Građane i turiste nezakonito nadziru već 18 mjeseci

Dok se prije četiri godine u Podgorici vodila prava javna bitka oko nadzornih kamera kojima je trebalo da uz asistenciju Uprave policije budu kontrolisane gradske javne površine koje su huligani uništavali, proteklih godinu i po dana građani i građanke Kotora, ali i njihovi gosti i turisti su potpuno nezakonito nadzirani kamerama koje su postavljene na pametnim semaforima na više lokacija u gradu. Prvi pametni semafori sa kamerama postavljeni su u Kotoru polovinom 2023. godine.

Opština Kotor za korišćenje podataka sa kamera postavljenih u gradu nema odobrenje Uprave policije, Uprave za saobraćaj ni Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama.

To proizilazi iz odgovora Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama na pitanja M portala koja smo im poslali još šestog oktobra, a odnosila su se na zakonitost postavljanja kamera na javnim površinama u Kotoru, i to na uključenju sa Donjeg puta na magistralu, u Dobroti na magistrali prije uključenja za treći put ka naselju Sveta Vrača i na raskrsnici magistrale i skretanja za naselje Zlatne njive.

AZLP je nakon pitanja M portala uputila zahtjev Opštini Kotor i njenom predsjedniku Vladimiru Jokiću za dostavljanje informacija vezanih za kamere postavljene na tri navedene lokacije, a potom je morala i da pošalje urgenciju sredinom decembra, jer odgovora nije bilo. Međutim, i sama AZLP je zahtjev Opštini Kotor uputila 12. novembra, duže od mjesec dana nakon što smo postavili pitanja o kamerama, što se vidi iz dokumentacije koju je AZLP poslala M portalu u sklopu odgovora.

Vladimir Jokić je očigledno bio informisan o interesovanju M portala za problem nezakonitog nadzora građana u gradu kojim upravlja, pa je iskoristio vrijeme između slanja naših pitanja 06. novembra i zahtjeva AZLP za dostavljanje informacija o kamerama koji je na njegovu službenu adresu stigao 12. novembra, da se obrati institucijama čije je odobrenje morao imati prije postavljanja i aktiviranja kamera.

Bez odobrenja nadležnih se nikako nijesu smjeli koristiti podaci prikupljeni sa video nadzora, a posebna nepoznanica i dalje ostaje pitanje ko je zapravo kontrolisao kamere – neka od opštinskih institucija, sam kabinet predsjednika Opštine ili neko treći.

Dozvole od UP i US zatražene tek krajem novembra, još nijesu odobrene

Tek 28. oktobra, 20 dana nakon što je M portal poslao pitanja, Jokić se dopisima obraća Upravi policije u Kotoru i Upravi za saobraćaj Crne Gore, sa zahtjevom za davanje saglasnosti za korišćenje video nadzora postavljenog na saobraćajnoj signalizaciji u Kotoru „u svrhu prepoznavanja registarskih tablica, otkrivanja i kažanjavanja lica odgovornih za saobraćajni prekršaj“.

„Naime, od strane, nadležnih organa Opštine Kotor, Komunalne policije i Službe za inspekcijske poslove, prilikom implementacije saobraćajne signalizacije, primjećene su na terenu nepravilnosti, u smislu čestih prekršaja od strane lica koja upravljaju motornim vozilima, što sa druge strane izaziva opasnost po živote i imovinu drugih učesnika u saobraćaju, i doprinosi stvaranju veće gustine saobraćaja i obesmišljava samu funkciju pametnih semafora. Odredbom člana 298 stav 1 Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima ("Službeni list Crne Gore", br. 033/12, 058/14, 014/17, 066/19), propisano da su organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja i nadležni organ ovlašćeni za snimanje saobraćaja, radi dokazivanja da je učinjen saobraćajni prekršaj, ponašanja učesnika u saobraćaju, praćenja bezbjednosti i protočnosti saobraćaja. Imajući u vidu citiranu odredbu, neophodna je Vaša saglasnost, kao i saglasnost Uprave za saobraćaj, kako bi se postavljeni video nadzor koristio u skladu sa zakonom. Naime, u istom cilju, Opština Kotor, obratila se Upravi za saobraćaj CG, pri tom imajući u vidu da će se datim saglasnostima poboljšati bezbjednost građana i saobraćaja, a ujedno smanjiti rizik od učestalih saobraćajnih prekršaja.

Takođe, napominjemo, da će se Opština Kotor, po pribavljenim saglasnostima obratiti i Agenciji za zaštitu podataka ličnosti i slobodan pristup informacijama, koji organ je isključivo nadležan da vrši nadzor i za sprovođenje zaštite ličnih podataka na način kako je to propisano odredbama Zakona o zaštiti podataka o ličnosti („Službeni list Crne Gore“, br. 079/08, 070/09, 044/12, 022/17, 077/24)“, napisao je Vladimir Jokić kotorskoj Upravi policije.

Gotovo istovjetan dopis istog dana šalje i Upravi za saobraćaj Crne Gore, s tom razlikom što je iz ovog dopisa jasno da je Uprava za saobraćaj Opštini Kotor izdala odobrenje za postavljanje pametnih semafora, ali ne i za korišćenje video nadzora za kontrolu saobraćaja.

