Desničarski ekstremisti u regionalnim kampanjama
U nedjelju 7. septembra grupa građana organizovala je blokadu graničnog prelaza Crne Gore sa Albanijom Božaj s ciljem pružanja podrške Srbima na Kosovu. Među okupljenima koji su nosili transparent „Kad se vojska na Kosovo vrati“ su bili predstavnici vojnih veterana iz ratova 1991 – 2001. godine, pripadnici 7. bataljona vojne policije Vojske Jugoslavije i članovi pravoslavnog bratstva Zavjetnici Tvrdoš Nikšić.
Ova aktivnost se može tumačiti kao nastavak kampanje iz avgusta 2023. godine kada su se desili sukobi na Kosovu, a u više gradova u Crnoj Gori, Srbiji , ali i Rusiji osvanuli grafiti sa tim sloganom. Ista matrica djelovanja uočena je i nakon oružanog napada na sjeveru Kosova u septembru 2023. godine kada je u određenim nacionalističkim krugovima u Crnoj Gori kreiran narativ da su napadači heroji i žrtve.
Sedmi bataljon vojne policije formiran je 1999. godine kao jedinica za specijalne namjene pri korpusu 2. Armije. Služila je tadašnjim vlastima u Beogradu, odnosno Miloševićevom režimu za hibridno djelovanje na teritoriji Crne Gore i izazivanje incidenata, provokacija i sukoba.
Zavjetnici Tvrdoš Nikšić je organizacija koja zastupa antizapadne i proruske vrijednosti, sa vidljivim elementima religijskog i nacionalnog konzervativizma. Ta organizacija svoju misiju opisuje kao patriotsku i humanitarnu, dok djeluje sa ikonografijom karakterističnom za desničarske grupacije. Članovi ne skrivaju da su pobornici ideologije četničkog pokreta i da podržavaju rusku agresiju na Ukrajinu. Oni ne priznaju da se u Srebrenici desio genocid i da je Crna Gora suverena država.
DFC je ranije u svojim analizama ukazivao na propagandne kampanje i djelovanje ruskih i srpskih proksija tokom važnih društveno-političkih događaja. Osim zbivanja na crnogorskoj političkoj sceni i regionalna dešavanja često su okidač za aktiviranje i djelovanje krajnje desničarskih organizacija i pojedinaca. Na taj način u turbulentnom periodu za cijeli region Zapadnog Balkana, krajnje desničarske organizacije dodatno manipulišu i podgrijavaju atmosferu u cilju radikalizacije i moblizacije crnogorskih građana koji se izjašnjavaju kao Srbi.
Crna Gora u kontekstu regionalne bezbjednosti, predstavlja plodno tlo za hibridno djelovanje. Pasivnost institucija i donosioca odluka na djelovanja proksi aktera u Crnoj Gori ukazuju na to da se vlast u Crnoj Gori sistemski ne bave pitanjem stranog uticaja. Naprotiv, sa najviših adresa u državi je u proteklom periodu često ignorisan ili relativizovan problem stranog malignog uticaja.
