Države na raskrsnici: Sukob demokratije i napretka sa etničkim i klerikalnim nacionalizmom

U organizaciji civilnih organizacija iz Bosne i Hercegovine sa predstavnicima akademske zajednice, organizacija civilnog društva i društvenih aktivista iz Crne Gore održana je Konferencija Odnosi Bosne i Hercegovine i Crne Gore – otvorena pitanja i perspektive u Vijećnici Grada Sarajevo. Održavanje Konferencije podržali su Grad Sarajevo, općina Centar Sarajevo, općina Stari Grad i kabinet zamjenika predsjedavajućeg Doma naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine.

Konferencijom je moderirao mr.sc. Emir Zlatar, generalni sekretar Vijeća Kongresa bošnjačkih intelektualaca. Nakon svih izlaganja učesnika, Konferencija je usaglasila slijedeći završni tekst Konferencije:

Naše države nalaze se na raskrsnici: jedan put nam otvara demokratski svijet Zapada, drugi  nacionalističke snage unutar i izvan naših država. To je sukob demokracije i napretka sa etničkim i klerikalnim nacionalizmom koji nas vodi u sukobe.  

Europska unija je za naše države otvorila vrata pristupnih pregovora ali mi sami moramo ispuniti uslove. Lakše i brže ćemo preći taj prag ako se držimo zajedno. Stabilnost Zapadnog Balkana je garancija stabilnosti Evrope.

Učesnici Konferencije usaglasili su sljedeće Zaključke:

1. Regionalna saradnja i povezivanje svih aktera civilnog društva u regionu od suštinskog su značaja za razvoj i unapređenje međudržavnih odnosa Crne Gore i Bosne i Hercegovine.
2. Odlučni smo u očuvanju multietničnosti naših društava, ravnopravnosti svih građana i naroda, njihovih vjeroispovijesti i svjetonazora.
3. Insistiramo na dubljem i snažnijem sveobuhvatnom ekonomsko-političkom  povezivanju Bosne i Hercegovine i Crne Gore kao preduslovu jačanja kapaciteta građanskih društava i suštinske evropeizacije regiona. Posebno je važna saradnja u oblasti izgradnje infrastrukture.
4. Zalažemo se za svestrano povezivanje sa ciljem formiranja zajedničkih pluralnih, kreativnih kulturnih politika, uvažavajući kulturne identitete i specifičnosti svakog od naroda.
5. Osuđujemo šovinističko i kleronacionalističko negiranje crnogorske kulture i nacije, nekažnjivo skrnavljenje nacionalnih i državnih simbola Crne Gore, diskriminaciju nacionalnih Crnogoraca, govornika crnogorskog jezika, poštovalaca i vjernika Crnogorske pravoslavne crkve.
6. Osuđujemo i odbacujemo usvojenu Deklaraciju tzv. srpskog sveta, i sve druge hegemonističke, jednonacionalne projekte.

Od političkih aktera Crne Gore i Bosne i Hercegovine zahtijevamo:

1. Da sve institucionalne kapacitete stave u funkciju ispunjavanja kriterija za  euro-atlanske integracije i jasno i odlučno se distanciraju od svih politika koje opstruiraju euroatlanski put, kao i onih koji blokiraju rad državnih institucija Bosne i Hercegovine.
2. Da prihvate Berlinski proces kao istinski i siguran put ka evropeizaciji Zapadnog Balkana, učestvuju u definisanju njegovih preporuka i daju puni doprinos njihovoj impementaciji na državnim nivoima.
3. Snažno podržavamo odluke državnih organa Crne Gore kojma se prihvaćaju presude sudova UN-a, posebno zločin genocida nad Bošnjacima i drugi ratni zločini počinjeni na prostoru BiH u proteklom ratu.
4. Pozivamo Ured Visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini da Rezoluciju Skupštine Vijeća Evrope broj 1513 iz 2006. godine i presude Evropskog suda za ljudska prava, stavi u fokus u kontekstu neophodnih ustavnih promjena u Bosni i Hrecegovini.

Bosni i Hercegovini kao suverenoj i nezavisnoj državi, članici UN-a, je potreban Ustav utemeljen na evropskim demokratskim stečevinama.

Institucijama Evropske unije preporučujemo:

1. Da nastave snažnu institucionalnu podršku u procesu pridruživanja svih država Zapadnog Balkana Evropskoj uniji.
2. Da u okviru Berlinskog procesa i ostalih mehanizama regionalne saradnje koji se sprovode pod pokroviteljstvom EU, insistiraju na daljnjim koracima u procesu suočavanja s prošlošću, u cilju pune normalizacije odnosa među državama, kao i na regionalnoj ekonomskoj saradnji.
3. Da dio sredstava iz paketa finansijske podrške Zapadnom Balkanu usmjere na kreiranje i sprovođenje politika koje će doprinijeti obnovi jedinstvenog kulturnog prostora i zajedničkog kulturološkog identiteta, uvažavajući posebnosti svakog od naših naroda.

Učesnici Konferencije: