turističke organizacije Crne Gore.
Ovom prilikom ministar turizma, mr Simonida Kordić ukazala je značaj uvođenje oznake kvaliteta u turizmu.
- Ova oznaka, marka kvaliteta, je zapravo jedan značajan iskorak u planiranju i organizaciji turizma i turističke ponude. Na ovom nivou, mi to radimo prvi u cijelom regionu. Vrlo je značajno da se na ovaj način prvo prepoznaje, ali i nagrađuje onaj segment našeg tržišta koji zadovoljava najviše kvalitete u rangu svjetskih. Sa druge strane, šalje se vrlo važna poruka našim gostima o tome šta mogu da očekuju kada dođu ovdje, stvara se jedan model kako bi se adekvatno reagovalo na impulse sa tržišta koji su važni da budu prepoznati, jer je tržište u turizmu fluktuirajuće. Ono se često i brzo mijenja i ako nemate adekvatnu i brzu reakciju ne možete biti konkurentni. Zato je i ova oznaka kvaliteta zapravo jedan model obezbjeđivanja konkurentnosti naše turističke ponude i potpuno je u sklopu onoga što smatramo da je strateški pravac razvoja Crne Gore, a to je afirmacija autentičnog proizvoda i iskustva i dovođenje naše turističke ponude na jedan zaista visok nivo kvaliteta - poručila je Kordić.
Direktorica NTO CG, dr Ana Tripković Marković je tokom svečane dodjele sertifikata, istakla je da je iskazano veliko interesovanje za ovaj projekat, te da je ove godine 27 prijavljenih turističkih subjekata ispunilo visoke kriterijume i zasluženo osvojilo neku od oznaka. Poručila je da se sertifikacija nastavlja i da je ideja da ova oznaka postane osnova kvaliteta crnogorske turističke ponude. Ona je kazala da je NTO CG pokrenula ovaj projekat s ciljem unapređenja kvaliteta turističke ponude u Crnoj Gori i poboljšanja iskustva turista.
- Sertifikacija i standardizacija u turizmu igraju ključnu ulogu u osiguravanju visokog nivoa kvaliteta i konkurentnosti destinacija. Kroz jasno postavljene norme i kriterijume, one omogućavaju dosljednost u uslugama, što direktno utiče na zadovoljstvo gostiju. U tom sistemu podizanja kvaliteta podjednako su važni mali i veliki turistički subjeti, te oznaku kvaliteta dodjeljujemo u 15 osnovnih kategorija. &nbsp;Sertifikovani objekti ne samo da podižu reputaciju destinacije, već i stvaraju povjerenje među turistima, koji znaju da mogu očekivati visok standard usluge. Stoga, ova oznaka nije samo simbol kvaliteta, ona je obećanje turistima, koje osigurava visoke standard i kvalitet usluga - kazala je Tripković Marković.
Montenegro Quality samo je dio većeg projekta Integralno upravljanje kvalitetom u destinaciji, koji je NTO CG započela prethodne godine. Riječ je projektu koji daje jasnu sliku o stanju kvaliteta turističke ponude u Crnoj Gori, jer je kroz njega po prvi put izvršeno mjerenje online reputacije u svim crnogorskim opštinama. Pored toga, NTO CG je omogućila izradu marketinških analiza turističkoj privredi i sprovela edukaciju u cilju daljeg unapređenja kvaliteta usluga i turističkog iskustva.
Tokom događaja predstavljeni su i prvi rezultati mjerenja online reputacije. Rezultati pokazuju da posjetioci ocjenjuju kvalitet turističke ponude sa visokom ocijenom 89,6, od maksimalnh 100 poena. Posebno dobru ocjenu imaju turističke atrakcije, a najbolje recenzije imaju Citadale u Starom gradu Budva, Mauzojel Petra II Petrovića Njegoša, Durmitorski prsten, Nacionalni park Lovćen i Crno jezero.
Oznaku kvaliteta Montenegro Quality u ovoj godini su dobili hotel Hilton Podgorica Crna Gora, turistička agencija Monte Vista Travel, Bocasa restoran, Boutique hotel Casa del Mare Mediteraneo, hotel Conte, hotel Cattaro, Hyatt Regency Kotor Bay Resort, hotel Palas, mali hotel Palata Venezia, , seosko domaćinstvo Tara, etno selo Montenegro, Oblun, seosko domaćinstvo Vujić, hotel Splendid, Akademija piva u ulici Moskovskoj i Stanka Dragojevića, Kings Park Hotel, JU Muzeji i galerije Podgorice, Carine hotel Kumbor, MS Katunjanin, hotel Swissotel, etno house Đurđevina, nacionalni restoran Crno jezero, mali hotel Vučje, apartmani Viktorija, seosko domaćinstvo Tri hrasta, i hotel Play.
Projekat Integralno upravljanje kvalitetom u destinaciji za potrebe NTO CG sprovodi organizacija Feel IQM, koja je pridružena je članica Svetske turističke organizacije i Svjetskog savjeta za putovanja i turizam, a nosilac je i brojnih nagrađenih projekata u svijetu.&nbsp;
&nbsp;

Dodijeljeni sertifikati za prve nosioce oznake kvaliteta u turizmu

Prema podacima Uprave za statistiku Crne Gore (MONSTAT) tokom prvih deset mjeseci 2024. registrovan je dolazak 2,5 miliona turista što je ostvarenje od 99,4 odsto u odnosu na prošlu godinu.&nbsp;
Predstavnica Nacionalne turističke organizacije Crne Gore Milena Vujović navodi da ovi ključni parametri u turizmu pokazuju da smo na istom nivou u odnosu na prethodnu godinu, dok neki indikatori pokazuju bolje rezultate u odnosu 2023.&nbsp;
- Podaci Aerodroma Crne Gore pokazuju da je u periodu od 1. januara do 24. novembra opsluženo 2.700.000 putnika što je 16 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine i osam odsto više u odnosu na 2019. godinu. Takođe, podaci sa graničnih prelaza pokazuju da je u prvih deset mjeseci ostvaren rast u broju prelazaka od sedam odsto - navela je Vujović.&nbsp;
Rast je zabilježen i kod prihoda od boravišne i turističke takse, kao i članskih doprinosa.
- Kada govorimo o dijelu prihoda od boravišne takse, turističke takse i članskih doprinosa koji ide u budžet od 1. januara zaključno sa 10. decembrom prihodovano je 4.100.000 eura što je 5,5 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine - dodala je Vujović.&nbsp;
Pozitivne trendove pokazuju i podaci EUROSTAT-a prema kojim je Crna Gora tokom ljetnih mjeseci po popunjenosti hotelskih kapaciteta bila u top 10 destinacija u Evropi.&nbsp;
- Konkretno u avgustu – zauzeli smo šesto mjesto po popunjenosti kapaciteta kolektivnog smještaja. Možemo reći da odlična popunjenost hotelskih kapaciteta u kontinuitetu i dobra predsezona jesu karakteristike ove turističke godine - kazala je predstavnica NTO.&nbsp;
Prema posljednjim nezvaničnim podacima koje lokalne turističke organizacije svakog četvrtka dostavljaju Nacionalnoj turističkoj organizaciji u Crnoj Gori je 12. decembra boravilo 15.340 turista, što je ostvarenje od 92 odsto u odnosu na prethodnu godinu i rast od oko 57 odsto u odnosu na 2019. godinu. Najviše turista trenutno boravi u Budvi, Baru i Herceg Novom.&nbsp;
Iz Nacionalne turističke organizacije optimistični su i kada je naredni period u pitanju.&nbsp;
- Vremenska prognoza nam za sada ide na ruku i mi se nadamo da će ove godine skijaška sezona, shodno nekim najavama koje imamo, početi u decembru. Prema informacijama koje smo dobili, skijališta, nadležne institucije i drugi turistički subjekti se intenzivno pripremaju za skijašku sezonu i imaju prilično visoka očekivanja. Takođe, sigurni smo da će prvi dio sezone kada govorimo o novogodišnjim manifestacijama i svim onim programima koje su odlično pripremile lokalne turističke organizacije proći dobro. Vlada prilično veliko interesovanje sa tržišta regiona, ali i sa nekih tržišta sa kojima imamo dobru avio povezanost kao što su Poljska, Mađarska i Turska - ispričala je Vujović.&nbsp;
Kako bi se dobri rezultati na polju turizma nastavili i naredne godine, Nacionalna turistička organizacija Crne Gore vrijedno radi na pripremi velikog broja promotivnih aktivnosti.&nbsp;
- Ove godine smo premijerno u Londonu predstavili novi destinacijski spot u okviru nove kampanje Uncover Your Wild Side koja je namijenjena tržištima Velike Britanije, Francuske i Njemačke. Od tog trenutka smo krenuli sa intenzivnijom digitalnom kampanjom na tim tržištima, a koja će se kasnije proširiti i na ostala tržišta. Tokom sljedeće godine su u planu velike marketinške kampanje, a od početka godine krećemo sa učešćem na najznačajnijim sajmovima poput sajma u Madridu, Njujorku, Rigi, Berlinu, Beču i brojnim drugim sajmovima. Takođe nas očekuju i značajne studijske posjete turoperatora, medija i influensera - istakla je Vujović.&nbsp;
Osim rada na unapređenju pozicije Crne Gore na različitim tržištima i diverzifikaciji turističkog tržišta, NTO ulaže i u unapređenje turističke ponude.&nbsp;
- U tom duhu smo ove godine pokrenuli jedan novi projekat koji se po prvi put sprovodi u Crnoj Gori – Montenegro Quality. To znači da ćemo po prvi put imati uvođenje marke kvaliteta u turizmu i krajem godine ćemo dodijeliti prve sertifikate marke kvaliteta Montenegro Quality za turističke subjekte. Taj projekat sprovodimo u okviru jednog velikog projekta integralnog upravljanja kvalitetom u destinaciji koji ima za cilj unapređenje kvaliteta turističke ponude, ali i unapređenje iskustva gostiju u destinaciji - najavila je predstavnica NTOCG.

Vujović: Za prvih deset mjeseci 2,5 miliona turista, prihodi od turizma 4.100.000 eura

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore (NTO CG) uspješno je organizovala B2B radionicu koja je okupila vodeće predstavnike turističke privrede iz Crne Gore i Francuske. Događaj je održan 10. decembra u Parizu, a cilj radionice bio je unapređenje saradnje i kreiranje novih poslovnih prilika između ovih tržišta.
Više od 30 učesnika, uključujući turoperatore, turističke agencije, predstavnike nacionalne avio-kompanije i turističke medije, imali su priliku za direktne sastanke u cilju uspostavljanja i proširivanja saradnje. Radionica je bila značajan događaj za razmjenu ideja, inovacija i kreiranje strateških partnerstava koja će dodatno unaprijediti turističku ponudu Crne Gore na francuskom tržištu.
Predstavnica NTO CG, Matea Matan, istakla je važnost ove radionice.
- Francuska predstavlja jedno od perspektivnijih tržišta za Crnu Goru. Ovakvi događaji omogućavaju da predstavimo sve ono što Crna Gora ima da ponudi, od prirodnih ljepota do autentičnih iskustava uz istovremeno jačanje veza sa ključnim partnerima sa tržišta - kazala je ona.
Predstavnici NTO CG, avio kompanije Air Montenegro i turističke privrede održali su sastanke sa preko 20 značajnih turoperatora, među kojima su: Partir, Fairmoove, ABH Alpha, Prestige Avenue, KTS, Assetvoyages, Verdie voyages, Pentadom, Verdie voyages, Vivre Tourisme i drugi.
Učesnici su istakli da Crna Gora ima veliki potencijal kada su u pitanju turisti iz Francuske. Laye BA, predstavnik agencije Partir, kazao je da je izuzetno zadovoljan kako njegovi klijenti doživljavaju Crnu Goru.
- Imate prelijepu zemlju, originalnu i raznovrsnu ponudu i to je ono što moji klijenti traže i cijene, ali najveći utisak uvijek ostave ljudi koji su vrlo srdačni - poručili su oni.
Lea Etcheverry, predstavnica agencije Ilanda Travel, kazala je da je zainteresovana da svojim klijentima ponudi Crnu Goru kao destinaciju.
- Ova radionica je bila idealna prilika da se bolje upoznam sa destinacijom i da upoznam buduće partnere sa kojima bih mogla razviti ponudu za svoje klijente. Naši klijenti traže drugačije destinacije, sa raznovrsnom ponudom i lijepom prirodom, mislim da u tom smislu Crna Gora zadovoljava kriterijume - istakla je ona.
Tokom događaja organizovan je interaktivni kviz za učesnike sa vrijednom nagradom, putovanjem u Crnu Goru za dvije osobe, što je izazvalo veliko interesovanje prisutnih.
Radionici je prisustvovala i predstavnica Ambasade Crne Gore u Francuskoj, Milica Nikić.
Na poslovnoj radionici u Parizu svoju ponudu predstavili su strateški partner NTO CG – nacionalna avio kompanija Air Montenegro, Montenegro Tourist Service, Montenegro Tour Organisation, Luminalis DMC, kao i Fun Trip Montenegro.
NTO CG će nastaviti sa sličnim inicijativama kako bi dodatno osnažila poziciju Crne Gore kao atraktivne destinacije na strateški važnom tržištu Francuske.

