Političko okruženje ograničeno uprkos sprovedenim reformama
Delegacija Skupštine Crne Gore pri Parlamentarnoj skupštini Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju koju su činili Jelena Nedović i Amer Smailović, bila je dio posmatračke misije PS OEBS-a, povodom parlamentarnih izbora u Uzbekistanu, održanih 27. oktobra.
U preliminarnoj izjavi, objavljenoj danas, međunarodni posmatrači istakli su da je uprkos sprovedenim reformama, političko okruženje ostalo ograničeno, te da su osnovne slobode ostale nesrazmjerno limitirane kako zakonski, tako i u praksi.
- Izbori su održani u skladu sa novim mješovitim izbornim sistemom, što odražava značajne ustavne izmjene i revidirani izborni zakon kao dio kontinuiranih reformi u Uzbekistanu - izjavio je Azaj Gulijev, specijalni koordinator kratkoročnih posmatrača OEBS-a.
Takođe, istakao je da iako reforme predstavljaju napredak u unapređenju odredbi o ljudskim pravima, značajni izazovi ostaju u dijelu ostvarivanja osnovnih sloboda, posebno prava na udruživanje, mirno okupljanje i slobodu izražavanja.
Iako su zakoni o izborima u određenoj mjeri unaprijeđeni i izbori tehnički dobro pripremljeni, izazovi i dalje postoje u domenu ispunjavanja međunarodnih standarda, u oblastima kao što su registracija političkih partija, pravo na kandidaturu, transparentnost finansiranja kampanja, građansko posmatranje i objavljivanje rezultata sa biračkih mjesta.
U izjavi međunarodnih posmatrača navedeno je da su pravilnici o finansiranju kampanja nedovoljno jasni, te da ne olakšavaju transparentnost, ne obezbjeđujući efektivan nadzor i javnu kontrolu. Finansiranje kampanja dodjeljuje se iz državnog budžeta i to isključivo registrovanim političkim partijama sa odobrenim spiskom kandidata.
Registrovane političke partije imale su mogućnost da slobodno vode kampanje u zakonski uslovljenim ravnotežnim uslovima, ali su njihove kampanje bile suptilne i bez pravih izazova politikama vladajuće partije ili jedni drugima.
- U kontekstu gdje pet registrovanih partija dijeli zajedničku podršku vladinim politikama, biračima nisu predstavljene prave alternative. To dodatno ukazuje na potrebu da se podstakne dinamičnije i konkurentnije političko okruženje koje će zaista predstavljati glasove građana - istakao je Sargis Kandanian, šef delegacije PA OEBS-a ali i dodao da povećana kvota za žene među parlamentarnim kandidatima predstavlja značajan korak naprijed.
Međunarodnu posmatračku misiju činilo je blizu 60 posmatrača Parlamentarne skupštine OEBS-a iz 25 zemalja, kao i ODIHR-ov tim za posmatranje izbora u čijem sastavu je bilo 14 ekspertskih timova sa sjedištem u Taškentu, 26 dugoročnih posmatrača raspoređenih širom zemlje, kao i 300 kratkoročnih posmatrača.