Sam Jokić u dopisu Upravi za saobraćaj priznaje da je video nadzor nelegalno postavljen i korišten, jer između ostalog kaže „...neophodna nam je Vaša saglasnost, kao i saglasnost Uprave policije, kako bismo postavljeni video nadzor uveli u legalne tokove na zakonit način“.

Ni Uprava policije ni Uprava za saobraćaj do 17. decembra nijesu odgovorili na zahtjev Opštine Kotor i njenog predsjednika Vladimira Jokića, što znači da se kamere i dalje nelegalno nalaze na pametnim semaforima.

Pitanje M portala Agenciji za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama odnosila su se na tri konkretne lokacije u Kotoru, ali kako je pametnih semafora mnogo više u tom gradu, iz Jokićevih dopisa je jasno da ne postoji odobrenje nadležnih državnih institucija za korišćenje kamera na bilo kom semaforu.

Iz opštine tvrde da ne koriste podatke sa kamera, demantuje ih sopstveni promo tekst

Konačno, nakon što dva mjeseca iz Opštine Kotor nijesu reagovali na dopise iz AZLP, nakon urgencije koju je ta institucija poslala opštini 16. decembra, stigao je odgovor iz Stručne službe predsjednika Opštine, koji potpisuje pomoćnica rukovodioca te službe, Simeona Begović:

„Dana 15.11.2024. godine obratii ste se Opštini Kotor sa zahtjevom za dostavljanje informacija koje se odnose na instalirane kamere za video nadzor na teritoriji opštine Kotor i to uključenje sa Donjeg puta (Dobrota) na magistralu; Dobrota, magistrala prije uključenja za treći put ka naselju Sveta Vrača i raskrsnica magistrala i skretanje za naselje Zlatne njive (naselje iza šoping centra Kamelija). S tim u vezi, obavještavamo Vas da je od strane Opštine Kotor, u svrhu mjerenja gustine saobraćaja, u cilju pravilnog funkcionisanja pametnih semafora, postavljen video nadzor na saobraćajnoj signalizaciji, po projektu semaforizacije I i II faza u Kotoru.

Postavljene kamere se koriste isključivo za održavanje semaforske opreme, kao i prepoznavanje gustine saobraćaja, a snimci sa kamera nalaze se na memorijskoj kartici same kamere, i istim snimcima nije dozvoljen pristup, niti korišćenje u bilo koju drugu svrhu. Kako su nakon postavljanja semaforizacije i svjetleće signalizacije, primijećene na terenu nepravilnosti, u smislu čestih prekršaja od strane lica koja upravljaju motornim vozilima, što sa druge strane izaziva opasnost po živote i imovinu drugih učesnika u saobraćaju, a doprinosi stvaranju veće gustine saobraćaja i obesmišljava samu funkciju pametnih semafora, Opština Kotor se obratila nadležnim organima, Upravi policije-Pj Kotor br. 01- 018/24-23979 od 28.10.2024.godine i Upravi za saobraćaj CG br. 01-018/24-23956 od 28.10.2024.godine, za davanje saglasnosti za korišćenje podataka sa predmetnih kamera u svrhu kažnjavanja počinioca prekršajnih djela, a koje vam u prilogu dostavljamo.

Napominjemo da Opštini Kotor do danas nije odgovoreno na poslate dopise, od strane navedenih organa uprave, nakon čijeg odgovora, kao sledeći korak ka realizaciji, Opština Kotor bi se obratila Agenciji za zaštitu podataka i slobodan pristup informacijama, za davanje saglasnosti, budući da je Agencija jedino i isključivo nadležna da vrši nadzor i za sprovođenje zaštite ličnih podataka na način kako je to propisano odredbama Zakona o zaštiti podataka o ličnosti ("Službeni list Crne Gore" broj 79/08, 70/09, 44/12, 22/17 1 77/24)“, navodi se u odgovoru.

U odnosu na sve predhodne dopise poslate Upravi policije i Upravi za saobraćaj, jedina novost u odgovoru koji je Opština Kotor poslala AZLP je to što tvrde da se postavljene kamere „koriste isključivo za održavanje semaforske opreme, kao i prepoznavanje gustine saobraćaja, a snimci sa kamera nalaze se na memorijskoj kartici same kamere, i istim snimcima nije dozvoljen pristup, niti korišćenje u bilo koju drugu svrhu“.

Međutim, ovakav odgovor demantuju iz same Opštine Kotor u jednom od svojih promotivnih tekstova, objavljenog 2. avgusta 2023. godine. U tekstu se, između ostalog kaže:

„Analizom podataka sa kamera uočeno je da je polovina vozila koja se pojavljuju na tom koridoru sa kotorskim registarskim tablicama, od čega oko osam odsto čine taksi vozila, a ostala pripadaju stanovnicima Kotora. Značajno je da je uočeno i da se stanovnici Kotora više puta u toku dana pojavljuju na mreži“.

Iz ovakvog teksta je sasvim jasno da je neko iz Opštine Kotor koristio podatke sa kamera za analiziranje vrste automobila, registarskih tablica i kretanja građanki i građana Kotora.

Iz Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama su za M portal kazali da će u cilju provjere zakonitosti postupanja, pitanja koja smo im poslali tretirati kao inicijativu za vršenje postupka nadzora kako bi se od strane kontrolora Agencije utvrdilo činjenično stanje.