Turoperatori iz Francuske: Naši klijenti traže raznovrsnu ponudu kakvu ima Crna Gora

Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije uputiće na zahtjev Crne Gore helikopter Kamov, od pet tona nosivosti, kao hitnu pomoć zbog velikog broja požara.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 48%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbesovic-stize-pomoc-od-avio-helikopterske-jedinice-mup-a-srbije-ocekujemo-pomoc-i-iz-hrvatske&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
To je saopštio potpredsednik Vlade i ministar unutrašnjih poslova Srbije Ivica Dačić.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 75%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fdrustvo%2Fbojanovic-preozbiljan-pozar-velikih-razmjera-buknuo-u-piperskom-naselju-durkovicu-otezano-gasenje-zbog-zadimljenosti&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
On je rekao da će kod nas biti upućeno sedam pripadnika MUP-a Srbije, šest iz Helikopterske jedinice i jedan iz Sektora za vanredne situacije.
<div class="embed-block"><div><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 54.9784%; padding-top: 120px;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fetv.me%2Fhronika%2Fpozar-u-buljarici-i-canju-vatrogasci-na-terenu-ulazu-maksimalne-napore&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
- Kako je rečeno, prvi zadatak će biti gašenje požara u okolini Podgorice, ali u svakom slučaju što god bude bilo potrebno, imaćemo u vidu da možemo da odgovorimo na cijeloj teritoriji Crne Gore. Istovremeno, mi imamo spremne kapacitete upravo zbog mogućih požara u našoj zemlji. Mi smo rasporedili drugi helikopter Kamov koji se nalazi stacioniran u južnoj Srbiji da može odmah da reaguje i još pet helikoptera imamo koji mogu da budu upotrebljeni za gašenje požara - rekao je on.
U Srbiji, kaže, trenutno nema velikog broja požara.
- U svakom slučaju, imajući u vidu da je sada situacija kod nas trenutno bolja, da nema velikog broja požara, po nalogu predsjednika, sada kreće ova ekipa i ruski helikopter Kamov koji je najveći u regionu što se tiče kapaciteta, pet tona nosivosti i siguran sam da će pomoći Crnoj Gori da neutrališe požare - poručio je Dačić.

Dačić: Crnoj Gori šaljemo helikopter Kamov za gašenje požara

Požari danas bukte i u Nikšiću, a vatrogasci su na području te opštine spasili više kuća.
Vatra je, kako prenosi RTNK, zahvatila područja Sjenokosa, Duge, Bukovika, Zakraja, Golije i Župe, a vatrogasci su raspoređeni na svim žarištima kako bi spriječili širenje plamena i zaštitili kuće i imovinu mještana.
Teške vremenske prilike, visoke temperature i jak vjetar otežavaju gašenje.
- Trenutno je najkritičnije u Zakraju i Dugi. Jak vjetar otežava naše akcije gašenja. Sve ugrožene kuće smo odbranili - kazao je komandir Vatrogasno-spasilačke jedinice Nikšić Slavko Tadić.

Gori i u nikšićkoj opštini: Ugrožene bile i kuće, gašenje otežava vjetar

Veći dio Zagoriča trenutno je bez struje zbog ispada na trafostanici.
To su saopštili iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS).
<div class="embed-block"><div style="max-width: 640px;"><div style="left: 0; width: 100%; height: 0; position: relative; padding-bottom: 56.25%;"><iframe src="https://cdn.iframe.ly/api/iframe?app=1&url=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fcedisonline%2Fposts%2Fpfbid02qf47MWdA7SakMNZ2BeFq4CwC4RKrqKspVnTWyu96yv2ooHf6a5esJz1t3KvjdaVml&key=87ca3314a9fa775b5c3a7726100694b0" style="top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; position: absolute; border: 0;" allowfullscreen></iframe></div></div></div>
- Zbog ispada KB 10 kV “Stambena Zagorič 2” iz TS 35/10 kV “Gorica A”, bez napajanja električnom energijom ostao je veći dio Zagoriča - područje između Ulice Piperske, željezničke pruge, Ulice Nikole Tesle, Ulice Ludvika Kube, brda Gorice, škole i vrtića Mali Princ - kazali su oni.
Ekipe su, kako su dodali, na terenu.

Veći dio Zagoriča trenutno bez struje zbog ispada na trafo stanici

Za adaptaciju Osnovne škole „Šćepan Đukić“ u Lijevoj Rijeci, koja je u toku, opredijeljeno je preko 23,3 hiljade eura - saopšteno je iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija (MPNI). 
 
Navodi se da radovi obuhvataju zamjenu dijela fasadne bravarije, sanaciju fasade, zamjenu rasvjete i podova. 
 
- Vrijednost ugovorenih radova iznosi 23.305 eura bez PDV-a, a sredstva za realizaciju obezbijeđena su iz budžeta MPNI - istakli su u saopštenju. 
 
Iz Ministarstva su poručili da radovi predstavljaju dio kontinuiranih aktivnosti tog Vladinog resora usmjerenih na unapređenje kvaliteta školske infrastrukture i stvaranje bezbjednog i podsticajnog okruženja za učenike i nastavnike u svim krajevima Crne Gore.

