Čolović: Tiho smo umirali predugo

Građanski aktivista iz Pljevalja Pavle Čolović organizuje u srijedu u Pljevljima, u podne, na gradskom trgu „13. jul“, građanski skup „Za čist vazduh“, s porukom da to nije politički skup, već poziv za život.

- Svake zime dišemo otrov. Svake zime gledamo kako nam djeca kašlju, kako stariji ostaju bez daha, kako se bolnica puni, a grad – prazni. Navikli su nas da ćutimo. Da se sklanjamo sa ulice. Da zatvaramo prozore. Da se pravimo da je normalno ono što nigdje u Evropi nije normalno. Ali vazduh nema naciju. Ne pita za koga glasaš. Ne zna ko si i odakle si. Svi ga dišemo. I svi zbog njega trpimo. Zato se okupljamo kao građani, kao roditelji, kao djeca ovog grada, kao ljudi koji ne pristaju da im zdravlje bude kolateralna šteta - poručio je on u pozivu građankama i građanima Pljevalja, objavljenom na Fejsbuku.

Istakao je da traže osnovno: „pravo da dišemo“.

- Ako ne dođeš - nećeš izgubiti političke poene. Ali možda gubimo još jednu godinu, još jedno dijete na inhalaciji, još jednog komšiju. Vrijeme je da Pljevlja progovore. Tiho smo umirali predugo - istakao je Čolović.

Pozvao je sugrađane i sugrađanke da se pridruže.

- Dođi. Zbog sebe. Zbog djece. Zbog grada koji volimo. Ćutanje nas guši. Zajedno možemo da dišemo - poručio je Čolović.

Stanje vazduha u Pljevljima od subote je alarmantno, a u toku noći između subote i neđelje mjerne stanice su zabilježile rekordno prekoračenje čestica sumpor dioksida.

Kako je objavio portal PV Informer, četiri rezultata mjerenja za sumpor dioksid su bila iznad praga upozorenja od 500 mikro grama po metru kubnom, dok su tri prekoračenja u kontinuitetu od 23 časa do jedan sat iza ponoći iznosila od 558.9 ug/m3, pa do maksimalnog izmjerenog iznosa od 805 mikrograma po metru kubnom.

Iz Termoelektrane do danas se nijesu oglasili, dok je direktor Elektroprivrede, kompanije čija je podružnica Termoelektrana, Zdravko Dragaš juče saopštio da će Pljevljaci, zbog alarmantne zagađenosti vazduha u gradu, u narednih tri mjeseca imati 50 odsto popusta za struju.

- Kako bismo pomogli građanima Pljevalja u ovoj teškoj situaciji, odlučio sam da EPCG umanji cijenu aktivne energije za sva domaćinstva u Pljevljima za 50 odsto u naredna tri mjeseca - saopštio je on.

Pored Termoelektrane i kotlarnica u Skerlićevoj ulici je zagađivač vazduha u Pljevljima zbog čega je Ekološka inspekcija donijela rješenje kojim se zabranjuje rad DOO Grijanje na postrojenju kotlarnice, ali su se radnici danas okupili u prostorijama firme kako bi spriječili gašenje postrojenja.

PV Informer objavio je u neđelju da, iako su još u avgustu 2017. godine Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Agencija za zaštitu životne sredine i Opština Pljevlja usvojili Kratkoročni akcioni plan za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor dioksid, nijedna institucija nije reagovala.

- Građani nijesu bili obaviješteni, niko od nadležnih na sajtu i putem sredstava javnog informisanja u navedeno vrijeme nije reagovao, a istovremeno nije realizovana nijedna mjera iz Kratkoročnog akcionog plana za sumpor dioksid za Pljevlja u slučaju prekoračenja štetnih materija preko 500 mikro grama po metru kubnom - prenio je ovaj portal, uz podsjećanje da je Termoelektrana ponovo počela sa radom poslije višemjesečne pauze, a da još nije pušten u rad pogon za osumporavanje u okviru ekološke rekonstrukcije, predviđen da smanji uticaj sumpor dioksida u atmosferi.

