Novi predsjednik Savjeta EU preuzeo dužnost: Proširenje na Zapadni Balkan geopolitički imperativ

Odlazeći predsjednik Savjeta Evropske unije, belgijski političar Šarl Mišel, zvanično je predao dužnost svom nasljedniku, portugalcu Antoniu Košti.

Mišel je Košti predao zvonce kojim zvoni tokom sjednica Savjeta EU i na taj način mu simbolično predao i moć da rukovodi grupom od 27 evropskih lidera.

- Savjet EU mora biti čuvar jedinstvenosti EU, jer ona je “srebrni metak” naše Unije. Kad smo ujedinjeni, mi smo veoma moćni i veoma uticajni i možemo uraditi velike stvari. Za naše ljude. Ali to zahtijeva velike napore, strpljenje i kreativnost - rekao je Mišel predajući dužnost Košti.

Dodao je da je njegova vizija Evrope koja je “sigurna u sebe, ambiciozna, koja vjeruje u sebe i preuzima odgovornost za ekonomiju, bezbjednost i prosperitet”.

- Uprkos svim izazovima ja sam optimističan u pogledu budućnosti Evrope – zbog građana, njihove energije i snova - dodao je Mišel.

Preuzimajući dužnost, Košta je poručio da je velika čast biti na funkciji predsjednika Savjeta EU i na francuskom jeziku se zahvalio Mišelu na dosadašnjem radu. Kao i njegov prethodnik, najavio je da će njegova misija biti da izgradi i očuva evropsko jedinstvo.

- U ovom globalizovanom ratu jedini način da budete istinski patriota i da osigurate suverenitet, je da izgradite ujedinjenu Evropu. Samo zajedno možemo se izboriti za sigurnost, stabilnost i mir na našem kontinentu… Ali ne smijemo ignorisati naša različita mišljenja niti ih tretirati kao problem. Mi smo 27 različitih istorija i kultura i gledamo na svijet sa različitih geografskih lokacija i ta različitost je savršeno prirodna. To je snaga Evrope - rekao je Košta.

On se u govoru kratko osvrnuo i na proširenje Evropske Unije i naveo da je to “geopolitički imperativ”.

- Proširenje na Zapadni Balkan i naše istočne susjede je moćno sredstvo za mir, sigurnost i napredak i predstavlja geopolitički imperativ. EU i kanidati za članstvo moraju da rade više i brže, bez postavljanja vještačkih rokova, ali i bez beskrajnih prepreka - dodao je Košta.

Iako se u diplomatskim krugovima smatra sposobnim pregovaračem koji je u stanju da različite političke opcije dovede do kompromisa i 27 evropskih lidera je lako postiglo kompromis oko toga da ih on predvodi u Savjetu EU, bivši portugalski premijer je umalo ostao bez visoke funkcije u EU.

On je prošlog novembra podnio ostavku na funkciju premijera zbog skandala sa korupcijom u Vladi Portugala, kada je priveden njegov šef kabineta zbog istrage o korupciji i trgovini uticajem, a potom i nekoliko ministara.

Tužioci su tada najavili da će ispitati njegovu ulogu u korupcionoj šemi, jer su osumnjičeni “koristili Koštino ime i autoritet” u vezi sa zakonskim procedurama oko koncesija za istraživanje litijuma na dvije lokacije na sjeveru Portugala, projekta fabrike vodonika u luci Sines i velike investicije u centar za obradu podataka. Pošto optužnica nije podignuta, nije bilo prepreka za Koštinu kandidaturu, a potom i izbor na funciju predsjednika Savjeta EU.

Iako je danas preuzeo dužnost, mandat Košti zvanično počinje 1. decembra, kada će sa radom početi i nova Evropska komisija koju predvodi Ursula fon der Lejen.

Očekuje se da prije predsjednica Komsije i novi predsjednik Savjeta imati bolju saradnju nego što je Fon der Lejen imala sa Šarlom Mišelom, s obzirom na “javnu tajnu” da su njih dvoje bili u izrazito lošim odnosima i spekulacije da se to u određenoj mjeri negativno odrazilo na funkcionisanje institucija.

Antonio Košta će sljedećeg mjeseca predvoditi prvi sastanak Evropskog Savjeta, koji okuplja lidere država EU, a dan ranije i samit EU – Zapadni Balkan, na kome će ugostiti šest lidera regiona. Prema nezvaničnim informacijama, sa liderima našeg regiona trebalo bi da bude održan u formatu radne večere.