Za adaptaciju škole u Lijevoj Rijeci 23,3 hiljade eura

Otkrivanju spomenika ozloglašenom četničkom komandantu Pavlu Đurišiću prekjuče je prisustvovao i Vladimir Janković iz Beograda, član Zemunskog klana, saradnik Vojnobezbjednosne agencije Srbije i Bezbjednosno-informativne agencije, pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora.
Da je Janković prisustvovao događaju, vidi se i na fotografijama fotoreportera tog lista Borisa Pejovića, koji je u subotu u popodnevnim satima, nakon uklanjanja spomenika, maltretiran, dok je njegov kolega Stevo Vasiljević iz Pobjede fizički napadnut.
Janković je, kako pišu Vijesti pozivajući se na izvore iz bezbjednosnog sektora, porijeklom iz beranskog sela Dapsiće.
Ranjavan je u Budvi 2007. godine, u bašti restorana „Jadranska straža“. Tada su ubijeni ukrajinski državljanin Adalbert Šut i Vladimir Rakočević.
Navodno je Vladimir Janković bio i vođa (Team Leader) za obuku ozloglašene ruske plaćeničke grupe Vagner u Angoli.
Na svojoj Fejsbuk stranici objavio je veliki broj fotografija pravoslavnih crkava i manastira koje je obilazio po svijetu i Crnoj Gori, među kojima su i fotografije s pokojnim mitropolitom Amfilohijem, kao i njegovim nasljednikom Joanikijem, zatim sa tivatskim parohom Mijajlom Backovićem, sveštenikom Jovanom Plamencem kod crkve na Rumiji...
Jankovića, koji se prethodno prezivao Ćorac, je u objavi na Fejsbuku pomenuo i Slavko Perošević, jedan od vođa blokada puta koje je u Šavniku organizovala lokalna opozicija. Perošević se juče pohvalio da je poslije 84 godine postao „prvi četnički vojvoda koji je položio zakletvu“ u Crnoj Gori.
- Zakletvu sam položio pred mitropolitom Metodijem i sveštenstvom, kao i pred četničkim vojvodama Miletom Pavićevićem Čičom, Stankom Magudom, Gigom Božovićem, Slavkom Labovićem i Ćorcem... - napisao je Perošević koji je bio jedan od učesnika prosrpskog protesta u Nikšiću 13. jula 2022. godine, na kojem je došlo do nasilnih incidenata.

