Georgesku preuzeo šokantno vođstvo na predsjedničkim izborima u Rumuniji

Duško Mihailović

Desničarski populista, poznat po svom protivljenju Evropskoj uniji i NATO-u, iznenađujuće je preuzeo vođstvo na predsjedničkim izborima u Rumuniji, što dovodi u pitanje prozapadni kurs zemlje.

Sa 98 odsto prebrojanih glasova, Kalin Georgesku osvojio je skoro 23 odsto glasova, nešto više od centrističkog premijera Marsela Čolakua, koji ima oko 20 odsto, pokazali su djelimični rezultati Centralne izborne komisije u nedjelju.

Elena Laskoni iz centrističke partije Savez za spas Rumunije bila je trećeplasirana sa skoro 19 odsto, dok je George Simion iz ekstremno desničarske Alijanse za jedinstvo Rumuna osvojio 14 odsto.

Djelimični rezultati ukazuju da će se 62-godišnji Georgesku suočiti sa Čolakuom u drugom krugu glasanja 8. decembra.

Ovaj ishod predstavlja veliko iznenađenje jer je Georgesku relativno nepoznata ličnost, koja je tokom 1990-ih obavljala nekoliko funkcija u Ministarstvu za zaštitu životne sredine Rumunije, prema predizbornim anketama imao podršku od svega pet odsto.

Kao nezavisni kandidat, Georgesku je bio uglavnom odsutan iz tradicionalnih medija i uveliko se oslanjao na društvene mreže poput TikToka kako bi dopro do birača.

Izlazne ankete pokazivale su da je Čolaku, lider Socijaldemokratske partije, u vođstvu, dok je Laskoni bila na drugom mjestu, u trci koju su obilježile teme ekonomije i rastućih troškova života.

Bivši član desničarske populističke stranke Alijansa za jedinstvo Rumuna, Georgesku je pozivao na prekid pomoći Ukrajini – koja se suočava sa ruskom invazijom – i kritikovao prisustvo NATO baze za raketnu odbranu na rumunskoj teritoriji.

U intervjuu iz 2021. godine, Georgesku je nazvao raketni odbrambeni sistem "sramotom diplomatije" i tvrdio da Sjevernoatlantski savez neće zaštititi svoje članice u slučaju ruskog napada.

Takođe je izazvao kontroverze svojim stavovima o rumunskoj prošlosti, uključujući tvrdnju da bi Jon Antonesku, lider iz perioda Drugog svjetskog rata koji je sarađivao s Adolfom Hitlerom, trebalo da se smatra nacionalnim herojem.

Georgesku je u nedjelju izjavio da je glasanje pokazalo da je narod „zavapio za mirom“. 

Rumunija, članica EU i NATO-a, dijeli granicu dugu 650 kilometara sa Ukrajinom i često doživljava povrede svog vazdušnog prostora ruskim dronovima.

Bukurešt je snažno podržavao Ukrajinu od ruske invazije 2022. godine, pružajući Kijevu vojnu pomoć, uključujući bateriju protivvazdušne odbrane Patriot, i uspostavljajući centar za obuku ukrajinskih marinaca.