Šćepanović: Najveći zagađivači vazduha u Crnoj Gori su fosilna goriva i saobraćaj

Najzagađeniji gradovi u Crnoj Gori su Pljevlja i Bijelo Polje u sjevernoj, te Podgorica i Nikšić  u centralnoj zoni, a njima je neophodno poboljšanje kvaliteta vazduha, kazala je u emisiji E uživo, na Televiziji E, Lidija Šćepanović iz Agencije za zaštitu životne sredine.

Saobraćaj ima uticaja na vazduh, zemljište, ali i na buku, a prema procjeni Agencije za zaštitu životne sredine u Crnoj Gori ima 285.000 vozila.

- Po pitanju kvaliteta vazduha Crna Gora je podijeljena na tri zone, sjevernu, centralnu i južnu. Uvijek kažemo da je gradovima koji su u centralnoj i sjevernoj zoni potrebno unapređenje kvaliteta vazduha, samim tim u sjevernoj zoni gradovi koji imaju najveći problem kvaliteta vazduha su Pljevlja i Bijelo Polje, gdje imamo naše stacionirane stanice za mjerenje kvaliteta vazduha. U centralnoj zoni to su Podgorica i Nikšić. U tim zonama je zaista potrebno unapređenje vazduha. U Pljevljima je u 2023. godini bilo 89 dana prekoračenja dnevne srednje koncentracije pm10  čestica, u Bijelom Polju 82 dana “ - rekla je Šćepanović.

I u Podgorici je na mjernim stanicama očitavano prekoračenje, podsjeća Šćepanović, tako je na stanici na Zabjelu 65 dana bilo prekoračenje dnevne srednje koncentracije pm10 čestica, a u Bloku V bilo je 48, i to je dominantan uticaj, kako kaže, saobraćaja na kvalitet vazduha.

U Nikšiću je bilo 47  prekoračenja, ističe Šćepanović, a Zakonom je definisano da sve preko 35 dana u toku godine ima uticaj na ljudsko zdravlje.

- Najveći zagađivač i problem po pitanju kvaliteta vazduha je sagorijevanje fosilnih goriva, ugalj i drva, kao i gravitirajuće industrije. Naš monitoring, koji traje već petnaest godina, dominantno pokazuje da početkom sezone grijanja nastaju problemi sa kvalitetom vazduha, naročito u sjevernoj i centralnoj zoni. Jedan od uticaja na kvalitet vazduha je i meteorološka situacija, jer ona generiše kvalitet vazduha i u zavisnosti od nje imamo lošiji ili bolji kvalitet vazduha, a navešću da je u Pljevljima u 2022. godini bilo 114 dana prekoračenja, a u 2023.godini 89,  jer je jedan od glavnih faktora meteorološki. U oktobru 2023.godine je bilo prekoračenje jer su bile visoke temperature, kao i ove godine - naglasila je Šćepanović.

Agencija za zaštitu životne sredine posjeduje devet automatskih stacionarnih stanica, objašnjava ona, od kojih su tri u Podgorici, po jedna u Nikšiću, Kotoru i Baru, dvije u Pljevljima, jedna u Bijelom Polju, koje dvadeset četiri časa kontinuirano mjere kvalitet vazduha.

- Od 2014. godine na našem sajtu imate online prikazivanje stanja kvaliteta vazduha u Crnoj Gori. Moram napomenuti da podaci u realnom vremenu nijesu verifikovani, već da oni mogu imati određena odstupanja nakon verifikacije 15. u mjesecu Podatke verifikuje Centar za ekotoksikološka ispitivanja -  akreditovana institucije za kvalitet vazduha. Mi te rezultate objavljujemo na našem sajtu na mjesečnom nivou i građani se mogu upoznati sa stanjem - istakla je Šćepanović.

Prema njenim riječima, zagađenost se može smanjiti upotebom alternativnih i ekoloških goriva, odnosno zamjenom fosilnih koji se koriste za grijanje, te opremanjem stambenih kuća i zgrada energetski efikasnim materijalima.

- Zamjenom stolarije se smanjuje nivo upotrebe energenta, koji god se koristio u tim prostorijama za grijanje. Smanjivanje saobraćaja korišćenjem javnog prevoza u što većoj mjeri, korišćenje bicikala, pješačenje... Zabrana spaljivanja različitih vrsta otpada na određenim mjestima. To su sve metode na koji način mi sami možemo doprinijeti poboljšanju kvaliteta vazduha - zaključila je Šćepanović.

Cijelo gostovanje možete pogledati na You Tube kanalu TV E