Saradnik BIA prisustvovao otkrivanju spomenika Đurišiću

Pamflet istorijskog revizionizma, poluistina, prećutkivanja, propagandnog falsifikovanja, u formatu dokumentarnog filma o 13. julu, kojim se normalizuje velikosrpska mitologija, osvanuo je sredinom jula na Jutjub kanalu prosrpske Demokratske narodne partije (DNP), a premijerno je prikazan na Adria Televiziji.
Neskriveni i ključni cilj lažnih istorijskih konstrukcija u ovom uratku jesu otvorena delegitimizacija crnogorske borbe za obnovu državnosti, osporavanje autentičnosti antifašističkog ustanka iz 1941. godine, ali i da se zatomi istina o okupaciji Crne Gore 1918. godine Podgoričkom skupštinom i nametne narativ da su Crnogorci zapravo Srbi koji treba da se vrate sebi.
<h2>TAJNI PODACI O AUTORSTVU</h2>
Transparentnih podataka o režiji, produkciji i autorstvu nema, ali je mnogo toga jasno - a prije svega da je film u javnost plasiran u jeku sve intenzivnije revizije istorije u Crnoj Gori i dok politička vladajuća struja koristi svaki mogući alat - od institucionalne moći do medijske propagande - kako bi poništila crnogorski istorijski i identitetski kontinuitet.
Film od samog početka ne krije da ima političko-revizionističku agendu pošto naratorka u prvim minutima govori o tome da „Crna Gora ima dvije zastave, himne, dva imena, dva pravca ali i dvije istorije“ - tako otvoreno afirmišući „istoriju“ napisanu iz velikosrpskog ugla.
To nije samo ulazna tačka u pokušaj da se gledaoci ubijede da su „dvije istorije“ ravnopravne - da se ne radi o sukobu činjenica i političkoj propagandi, nego i priznanje da autori filma, ko god oni bili, ne prihvataju zvaničnu, međunarodno priznatu i utemeljenu istoriju Crne Gore.
<h2>KLJUČNA ZAMJENA TEZA</h2>
Tako se, pored ostalog, italijanska okupacija iz 1941. godine koristi kao zgodan izgovor da se prikriju mnogo dublji i trajniji ožiljci - poput onih iz 1918. kada je Crna Gora anektirana, a Karađorđevićima omogućeno da pod maskom „volje srpskog naroda“ sebi pripoje novu teritoriju - da bi Srbija, proširena Crnom Gorom i Makedonijom, tvorila kraljevinu tri naroda - Srba, Hrvata i Slovenaca.
Tada su srpski agenti poslati u Podgoricu, proglašeni „velikom narodnom skupštinom“ i, uz prismotru srpske žandarmerije, izglasali brisanje države Crne Gore - odnosno rezoluciju koju je srpska vlast napisala na Krfu, a kojom se okupacija Crne Gore prihvata proglašenjem pripojenja Srbiji.
U tom trenutku je postojala redovna crnogorska narodna skupština, i to po tadašnjem ustavu jedina koja je mogla raspolagati sudbinom ove države, ali desilo se što se desilo.
Uslijedio je Božićni ustanak, spaljivanje hiljada crnogorskih domova, progon komita, ubijanje onih koji su bili vjerni crnogorstvu i državnoj slobodi. Dvadesetak godina kasnije, a pošto je narod bio za to da zajednica bude organizovana tako da sve zemlje budu slobodne i ravnopravne - a što su srpski politčari odbijali, desio se Petrovdanski sabor na kojem su federalisti, na čelu sa Sekulom Drljevićem, uz Italijane proglasili nezavisnost.
No, ovako posloženih fakata u DNP-ovom i Adrijinom uratku nema. Oni, bez bilo kakvog detaljisanja, konstatuju da je u tom periodu Crna Gora bila dio Zetske banovine, što prati i dalje navođenje da je parola crnogorskih komunista bila „srpstvo, slovenstvo, sloboda“ ili, kako naratorka kaže: „tadašnje rukovodstvo crnogorskih komunista je sebe i te kako smatralo Srbima. Čak i oni koji su se nacionalno izjašnjavali kao Crnogorci nijesu na srpstvo gledali kao na nešto što je strano, nametnuto ili neprijateljsko“.
Sve to vodi do njihove suštine - tvrdnje da je „ustanak 13. jula 1941. bio borba za zajedničku jugoslovensku državu“, odnosno, po njihovom poimanju, za crnogorsko zajedništvo sa Srbijom, a da je deklaracija donijeta 12. jula bila težnja ka separatizmu koja je idućeg dana dobila odgovor.
Ovo je ključna zamjena teza jer je ustanak 13. jula, prije svega, bio antifašistička odbrana dostojanastva naroda koji nije zaboravio ni Podgoričku skupštinu, niti prihvatio ideju da mu se ponovo o sudbini odlučuje „odozgo“. Crna Gora se borila za slobodu - od fašizma i hegemonije, zato je jasno da se plasiranjem narativa o trinaestojulskom ustanku kroz prizmu „jugoslovenskog patriotizma“, a ne i crnogorskog otpora dugotrajnoj fašisitčkoj manipulaciji identitetom, pokušava zbrisati srpska prljava uloga okupatora, a samim tim i crnogorski subjektivitet u Trinaestojulskom ustanku.
<h2>POKUŠAJ DEMONIZACIJE SUPROTSTAVLJANJA SRPSKOJ HEGEMONIJI</h2>
Dodatno, karakterisanjem deklaracije koja je donijeta 12. jula „težnjom ka separatizmu“ između redova se opasno implicira da je svaki zahtjev za crnogorskom nezavisnošću sam po sebi fašistički, a ta teza im služi i za diskreditaciju savremenih crnogorskih državotvornih ideja.
Pored toga, Sekula Drljević, politički lider crnogorskih federalista i separatista koji je isprva svoje djelovanje bazirao na protivljenju srpskoj aneksiji Crne Gore 1918. godine, u filmu se poredi sa Antom Pavelićem - vođom ustaškog pokreta koji je predvodio genocidni režim NDH koji je odgovoran za smrt stotine hiljada ljudi - i to uz tvrdnju da je bio zamišljen kao crnogorski pandan ustaškom poglavniku, tj. da je Crna Gora 1941. trebalo da bude fašistički protektorat sličan NDH.
Kolaboracija Drljevića sa fašistima ostaje fakat - ali se on u ovom filmu demonizuje kao ustaški pandan - iako nikad nije imao oružane snage, niti sprovodio represiju nad bilo kakvim civilima - dok su, sa druge strane, mnogi četnički komandati, poput Pavla Đurišića i Draže Mihailovića, sarađivali sa Italijanima i nacistima - i to ništa manje - nego mnogo više.
Samim tim je jasno da je Drljević, koliko god bio sporan, tvorcima ovog filma poslužio isključivo da bi zalaganje za crnogorsku državnost prikazali kao oličenje fašizma - što im onda i omogućava pravdanje narativa u kojem je jedino čista opcija prosrpska - a sve drugo izdajničko. Zato njegovo poređenje sa Pavelićem služi samo kao alat za brisanje legitimiteta crnogorskih političkih pokreta koji su se suprotstavili srpskoj hegemoniji.
Svime time se pokušava zatvoriti prostor za bilo kakvu diskusiju o crnogorskoj državnosti - jer ako je svaka priča o nezavisnosti fašizam - onda je, valjda, jedina antifašistička opcija ostanak u velikosrpskoj dimenziji.
<h2>,,PRANJE“ ČETNIČKOG POKRETA&nbsp;</h2>
Iako su saradnja četničkog vođe Draže Mihailovića sa okupatorskim silama i masovni zločini nad civilima koji su se suprotstavljali kolaboraciji neupitni, nepobitni i jasni, u filmu se pokušalo ,,pranje” četničke biografije, predstavljajući kolaboraciju četnika Pavla Đurišića sa Italijanima kao - „reakciju na komunističke zločine“.
Tako naratorka kaže da su komunistički zločini „prouzrokovali odluku četnika da sklope ratni sporazum sa Italijanima - sa ciljem uništenja komunista“. Koji su to zločini komunista 1941. godine natjerali četnike na kolaboraciju sa fašistima Pircija Birolija - nije objašnjeno. Očito jer nije se mogla isfabrikovati ,,nova istorija”.&nbsp;
