Vlada najavljuje stabilan rast od 3,2 odsto, privreda nezadovoljna razvojnim aspektom budžeta

Budžet za narednu godinu karakterišu pozitivni ekonomski trendovi, stabilna inflacija i snažan investicioni ciklus, smatraju predstavnici Vlade, dok privreda i poslovna zajednica tvrdi da nije dovoljno razvojno orijentisan i ne obezbjeđuje neophodna sredstava za jačanje konkurentnosti.

Generalni direktor Direktorata za državni budžet u Ministarstrvu finansija, Bojan Paunović, kazao je da snažna potrošnja domaćinstava, povećanje minimalne i prosječne zarade i penzije, reforma poreske politike i poslovnog ambijenta, rast investicione aktivnosti i nastavak rasta u turizmu, čine osnovne pretpostavke makroekonomskog scenarija u srednjem roku.

- Shodno osnovnom makroekonomskom scenariju, crnogorska ekonomija će u srednjem roku prosječno godišnje rasti po stopi od 3,2 odsto - rekao je Paunović na sjednici Odbora za ekonomiju, finansije i budžet.

On je naveo da se, usljed usporavanja inflatornih pritisaka na evropskom nivou, očekuje održavanje stabilne stope inflacije koja će prosječno iznositi 2,5 odsto u periodu od naredne do 2028.

Na osnovu makroekonomske projekcije, budžet za narednu godinu utvrđen je na nivou od 3,79 milijardi eura.

- Stabilnost prihoda u srednjem roku, i pored značajnog smanjenja poreskog opterećenja na rad, obezbjeđuje se kroz implementaciju novih mjera fiskalne politike i unapređenja poslovnog ambijenta - saopštio je Paunović.

U oblasti poreske politike, glavni cilj se odnosi na stvaranje uslova za sveobuhvatnu reformu poreskog sistema, u cilju unapređenja poslovnog ambijenta, jačanja konkurentnosti privrede i unapređenja uslova za privlačenje investicija.

- Nominalni rast rashoda u narednom trogodišnjem periodu prevashodno je uslovljen rastom izdvajanja za finansiranje kapitalnih izdataka kojima se finansiraju infrastrukturni projekti, rastom transfera za socijalnu zaštitu, po osnovu projektovanog usklađivanja penzionih i socijalnih davanja, transfera institucijama, pojedincima, NVO-u i javnom sektoru - objasnio je Paunović.

Projektuje se i zadržavanje prosječnog deficita budžeta u trogodišnjem periodu na nivou od 2,9 odsto i nivo neto javnog duga od oko 59 odsto.

Posmatrajući programsku strukturu budžeta, najznačajnije izdvajanje odnosi se na oblast socijalnog staranja, javnih finansija, zdravstva, obrazovanja, nauke i sporta, javne bezbjednosti i odbrane.

- Snažan investicionalni ciklus u kontinuitetu će podržavati prospekt ekonomskog rasta kroz realizaciju značajnih investicija, a prije svega u oblasti turizma, energetike, putne i komunalne infrastrukture, sektora telekomunikacije i IT-a - dodao je Paunović.

Član Senata Državne revizorske institucije (DRI), Milan Dabović, kazao je da je predloženi budžet, koji su preuzeli sa sajta Ministarstva finansija, u tehničkom smislu odlično pripremljen i da je dokument validan za raspravu u Odboru i parlamentarnoj proceduri.

On je, komentaršući, pitanje deficita koji nastaje po osnovu socijalnih davanja, kazao da imamo rastući trend socijalne zaštite, posebno kada se radi o penzionim pravima. 

- Tu je potrošnja projektovana na nivou od 837 miliona eura. Doprinosi su projektovani na nivou 399 miliona EUR, dok je 430 miliona EUR deficit u odnosu na namjenske prihode - precizirao je Dabović. 

Predstavnica Centalne banke (CBCG), Marijana Mitrović Mijatović, rekla je da je vrhovna monetarna institucija ocijenila da je Predlog budžeta za narednu godinu pripremljen na pretpostavkama stabilizovanih makroekonomskih kretanja, sa umjerenim ekonomskim rastom, ali i dalje prisutnih fiskalnih rizika koji proizilaze iz rasta javnog duga, visokih potreba za refinanasiranjem i prisutne spornе makroekonomske pritiske, kao i domaćе strukturne ranjivosti. 

- Uočava se nastavak stimulativne fiskalne politike kroz izdvajanje za tekuću potrošnju, što, iako ova politika kratkoročno stimuliše agregatnu potražnju, mi smo ipak u CBCG stava koji je podijelio i Međunarodni monetarni fond (MMF), da se mora uraditi korelacija rasta plata, odnosno fiskalne potrošnje sa onim što su produktivnost rada, u cilju sprečavanja inflatornih pritisaka i erozije konkurentnosti - kazala je Mitrović Mijatović.

Potpredsjednik Privredne komore (PKCG), Dragan Kujović, kazao je da budžet nije dovoljno razvojno orijentisan, jer uglavnom sadrži mjere koje mogu donekle podstaći razvoj privrede u narednom peirodu, ali samo u slučaju da se uspješno realizuju predviđeni kapitalni projekti.

- Održivi rast prihoda je ključno pitanje za dugoročno stimulativnu ulogu budžeta. Rast prihoda se velikim dijelom oslanja na potrošnju, a ne na stvaranju nove vrijednosti, a znamo da bez jačanja produktivnosti nema razvoja - naglasio je Kujović.

On smatra da kapitalni budžet, iako povećan za 25 miliona EUR, nije dovoljan kako bi se postigao efekat koji očekuju u Ministarstvu finansija.

- Nema novih programa podrške u odosu na prethodne budžete kroz direktne podsticaje, nema grantova, nema poreskih olakšica, razvojnih fondova - rekao je Kujović.

Izvršna direktorica Savjeta stranih investitora Crne Gore (SSICG), Arijana Nikolić Vučinić, kazala je da podrška razvoju konkurentnosti privrede još nije dobila značajno mjesto u budžetu.

- Ministarstvo ekonomskog razvoja, za razvoj konkurentnosti privrede, izdvaja mali iznos u odnosu na tekuću potrošnju, što je prepoznato kao jedna od preporuka u Bijeloj knjizi koja je ponavlja iz godine u godinu - rekla je Nikolić Vučinić.

U SSICG smatraju da u narednom periodu treba povećati opredijeljena sredstva za kapitalne projekte, posebno one koji se odnose na putnu infrastruktru.

- Takođe je bitno da politike koje se odnose na strance i strane investitore budu predvidive i podsticajne - dodala je Nikolić Vučinić.

Predsjednik Unije poslodavaca (UPCG), Slobodan Mikavica, kazao je da je predloženim budžetom prilično realno prikazano stanje, ali da postoje i određeni nedostaci.

- Podsticaji za privredu nijesu na potrebnom nivou, s obzirom na to da su izostale mjere koje bi jačale konkurentnost. Podsticajne mjere su morale biti veće i konkretnije - poručio je Mikavica.

On je dodao da je izostala i strategija borbe protiv sive ekonomije i gubitka prihoda u dijelu turističkog sektora.

Mikavica smatra da će inflacija definitivno biti veća od tri odsto, što će uticati na standard građana, ali ne i na budžet.

Predstavnica Saveza sindikata (SSCG), Nataša Vukašinović, rekla je da joj je žao što nije došlo do usklađivanja termina sa Socijalnim savjetom, jer bi Predlog budžeta trebalo da bude i predmet diskusije na tom tijelu.

- Sindikati imaju zahtjev da se u okviru kolektivnog pregovaranja i opšteg kolektivnog ugovora do kraja godine dogovorimo oko usklađivanja obračunske vrijednosti koeficijenta i koeficijenta složenosti poslova, kako bismo preslikali ono realno stanje isplata visina zarada u Crnoj Gori u ovom trenutku, s obzirom na to da je došlo do nekih različitosti u odnosu na ono što predviđa opšti kolektivni ugovor - navela je Vukašinović. 

Ona je rekla da su u međuvremenu imali neka povećanja minimalnih zarada, pa bi to sve trebalo uskladiti.

Sjednica Odbora nastaviće se sjutra, a učešće će, pored predlagača, uzeti i članovi tog skupštinskog tijela.