Uzbuna je krenula nakon njihovog teksta, pa je popodne sazvana sjednica Opštinskog operativnog tima za vanredne situacije, kojom je predsjedavao predsjednik Opštine Dario Vraneš, a na tom sastanku službenica lokalne službe za zaštitu životne sredine Dana Krezović saopštila je da je glavni uzročnik naglog porasta zagađenja stavljanje u pogon rada TE Pljevlja bez pogona za odsuporavanje. Informaciju da pogon za odsumporavanje nije u funkciji potvrdio je i predstavnik EPCG.

Načelnice Odjeljenja pedijatrije u Opštoj bolnici u Pljevljima Maja Terzić rekla je da je situacija alarmantna i da „obolijevaju djeca najmlađeg uzrasta, od dva do tri mjeseca“.

- Bebama starim svega 15 dana potrebna je hospitalizacija, a neka su upućena u Podgoricu. Smatramo da je kombinacija ekstremnog zagađenja i prisustva virusa dodatno zakomplikovala kliničku sliku. Odjeljenje je prepuno, oko 50 odsto djece je na kiseoniku i to je danonoćna borba - saopštila je ona zabrinjavajuće činjenice.

Predsjednik Opštine Vraneš ocijenio je indikativnim da se baš sada servisira mjerna stanica za praćenje kvaliteta vazduha u Pljevljima, zbog čega nijesu dostupni svi relevantni podaci o zagađenju PM10 i PM 2,5 čestice.

Bio je precizan i da je opštinskim službama iz Agencije za zaštitu životne sredine saopšteno da je glavni uzrok zagađenja - Termoelektrana Pljevlja.

- Termoelektrana je započela rad bez odsumporavanja i to je osnovni uzrok ovakvog zagađenja – rekao je Vraneš i pozvao Elektroprivredu Crne Gore da „pod hitno prekine eksperimente nad građanima Pljevalja“.

Na tom sastanku je kazao i da iz EPCG tvrde da Termoelektrana nije uzrok zagađenja. Zahtijevao je od EPCG da Pljevljacima tokom zimskih mjeseci računi za struju budu umanjeni najmanje 50 odsto.

Na juče održanoj vanrednoj sjednici Skupštine opštine Pljevlja s koje je, pored ostalog, upućen zahtjev Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera i EKO fondu da kompletna sredstva koja se dobijaju na osnovu svih ekoloških taksi

od zagađivača sa teritorije opštine Pljevlja, budu usmjerena isključivo na nabavku inverter klima za svako aktivno domaćinstvo u ovom gradu.

Direktorica NVO Grin houm Azra Vuković ocijenila je juče za Antenu M kazala da se radi o zastrašujućoj količini neodgovornosti vlasti u odnosu na zdravlje građana u Pljevljima i poručila da je „ovo neprihvatljivo stanje i stanje koje duboko zabrinjava i duboko uznemirava“, ističe Vuković za Antenu M.

Ocijenila je i da je očigledno da ekološka rekonstrukcija Termoelektrane nije urađena kako treba.

- Bilo je potrebno što prije obustaviti dalji rad Termoelektrane i uspostaviti njeno funkcionisanje na prihvatljivi način. Ovo definitivno nije prihvatljivo - zaključila je ona.

Iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija danas su saopštili da su obrazovno-vaspitne ustanove u Pljevljima počele organizaciju nabavke prečišćivača vazduha za sve prostorije u kojima borave učenici i zapošljeni, uključujući učionice, kabinete, biblioteke i druge zajedničke prostorije.

Novac za njihovu nabavku obezbijedilo je Ministarstvo.

Iz Evropskog saveza poručili su da će svi odgovorni krivično odgovarati ako je TE Pljevlja puštena u rad bez sistema za odsumporavanje, što je direktno dovelo do katastrofalnih posljedica u gradu.

Direktor Elektroprivrede Dragaš saopštio je juče da „razlog dodatne provjere rada TE 'Pljevlja' ne bi bio upitan da nije došlo do prolongiranja realizacije projekta ekološke rekonstrukcije“.

- Početkom februara ove godine potpisan je Aneks ugovora sa izvođačem radova, čime je završetak projekta sa kraja novembra 2025. prolongiran do maja naredne godine - kazao je on, zbog čega je, tvrdi, inicirao sastanke sa izvođačima radova na projektu sa jasnim ciljem - što prije kvalitetno završiti ovaj izuzetno važan projekat.