A kako to u propagandnim uratcima obično i biva, jedan narativ temelj je za drugi - pravdanje četnika brzo vodi i do rusofilije koja se silu na sramotu predstavlja kao oličenje crnogorskog mentaliteta.
- Važan faktor motivacije među borcima NOB-a, naročito Crnogorcima, bila je privrženost Moskvi koja je, sem iz ideoloških razloga, proisticala iz tradicionalnih i ratničkih spona prethodnih stoljeća. Još od 18. vijeka osnovni elementi crnogorske državnosti obrazovanja i duhovnosti uživali su jedinu podršku u Rusiji. Poznata krilatica „sa Lovćena kliče vila, oj Rusijo majko mila“ bila je dio mentaliteta mladih partizana. Ne treba da nas čudi što je samo u Crnoj Gori ustaljeni partizanski pozdrav „smrt fašizmu sloboda narodu“ dijelom zamijenjen sa „crvena armija je s nama pobjeda je naša“ - navodi naratorka, dramatično falsifikujući istoriju, sve radi predstavljanja Crnogoraca kao „pravoslavnog“ kulturnog i ideološkog svijeta koji prirodno gravitira ka Srbiji i Rusiji.&nbsp;
Time su u ovom filmu zanemareni i zbrisani svi temelji crnogorskog građanskog i sekularnog identiteta, a trenutno stanje u državi i neophodni otpor srpsko-ruskom uticaju između redova upakovani u izdaju sopstvenog karaktera.&nbsp;
<h2>„DRUGOSRBIJANCI“ I „MONTENEGRINI“</h2>
Ne čudi što je jedan od sagovornika u ovom uratku, pored predstavnika Istorijskog instituta i Milana Kneževića i srpski istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu i jedan od ideologa velikosrpskog projekta, Čedomir Antić, koji docira o tome kako u Crnoj Gori „nema drugosrbijanaca“.
- Svi drugosrbijanci su postali montenegrini. To je vrlo zanimljivo i govori da je to jedinstvena zemlja. Bila je srpska, danas više nije. Toliko su netolerantni ti ljudi da ne priznaju srpstvo - govori Antić.
Nijesu anonimni autori ovog filma ni prvi ni jedini koji su pokušali lansirati tezu o tome da je crnogorski identitet tvorevina nekadašnjeg komunističkog vođe Milovana Đilasa.&nbsp;
- U jugoslovenskoj javnosti toga vremena nerijetko je bilo zastupljeno stanovište o Đilasu kao tvorcu crnogorske nacije - neki će reći jedne izrazito anti-srpske pojave i dezintegrativnog faktora u odnosu na srpski nacionalni korpus. Sa današnjeg aspekta, postavlja se pitanje da li je to baš tako. Đilasovo nacionalno opredjeljenje bilo je u većem dijelu života nesumnjivo srpsko. O tome govore njegova centralna literalna djela - navodi naratorka.
Na to se nadovezuje Antić koji ističe da „vidimo da je on drugosrbijanac“, te da je „to srpstvo kod njega jako relativno“.
- Zvaničan stav Komunističke partije Jugoslavije prema crnogorskoj naciji nije bio još uvijek jasno i u potpunosti definisan. Crnogorsku naciju je trebalo, po stavu Komunističke partije Jugoslavije, u perodu pred izbijanje rata tek definisati i naučno objasniti. Iz tog razloga je to pitanje ostavljeno za poslije rata. A onda je ponuđeno najviđenijem Crnogorcu među komunistima da ga definiše i na neki način postavi kao model za novu naciju u novoj državi. Ta ličnost bio je Milovan Đilas...Iskustvo ovog rata govori da crnogorski narod, ne samo što je ustao protiv okupatora, nego je pošao i protiv onih struja koje su htjele da ga odvoje od Srba - govori naratorka.
Suština svih ovih navoda je ista: ubijediti Crnogorce da su zapravo Srbi - a kako to uvjerljivije učiniti nego reći da je upravo „tvorac nacije“ u biti Srbin - koji se samo radi partijskih interesa zalagao za crnogorstvo.
<h2>REHABILITACIJA DEVEDESETIH</h2>
Tokom cijelog filma konstanta je nametanje narativa da su crnogorska nacija i državnost produkt manipulacija i zavjere protiv srpstva - uz osporavanje svakog procesa koji je vodio do emancipacije naše države.&nbsp;
Tako Antić riječima da je „dugoročno pobijedila „nidologija“ koja je imala veliku sreću i u jugoslovenskoj državi učinila sve da odvoji Srbiju od Crne Gore“ samo učvršćuje korijene ratnih devedesetih - čiji krici, kroz pritiske i pokušaje podrivanja suverenosti - što iznutra - to i spolja, i danas odjekuju Crnom Gorom.
Dokaz za to je i tvrdnja da je uplivom hrvatskog nacionalizma u vrh crnogorskog dijela KP u potpunosti je narušen „revolucionarni moral čiji su nosioci bili upravo srpski komunisti“.&nbsp;
I više je nego jasno da se radi o grubom pokušaju kriminalizacije crnogorske državnosti i to kroz rehabilitaciju velikosrpske hegemonije čija je suština uvijek bila, i danas jeste, teza da su svi drugi identiteti na ovim prostorima devijantni, nepostojeći – odnosno izdajnički.
<h2>VELIČANJE AB REVOLUCIJE</h2>
U nastavku filma autori su se dotakli Antibirokratske revolucije nazivajući je „savršenim primjerom sadejstva između crnogorstva i srpstva“ - kao da nije riječ o politički dirigovanom puču tadašnjeg režima Slobodana Miloševića kojim je u Crnoj Gori instalirano njemu odano rukovodstvo radi namjere da kontroliše Predsjedništvo SFRJ - a što se nije moglo bez podrške zvanične Crne Gore.
No, ni ovo nije ništa novo, niti čudi, kada se uzme u obzir da je upravo DNP bio jedan od nosioca nastavka kontrarevolucije - odnosno litija 2020. godine. Obje kontrarevolucije su osmišljene i koordinisane iz Beograda, a nacionalizam i navodna ugroženost crkve iskorišteni za vraćanje Crne Gore u velikosrpski kolosjek i ostvarenje njihovih interesa.&nbsp;
Obje su, u konačnom, imale razarajući efekat po crnogorsko društvo i demokratski razvoj.
<h2>VOZ I ŠINE</h2>
Završni dio filma kulminira otvorenim poricanjem i omalovažavanjem savremene državnosti Crne Gore i referendumske volje.
- Riječi i nedjela Štedimlije i Drljevića referendumski su nadglasale borbu naših predaka koji su živote dali boreći se protiv tekovina 12. jula. Iako je 13. jul i danas Dan državnosti Crne Gore - on je nažalost samo broj na zidnom kalendaru, odmah pored slavske ikone kod onih koji je još uvijek imaju. Nerijetko u narodnoj skupštini i u javnosti možemo da čujemo kako se mnogi pozivaju na narodno-oslobodilačku borbu, istrajavanje na himni koja predstavlja ništa drugo do plagijat ratnog zločinca Sekule Drljevića. Priča o precima koji su se borili za slobodu trebalo bi da nam daju danas zajednički put i pravac kojim treba da idemo - navodi naratorka u završnom dijelu.
Nastavlja dociranjem o odnosu crnogorstva i srpstva.&nbsp;
- U našoj državi se najbolje oslikava kroz metaforu kolosjeka: jedno bez drugog ne može da funkcioniše, odnosno voz ne može da nastavi dalje. Potreban je balans jer zabluda je da vlak može zamijeniti voz i da je povijest važnija od istorije. Moramo biti svjesni riječi naših predaka, ne smijemo doživjeti sudbinu Kajina i Avelja, jer braća su braća čak i kada se posvađaju jer ako se odreknemo prošlosti nećemo imati ni budućnost - govori naratorka.
Ova metafora ne znači nikakvo „pomirenje“ niti simboliše bratstvo - već podređenost. Voz predstavlja Crrnu Goru - koja, prema njihovom poimanju, ne može ići bez šina - odnosno Srbije.
Tako je napravljen puni krug: u samoj završnici je potvrđeno da je glavna vodilja ovog uratka upravo nastavak diskursa i velikodržavnih pretenzija koje su 1918, ali i devedesetih započele oružjem, a u 21. vijeku nastavljene sofisticiranijim sredstvima - prije svega institucionalnom revizijom istorije.

