Dok nadležne Agencije vikenduju i ne reaguju u skladu sa zakonom, stanje vazduha u Pljevljima u toku noći alarmantno

U Pljevljima je sa mjerne stanice u toku noći zabilježeno rekordno prekoračenje čestica sumpor dioksida. Četiri rezultata mjerenja za sumpor dioksid su bila iznad praga upozorenja od 500 mikro grama po metru kubnom, dok su tri prekoračenja u kontinuitetu od 23 časa do 1 čas iza ponoći iznosila od 558.9 ug/m3 pa do maksimalnog izmjerenog iznosa od 805 mikrograma po metru kubnom.

Iako su u odnosu na ovako katastrofalno visoke koncentracije štetnih materija u vazduhu trebale hitno da reaguju nadležne institucije, niko nije reagovao, vjerovatno zato što im je vikend, a nije niko određen da dežura i prati ekscesne situacije kad je kvalitet vazduha u pitanju i po potrebi reaguje.

Da li ovako ponašanje nadležnih prema vlastitom stanovništvu kad je u pitanju zaštita zdravlja stanovništva ima elemenata krivičnog dijela, svakako je pitanje za državno tužilaštvo. Krajnje je vrijeme da i Vlada Crne Gore zavede red u pojedininim Agencijama.

A u sinoćnim izuzetno alarmantnim prekoračenjima sumpor dioksida u Pljevljima trebao se ispoštovati treći korak Kratkoročnog akcionog plana za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2:

Treći korak – trajanje prekoračenja 3 h – prvi set mjera

Veliki zagađivači postupaju u skladu sa Preduzetnim planovima za akcidentne situacije – zaštitu i spašavanje i Opštinskim planom zaštite i spašavanja.

Mreža institucija: Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, Opština Pljevlja, MUP, UIP-Ekološka inspekcija, MORT, ZHMS, IJZ, Arhus centar Pljevlja, Ministarstvo ekonomije, TE Pljevlja, Rudnik uglja Pljevlja, CETI.

Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju, Ekološka inspekcija, predstavnici lokalne samouprave, CETI su u stalnoj komunikaciji u cilju analize dostupnih podataka i identifikacije uzroka zagađenja.

Institut za javno zdravlje intenzivira aktivnosti – izdavanje preporuka za zaštitu zdravlja tokom visokog prisustva zagađujućih materija u vazduhu na osnovu analize procjene rizika za zdravlje građana u skladu sa izmjerenim koncentracijama zagađujućih materija u vazduhu.

Lokalna samouprava odnosno Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama izdaje apel građanima u skladu sa Prilogom 9 Uredbe o utvrđivanju vrsta zagađujućih materija, graničnih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha.

Obavještava se elektronskim dopisom (mail-om) OKC 112 – Direktorat za vanredne sitaucije i MUP Crne Gore o tome da je nastupilo prekoračenje od 3h i da je na snazi treći korak Kratkoročnog akcionog plana za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od
prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2.
Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama u koordinaciji sa PJ 

Uprave Policije uvodi zabranu kretanja za teretna motorna vozila ukupne mase preko 3,5 t u odredjenom vremenu na odredjenim saobraćajnicama.

Rudnik uglja zaustavlja svu mehanizaciju koja je na dizel pogon, kao i rad na kompletnnoj otkrivki Jagnjilo.

Iako su još u avgustu 2017.godine Ministarstvo održivog razvoja i turizma,Agencija za zaštitu životne sredine i opština Pljevlja usvojili Kratkoročni akcioni plan za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2, očigledno je u odnosu na sinoćna ogromna prekoračenja sumpor dioksida u gradu da niko nije reagovao i da su pale na ispitu sve pobrojane institucije.

Građani nisu bili obavješteni, niko od nadležnih na sajtu i putem sredstava javnog informisanja u navedeno vrijeme nije reagovao,a istovremeno nije realizovana ni jedna mjera iz Kratkoroćnog akcionog plana za sumpor dioksid za Pljevlja u slučaju prekoračenja štetnih materija preko 500 mikro grama po metru kubnom.

Po kratkoročnom akcionom planu svi nadležni su bili dužni da postupe i prije nego što je nastupio prag prekoračenja,a izmjerene koncentracije SO2 iznosile 80% u odnosu na prag prekoračenja:

RAZRADA MJERA PO KORACIMA
Prvi korak – stanje pripravnosti – obavještavanje mreže institucija1 za sprovođenje akcionog
plana.
Mreža institucija/kontakt osobe za sprovođenje akcionog plana dobijaju informaciju o
izmjerenim koncentracijama koje su iznad 80% praga upozoravanja.
Izdaje se upozorenje velikim zagađivačima da se pripreme za moguću privremenu obustavu
rada.
TE Pljevlja treba da obezbijedi dovoljne zalihe uglja, za slučaj privremene obustave isporuke
uglja iz Rudnika uglja.
TE Pljevlja dostavlja Agenciji za zaštitu prirode i životne sredine satne podatke o emisijama
izmjerenim automatskim analizatorima instaliranim na dimnjaku TE.
Drugi korak – Upozorenje (prekoračen prag) obavještavanje javnosti
Mreža institucija/kontakt osobe za sprovođenje akcionog plana dobijaju informaciju o
izmjerenim koncentracijama koje su iznad praga upozorenja.
Agencija za zaštitu prirode i životne sredine obavještava javnost, postavljanjem saopštenja za
javnost na sajt Agencije i šalje obavještenje svim elektronskim i štampanim medijima.
Institut za javno zdravlje intenzivira aktivnosti – izdavanje preporuka za zaštitu zdravlja tokom
visokog prisustva zagađujućih materija u vazduhu.
Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju vrši analizu meteorološke situacije i dostavlja
izvještaje mreži institucija.
Centar za ekotoksikološka ispitivanja vrši dodatne provjere statusa rada instrumenata.
Lokalna samouprava odnosno Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama je u stanju
pripravnosti i izdaje saopštenje za građane putem lokalnih medija.
Veliki zagađivači su u stanju pripravnosti.

Zašto niko nije reagovao od nadležnih i zašto su građani Pljevalja bili tokom večeri bili prepušteni sami sebi pitanje je za nadležne institucije koje su bile dužne sa reaguju kad je ugroženo zdravlje vlastitih građana. Nije zgoreg napomenuti da je na čelu Agencije za zaštitu životne sredine Pljevljak, koji se više puta ranije nije javljao na telefonski poziv i nije želio da obavi razgovor sa redakcijom našeg portala,iako smo to tražili i u razgovoru sa članom njegovog kabineta i ostavili broj telefona.

Nije zgoreg navesti da su prije nekoliko dana sa mjerne stanice u Pljevljima uklonjeni mjerni istrumenti za PM čestice radi redovnog godišnjeg servisa i to baš u vrijeme kad je u Pljevljima ekološka situacija bila izuzetno loša.

Pored toga iako je TE Pljevlja ponovo počela sa radom posle višemjesečne pauze, još nije pušten u rad pogon za osumporavanje u okviru ekološke rekonstrukcije termoelektrane, predviđen da smanji uticaj sumpor dioksida u atmosferi.