Zajednica opština usvojila Model odluke o kategorizaciji puteva: Put ka jedinstvenom uređenju lokalne mreže u Crnoj Gori

Zajednica opština Crne Gore (ZOCG) pripremila je i lokalnim samoupravama stavila na raspolaganje sveobuhvatan Model odluke o kategorizaciji, obilježavanju i razvrstavanju opštinskih i nekategorisanih puteva – dokument koji bi trebalo da postane osnova za ujednačeno i zakonito upravljanje lokalnom putnom infrastrukturom u svim crnogorskim opštinama.

Model je izrađen u skladu sa Zakonom o putevima, uz primjenu savremenih standarda i dobre prakse u oblasti upravljanja saobraćajnom mrežom. Njegova primjena, navode iz ZOCG, treba da doprinese većoj bezbjednosti u saobraćaju, ažurnoj evidenciji, kao i efikasnijem praćenju i održavanju lokalnih puteva.

Dvije osnovne kategorije puteva

Prema usvojenom Modelu, putevi se razvrstavaju na dvije osnovne kategorije:

- opštinske puteve – što obuhvata lokalne puteve i ulice u naseljima

- nekategorisane puteve u opštoj upotrebi

Na ovaj način uvodi se jedinstveni sistem koji omogućava jasno razlikovanje putnih pravaca prema njihovoj namjeni, značaju i funkciji u okviru lokalne mreže.

Precizni kriterijumi za kategorizaciju

Dokument definiše i kriterijume za utvrđivanje kategorije puta. Primarni kriterijumi odnose se na društveni, privredni, kulturni, turistički i istorijski značaj, dok se sekundarni tiču saobraćajnog opterećenja, povezanosti sa drugim putnim pravcima i opštinama, te pristupa većim naseljima i objektima od javnog interesa.

Ovakav pristup, navodi se, osigurava da kategorizacija ne bude formalna odluka, već rezultat objektivnog sagledavanja uloge puta u razvoju zajednice.

Uslovi za prekategorizaciju i pravna sigurnost

Model jasno propisuje i postupak prekategorizacije, odnosno uslove pod kojima nekategorisani put može biti uvršten u opštinsku putnu mrežu. Put mora ispunjavati minimalne tehničke standarde – prije svega širinu kolovoza i tehničku ispravnost – te imati urednu dokumentaciju, uključujući elaborat i riješene imovinsko-pravne odnose.

Takvo rješenje, naglašavaju iz ZOCG, sprečava nesporazume oko nadležnosti i omogućava da dio mreže postanu samo putni pravci koji ispunjavaju standarde bezbjednosti.

Uređeno obilježavanje i vođenje evidencije

Model uvodi i sistem označavanja puteva, pri čemu će svaka saobraćajnica imati oznaku koja definiše njen status:

„L“ – lokalni putevi

„U“ – ulice u naseljima

„N“ – nekategorisani putevi

Oznake treba da sadrže i dužinu puta, što doprinosi boljem snalaženju korisnika, ali i većoj transparentnosti pri upravljanju infrastrukturom.

Uspostavlja se i obaveza detaljne evidencije svih puteva, u elektronskoj i papirnoj formi, uključujući podatke o nazivu, dužini, vrsti kolovoza, datumu kategorizacije i svim naknadnim izmjenama. Ovo će, kako se ističe, biti ključni alat za planiranje investicija i održavanja, te za budžetsko upravljanje.

Jasno definisane obaveze opština

Nakon prekategorizacije puta u lokalni, opština preuzima punu odgovornost za njegovo redovno i investiciono održavanje, čime se jasno definišu finansijske obaveze i izbjegava nejasnoća u nadležnostima.

Zajednica opština pozvala je lokalne vlasti da primjenjuju Model odluke kao referentni dokument i da ga, u skladu sa specifičnostima područja, prilagode svojim potrebama. Kako poručuju, dosljedna primjena standarda može biti jedan od ključnih koraka ka modernijem, sigurnijem i efikasnijem upravljanju lokalnim putevima u Crnoj Gori.