DNP i Adria TV revizionistički dokumentarni film o 13. julu iskoristili da još jednom nametnu narativ da su Crnogorci Srbi koji treba da se vrate sebi

Incident koji se odigrao juče u selu Gornje Zaostro kod Berana, tokom uklanjanja spomenika zločincu Pavlu Đurišiću, kada su fizički i verbalno zlostavljani novinari imao je elemente linča, a država je pokazala da nema stvarnu kontrolu nad tim prostorom, opisao je Pobjedin novinski fotograf Stevo Vasiljević za Televiziju E dramatične trenutke koje je doživio, zajedno sa kolegama Borisom Pejovićem i Balšom Rudovićem iz Vijesti.
Kako je naveo, jutro na lokaciji proteklo je mirno, uz korektan odnos domaćina. No, po povratku iz Berana, kada je počelo uklanjanje biste situacija je eskalirala.
- Na platou gdje smo ranije normalno radili, masa je krenula ka nama. U jednom trenutku to je bilo na ivici linča. Ljudi su nas vrijeđali, gurali, prijetili. Meni je jedan čovjek razbio kameru pivskom bocom, pa pokušao da me udari po glavi. Drugi, stariji muškarac, zaletio se na mene s nožem. Svi su bili naoružani, masa bez kontrole. U takvim uslovima prestajete da izvještavate i pokušavate da se zaštitite - kazao je Vasiljević.
On tvrdi da je incident mogao da bude spriječen u nekoliko sekundi, jer su, prema njegovim riječima, kontrolu nad događajem imali sveštenici, a ne državne institucije.&nbsp;
- Oni su faktički određivali šta se može, a šta ne. Da je sveštenik, s kojim smo ujutro ljubazno razgovarali, prišao i rekao ‘stanite da vidimo što se dešava’, masa bi stala. Ali on se povukao. Saruman kad kaže ‘kreni’, Orci krenu. Kad kaže ‘stani’, Orci stanu. Tako je to izgledalo - opisao je.
Vasiljević smatra da incident pokazuje ozbiljan problem – da izvršna vlast ne kontroliše dio teritorije Crne Gore, te da se više apsolutno ne osjeća bezbjedno jer predstavnici izvršne vlasti ne mogu garantovati bezbjednost na teritoriji države.
- Ako ja, kao novinar sa decenijama iskustva i akreditacijom u svim državnim organima, treba da tražim od sveštenog lica ‘blagoslov’ da bih radio, onda to znači da oni kontrolišu taj prostor. Država tu ne važi. Pravila ponašanja određuju sveštena lica - rekao je Vasiljević.
On je povukao paralelu sa situacijama u kojima države izgube suverenitet nad dijelom teritorije.&nbsp;
- Kao što Ukrajina nema kontrolu nad Krimom, tako i ovdje, kad prođete tunel kod Kolašina, čini mi se da država više nema kontrolu. To je poraz institucija. Odluke tamo donose druge organizacije, ne izvršna vlast – kazao je Vasiljević.
On je kritikovao i odsustvo policije tokom događaja.&nbsp;
- Na događaju koji je zabranjen, nije bilo nijednog policajca. Kada nema policije kada prijeti ozbiljna eskalacija, To je još jedan dokaz da tamo država nema kontrolu – kazao je on.&nbsp;
Vasiljević je upozorio da situacija u kojoj građani i novinari počinju sami da organizuju svoju zaštitu vodi u anarhiju.&nbsp;
- Ako ja moram da razmišljam kako da se sam zaštitim na događaju u Crnoj Gori, to znači da država ne funkcioniše. Ipak, nastaviću da izvještavam, jer je to jedini način da ti prostori jednog dana postanu sigurni – poručio je Vasiljević.

Vasiljević: Na sjeveru Crne Gore država nema kontrolu, odluke tamo donose druge strukture

Povampirene velikosrpske i četničke falange nemaju problem sa razumom i logikom. Razuma kod njih manjka od samog starta, jer da se javlja makar u česticama, ne bi danas novočetnici jednako voleli saradnike nacista (četnike, JVuO) i potomke dela onih koji su nacizmu stali nogom za vrat (Ruse, odnosno Putina).&nbsp;
Na logici tek padaju. Tvrde da su poštovaoci "prvog gerilskog antifašističkog pokreta u Evropi", misleći na formacije Draže Mihailovića. I dok su Mihailovićeve četničke formacije imale bar neke dve istorijski potvrđene bitke protiv nacista, pre nego što su postale njihova verna pomoćna vojska i koljači civila, današnji simpatizeri pokreta DM ne vide contradictio in adjecto čak ni u činjenici da sebe nazivaju antifašističkim pokretom, a podižu spomenik fašisti koga je odlikovao Adolf Hitler.
Ta bi zbrka u glavama pojedinaca bila lako rešiva na nivou Toponica ili Kovin u Srbiji, odnosno Dobrota u Crnoj Gori, da nosioci političke vlasti u ove dve države ne igraju "stiskavac" upravo s baštinicima tih retrogradnih ideja. Trljkajući se znojavim telima s dlakavim četništvom u ritmu "drma mi se na šubari cveće", političari u stvari plešu s najprimitivnijim i najzaostalijim, shodno tome i najkrvoločnijim, delom biračkog tela.&nbsp;
Tim trulim kompromisom trenutno obezbeđuju sebi glasove, ali istovremeno guraju obe države u živi pesak velikosrpskog šovinizma, iz koga se u ranijim, ne tako davnim prilikama, izlazilo teškom mukom i uz velike žrtve. I kako sada vidimo - samo privremeno.
No, pisali smo već o minornom intelektualnom i moralnom kapacitetu ljudi koji su se, u tranzicionom periodu i usled prirodnog nezadovoljstva nedovoljnim napretkom dvaju država pod demokratskim vlastima, dočepali političke vlasti. Njihov je učinak - u Srbiji od 2012, a u Crnoj Gori od 2020. - merljiv vekovima: države su civilizacijski i ekonomski vratili u XVIII, a građane mentalno i logički u XIII vek.
Danas ćemo se pozabaviti njihovim drugim trulim kompromisom, erotski vrućim plesom s organizacijom koja je poslednjih godina pedantno očistila svoje redove od svih progresivnih, slobodnomislećih i zdravorazumskih ljudi. Onom koja upravo ovih dana u Beogradu završava javni inkvizitorski obračun s poslednjom dvojicom teologa koji su se usudili da je kritikuju: s Vukašinom Milićevićem i Blagojem Pantelićem. Dakle, pozabavićemo se organizacijom koja sebe naziva "Srpska pravoslavna crkva", dočim je u međucrkvenoj komunikaciji to Crkva Srbije.
Iako je već od početka devedesetih SPC korisno poslužila balkanskom kasapinu Slobodanu Miloševiću u nastojanju da ratom i etničkim čišćenjem zadrži "sve Srbe u jednoj državi", ta je crkva tek od demokratskih promena 2000. godine postala zaista država u državi. Ne samo da ne plaća nikakav porez na svoju razgranatu privrednu delatnost, nego država pokriva doprinose sveštenika za penziono i zdravstveno osiguranje. Najzad, malo-malo Vlada opredeli neka sredstva za gradnju ili renoviranje hramova, izdaju se i obavezne doplatne poštanske markice, a stižu i bogate donacije iz inostranstva, najviše od ruske države i crkve.
<h2>ĆAR ZA VAJDU</h2>
Kako neki čitalac ovakvog pisanja uvek kaže ono čuveno "da, ali", da ga predupredimo: slične privilegije u Srbiji imaju i ostale verske zajednice. Ipak, slika davanja i uticaja biće potpuna tek kada kažemo da se po popisu 2022. u Srbiji čak 81,1 odsto građana izjasnilo kao pravoslavac, dok sve ostale verske zajednice i ateisti i agnostici zajedno čine preostalih 18,9 procenata.&nbsp;
Doduše, u praksi, većina deklarativnih vernika ne ponaša se kao vernik, pa crkve zvrje prazne. SPC zato od ideje da živi od parohijala, a ne od državnih davanja i oprosta troškova, beži kao đavo od krsta. I tu da bacimo dodatno svetlo podsećanjem na činjenicu da je u deset godina koje su prethodile tom popisu, u Srbiji izgrađeno oko hiljadu crkava, i samo 13 škola.
Dakle, davanjima pravoslavnoj crkvi, političari obezbeđuju njenu podršku, a s obzirom na razgranatost crkvenog sistema i veliki uticaj u narodu, to je možda i investicija s najbržim povratom u poslovnom okruženju. Iako je Ustavom crkva odvojena od države, normalizuje se neformalni političko-crkveni brak iz interesa, i tako sveštenstvo podržava galantnost trenutne vladajuće političke opcije, podržavajući njenu politiku.
U praksi, bar u Srbiji, popovi SPC postali su vrhovni autoritet za sve. Od abortusa do dogmatizovanog Kosova, od vaspitanja dece do nacionalnih pitanja koja su, od 2012. posebno, izgrađena na velikosrpskom šovinizmu i težnji za hegemonijom. Iako bi državne institucije morale da budu laičke, svaki državni organ ili opština imaju slavu, vojska se koristi u verskim ceremonijama, vreme se meri po verskom kalendaru, politički funkcioneri pokazuju svoju religioznost u svakoj situaciji, nema manifestacije kojoj vrh crkve nije gost, a redovno se ide kod patrijarha po duhovni savet.&nbsp;
U Crnoj Gori, opet, svedoci smo posebnog apsurda. Crkva koja zvanično ne priznaje postojanje čitavog jednog naroda (što sadrži i elemente krivičnog dela), koja teritoriju Crne Gore tretira kao teritoriju Srbije, aktivno učestvuje u političkom životu, "komanduje" političkim strankama i njihovim liderima, javno demonstrirajući prezir prema svakom obliku državne vlasti i državnim simbolima Crne Gore. Nema bolje ilustracije za to od odnosa Ljubiše Ostojića - Metodija prema podizanju spomenika ratnom zločincu i saradniku okupatora, kojom je prilikom intonirana i himna strane države, Srbije. Tim stavom, on nije samo bacio pod noge i hrišćanstvo i moral, on je bacio pod noge državu, i tu, u stvari, dolazimo do suštine problema.
Ne postoji, niti u modernom demokratskom društvu sme da postoji, verska ili bilo kakva druga organizacija, koja je "starija" od države. Ne po godini osnivanja, koja je nebitna, već po statusu. Ono šta je ključno je da je država po svojoj suštini zajednica svih njenih građana, dok je crkva - kao i svaka druga uža organizacija (udruženje, klub, savez...) - zajednica tek jednog dela stanovnika države. I u tom je smislu država "starija": zakoni države (moraju da) se primenjuju (i) na crkve i na vernike, crkveni "zakoni" važe samo interno, za one koji su "članovi" crkve i time njene "zakone" prihvataju.
Ne postoji, i ne sme da postoji, nekakav "temeljni ugovor" ili bilo kakav drugi akt ili dokument, koji pripadnicima jedne organizacije (verske, ili bilo koje druge), daje veća prava i manje obaveza nego ostalim građanima. Odnosno, ako tako šta postoji, Ustavni sud mora da reaguje i obezbedi jednakost svih pred Ustavom.
<h2>ISKAČE OSIGURAČ</h2>
Naravno, treba imati u vidu i činjenicu da su svojim ustavima i Srbija i Crna Gora definisane kao sekularne, odnosno, da je crkva odvojena od države. Otuda je u obe zemlje nedopustivo - a da je demokratske i parlamentarne svesti bilo bi i politički kažnjivo - svako koketiranje političara sa religijskom (ili najzad i bilo kojom drugom) organizacijom, kojim se jedan deo društva favorizuje. Jer, političar - posebno onaj na vlasti - obavlja funkciju od javnog interesa i predstavlja i zastupa jednako sve građane, a ne samo svoje simpatizere i ne samo vernike "svoje" crkve. Vera je, kao i kod svakog drugog građanina, njegova privatna, intimna stvar. I ona, u stvari, ostaje na vratima verskog hrama i privatnog doma.
Treba li, najzad, uopšte naglašavati da religijska pravila dotiču samo vernike i da ni u kom obliku i ni na koji način ne smeju da postanu uobičajena za celo društvo, a nekmoli opšteobavezna? Treba li pominjati da crkvi nije mesto u politici, ni u kom obliku ili formi?
Srbija i Crna Gora, na žalost, prečesto i previše se manifestuju kao prepolitička društva. Lično konjukturno i opšte moderno u ove dve države su izgleda uobičajeni motivi delovanja. Interes države i nacije je uvek u senci lukrativnog. Kako se svojevremeno pohrlilo u kom-partiju zarad vajde, sada se trči u religiju zbog ćara. Vera i versko se potežu u cilju jačanja nacionalizma i pravdanja nepočinstava koja se rade, ili tek planiraju.
Pravo verništvo i "snaga vere" u obe države bi se lako izmerili ukidanjem državnih sredstava verskim organizacijama (sem za verske objekte pod zaštitom države, kad važe posebna pravila) i uvođenjem parohijala. Što će reći: ako si član crkve, to članstvo moraš da platiš; koliko članova, toliki je i crkveni guber.&nbsp;
Do tog momenta je, međutim, još dalek put. Na njemu se crkva pruža onoliko koliko joj politika, vođena sopstvenim sebičnim ili na drugom mestu isplaniranim interesima, dopušta. Nekad uspe da "ukoči", svesna sopstvenih religijskih i moralnih normi, ali u poslednje vreme sve češće "iskače osigurač". A to onda nije samo unutarcrkveno pitanje, to je pitanje dalekosežnih i krupnih posledica.
Crkva mora da se vrati u pravni poredak i u okvire suštine sopstvenog postojanja. Ako to nije moguće, zabrana delovanja - bar tamo gde nije u matičnoj državi, plus ispitivanje poslovanja, odgovornost za narušavanje zakonom zaštićenih verskih objekata, pa čak i krivično gonjenje crkvenih velikodostojnika, uprkos odredbama nekakvih ugovora, uopšte nisu nerealna opcija.

Tag: nacionalna-turisticka-organizacija