Ministarstvo upozorava na posljedice privremenog finansiranja

Ministarstvo finansija, koje Rješenjem o privremenom finansiranju za januar obezbjeđuje sredstva za funkcionisanje države tokom ovog mjeseca, upozorilo je da hitno treba usvojiti budžet za ovu godinu da bi se izbjegla šteta po državu i njene građane.

- Urgentna je potreba da Skupština usvoji budžet države u najkraćem mogućem roku, da bi se osigurala fiskalna stabilnost, nastavak reformskih procesa i ispunjavanje međunarodnih obaveza - navodi se u saopštenju Ministarstva.

Iz Ministarstva su rekli da je ova godina izazovna, a neusvajanje budžeta i privremeno finansiranja mogli bi, u značajnoj mjeri, otežati funkcionisanje države i dovesti u pitanje blagovremeno finansiranje svih obaveza. Pravovremeno djelovanje od ključnog je značaja za očuvanje ekonomskog prosperiteta i stabilnosti.

- Ukazujemo da privremeno finansiranje smanjuje raspoloživa sredstva za realizaciju planiranih reformi, kapitalnih projekata i redovnih aktivnosti institucija - dodaje se u saopštenju.

Poseban izazov predstavlja obezbjeđivanje likvidnosti države, imajući u vidu da se kroz usvajanje budžeta i odluke o zaduživanju, stvaraju pretpostavke za obezbjeđivanje izvora finansiranja za redovno servisiranje obaveza države.

- Bez usvojenog budžeta i odluke o zaduživanju, država se oslanja na redovne prihode i prenesena sredstva na depozitima, koja nijesu dovoljna za redovno servisiranje svih obaveza, jer u ovoj godini imamo i naslijeđeni stari dug od oko 820 miliona EUR koji se mora vraćati - kazali su iz Ministarstva.

Nemogućnost pravovremenog servisiranja javnog duga, kako se navodi, može ugroziti bonitet države i dovesti do smanjenja kreditnog rejtinga, što bi dodatno otežalo finansiranje i povećalo troškove zaduživanja.

- Dužni smo da ukažemo na sve ove izazove koji proističu iz neusvajanja budžeta i privremenog finansiranja, nakon što Skupština, zaključno sa 31. decembrom prošle godine, nije usvojila Zakon o budžetu za ovu godinu. U skladu sa tim, proističe zakonska obaveza Ministarstva finansija da do njegovog donošenja, potrošačkim jedinicama mjesečno odobrava sredstva do iznosa jedne dvanaestine stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini - objasnili su iz Ministarstva.

U kontekstu utvrđivanja izdataka koji su raspodijeljeni potošačkim jedinicama, pojedine potrošačke jedinice, čije finansiranje je zakonska obaveza, osnovane su u drugoj polovini prošle godine. Takođe, izdaci koji predstavljaju zakonsku obavezu, takozvani mandatorni izdaci, za koje se radi usklađivanje sa ekonomskim tokovima ili godinama staža, kao i drugi mandatorni izdaci utvrđuju se na osnovu primjene stvarnog obračuna, uz napomenu da je stvarni obračun ovih izdataka, već u decembru prošle godine, bio veći od jedne dvanaestine, odnosno stvarnih izdataka prosjeka iz prethodne godine.

- Pored toga, servisiranje javnog duga, koje je zakonska obaveza, zahtijeva pravovremeno izvršenje prema definisanoj dinamici, pri čemu su troškovi otplate duga u ovoj godini, značajno veći u odnosu na prethodnu. Ova situacija dodatno smanjuje raspoloživa sredstva za realizaciju planiranih reformi, kapitalnih projekata i redovnih aktivnosti institucija - rekli su iz Ministarstva.

Neusvajanje budžeta, kako su ocijenili, onemogućava donošenje godišnjih i srednjoročnih planova, uključujući planove javnih nabavki i kadrovskog plana, zbog čega može doći do odlaganja primjene značajnih aktivnosti, kao što su kapitalni projekti, reformski procesi i slično, a što može imati negativne efekte na cjelokupni makroekonomski i fiskalni ambijent i ostvarenje planiranih makrofiskalnih projekcija.

- Kao što smo ukazali, odugovlačenjem usvajanja budžeta može se ugroziti redovno finansiranje obaveza prema građanima i partnerima. Naglašavamo da je u ovoj godini za otplatu duga iz prethodnog perioda potrebno obezbijediti oko 820 miliona EUR, od čega najveći dio dospijeva već u aprilu za isplatu državnih obveznica emitovanih na međunarodnom tržištu 2018. godine u iznosu od 500 miliona EUR - precizira se u saopštenju.

Pored navedenog, neophodno je osigurati sredstva za obaveze po osnovu kreditnih aranžmana sa Svjetskom bankom iz 2018. i 2020. godine, u iznosu od oko 55 miliona EUR, kineski kredit iz 2014. godine, u iznosu od oko 60 miliona EUR, kredit kod Dojče banke iz 2023. godine, u iznosu od oko 40 miliona EUR, kao i kredit kod MMF-a za finansiranje budžeta, usljed kovid-19 iz 2020. godine od oko 20 miliona EUR.

- Takođe, neusvajanje budžeta ugrožava implementaciju EU Reformske agende - Plana rasta za Zapadni Balkan, koji Crnoj Gori omogućava pristup finansijskoj podršci u iznosu od oko 400 miliona EUR. Ova sredstva su ključna za sprovođenje reformi važnih za evropsku integraciju, a njihova realizacija zahtijeva usvajanje zakonskih pretpostavki definisanih godišnjim budžetom - zaključuje se u saopštenju.